Vietnamveteraan legale kweker
Positieve
ervaringen
Verdraaid:
het werkte'
Jan Kloppenburg
en het verdriet
om zoon Joes
Dieseltreintjes
gaan al dagelijks
door HSL-tunnel
Een paar jaar geleden besloot
toenmalig minister Els Borst (D66) van
volksgezondheid dat wiet (cannabis),
toegepast als pijnverlichtend medicijn,
uit de taboesfeer moet worden
gehaald. Ze vond het verkeerd dat
zieke mensen in het illegale circuit op
zoek gingen naar marihuana als
geneesmiddel. De Tweede Kamer ging
mee in de vernieuwende aanpak van
de minister. Over twee weken is het in
de praktijk zover: vanaf i september
kunnen patiënten die aan bepaalde
kwalen lijden, op doktersrecept wiet
krijgen bij de apotheker.
door Nico Hoffer
Rina Bielderman (rechts) en Frieda de Vries, die beiden lijden aan multiple scle
rose: „We wilden dat we dit al jaren eerder hadden gebruikt."
Foto: GPD/Yvonne Pieters
We waren op bezoek bij kennissen;
een paar jongeren rookten een stic
kie. 'Geef mij dat ook maar eens', zei
ik, en verdraaid: het werkte. Ik inha
leerde, voelde het spul door mijn be
nen zakken, naar mijn tenen. De on
rust was vrijwel meteen weg, ik kon
mijn been weer stilhouden. Dat
helpt, dacht ik en ik heb gelijk maar
wat marihuana meegenomen."
In de jaren erna kocht Frieda af en
toe met enige schroom 'gewone'
cannabis 'via-via' bij coffeeshops. Ze
probeerde de wietplanten ook zelf
op te kweken in haar afgeschermde
tuintje, maar een succes was het
niet. „Je hebt niet de echt góede
cannabis. De kwaliteit kan erg wisse
len, plus het is illegaal. En kopen is
duur." Om die redenen stopte ze
met haar wiet-experiment.
Het toeval wil, dat ze in haar buur
vrouw een lotgenote heeft: Bink Biel-
dennan-Vermaat (50), die zeven jaar
geleden een lichte beroerte kreeg.
Sindsdien heeft Rina dezelfde (ver-
moeidheids)verschijnselen als
Frieda, maar de diagnose MS bleef
bij haar lang uit. „Ze dachten dat ik
overspannen was of me aanstelde,
zeurde." Drie jaar geleden bracht
nieuw hersenonderzoek uitsluitsel.
„In zekere zin was ik opgelucht. Ik
had MS, het was benoemd."
Ook Rina slikte het ene na het ande
re medicijn, zonder veel succes. Lo
pen ging moeizamer, fietsen werd
onmogelijk. Nu rijdt Rina in een
scootmobiel waarin ze kleine bood
schappen zelf doet. Ze kwam in april
dit jaar op controle b(j een nieuwe
neuroloog. Wel eensTannabis ge
probeerd?', vroeg die. Nee dus. Rina:
'Cannabis associeer je vooral met
jongeren en met 'verboden'. Ze vond
het eerst 'doodeng' om eraan te be
ginnen, maar haar man Henny druk
te door. Hij ging mét het recept van
de neurologe naar de apotheker die
na 'een voorzichtige vraag' terugbel
de met: 'Ja, ik wil wel meewerken'.
Rina Bielderman kreeg medicinale
cannabis mee, en een roestvrij stalen
pijpje in de vorm van een sigaret
waaruit ze de cannabis rookt.
Rina, een tevreden glimlach op het
gebruinde gelaat: „Elke keer als ik
een spasme - een verkramping -
heb, of als mijn benen ontzettend
zwaar voelen, neem ik een beetje
cannabis. Soms in een sjekkie, soms
in dat speciale pijpje. Als mijn man
werkt en ik de honden moet uitlaten,
neem ik wat. Als ik rook doe ik dat
meestal onder de afzuigkap, want
dan stinkt het niet zo in huis."
De klant
lijkt geen
koning
Al ruim 35 jaar gebruikt James
Burton (55) marihuana. De
Amerikaanse Vietnamveteraan
zocht 'bij toeval' zijn toevlucht
tot cannabis om de stress van
de Azië-oorlog te lijf te gaan én
omdat hij glaucoom heeft, een
oogziekte die mannelijke fami
lieleden, broers, ooms, neven,
blind maakte.
In 1987 werd Burton gearres
teerd omdat hij, voor eigen ge
bruik, 139 marihuanaplanten
kweekte op zijn boerderij in
Kentucky. Een jaar zat de elek
tronisch ingenieur vast in
strenge Amerikaanse gevange
nissen.
Eind jaren tachtig verhuisde
Burton met zijn vrouw Linda
naar Nederland, wereldwijd be
kend om zijn 'vrije' (soft)drugs-
beleid. Nu - vijftien jaar later -
is James Burton de eerste legale
marihuanakweker van Neder
land, in opdracht en onder toe
zicht van de Nederlandse over
heid.
Burton noemt voormalig minis
ter Els Borst van Volksgezond
heid 'een van mijn helden'. „Zij
was de juiste persoon, op de
juiste plaats, op de juiste tijd.
Ze maakte zich sterk voor een
controversieel onderwerp."
Dankzij initiatieven van het mi
nisterie, TNO en de universitei
ten van Leiden en Delft ont
stond uiteindelijk het (rijks)Bu-
reau voor Medicinale Cannabis.
Dit BMC besteedt de productie
en distributie van medicinale
marihuana nu uit aan twee
kwekerijen, waarvan er een de
Stichting Institute of Medical
Marijuana (S.I.M.M.) is, met
aan het hoofd James Burton,
die 'zijn' stichting al in 1993 in
het leven riep.
Burton: „Mijn leven lang heb ik
cannabis bestudeerd en ge
bruikt. Ik weet hoe het zit. Me
dicinale cannabis biedt geen
genezing, wel pijnverlichting bij
ziekten als glaucoom, multiple
sclerose, epilepsie, hiv, kanker,
astma, menstruatiepijnen en
anorexia. Ik wéét dat het werkt;
marihuana is een van de meest
bestudeerde geneesmiddelen
ter wereld, wordt al duizenden
jaren gebruikt en is eeuwenlang
uitgebreid getest terwijl veel
moderne geneesmiddelen
hoogstens tien tot vijftig jaar
uitgeprobeerd zijn.
Medische cannabis is na morfi
ne, dat ernstige bijwerkingen
heeft, de beste spierontspan-
ner. Het helpt dus ook bij stress
en slapeloosheid. Bijwerkingen?
Jazeker, die heeft het ook. Je
kunt er duizelig van worden,
honger krijgen, een droge
mond, rode ogen, verhoogde
bloeddruk. Maar dat gebeurt als
je te veel in één keer gebruikt.
Je moet het niet nemen als je
zwanger bent of borstvoeding
geeft, en als je sommige andere
geneesmiddelen gebruikt."
Een enquête onder 400 (huis) artsen en specialisten wees
vorig najaar uit dat het merendeel van hen positief staat
tegenover cannabis als geneesmiddel. Een kwart van de
artsen zegt voldoende op de hoogte te zijn van de moge
lijkheden van cannabis als geneesmiddel; 65 procent is
'enigszins' op de hoogte. In totaal 19 procent van de on
dervraagde huisartsen en 11 procent van de ondervraag
de specialisten heeft al praktische ervaring opgedaan
met het voorschrijven van professioneel geteelde canna
bis als geneesmiddel. Van deze groep is 60 procent posi
tief over het resultaat ervan.
Medicinale cannabis wordt nu al - maar nog in zeer be
perkte mate - voorgeschreven als gebruikelijke behande
lingen met normale geneesmiddelen niet of niet vol
doende helpen. Vooral mensen met chronisch neurolo
gische pijnen, mensen met multiple sclerose (MS) of
mensen die last hebben van eetlustvermindering bij aids
en kanker, misselijkheid en braken bij chemotherapie en
bij bestraling, en lijden aan het syndroom van Gilles de
la Tourette, zeggen veel baat te hebben bij medicinale
cannabis.
Op 17 maart dit jaar werd de Opiumwet veranderd. Op
grond daarvan kunnen nu ernstig zieke patiënten van
hun arts een recept krijgen voor medicinale cannabis. Er
was intussen in 2001 al een organisatie in het leven ge
roepen, het Bureau Medicinale Cannabis (BMC), om de
verstrekking van medicinale wiet te regelen. Met ingang
van 1 september aanstaande, is het BMC officieel ver
antwoordelijk voor de legale levering van medicinale
cannabis aan apotheken, die het vervolgens kunnen ver
strekken aan patiënten die het via hun huisarts of speci
alist voorgeschreven hebben gekregen.
Een grote vraag is nog of medicinale wiet vergoed wordt.
Het college voor zorgverzekeringen (Cvz) dat de minister
van volksgezondheid adviseert, is een onderzoek aan het
afronden en streeft ernaar nog deze maand tot een uit
spraak te komen.
Wat het begrip medicinale betreft: dat is cannabis die
een strenge (re) controle ondergaat met betrekking tot vi
russen en bacteriën.
Het ministerie heeft officieel twee telers aangewezen die
legaal cannabis mogen verbouwen. Ze hebben een strak
contract afgesloten. De ene teler, de firma Bedrocan,
teelt cannabis op steenwol en is nog maar betrekkelijk
kort bezig. Deze legale wietkwekerij zit in het noorden
van het land. De andere kweker is de Amerikaanse Viet-
nam-veteraan James Burton, die in het Westland onder
2.500 vierkante meter glas medische cannabis kweekt in
duizenden potten. Hij haalt vier oogsten per jaar binnen.
Zijn verkoopprijs ligt tussen de drie en vier euro per
gram. Ter vergelijking: de gemiddelde prijs in een coffee
shop is het dubbele: rond de zeven euro.
Medicinale cannabis een
wondermiddel? Dat is te sterk
uitgedrukt. Maar het blijkt voor
veel patiënten wel een uitstekend
hulpmiddel, een hele steun. Je
kunt opeens weer wat meer, met
minder pijn. 'We wilden dat we dit
al jaren eerder hadden gebruikt',
zeggen Rina Bielderman en Frieda
de Vries, die beiden lijden aan
multiple sclerose (MS).
rieda de Vries-Zeegers (44)
werd twaalf jaar geleden wak
ker met een halfzijdige ver
lamming, rechts. „Ik liep een beetje
gek, alles was slap." Wekenlang on
derzoek wees uit dat Frieda multiple
sclerose ofte wel MS had. „Mijn we
reld stortte in. Ik kende alleen ernsti
ge bedlegerige MS-patiënten, uit het
verpleeghuis waar ik werkte. Ik wist
niet dat er ook 'lopende' MS-patiën
ten zijn."
Frieda is vaak moe, erg moe. Ze
heeft geleerd om 'de tijd te nemen,
geduldig te zijn'. Zware boodschap
pen kan ze niet doen; stoelen of an
der zwaar spul verslepen is een pro
bleem. „Zes jaar geleden kon ik nog
een beetje hard lopen om de trein te
halen. Dat lukt nu niet meer. Toen
kon ik me nog verplaatsen op een
gewone fiets, nu heb ik een speciale
fiets nodig met verlaagde instap en
verlengde crank."
Medicijnen? Frieda heeft ze in alle
soorten en maten gebruikt. Predni-
son, interferon. Ze hadden allemaal
hun goede en slechte kanten. Via an
dere MS-patiënten hoorde ze posi
tieve geluiden over marihuana. „Ik
had erge last van rusteloze benen.
Dat gebeurt vaker als je MS hebt,
dan kun je je benen niet stilhouden.
James en Linda Burton in hun kas met cannabis. Foto: GPD/Phil Nijhuis
