Vroege fruitoogst door hete zomer
ECONOMIE
Eeuwenoud plan herleeft door oliebehoeffe China
Verzekeraars melden meer grote valse claims
Consumentenbond wil KPN laten opsplitsen 'Sociale plannen gaan veel
r"'.
Hypotheken door lage
rente massaal vernieuwd
Prijs stroom
op beurs piekt
om twaalf uur
Brussel staakt
onderzoek naar
Sony en Philips
te vaak alleen over poen'
corf aan top
pdewinkel
vr - De Bijenkorf is de
traardeerde grotere
Bij een onderzoek
(Tui GfK onder 5000 Ne-
j s van 12 jaar en ouder
"[bedrijf het cijfer 7,1
I fidelde van 33 mode-
is 6,6. De winkels kre-
ijfer voor algemene
eer, klantvriendelijk-
p te, kwaliteit en prijs,
."jrote lingeriespeciaal-
nkemöller en Livera
7. Vögele komt niet
n 5,9 net als discoun-
jn. Hekkensluiter is
it 5,8. Discounters
iet uitzondering van
%cht beoordeeld.
lel in Irak
j,6 miljard'
Irak heeft zeker 1,6
illar nodig om zijn
jtrie weer op te bou-
^ei het hoofd van het
ministerie van olie
^gisteren. Zijn inschat-
ger dan het herstel-
il,14 miljard dollar
'de Amerikanen eerder
k naar buiten kwa-
ichade aan de Iraakse
llaties, velden en pijp-
is groot als gevolg van
klogen en een olie-
n dertien jaar.
ij
Leaseauto's
'gr op de weg
t - In een half jaar tijd
tal leaseauto's op de
dse wegen met 3.000
>n. Dat blijkt uit cijfers
leniging van Neder-
todealers. De lease-
i inp met 0,6 procent
^23 personenauto's,
«ase, dat vorig jaar
p (Fortis) overnam,
?t een terugval van 4,4
ji lichte bedrijfsauto's
4 Car Lease het beter
tijging van bijna 1800
n (plus 24,7 procent),
^eider Leaseplan
personenauto's en
drijfswagens) was er
5ei in de personenau-
irocent) en een min
procent bij de bestel-
21
;ïi scheepswerf
h is failliet
riLLE - Scheepswerf De
Friese Kootstertille
Zeventig werknemers
tttioor op straat. De
[erf is gespecialiseerd
voor grote plezier-
3flet bedrijf zag het
llers slinken omdat de
ir grote jachten uit met
Midden-Oosten is ge
it de oorlog in Irak. Het
«ft een jaar lang onder
Jjs gewerkt en kan dit
lirecteur Holman niet
lhouden. De salarissen
jiiet meer betaald wor-
lirectie sluit een door-
uit.
irandstof
duurder
42 f - Marktleider Shell
4o!eren voor de tweede
|?jen een week de prij-
14iutobrandstof ver-
5oienzines zijn een cent
^'geworden en diesel 0,6
4i jiter. De adviesprijs
tol-plus komt bij Shell
3|t23 per liter. Euro on-
35ܻst 1,169 en diesel
4^j78,5 eurocent per liter.
„Hciteit met
3i|oetbaltintje
5°- Energiebedrijf En-
7,'j een nieuw product
26 jballiefhebbers: Ajax
22 jn Feyenoord Energie.
73lie stroom is hetzelfde,
*|'ktnaam draagt een
64l)ub. Eneco lokt nieuwe
30.iiet hebbedingetjes zo-
15-jax-horloge en een
8il?van Feyenoord.
48|npioen PSV heeft vol-
22l)co te weinig suppor-
5olotroom met de club-
^•xrijgen. Volgens Eneco
62l|ich woensdag op de
14,Gc-dag 500 mensen in-
J4'£n voor het tweejarige
o.'jient. Feyenoord Ener-
4.fe een week eerder, ook
Jl't open dag. Zo'n 1000
ïölks hebben zich tot nu
^|'!verleiden tot 'voetbal-
21I5
26,]
pers in nood
■aag water
24.S
17.2- Door de extreem lage
^id in rivieren dreigen
13; js in de financiële pro-
17,1e raken. Zij kunnen
^•Jder lading vervoeren
Jölonaal. Dat zegt schip-
29,4iging Koninklijke
[g^er. „Als de droogte
iolH duurt komen bedrij-
>8'| rode cijfers," aldus
?7;idvoerder. Vandaag be-
leskundigen van onder
kswaterstaat en water -
n over een laagwaterre-
i zeldzame maatregel is
ior de verdeling van het
ne rivierwater. Voor
rs wordt speciale laag-
tichtgeving ingesteld.
vrijdag 8 AUGUSTUS 2003
den haag/anp - Verzekerings
maatschappijen hebben het af
gelopen jaar bijna twee keer
zoveel zware fraudezaken ge
meld als in 2000. Het aantal
valse claims van enige omvang
dat zij doorstuurden naar het
ffaudeloket van de verzekeraars
kwam uit op 827, tegen 437
twee jaar geleden. Dat meldt
het Verbond van Verzekeraars.
Het fraudeloket stuurt meldin
gen door naar Justitie die tot
vervolging kan overgaan. Bij
ziektekosten was de stijging het
den haag/gpd-anp - De fruit
oogst begint dit jaar twee we
ken eerder dan normaal. Door
het warme zomerweer rijpen
de appels en peren in de boom
gaarden veel sneller. Fruit dat
straks in de winkel ligt zal zoe
ter smaken omdat de vele zon
de suikerproductie heeft gesti
muleerd, zegt de Nederlandse
Fruittelers Organisatie (NFO).
De 2000 fruittelers in Neder
land verwachten 385 miljoen ki
lo appels te plukken en 160 mil
joen kilo peren.
De eerste appels worden deze
week al van de bomen ge
haald. zoals het zomerras del-
corf. Al over een maand begint
de pluk van het bekende ap
pelras elstar. De jonagold kan
waarschijnlijk over zes weken
worden geplukt.
Fruittelers bestempelen de
kwaliteit nu al als uitstekend,
gezien de maat en kleur van
het fruit. Het populairste pe
renras, de conference, is vol
gens de verwachtingen over
krap vier weken rijp voor de
pluk.
Wel kan volgens de NFO de
hoge temperatuur de groei be
lemmeren van de latere fruit-
soorten. Maar tot echte pro
blemen leidt dat vooralsnog
niet, denkt de organisatie.
„Dan moet het nog een paar
weken van dit extreem warme
weer blijven", meent voorzit
ter Johan van Haarlem.
Volgens het Praktijkonder
zoekscentrum 'Plant en Om
geving' in Randwijk is het sui
kergehalte in fruit dit jaar veel
hoger. „Dat geldt eigenlijk
voor al het fruit. Ook het kleine
fruit zoals frambozen en aard
beien is dit jaar zoeter. Zelfs de
rode bessen zijn zoeter, terwijl
die bekend staan om de zurige
smaak", vertelt Anton de Jager
van het onderzoekscentrum.
Dat zag het centrum al aanko
men. Sinds 1977 wordt het
aantal uren gemeten dat de
temperatuur boven de 10 gra
den ligt. De hogere tempera
tuur is goed voor de fruitont-
wikkeling. Dit jaar breekt alle
records.
den haag/anp - De Consumen
tenbond roept de politiek op
om er via de nieuwe Telecom-
wet voor te zorgen dat KPN
versneld kleiner wordt ge
maakt. De bond vindt dat het
telecombedrijf te groot is ten
opzichte van de concurrentie.
Hierdoor zou de consument
onvoldoende keuzevrijheid
hebben.
„De consument kan nog steeds
niet profiteren van een vrije
markt voor vaste telefonie. Wij
vinden dat onaanvaardbaar",
aldus de Consumentenbond.
De belangenorganisatie onder
schrijft daarom ook de woens
dag door telecomtoezichthou-
grootst. Hier explodeerde het
aantal gemelde fraudegevallen
van 11 in 2000 tot 110 vorig
jaar. Bij brand schoot het aan
tal omhoog van 110 tot 208. In
de reisverzekeringsbranche
bleef de stijging relatief be
perkt: van 111 tot 145.
De stijging is een voortzetting
van een tendens die zich in
2001 aandiende. „De prioriteit
die verzekeraars hebben gege
ven aan het opsporen van on
juiste claims blijkt resultaat te
hebben. Bij de meeste zijn co-
der Opta opgelegde beperkin
gen voor KPN om nieuwe kor
tingsregelingen aan te bieden.
„Zou Opta nieuwe kortingen
toestaan, dan heeft de consu
ment nu financieel voordeel,
maar op de langere termijn
minder keuzevrijheid. Kleine
belbedrijven zijn namelijk niet
in staat zulke kortingen te bie
den en verdwijnen dus van de
markt", stelt de Consumenten
bond.
De telecomwaakhond houdt
zich volgens de bond wel heel
erg bezig met marktverhoudin
gen en kijkt te weinig naar het
consumentenbelang. „Zo den
ken wij dat het voor de consu-
ordinatoren aangesteld die
claims natrekken", aldus een
woordvoerder van het Ver
bond. Het fraudeloket is in
1998 opgericht.
Of polishouders nu meer frau
deren, valt niet uit de cijfers op
te maken. Ook zijn hierbij geen
bedragen genoemd. Het Ver
bond hanteert een schatting
van 400 miljoen euro als de
omvang van alle onjuiste
claims.
Over het totaal aantal ontdekte
fraudezaken heeft het Verbond
menten beter is als het besluit
van de Opta een tijdelijke wer
king heeft. Als concurrenten
weten dat er eind aan het ver
bod voor KPN zit, worden ze
geprikkeld intussen zelf te in
vesteren in hun producten", al
dus een woordvoerster.
De zegsvrouw van de bond
stelt dat de oproep aan de poli
tiek om KPN kleiner te maken
via nieuwe wetgeving wel ex
treem is. „Maar in de VS heb
ben ze AT&T ook opgesplitst."
De Tweede Kamer behandelt
deze maand de nieuwe Tele-
comwet, die naar verwachting
volgend jaar in werking treedt.
KPN noemt de oproep van de
geen gegevens. Kleine fraude
zaken die verzekeringsmaat
schappijen opsporen, lossen zij
doorgaans rechtstreeks op. Uit
steekproeven blijkt dat 5 tot 10
procent van de claims inge
diend bij schadeverzekeraars
vals is.
Het Verbond merkt dat mo
menteel een mentale omslag in
de maatschappij gaande is.
„Het oplichten van je verzeke
raar was een populair ge
spreksonderwerp op feestjes.
Velen dachten dat je verzeke-
Consumentenbond vreemd.
„Je verwacht dat de bond zich
meer bezighoudt met het con
sumentenbelang en niet net
zoals de Opta vooral kijkt naar
de werking van marktpartijen",
aldus een woordvoerder van
het telecombedrijf.
Volgens de KPN-zegsman valt
te betwijfelen of de consument
beter bediend wordt als de te-
lecommarkt uit meer kleine
partijen bestaat. „De Opta zou
juist de ruimte moeten geven
aan krachtige innovatieve con
currerende bedrijven, die voor
meer variatie in producten en
lagere prijzen kunnen zorgen",
stelt hij.
raars toch wel een claim kon
sturen, want die hebben im
mers geld zat", aldus de zegs
man. „Maar nu heerst meer en
meer de perceptie dat een der
gelijke denkwijze fout is."
Bij aansprakelijkheid ontdek
ten assuradeurs het afgelopen
jaar 66 fraudegevallen tegen 31
twee jaar daarvoor.
Bij motorvoertuigen meldden
zij 191 onjuiste claims tegen
108. Bij levensverzekeringen
liep het cijfer op van 37 naar
53.
haarlem/anp - Bij reorganisa
ties gaat teveel geld op aan ver
goedingen voor ontslagen
werknemers en wordt te weinig
geïnvesteerd in het vinden van
ander werk voor deze mensen.
Dat concludeert werkgeversor
ganisatie AWVN na een evalua
tie van de sociale plannen die
dit jaar zijn afgesproken.
„Vrijwel al het geld gaat op aan
dure ontslagregelingen. Daar
door is er nauwelijks ruimte
meer om te investeren in het
begeleiden van mensen naar
ander werk", aldus beleidsme
dewerker Lendering.
De kantonrechtersformule
den haag/gpd - Woningbezit
ters hebben in het tweede
kwartaal van dit jaar massaal
hun hypotheek overgesloten.
Ze profiteerden van de sterk ge
daalde hypotheekrente, die
sinds 1956 niet zo laag heeft ge
staan. Het Kadaster schreef in
deze periode 134.000 nieuwe
woninghypotheken in, een stij
ging van 6 procent. Het aantal
oversluitingen steeg met liefst
17 procent.
neemt volgens de AWVN een
centrale rol in in sociale plan
nen. Dit jaar is in 82 procent
een ontslaguitkering opgeno
men. In 2001, het jaar van de
omslag, was dit nog in 63 pro
cent. Bijna alle ontslaguitkerin
gen (93 procent) zijn gebaseerd
op de kantonrechtersformule.
In 2001 werd bij 55 procent van
de sociale plannen deze formu
le gehanteerd. Het aantal reor
ganisaties neemt fors toe. „Tot
nu toe hebben bijna 120 leden
gemeld te reorganiseren dit
jaar. Vorig jaar en in 2001 wa
ren dat er in een heel jaar 60 tot
100.
Tegelijkertijd nam het aantal
verkochte woningen in de
maanden april, mei en juni af
met 6 procent in vergelijking tot
dezelfde periode in 2002. Vol
gens het Centraal Bureau voor
de Statistiek (CBS) valt deze da
ling samen met het zeer lage ni
veau van het consumentenver
trouwen. De huizenprijs steeg
licht naar gemiddeld 203.000
euro, een stijging van 2,3 pro
cent in één jaar.
Het gemiddelde bedrag van een
nieuwe woninghypotheek is
172.000 euro, 9 procent meer
dan een jaar geleden. De ge
middelde hypotheekrente op
nieuwe woningfinancieringen
bedroeg in het tweede kwartaal
4,5 procent, een daling van een
procent in een jaar. Inmiddels
is onder invloed van ontwikke
lingen op de kapitaalmarkt de
hypotheekrente weer aan het
stijgen.
Bijna 90 procent van de eigen
woningen in ons land is belast
met een hypotheek. Volgens ge
gevens van het CBS is er de af
gelopen jaren een vrij sterk ver
band geweest tussen de stand
van de hypotheekrente en de
groei van het aantal hypotheek
financieringen.
In het jaar 2000 liep de rente
snel op, en viel het aantal nieu
we hypotheken flink terug. De
afgelopen maanden deed zich
het omgekeerde effect voor.
amsterdam/anp - Een me-
gawattuur stroom kostte
vanmiddag om 12 uur op
de Amsterdam Power Ex
change (APX) bijna 300 eu
ro. Normaal gesproken kost
zo'n hoeveelheid elektrici
teit 25 tot 40 euro. De prij
zen stijgen flink, maar het
is nog niet zo erg als in juni
toen er veel centrales in on
derhoud waren.
Op de APX wordt stroom
verhandeld voor de volgen
de dag. De gemiddelde
prijs voor een megawattuur
stroom was vandaag 73,33
euro. Dat is volgens de
woordvoerster redelijk
hoog. Op de APX wordt 15
procent van 's lands
stroomvoorziening verhan
deld. Het is een elektroni
sche beurs, waar dus geen
handelaren aan te pas ko
men.
„De prijzen stijgen door
een combinatie van facto
ren", zegt de woordvoer
ster. „Het is niet alleen het
weer, maar ook bijvoor
beeld de uitval van energie
centrales." Nu het warm
wordt en er mensen terug
komen van vakantie zijn de
handelaren alerter dan an
ders. „Het weerbericht
wordt goed bestudeerd. Zo
drukt airco in bedrijven
zwaar op het verbruik. Er is
echter nog wel voldoende
capaciteit."
De duurste elektriciteit was
vandaag tussen 10 en 14
uur. Van 105 euro steeg de
prijs naar 225 euro om 11
uur. De piek was om 12.00
uur met 298 euro om ver
volgens weer te zakken
naar 175 euro.
brussel/anp - De Europese
Commissie ziet af van verder
onderzoek naar een licentie
programma van Philips en So
ny. Verschillende producenten
van cd's hadden ongeveer vijf
jaar geleden een klacht inge
diend tegen het programma
van de elektronicaconcerns.
Van de achttien betÉÉjven heb
ben inmiddels zeventien hun
klacht ingetrokken, reden voor
de Commissie om het onder
zoek te staken.
Dat heeft de EC donderdag be
kendgemaakt. De producen
ten wilden opheldering over
de patenten die aan Sony en
Philips moeten worden be
taald. Volgens een woordvoer
ster van Philips is de afgelopen
vijf jaar dat programma aange
past en verbeterd waardoor de
bedrijven hun klacht introk
ken. Ze vindt het 'plezierig' dat
de zaak goed is afgelopen.
„Maar we hadden eigenlijk
niet anders verwacht."
Philips en Sony zijn de grond
leggers van de cd's. Andere be
drijven mogen gebruik maken
van de technieken om cd's te
maken. Omdat Philips en Sony
het patent hebben op die.tech-
niek, moet daarvoor worden
betaald.
door onze correspondent
Gert-Jan Broere
Peking - De Straat van Malakka tussen Indo
nesië en Maleisië is één van de beruchtste
vaarwegen in de wereld. Soms nog geen 2,5
kilometer breed, overvol en gevaarlijk. Het is
favoriet werkterrein van piraten en een uit
gelezen plek voor een terroristische aanslag.
Toch blijven de tankers komen, om bij Singa
pore naar het noorden af te buigen richting
China en Japan.
Op papier is er een alternatief. Waarom zou
je het schiereiland Malakka ronden als je
1000 kilometer naar het noorden een door
steek kan maken? In Thailand bevindt zich
de landengte van Kra, een smalle strook
land van soms nog geen 60 kilometer breed
die de Indische Oceaan van de Zuid-Chine-
se Zee scheidt. Waarom graaf je dan geen
kanaal, wanneer je de scheepvaart een
kostbare en gevaarlijke omweg kan bespa
ren?
Nieuwerwetse dagdromerij? Niet echt. De
oiïginele plannen stammen uit 1667, toen
dp ambassadeur van de Franse koning Lo-
dewijkXIVhet idee opperde om een diepe
geul te graven dwars door de landengte van
Kra. Door het ontbreken van de techniek
en de financiën verdween nimmer een spa
de in de grond.
Met enige regelmaat werden de blauw
drukken uit het archief opgeduikeld, bij
voorbeeld door de Britten in de 19de eeuw.
Amerika en Japan kwamen in 1973 weer op
de proppen met de Aziatische versie van
het Suez- en Panamakanaal. Ze stelden
voor nucleaire explosies te gebruiken om
bergachtig terrein te doorklieven in de
hoop de kosten te kunnen drukken. De te
verwachten fall-out zorgde ervoor dat Thai
land nooit echt enthousiast werd.
Veel tegenstanders vrezen de aantasting
van het milieu of hikken aan tegen de enor
me kosten, die op minimaal 20 miljard dol
lar worden geschat. Maar toch lijken de
bordjes verhangen. De belangrijkste reden
is misschien wel dat China plotseling seri
eus interesse lijkt te krijgen.
Die belangstelling komt voort uit de dorst
van de snel uitdijende industrie. China is
recent Japan gepasseerd op de ranglijst van
mondiale olie-importeurs en moet alleen
de VS nog voor zich duider. Een groot deel
van die Chinese olie-import moet door de
Straat van Malakka. Het Kra kanaal zou dus
een aanzienlijke tijdwinst en een kosten
verlaging kunnen opleveren. Bovendien is
het kanaal veel beter te verdedigen dan de
Straat en daardoor dus veiliger.
De Thaise minister van defensie en vice-
premier Yongchaiyudh is verguld met Chi
nese belangstelling. Hij geldt als de groot
ste pleitbezorger van het project en kreeg
het ook voor elkaar dat een duister bedrijfje
uit Hong Kong een haalbaarheidsstudie
gaat uitvoeren. Voor Yongchaiyudh staat
buiten kijf dat Thailand enorm zal profite
ren van het Kra kanaal. De toekomstige
vaargeul zal zich ontwikkelen tot industri
eel gebied, dat een flink deel van de bedrij
vigheid zal wegkapen bij Singapore, nu nog
de belangrijkste overslaghaven van de re
gio.
Yongchaiyudh heeft inmiddels drie missies
naar China laten gaan in de hoop Peking
meer bij het project te betrekken. De vice-
premier is er van overtuigd dat de kostprijs
flink gedrukt kan worden als de Chinezen
de uitvoering ter hand nemen.
Met de (financiële) steun van Japan en mo
gelijk de VS is de realisatie van een eeuwen
oude droom iltbgelijk toch binnen handbé;
reik.
r. m
wSWre!
'7:'1
- i'
ta&m
Na gedane arbeid is het goed rusten. Deze landarbeider in het Duitse Wicker nam gisteren even een pauze tussen de ruim 500 hooibalen die hij samen met zijn collega bij een
temperatuur van 36 graden celcius heeft opgestapeld. Foto: DPA/Boris Roessler
Fruittelers verwachten dat ze
goede prijzen kunnen maken,
vooral doordat in Zuid-Europa
door de aanhoudende droogte
de oogsten daar deels zijn mis
lukt. „Dat is gunstig voor de
Nederlandse telers", zegt Dick
Heijmans van de Fruitmasters
Groep in Geldermalsen, de
grootste afzetorganisatie voor
fruit in Nederland. „Boven
dien is de kwaliteit van de par
tijen die we nu binnen krijgen
goed. En de oude appels zijn
allemaal op, dus we beginnen
weer met een schone markt."
De aanhoudende droogte
heeft de prijs van aardappelen
omhoog gejaagd. Op de ter-
mijnmarkt is de prijs de afge
lopen maand verdrievoudigd.
Maar in de winkel zal de con
sument voor piepers voorlopig
niet meer euro's neertellen.
Ook het patatje wordt niet
duurder.
Volgens landbouworganisatie
LTO Nederland komt dat door
de langlopende contracten.
Driekwart van de aardappel
oogst is in februari, maart van
dit jaar al verkocht voor een
vastgestelde prijs", zegt
woordvoerder Pinxterhuis. In
april werd 10 euro betaald
voor 100 kilo; in juli klom de
prijs naar 15 euro en begin de
ze week kostte diezelfde 100
kilo 35 euro.
Op de termijnmarkt wordt de
forse aardappel verhandeld
die voornamelijk wordt ver
werkt tot frites en chips. Door
de huidige prijsstijging zou
een bakje frites omgerekend 7
eurocent duurder kunnen
worden, rekent Pinxterhuis
voor.
De Nijmeegse horecagroot-
handel Köpp denkt dat de
duurdere aardappel amper ef
fect heeft op de prijs van een
patatje. In ieder geval niet dit
jaar.
Volgens LTO Nederland be
paalt de tussenhandel groten
deels de prijs. „Een maand ge
leden kon je de aardappelen
aan de straatstenen niet kwijt,
kostte 100 kilo 3 euro. Daar
heeft de consument ook wei
nig van gemerkt." CBL, koe
pelorganisatie van supermark
ten, voorziet geen 'gigantische
prijsstijgingen'.
Nakhon 0
Ratchasima
