üe langst geproduceerde auto ter wereld HOC 232 ZATERDAG 2 AUGUSTI 2003 Et BI. De allereerste Ki ver: geen achtei en geen spiegel) Foto: Archief In de tuin van het politiemuseum staat een Volkswagen Kever geparkeerd waarmee in de jaren zeventig werd ge surveilleerd. Foto: GPD Zeventig jaar nadat ingenieur Porsche zijn eerste schetsen maakte, stopte deze week de laatst overgebleven Keverfabriek van Volkswagen ermee. In het Mexicaanse Puebla viel afgelopen woensdag het doek voor het wonderlijke torretje op wielen dat miljoenen mobiel maakte, en dat een groter stempel drukte op de automobielindustrie dan welke auto ook. door Joop van der Pol Een vertrouwd interieurbeeld van de Kever, deze week ge fotografeerd in de fabriek in Mexico waar de laatste pro ductie plaatsvond. Dat aantal bedroeg 3.000 Kevers, waar van 2.999 voor de verkoop. De drieduizendste en allerlaat ste, was bestemd voor het Volkswagenmuseum in Wolfs burg. Foto:EPA vervangen, op de bevestigingsstrips van kofferklep- en motorkaprubbers na. .zsggi\ De export ijrtpr De eerste export ging naar Nederland: Ben Pon nam in 1947 zes auto's in ontvangst. Het waren de eerste Kevers met chromen, tepelvormige wieldop pen en verchroomde bumpers. Ondernemende Pon bracht in januari 1949 per vrachtboot de eerste Kever naar de VS. Tot zijn spijt hapten de Amerika nen niet. Hij kon de auto met moeite voor 800 dol lar kwijt, net genoeg voor zijn hotelrekening en de terugreis. In 1955 werd Volkswagen of America op gericht, met een legendarische after-sales-service, en van toen af waren de VS gewonnen. Volkswagen schafte zelfs een eigen vrachtvloot aan, met Emden als thuishaven. ft. De groei Op 17 februari 1972 onttroonde de Kever de T-Ford als meest verkochte auto. Er waren toen 15.007.034 exemplaren gebouwd. Op 15 mei 1981 rolde in Pue bla het 20 miljoenste exemplaar van de band. Al leen van de Toyota Corolla zijn er meer gemaakt, maar dat waren steeds wisselende modellen. De Kever is gebouwd in twintig landen, waaronder Nigeria, Nieuw-Zeeland, Brazilië en België. Het is ook de langst geproduceerde auto ter wereld. De ommekeer In 1975 liepen op de Duitse markt voor het eerst de verkoopcijfers van de Kever terug, drie jaar later werd de productie in het thuisland gestaakt. De in troductie van de Golf maakte dat VW op het nipper tje aan een faillissement ontsnapte. De fabriek in Puebla, Mexico, was in 1954 een van de eerste in het buitenland, en nu dus de laatste. .£gjgh V-weetjes -- In 1965 signeerden 227.881 Amerikaanse studen ten een Kever die werd geschonken aan een goed doel. -- Als Herbie kreeg hij een hoofdrol in de Walt Disneyfilmreeks The Love Bug. -- Eind jaren tachtig werden duizenden VW-logo's van kevers gestolen door fans van de Wie na de oorlog geboren is weet niet beter of het heeft altijd bestaan: dat raggende bolletje met zijn klapperen de, luchtgekoelde boxermotor en zijn altijd besla gen voorruit: de Volkswagen Kever, het wonderlijke product van een kruisbestuiving tussen Adolf Hitler en Ferdinand Porsche. Nadat het de schaduw van de Führer had afgewor pen veroverde het betaalbare oer-Kevertje met zijn 25 pk de wereld. De ontsteking knalde oorverdo vend, het wagentje was krap, lawaaiig en niet snel, maar het was ook beresterk en het startte - bijna - altijd. In de kattenbak deed je spullen en kinderen, in het plastic vaasje op het dashboard pasten boter bloempjes uit de berm. En wie geen Kever wilde, moest maar zien dat-ie iets beters vond. Het Spartaanse autootje werd de lieveling van min der draagkrachtigen, maar ook van individualisten die hem ontdekten als rijdend understatement. Zo'n 21,5 miljoen werden er sinds ,1941 gebouwd, en je komt ze tegen van Maleisië tot Groenland. Het begin ^^4 Kleinigheidjes Wilde je in de eerste Kevers de verwarming aanzet ten, dan moest je uitstappen en de motorkap ope nen, want de knop zat naast de oliepeilstok. Tot 1967 moesten Keverbestuurders in landen met links verkeer een passagier de auto laten starten; het stuurwiel was wél, maar het contactslot niet naar rechts verhuisd. Tot op de dag van vandaag hebben Nederlandse Keverbestuurders een ramenwissertje binnen handbereik omdat de voorruit voortdurend beslaat. Kleuren De eerste Keverkleuren waren kaki, beige, matzwart en matblauw voor de Britse luchtmacht, matgrijs voor de Amerikanen in Berlijn en kastanjebruin voor de Russen. In 1956 waren als kleuren polarzil- ver, zwart, koraalrood, diamantgroen, prairiebeige en horizonblauw verkrijgbaar. Van '73 tot '75 bouwde VW modieuze jeans-Kevers in felgeel met blauwe denim stoelbekleding. In de crisisjaren dertig wilde de Duitse auto-ingeni eur dr. Ferdinand Porsche nu eens geen dure li mousines meer bouwen, maar een goedkoop wa gentje waar veel meer mensen plezier van zouden hebben. Hij vond geen gehoor bij fabrikanten, maar wel bij kanselier Adolf Hitler, die plannen koesterde voor een 'Volksauto'. Porsche mocht met geld van het Deutsche Arbeitsfront zijn auto ontwikkelen. Het concept Bij zijn geboorte was de Kever hypermodem. Hij had een prachtige stroomlijn in vergelijking met de gangbare, houterige vehikels. Ook bezat hij torsie- vering en een betrouwbare, luchtgekoelde motor achterin, wat zowel de tractie als de binnenruimte ten goede kwam. De krachtbron De campagne Bij de eerstesteenlegging voor de fabriek in 1938 sprak kanselier Hitler van de Kraft durch Freade- auto, naar de gelijknamige beweging van zijn Nazi partij. Door KdF-zegels te kopen konden arbeiders voor duizend Reichsmarken hun eigen KdF-Wagen bij elkaar sparen. Het KdF-plan werd een rage; 336.638 Duitsers brachten 268 miljoen bij elkaar. Er kwamen zelfs KdF-bordspellen met Kevertjes als pionnen en promotieteams trokken door het hele land met tombola's: win uw eigen KdF-wagen! Maar geen spaarder of gokker kreeg ooit zijn Kd- F'er, zijn Kcifer. Hitier ontketende een wereldoorlog en de fabriek gebruikte de chassis om legerauto's te bouwen. De doorstart In 1944 had de goeddeels verwoes te fabriek pas 630 Kevers gepro duceerd. Het waren de gealli eerde bezetters die in 1945 weer Volkswagens gingen bouwen onder Britse leiding. Volkswagen- werk Gmbh werd Wolfsburg Motor Works. Bij gebrek aan plaatstaal be stonden de eerste Keverdaken uit twee of drie aan el kaar gelaste stro ken. De auto's stonken hevig naar de vislijm die werd gebruikt voor het bevestigen van de interieurdelen. Ko pers boften als er bekleding zat op de stoelen, die nog wa ren gevuld met paardenhaar. De boxermotor van 1941 bleef in principe ongewij zigd tot 1961. De krachtbron diende ook vliegtui gen, boten en hovercrafts. Het vermogen groeide van 25 naar 50 pk. Luchtgekoelde motoren zijn in tussen achterhaald omdat ze niet meer voldoen aan milieueisen. De evolutie fy - De allereerste Kevers hadden helemaal geen achter ruit. Later kwam een ruitje met een spijltje, het bril letje, gevolgd door het ovaaltje zonder spijl en tot slot een grote achterruit In 1956 was een benzinemeter tegen meerprijs le verbaar. In Europa werden nog tot 1960 de uitklappende 'vingers' gemonteerd als richtingaanwijzers, in de VS verdwenen die vijfjaar eerder. In 1969 plakte VW een sticker met een H-patroon op de asbak om aan te geven hoe de versnellingen zaten; die hadden altijd al zo gezeten. McPherson-veerpoten (op de 1302,1970) en een bolle voorruit (op de 1303,1972) waren de laatste grote wijzigingen. Alle 5.000 Kever-on derdelen zijn sinds 1945 gewij zigd of Zo veranderde de legendarische Kever. Foto-. PR De laatste Kevers bij de fabriek in het Mexicaanse Puebla. Foto: AP popgroep Beastie Boys, die een onduidelijke ban onderhield met het VW-symbool. - De Ethiopische keizer Haile Selassie vluchtte b zijn val in 1974 voor een woedende menigte in ei marineblauwe Kever 1300. Het type was voorzieijr van dubbele cilinderpoorten wat vaak leidde tot scheurde cilinderkoppen. Dat Selassie ontkwam duidt erop dat zijn cilinderkoppen het hebben houden. -- De Kever is meer dan enige andere auto ver bouwd tot strandbuggy, roadster, crosswagen, sport- of fantasieauto. -- In Brazilië heet de Kever Fusca, in de VS Beetl4; -- Honderden clubs over de hele wereld maken cr< de Kever nooit echt zal verdwijnen. De grappen j/ff- -- Een oude dame wil haar Kever meenemen voof" een lange rit en heeft gehoord dat ze dan eerst d4i olie moet peilen. Als ze daartoe de voorklep oj 11 doet, ziet ze tot haar schrik helemaal geen n r], tor. In paniek belt ze de Wegenwacht: ,,Mi is motor is gestolen!" De toegesnelde mont r: stelt haar gerust: „Tja mevrouw, het korr|j( waarschijnlijk vaker voor. Ik denk tenm n ste dat de fabriek daarom standaard ei t reservemotor achterin heeft inge- n bouwd!" e - Willie stond in de garage beteute c te kijken bij zijn Renault 8, die hij s: moest opgeven omdat hij verzuil n had het koelwater bij te vullen, k De garage had gelukkig nog io een leuke Kever voor hem c staan. Enkele weken later o gaf Willie's Kever ook de vi geest. Hij dacht: 'Dit zal te me geen tweede keer ra overkomen', had de la vuldop onder de kap li t geschroefd, het luchtg d koelde blok volgegote b; met koelvloeistof en vpi tevreden gaan rijden. d< n Bronnen: o.a. Kever ir Club Nederland (wwi .keverclub.nl - 040- ik 2111040), De origine! VW Kever (ISBN 90- zi 3890-248-4), De Millennium Bug (ISBN 90-3890-932-2)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2003 | | pagina 4