Postbedrijf
ziet winst
licht dalen
Airco-apparaten een zegen voor veel (oudere) Nederlanders
ECONOMIE
Gezonken parkeergarage boven water hale
Baan kwijt: liefde op het spelf
1
EU-exportverbod voor
graan wegens droogte
Topman Hyundai pleegt zelfmoord
Omzet TPG nadert 3 miljard
Klanten laten biologisch
varkensvlees nog liggen
door Eric de Bie
den haag - „Sorry, wij hebben geen mobiele airco
apparaten meer. En we krijgen ze ook niet meer",
zegt Jeroen Hoogenboom, die werkt bij het Haagse
filiaal van Media Markt. Hij zou graag een airco voor
zijn klant willen bestellen, maar de leveranciers ge
ven momenteel nul op het rekest.
„Hun magazijnen zijn leeg. Tijdens de vorige warme
periode hebben ze alles verkocht", aldus Hoogen
boom. En zo gaat het bij veel witgoedzaken. Door de
hoge temperaturen is de mobiele airco populair. De
van oorsprong Amerikaanse vinding lijkt inmiddels
ook in Nederland een vertrouwd consumentenpro
duct te zijn geworden nadat bed' ljven en winkels
waren voorgegaan. Airconditioning bestaat al ruim
een eeuw. De Amerikaan Willis Haviland Carrier
ontwierp in 1902 zijn 'apparaat voor luchtbehande
ling'. De afnemer was een drukker in de Newyorkse
wijk Brooklyn die met de handen in het haar zat om
dat de onstabiele temperatuur en luchtvochtigheid
in het gebouw de kwaliteit van zijn kleurendrukwerk
nadelig beïnvloedden. Zijn uitvinding baseerde Car
rier op de werking van de koelkast: ook dat apparaat
blaast koele lucht de interne ruimte in en voert bui
ten warme lucht af. Verdamping is bij dit alles het
sleutelwoord. Een vloeistof onttrekt namelijk bij ver
damping warmte aan zijn omgeving. De Indiase be
volking maakt al eeuwenlang dankbaar gebruik van
deze natuurwet. Zij hangt vochtige grasmatten voor
«7.r.
de ramen om binnenkomende lucht af te koelen. De
eerste jaren waren alleen fabrikanten geïnteresseerd
in Carriers koelmachine. Pas later bleek dat niet al
leen drukwerk, textiel, voedsel en medicijnen, maar
ook mensen gebaat zijn bij een aangenaam klimaat.
Het door Carrier in 1915 opgerichte bedrijf bestaat
nog steeds en is marktleider in de verkoop van airco
systemen.
In Nederland deed de airconditioning in de jaren
vijftig haar intrede. Eerst alleen in kantoren, vanwe
ge de hoge prijs en gebruikskosten. Toen het sys
teem kleiner en simpeler kon worden gemaakt, ver
schenen begin jaren zeventig ook de eerste auto's
met airco. Die markt groeit nog steeds. Bij moderne
installaties worden £elfs pollen en roetdeeltjes bui
ten het interieur gehouden.
Bij het gebruik in auto's zijn de laatste jaren echter
enkele vraagtekens gezet. Uit onderzoeken, onder
meer van TNO, bleek dat het brandstofverbruik
soms met meer dan 20 procent toeneemt. Tevens
bevatten de uitlaatgassen beduidend meer kooldi
oxide, koolwaterstoffen stikstof.
Andere discussie die al langer wordt gevoerd is of
het gebruik nu wel of niet gezond is. De koele lucht
maakt het leven wel aangenamer, maar critici me
nen dat tevens talrijke micro-organismen de ruimte
in worden geblazen. Mensen krijgen daardoor last
van hoofdpijn, prikkelende ogen en geïrriteerde
luchtwegen. De meeste medici zijn er inmiddels van
overtuigd dat mensen in principe «iet ziek worden
van airconditioning. Als het apparaat goed wc
onderhouden, is er niets aan de hand", zegt Etj
van Leeuwen, huisarts in Almere. „Mensen wd1
veel eerder ziek door de temperatuurverschille?
je bezweet een koelere ruimte binnenloopt, m<f
lichaam dat even verwerken. Je afweersysteem
dan iets minder. v
Vooral voor oudere mensen kan het apparaat ff
zegen zijn. Bij elke hittegolf lees je toch weer dr
enkele bejaarden door uitdroging zijn overled^
Door de hoge temperaturen krijgen zij vaak pre
men met hun vochtregulatie. Ook omdat ze eer
minderd dorstgevoel hebben. Als alle bejaarde!1
zen airco hebben, zal het aantal doden sterk ve
deren."
IATA verwacht
miljardenverlies
maandag 4 AUGUSTUS
hong kong - Internationale
luchtvaartmaatschappijen zul
len dit jaar een kleine 6 miljard
euro verlies lijden. Voorname
lijk door de longziekte SARS die
eind vorig jaar de kop opstak in
Azië en de oorlog in Irak. Dat
heeft topman Bisignani van de
internationale luchtvaartorga
nisatie IATA vandaag in Hong
Kong gezegd. De longziekte
SARS alleen al zorgt ervoor dat
de maatschappijen ongeveer
3,6 miljard euro verlies zullen
lijden.
Duitsland in actie
tegen tabakswet
berlun - Duitsland wil juridi
sche stappen nemen tegen Eu
ropese wetgeving die over twee
jaar een einde maakt aan ta
baksadvertenties in de Europe
se media. Het ministerie van Fi
nanciën Poogt via het Europees
Hof van Justitie te bewerkstelli
gen dat nationale en regionale
kranten en tijdschriften die niet
in andere Europese landen zijn
te krijgen nog wel tabaksadver
tenties mogen plaatsen. Voor
deze media is de nieuwe wet
een grote financiële aderlating.
Slachterij Brada
failliet verklaard
Leeuwarden - Brada's Vleesch-
bedrijf in Leeuwarden is failliet
verklaard. De slachterij zoekt
nog naar mogelijkheden voor
een doorstart. De problemen
zijn veroorzaakt door de dier
ziektes BSE en MKZ. Ook daal
de de aanvoer van runderen
van 100.000 naar 70.000 stuks.
Basiq verdubbelt
vluchten in winter
schiphol - Luchtvaartmaat
schappij Basiq Air gaat het aan
tal wekelijkse vluchten de ko
mende winter meer dan ver
dubbelen van 51 naar 108. De
uitbreiding komt doordat de
klassieke lijndiensten van
Transavia deels zijn overgegaan
in Basiq Air en deels doordat de
frequenties van bestaande be
stemmingen zijn uitgebreid en
er nieuwe bestemmingen zijn
bijgekomen. Transavia, onder
deel van KLM, richt zich op
chartervluchten.
Eigen CAO voor
Urkse visbedrijven
urk - De 2000 werknemers in
de visverwerkende industrie op
Urk krijgen een eigen CAO.
Voorlopig gelden alleen nog
minimumafspraken voor pro
ductiepersoneel, dat voorna
melijk platvis verwerkt. De
nieuwe CAO, met een looptijd
van twee jaar, omvat afspraken
over beloning, verlof en de
combinatie arbeid en zorg. Er is
anderhalfjaar onderhandeld
tussen de bonden en de koepel
van 36 Urkse bedrijven.
WERKLOOSHEID
den haag/anp - De graanoog-
sten vallen door de extreme
droogte zo tegen dat voorlopig
niet naar landen buiten de Eu
ropese Unie mag worden geëx
porteerd. Volgens het product
schap granen heeft het EU-be-
heerscomité Granen alle ex
portvergunningen voor zachte
tarwe, gerst, rogge en sorgho
voor onbepaalde tijd ingetrok
ken.
„Ze zijn in Brussel zenuwachtig
geworden. Door het extreme
warme weer valt de graanpro-
ductie lager uit dan het jaarlijk
se verbmik", aldus voorzitter
Maarsingh van de vakgroep ak
kerbouw van LTO-Nederland
zaterdag. Het graanverbruik in
de EU bedraagt 192 miljoen ton
per jaar. De totale oogstop
brengst van de lidstaten word
dit jaar op 190 miljoen ton ge
raamd. Bijna 20 miljoen ton
minder dan in 2002.
„De afgelopen twee weken da
gen zijn de oogstverwachtingen
met 7 miljoen ton verlaagd.
Overal in Europa wordt nu ge
oogst. Het kan dus goed zijn dat
het nog meer gaat tegenvallen",
stelt Maarsingh.
Het is volgens Maarsingh niet
ongebruikelijk dat Brussel met
exportmaatregelen probeert de
voedselvoorziening veilig te
stellen.Acht jaar geleden toen
graan meer opbrachtbuiten
Europa, werd tijdelijk een hef
fing ingesteld op de export om
te voorkomen dat te veel graan
over de grenzen zou verdwij
nen." De laatste jaren werd tel
kens ongeveer 20 miljoen ton
geëxporteerd vanuit de EU.
De wereldwijde oogstop
brengst wordt dit jaar geschat
op 908 miljoen ton, terwijl de
consumptie volgens de LTO-
vakgroepvoorzitter circa 925
miljoen ton bedraagt. „De kans
is groot dat de prijzen omhoog
vliegen."
De Nederlandse graanproduc-
tie schommelt volgens LTO
tussen de 1,5 en 2 miljoen ton
per jaar. „Onze opbrengsten
zijn naar verwachting redelijk
tot goed. Wij hebben relatief
minder last van droog weer
door ons milde zeeklimaat."
Het Nederlandse verbruik van
graan ligt volgens Maarsingh
op jaarbasis tien keer hoger
dan de eigen productie. „Wij
hebben dus te maken met dure
import. Vooral het veevoer zal
in prijs stijgen." De consument
zal er volgens hem weinig van
merken. „Misschien dat het
brood nu 1 eurocent duurder
wordt, veel meer zal het niet
zijn."
Hyuandai-personeel in Seoul kijkt ontzet naar het opruimingswerk nadat hun directeur zelfmoord heeft
gepleegd. Foto: AP/Bak Sung-ryull
seoul/ap - Chung Mong-hun, topman van het
Zuid-Koreaanse industrieconglomeraat Hyundai
heeft vandaag zelfmoord gepleegd. Zijn screta-
resse vond haar baas dood voor het hoofdkan
toor van Hyundai in het centrum van Seoul.
Chung was uit het raam van zijn kantoor op de
twaalfde verdieping gesprongen.
Chung werd ervan beschuldigd in 2000 voor de
regering van de toenmalige president Kim Dae-
jung 100 miljoen dollar te hebben doorgesluisd
naar Noord-Korea, waarmee de instemming van
Pyongyang met een topontmoeting tussen
Noord en Zuid moest worden gekocht.
Tegen hem liep een rechtszaak in verband met
het verdonkeremanen van die transacties in de
boeken van Hyundai. Hem hing een straf van
drie jaar gevangenis boven het hoofd. Chung was
een zoon van Chung Ju-young, de overleden op
richter van het Hyundai-concern. Het conglome
raat, ooit het grootste in Zuid-Korea, werd na de
financiële crisis van 1997-1998 in drieën gesplitst:
Hyundai Motor (auto's), Hyundai Heavy Indu
stries (scheepsbouw) en Hyundai Asan (overige).
Chung stond aan het hoofd van deze derde poot.
Het concern van Chung kampte met grote finan
ciële problemen; Chung hoopte dat samenwer
king met Noord-Korea zijn bedrijf er weer boven
op zouden helpen.
Hyundai Asan is nauw betrokken bij projecten
om wegen en spoorwegen over de Koreaanse
grens aan te leggen en de bouw van een groot in
dustrieterrein in Kaesong, een stad net over de
grens waar Noord-Korea een kapitalistisch expe
riment heeft gepland.
De werkloosheid loopt ongena
dig op. Dat leidt tot onrust en
onzekerheid. Moeten we ons
zorgen maken? En waarover dan
precies? Een korte serie over
werklozen, werkloosheid en de
gevolgen. Vandaag het afslui
tende deel 5.
door Erik Huisman
Vroegah was alles beitah. Ten
minste, als je Hagenaar Cor
Kouwenaar moet geloven in de
tv-reclame over aardappeltjes
in het koelvak. Al tijdens het
spotje ziet hij zijn ongelijk in.
De piepers blijken anno 2003
nog net zo lekkah als in het be
gin van zijn huwelijk. Als Cor
nu zijn werk verliest is hij op
het gebied van de liefde ook
beitah af dan vroegah. Iteke
Weeda, hoofddocent sociologie
aan de universiteit van Wage-
ningen en hoogleraar emanci
patievraagstukken aan de Rijks
universiteit Groningen zegt het
zelf.
„Werkloosheid raakt nog steeds
vooral mannen, maar het bete
kent voor hen nu wel iets an
ders dan in de jaren '50 en '60
van de vorige eeuw. Toen was
de man kostwinner en hing zijn
status in de liefde vooral af van
zijn werk. Niet zelden gaven
destijds vrouwen hun deeltijd
baan op als hun man werkloos
werd. Om hun relatie te redden.
En vroeger kon een man zonder
werk een huwelijk wel vergeten.
Tegenwoordig is het niet heb
ben van een baan voor een
man gewoner en minder sta-
tusbepalend, meent Weeda.
„Mannen hebben meer een rol
bij de zorg en opvoeding. En
vrouwenwerken meer." Daar
mee zegt ze niet dat de liefde in
tijden van oplopende werkloos
heid niet in de knel kan komen.
Als je het mensen vraagt, be
ginnen ze over onvoorwaarde
lijke liefde, maar die is heel
moeilijk waar te maken. Bij
partnerkeuze speelt werk wel
een rol", stelt Weeda. „Vanwe
ge het geld, maar ook omdat
werk gepaard gaat met kennis,
interesses en activiteiten van
een persoon."
De cijfers over huwelijken, ge
boorten en echtscheidingen ge
ven haar gelijk. In vier perioden
in de vorige eeuw waarin de
werkloosheid opliep, daalde het
aantal huwelijken. In de perio
de 1930 - 1933 liep dat aantal
per 1000 inwoners terug van 8,0
naar 6,9, tussen 1971 en 1976
van 9,3 naar 7,0. In de perioden
1980 - 1985 en 1992 - 1996 daal
de het aantal huwelijken 11
procent. Ook het aantal f
ten per 1000 inwoners li€
die perioden terug, al wa1
daling in de laatste twee I
den met 4 en 6,2 procent-
minder groot: 12,6 en 25 j'
cent. Het aantal echtschy
gen loopt bij stijgende wi
loosheid op. In de jaren
waren de relaties deugde
en was het aantal scheidt
stabiel. In de jaren '70, '8^
'90 steeg het aantal schei
per duizend echtparen rrlj
19 en 15 procent.
Weeda is het niet eens nA
Radboud Visser, managen
relatiebemiddelingsburef
Mens Relatie, dat geld i
veel mensen onbewust bi
rijker is geworden dan hë
len vechten voor een relaq
aan het bureau verbond^
praktijk voor relatietheraj,
krijgt volgens Visser geeng
extra ondanks de druk die
werkloosheid op relaties i
„Maar het relatiebureau gi
krijgt het gruwelijk druk c
meer relaties zullen knapt
Ja, en de mensen die moe
scheiden, zijn over twee jt
mijn klant als de economi
weer aantrekt." g
De vorige afleveringen vit
ze serie verschenen in dti
krant van 7,14,21 en 28 ji
den haag/gpd - TPG heeft het
tweede kwartaal van dit jaar de
winst met 1,4 procent zien dalen
tot 143 miljoen euro. Het was
vooral Logistiek dat niet goed
draaide. De afdelingen Post en
Express lieten wel stijgende cij
fers zien. Ook de totale kwar
taalomzet nam toe met 1,3 pro
cent tot 2,94 miljard euro. De
winst over het eerste halfjaar
kwam uit op 283 miljoen euro,
1,7 procent minder dan een jaar
geleden. De omzet liep met 1
procent op tot 5,85 miljard euro.
Logistiek sloot de laatste maan
den wel veel meer contracten
af, maar die waren zo klein dat
ze bij elkaar niet meer geld op
leverden. TPG wijst er daarbij
op dat het voornamelijk gaat
om contacten die pas op de
langere termijn effect hebben.
Om de problemen op te lossen
heeft TPG de leiding van de di
visie vervangen. De Amerikaan
Kulik vervangt de Italiaan Rossi.
De laatste vertrekt bij TPG en
krijgt een afkoopsom mee van
1,93 miljoen euro. De nieuwe
ling Kulik was topman van CTI
Logistx, het bedrijf dat in 2000
door TPG is overgenomen.
Post en Express presteerden
goed. Bij Post was dat een grote
meevaller omdat het bedrijf er
rekening mee hield veel minder
opdrachten te krijgen. Die volu
medaling bleef echter uit. Ex
press doet het vooral goed door
uitbreiding op verschillende
markten. „De diensten aan
Oost-Europa zijn fors uitge
breid en de groei in Azië gaat in
rap tempo door."
De Raad van Bestuur is tevre
den met de cijfers. „Het is be
moedigend om te zien welke
vooruitgang wij hebben ge
boekt ondanks de aanhoudend
moeilijke economische om
standigheden", aldus topman
Peter Bakker. TPG is somberder
gestemd over de rest van het
jaar. De onderneming gaat uit
van een winstgroei van 5 pro
cent bij constante wisselkoer
sen en pensioenlasten. Juist die
ontwikkelingen kunnen de
winstgroei flink belemmeren.
In april ging TPG nog uit van 5
tot 9 procent.
De problemen bij Logistiek zul
len naar verwachting de rest
van het jaar aanhouden. Er is al
maanden geleden begonnen
met een reorganisatie maar de
effecten daarvan zullen op zijn
vroegst volgend jaar zichtbaar
worden. Bij Express wordt een
flinke groei verwacht.
utrecht/gpd - De belangstelling
voor biologisch varkensvlees
blijft achter bij de verwachtin
gen. Het eerste kwartaal was
slechts 1,7 procent van alle ver
kocht varkensvlees biologisch.
Doelstelling is dat eind volgend
jaar 5 procent van al het ver
kochte varkensvlees biologisch
Maurits Steverink van de Task
Force Marktontwikkeling Biolo
gische Landbouw had erop ge
rekend dat de groei sneller zou
gaan. „Door de economische
tegenwind is de consument
minder bereid om de flink ho
gere prijs te betalen voor biolo
gisch varkensvlees. Meestal is
het zo'n 60 tot 70 procent duur
der. Omdat de prijs voor ge
woon varkensvlees gedaald is,
is dat effect nog groter. Super
markten kunnen nu vaak stun
ten met vreselijk goedkoop var
kensvlees. Met biologisch vlees
kan dat niet, omdat het aanbod
er niet is. En nog te weinig su
permarkten geven duidelijke
voorlichting in hun winkels
over biologisch vlees."
Volgens Steverink zit er wel
groei in de markt. „Het gaat ge
staag, maar langzaam." Het
platform hoopt de komende
tijd meer consumenten over de
streep te trekken door meer
promotie voor biologisch var
kensvlees. In september start
een vernieuwde voorlichtings-
campagne('Biologisch, eigenlijk
heel logisch').
Twee enorme kranen lichtten gisteren het eerste losgezaagde deel van de Noorse Tricolor. Het 3000 ton wegende achterdeel van het scheepswrak wordt in de haven vai|(
brugge verder ontmanteld. Foto: AFP/Philippe Huguen
door Bob van Huet
duinkerken - Het spektakel is uniek.
Middenin Het Kanaal, op een van de
drukste scheepvaartknooppunten, haalt
een consortium van Nederlandse bergers
een gezonken parkeergarage boven wa
ter. Want zo omschrijven de bergers het
kolossale Noorse vrachtschip Tricolor dat
eind vorig jaar zonk. Temidden van pas
serende supertankers een klus voor spe
cialisten. „Het is alsof er een vrachtwa
gen dwars over de snelweg ligt en die
moet weg", verduidelijkt de Belgische
kapitein Danny Olislagers de situatie.
Op zijn rondvaartboot Seastar vaart hij
de internationale media naar de bouw
put op zee, 30 kilometer uit tie Belgi
sche kust bij het Franse Duinkerken.
Olislagers heeft bewondering voor de
bergers uit het noorden. „Echt een Ne
derlandse specialiteit", zegt hij op de
toon van de kenner.
De Tricolor trekt internationale aan
dacht. Minder vanwege de omvang van
de oceaankolos dan om de tot de ver
beelding sprekende lading. Aan boord
waren 2.862 auto's: Saabs, Volvo's en
BMW's. Nooit zouden ze gelost worden
in Southampton. Dit zeespel heeft ook
wel iets van dat oude scheepsdrama.
Ongrijpbare luxe die wegroest in het
zoute zeewater. Om de mogelijk dra
matische gevolgen op de carrosserieën
van de auto's niet in beeld te krijgen
deden de betrokken autofabrikanten
aanvankelijk heel moeilijk over foto's
van het bergingswerk.
Uiteindelijk staan tientallen fotografen
klaar als het eerste stuk boven water
komt. Geen Volvo te zien. Harry van
Rooij, directeur van de Rotterdamse
berger Smit, zou het ook een zorg zijn.
Hij is berger, geen pr-man.Al hadden
er Rolls-Royces aan boord gestaan. We
zagen er als dat nodig is dwars door
heen." In negen stukken moet de Tri
color worden opgepikt van de Kanaal
bodem, om vervolgens samen met de
lading op de schroothoop te belanden.
Inmiddels laat de Tricolor zich niet als
fiere driekleur maar als oranje modder
schuit ophijsen.
Gigantische kranen en katrollen die im
porterende vlechtwerken van trekka-
bels ophouden, zijn bezig om een afge
zaagd stuk op de bak van berger Smit te
hijsen. Het is dezelfde bak waar vorig
jaar de Russische atoomonderzeeër
Koersk onder hing.
Dan gebeurt er iets vreemds hier op 51
graden noorderbreedte en 2 graden
oosterlengte. Uit het niets duikt een
school Belgische speedbootjes op.
Rampentoerisme op volle zee en de
Franse en Belgische marine die de ber
ging bewaken, konden niets tegen de
rappe scheepjes doen. Tricolortje kij
ken. Met moeders en kinderen voorop
de klotsende en bonkende boten. Der
tig kilometer uit de kust zijn we en
sommige zeeschuimers doen het zelfs
zonder zwemvest.
Harry van Rooij beziet het tafereel met
enige verbijstering. „Dit heb ik nog
nooit gezien. Waar is de marine? Hier
ben ik niet blij mee. De beelden hier
van gaan alleen maar meer mensen
trekken." Andere bergers schudden het
hoofd. „Levensgevaarlijk", zegt de een.
„Ze zijn gek", weet een ander als de
bootjes vlak langs ankers en boeien
scheren.
Dit is verraderlijk water met sterke stro
mingen en grote verschillen tussen eb
en vloed. Twee schepen voeren op de
Tricolor tóen die al vastlag in het Ka-
naalzand. Gekker zal het gelukkig niet
worden.
Het waanzinnige intermezzo leic|e
aandacht af van het vakmanschap
de bergers. „Dit is echt de groots! c
gingsklus ter wereld", zegt Kees 1
directeur van Multraship Berging
Terneuzen. Hij staat in permanei
tact met zijn mensen op de Triccf
les verloopt volgens plan.Als hc.
de tekentafel allemaal is uitgerekt
moet het ook in de praktijk weriqr
heb je altijd wat aanpassingen nc' j
zegt Muller.
Ondertussen heeft zich een nieu^
ment in de toch al evenementriik(
dag gedrongen. Het stinkt naar o^
Tussen de 100 en 150 ton olie zoic
in de tanks van de Tricolore zitte|(
bergers kunnen die niet wegpoc^
Kleine hoeveelheden komen gele^
vrij. Te weinig om de kusten te v^
len, belooft Van Rooij. t
Maar is er misschien kans dat er
Volvootje aanspoelt voor een gelip
vinder? Helaas voor strandjutters
ben de bergers kleine assistentie\(
tuigen op het water liggen die uit'
wrak gevallen auto's opvissen. MF
veel hebben we nog niet gezien, r_
Muller. „Wat bandjes en bumper-
Eind oktober moet de klus zijn g^;
klaard.
I
