'Tbs-afdeling is een doodskist'!
GESPREK VAN DE DAG
Griekenland is gedrag van Britse jongeren spuugzat
Onbehandelbaren voelen zich opgesloten in uitzichtloze situatie
Homerun
VRIJDAG 22 AUGUSTÜj
DAGELIJKS LEVEN
ALS IK ZSkefL ZOU WETEN PfVT HiÊii E/JtTExjc-
oOEO£ p^cH.AT^ VVW zo„ ,k
W BLJJ V
MENSELIJK
Een ROBOT heeft gisteravond aangezeten bij het diner dat de Tsjechische pre
mier Spidla zijn Japanse collega Koizumi, op bezoek in Tsjechië, aanbood. De
robot, Asimo genaamd, sprak zowel Tsjechisch als Japans. De machine schudde
handen en herkende ook andere stemmen. Een robot als gast bij het diner was
een idee van Koizumi. Zo wilde de Japanse regeringsleider de Tsjechische
schrijver Karei Capek eren. Capek vond het woord robot in 1921 uit toen hij een
toneelstuk schreef over op de mens gelijkende machines die geestdodend werk
van de mens overnamen. Robot is een verbastering van twee Tsjechische wor
den die werken en zwoegen betekenen.
ENRIQUE IGLESIAS heeft de moe
dervlek in zijn gezicht laten wegha
len. Dat heeft de Spaanse zanger in
het televisieprogramma Acces Hol
lywood gezegd. Iglesiaszei dat hij
de moedervlek op advies van een
arts operatief heeft laten verwijde
ren. De arts had hem verteld dat hij
door de vlek huidkanker zou kunnen
oplopen en dat hij het popidool er
binnen vijf minuten vanaf zou kun
nen helpen. ,,lk heb de vlek zeker
niet uit esthetische overwegingen
laten weghalen", aldus de zoon van
zanger Julio Iglesias.
Foto: Reuters
Hollywood-actrice en ambassadrice
voor de Verenigde Naties ANGELI
NA JOLIE heeft gisteren met de
Russische onderminister van bui
tenlandse zaken Joeri Fedotov ge
sproken over het lot van tienduizen
den Tsjetsjeense vluchtelingen die
onder erbarmelijke omstandigheden
leven in buurrepubliek Ingoesjetië.
Jolie is goodwill-ambassadrice voor
de VN-vluchtelingenorganisatie UN-
HCR. Jolie gaat voordat ze Rusland
zondag verlaat een bezoek brengen
aan Ingoesjetië en andere delen van
de noordelijke Kaukasus. Foto: AP
Een REUZENPANDA in de dierentuin van het Amerikaanse San Diego is dins
dag bevallen van het eerste van twee jongen. Het tweede jong was 35 uur later
nog steeds niet naar buiten gekomen. De kans dat het levend ter wereld komt
wordt steeds kleiner. Tussen de geboorte van pandatweelingen zit normaal ge
sproken hooguit twaalf uur. De oppassers hebben de hoop voor het tweede jong
zo goed als opgegeven, zei hoofdoppasser Don Lindburg. Ze grijpen alleen in als
de moeder, de 13
jaar oude Bai
Yun, in medische
problemen komt.
De bevalling van
het eerste jong
kwam onver
wacht. Het jong
was er opeens: er
ging geen wee aan
vooraf. ,,We wa
ren allemaal nog
al verrast, de
moeder incluis",
zei Lindburg. ,,Ze
vertoonde echt
een schrikreac
tie." Bai Yun
zorgt goed voor
haar eerste kind.
De oppassers wil
len nog zeker een
week op afstand
blijven. Het ge
slacht van het
jong is daardoor
nog niet bekend.
Op de foto is in
het vierkantje de
babypanda te
zien.
Foto: Reuters
Griekenland is het baldadige en luidruchti
ge gedrag van Britse jongeren op de vakan
tie-eilanden Rhodos, Kos en Corfu spuug
zat. De Britten zijn dronken, maken alles
kapot en hebben geen enkel respect voor
de Griekse cultuur, stelt het Griekse Natio
nale Bureau voor Toerisme.
Gisteren hielden reisorganisaties en lokale
autoriteiten overleg over de precaire situa
tie. De Griekse verontwaardiging nam seri
euze vormen aan door een video die on
langs op televisie werd getoond. Daarop
was te zien hoe drie Britse koppels overdag
een orale-sekswedstrijd hielden op het
strand van Corfu. De enthousiaste deelne
mers werden toegejuicht door tientallen
omstanders.
Ook de dood van twee dronken Britse jon
gens vervulde de Grieken met afgrijzen.
Een van hen sprong met zijn zatte kop voor
een vuilniswagen vanwege een wedden
schap en de ander werd in de nek gestoken
met een gebroken fles tijdens een vecht
partij in een bar.
De baas van het Griekse Nationale Bureau
voor Toerisme, Yannis Pattelis, wil dat deze
praktijken ophouden: „Deze incidenten ge
ven aan hoe laag veel Britse toeristen ge
zonken zijn." Jaarlijks bezoeken drie mil
joen Britten het land.
De Griekse politie treedt nu keihard op te
gen iedere toerist die denkt een loopje te
kunnen nemen met de plaatselijke normen
en waarden. Zo kreeg een jongen een boete
van 3000 euro omdat hij zijn blote billen op
straat liet zien. Een meisje moest 2400 euro
betalen omdat zij een stripshow opvoerde
in een bar.
Niet alleen Britse toeristen zijn schuldig
aan de problemen. Volgens de lokale be
volking zijn vertegenwoordigers van reisor
ganisaties en café-exploitanten eveneens
verantwoordelijk. Zo zouden dei 's
ten een commissie aan de vertegB
gers betalen om de jongeren in li n
krijgen. Daar worden ze getrakte Bi
te hoeveelheden alcohol en andf1
kingen. Ook de kroegentochten! r'
organisaties organiseren, zijn be-®11
hun orgies van drank en sete. n!
De lokale autoriteiten, café-explif
reisorganisaties willen samen eei Dr
maken aan het slechte gedrag vare
geren. Een van de plannen is om)
zinnen naar de eilanden te krijgej
alcoholgebruik op straat aan tep|
'Ige
>j
e
In tbs-instelling Veldzicht mogen
onbehandelbare gevaarlijke tbs'ers
tuinieren en werken. Na jaren van
intensieve therapie heeft de maat
schappij ze opgegeven en opgebor
gen. De kans dat ze er ooit nog
vandaan komen is vrijwel nihil.
Kalebassen één euro, pompoenen
zestig cent en in het juiste seizoen
bloemen voor een zacht prijsje.
Medewerkers van tbs-instelling
Veldzicht kunnen sinds vier jaar
in de groente- en bloementuin op
het terrein van de kliniek terecht
voor een deel van hun bood
schappen. De bewoners van de
naast de tuin gelegen Tangver-
blijf-afdeling' brengen een groot
deel van hun tijd door met tuinie
ren. Door de hoog groeiende
bloemenpracht zijn de gracht en
het metershoge hekwerk dat ze
van de buitenwereld scheidt bijna
niet meer te zien.
Het leven op de afdeling lijkt op
het eerste gezicht op dat in een
commune of bejaardentehuis. De
bewoners - de term 'patiënt'
wordt voor hen niet meer ge
bruikt - delen een grote keuken en
woonkamer met aangrenzend ter
ras en hebben een eigen kamer.
Overdag werken ze elders op het
terrein of klussen in de tuin. Het
paadje naar het woonpaviljoen
loopt langs een voetbalveld.
De tevreden loomheid die van het
terras afstraalt is echter schijn. De
meeste van de 22 bewoners willen
hier weg. Acht van hen protes
teerden formeel tegen plaatsing
op de afdeling, in zeven gevallen
zonder succes. Allen vinden ze de
vrijheden tegenvallen. Ze noemen
het er een doodskist of graftombe;
een plek waar je niet meer levend
vandaan komt. „Ik vind het hier
slechter dan een huis van bewa
ring", zegt bewoner Karei (45)
stellig. „Toen het geopend werd
zijn mooie beloften gedaan, maar
daar is niets van terecht geko
men."
Karei gaat ervan uit dat hij over
een jaar of vier weer verhuist naar
een behandelafdeling of naar een
vorm van begeleid zelfstandig wo
nen. „Dan weet ik echt niets uit."
Ook de andere bewoners koeste
ren de hoop ooit nog weg te ko
men, blijkt uit een evaluatie van
het onderzoekscentrum (WODC)
van het ministerie van justitie. De
kans om de afdeling te verlaten is
echter erg klein, concluderen de
onderzoekers. Tot nu toe is het
nog niemand gelukt. Een duidelij
ke procedure om dat te kunnen
doen ontbreekt bovendien.
De onderzoekers bevelen aan de
rechter eens in de zoveel jaar te
laten beoordelen of het nog te
recht is dat de bewoners er zitten.
Nu gebeurt dat alleen door de in
richting zelf. Het gebrek aan be
handeling maakt het bovendien
moeilijk te toetsen of de patiënt
nog altijd even gevaarlijk en onge
neeslijk is. Er is kortom grond
voor het 'fuikgevoel' dat de bewo
ners hebben: wie er eenmaal in
zit, komt daar nooit meer uit.
Het onderzoek bevestigt daar
naast wat Karei vertelt: het leven
op de afdeling werd aanvankelijk
fraaier voorgesteld dan het in
werkelijkheid is. Doordat mede
werkers ook niet precies wisten
wat mogelijk was, werd gespecu
leerd over uitstapjes en een inci
dentele borrel. 'Beloften' die de
patiënten onthouden hebben. In
de praktijk is alcohol streng ver
boden en het aantal verloven zeer
beperkt. Af en toe gaan de bewo
ners naar het dorp. Per tbs'er gaat
dan één begeleider mee.
Het leukste aan de afdeling is de
mogelijkheid om te werken. De
helft van de bewoners werkt voor
2,5 euro per uur op de kliniek.
Een aantal zit in de WAO en drie
zijn al gepensioneerd. Karei ruimt
op in de personeelskantine en
houdt een deel van de admini
stratie schoon. Me{ een beetje
mazzel wordt hij binnenkort tot
keukenmedewerker gepromo
veerd, zegt hij trots.
Dat voor onderwijs, therapie en
regelmatige uitstapjes weinig geld
is, frustreert ook de medewerkers.
De angst dat de uitzichtloosheid
van de situatie tot agressief gedrag
zou leiden, is tot nu toe niet be
waarheid, maar het personeel
weest dat dit verandert als de
werkelijkheid echt tot de bewo
ners doordringt. Ze benadrukken
dat het nodig is dat de bewoners
'perspectief houden. „Het niet
behandelen is een heikel punt",
zegt coördinerend sociotherapeut
Rien van Faassen. „Veldzicht ging
daar heel ver in." Wat wél kan, is
enkel te danken aan de creativiteit
van het personeel: met de op
brengst van de moestuin wordt
onderwijs voor één van de bewo
ners betaald.
Karei maakt zich vooral kwaad
om de kleine omvang van zijn ka
mer: twaalf vierkante meter waar
van een deel wordt opgeslokt
door de douche/wc-combinatie.
Het bed past nog net tussen de
kleine kast en het bureautje waar
een tv met video staat De dikke
ijzeren deur laat zien dat de vrij
heid van deze groep tbs'ers heel
relatief is. Van half tien 's avonds
tot half zeven 's ochtends zit hij
op slot. In het weekeinde nog drie
uur langer. Karei maakt zich er
kwaad om: „Als we toch onbe
handelbaar zijn, laat die deuren 's
nachts dan gewoon open."
Marloes de Koning
Tbs-instelling Veldzicht
1999 a's eerste kliniek
een 'langverblijf-afdeli
behandelde tbs'ers die!
zijn om vrij te laten,
groep patiënten zonderl
behandeling apart op i'
komen dure behandel|
voor tbs'ers die nog wél
herstel maken. In de
sen wachten nog 150 tl
plaats in een kliniek. 0|
is het mogelijk 'humai
standigheden te creëri
tbs'ers die in praktijk leP{
hebben. trc
Om in aanmerking te
een plek moet een patii
maal zes jaar in een tb:
handeld zijn en in tweej
de klinieken gezeten hi
écht zware, agressieve
komen niet op een lai
deling, omdat die daai
begeleiding nodig hel
Op de afdeling wonen
s'ers. Het merendeel is
delinquent', waaronder]
aantal pedofielen. Vori[
de Pompe-kliniek in Nijr
een zogenoemde long!
geopend, daar zijn veer
Er zijn nu meer dan 20<
die al langer dan zes ja.
ben. Een deel daarvan
lijk in aanmerking voorl
Vertrekken is erger dan aankomen. Je laat tenslotte
toch altijd wat achter en of dat nude 'local hero' is in
z'n zwemboek, een vaste barkruk in het dorpscafé,
een foeilelijk vakantiehuisje of gewoon het lekker-
weg-gevoel, je raakt het kwijt, voorlopig of voor al
tijd.
Feestend in Frankrijk, zeilend in Griekenland en
sfeersnuivend in Italië, had ik geen tijd om me din
gen toe te eigenen, en dus was voor mij het lekker-
weg-gevoel de reden om het einde van de vakantie als
een aanstormende regenbui te zien naderen. Het va
kantiebudget tot de laatste druppel leeggezogen, blijft
er geen andere weg dan de terugweg; een enkeltje da
gelijks leven.
Het is het moment daartussenin dat het meest pijn
lijk en vermoeiend is. Bepakt en bezakt op het vlieg
veld wachten tot je weg mag, Je hebt afscheid geno
men van alles en iedereen, je bent geestelijk al weer
ver weg, bezig met de dingen die je thuis te wachten
staan, maarzit lichamelijk nog met je plakkerige li
chaam ingeklemd tussen je koffers in de broeierige en
overvolle vertrekhal. Het betonnen niemandsland
van de vliegwereld. Enkel de spuugdure toeristische
prullen in de taxfree shop herinneren aan het land
dat je buiten hebt achtergelaten. De vertraging loopt
op, de hal loopt voller en voller. Het vliegveld is een
midzomernachtmerrie. Er zit niets anders op dan er
een wedstrijdje van te maken de Nederlanders te her
kennen nog voor ze zich kenbaar hebben ingecheckt.
De veertig-plus-pens onder een felgekleurde polo.
eventueel met streep, boven een sportieve kaki drie
kwart en de onmisbare bootschoenen of mocassins bij
een hippere versie, de potige vrouwen en de blonde
ronde kinderkoppies zeggen meer dan de Hollandse
klanken die bij het passeren langswaaien. De lompe
doordouwerij om als eerste bij de balie te zijn is, be
halve een kenmerk, ook een bron van plaatsvervan
gende schaamte. Het uitgeruste gevoel, waar ik een
lialve vakantie voor nodig heb gehad, moet ik voor
het grootste gedeelte tijdens die ruim vier uur wacht
tijd weer inleveren. Nog voor ik daadwerkelijk door
de 'gate'ben. ben ik alweer aan vakantie toe. En thuis
ben ik nog lang niet. Misschien doen ze dat expres.
Een bizarre klantenservice van de reisbranche, want
terwijl ik 's morgens nog met pijn in m'n hart m 'n
koffer stond te pakken, wil ik ondertussen niets liever
meer dan thuis zijn. Ik verlang naar een douche,
naar Douwe Egberts koffie en bruin brood. Ik wil m'n
voicemail afluisteren, want ze zeggen dat dat in het
buitenland met 1-2-3-3-hupsakee ook heel makkelijk
kan, maar vertellen er commercieel technisch even
niet bij dat je dan in Nederland alvast een code moet
invoeren, iïc kijk er naar uit om m'n mailbox te chec
ken, want hoewel ik tijdens mijn vakantie niets wilde
weten, wil ik nu zo snel mogelijk weten wat ik gemist
heb.
Veel. In mijn haast om weg te komen, heb ik rekenin
gen over het hoofd gezien en de herinneringen en
aanmaningen liggen als een welkom-thuis-deurmat
op me te wachten. De gefrustreerde thuisblijvers op
kantoor weigeren rekening te houden met de vakan
tieperiode. De brief waarin ik vriendelijk maar
bloody-dreigend wordt verzocht binnen zeven dagen
na dagtekening het verschuldigde bedrag over te ma
ken, omdat anders mijn internet niet heraansluit-
baar wordt afgesloten, heeft tijdens mijn afivezigheid
het bekrompen termijn al overschreden en m'n mail
box checken kan ik dus ook wel vergeten. Dat is niet
de enige post-vakantie-paniek. Behalve meer en
weer nieuwe rekeningen, een paar jaloersma-
kende levenstekens van vrienden uit verre
oorden met mooie plaatjes en weinig tekst,
vind ik een overlijdensbericht. De vader
van mijn vriendin is plotseling overleden
en ik was er niet om haar te steunen. M'n
andere vriendin heeft in de tussentijd na
een zenuwslopende race van wel-niet-
wel-niet een huis gekocht en ik was er
niet om het te vieren. Ik was voor beide
niet eens bereikbaar. Het bijwerken van
de sociale contacten is een avondvullend
programma. De schade herstellen in de
administratieve rompslomp kost me de
eerste twee dagen. De derde dag is het of
ik niet ben weggeweest. In de stapel kran
ten met nieuws dat inmiddels geen nieuws
meer is, staan spotgoedkope aanbiedin
gen naar aantrekkelijke vakantiebestem
mingen. De verleiding is groot m'n boel
tje weer op te pakken en te vluchten. Ver
trekken is beter dan aankomen.
Reageren? reactles_op_column@hotmaJJ.com
