ECONOMIE Werken aan spoor gevaarlijk n Gegarandeerd beleggen kost altijd geld De schaduw van een warme zomer Nieuwe concurrentie loert op Philipsklant NS voelen niets voor schrappen treinen Groot is heel vaak lelijk 10 rktaandeel van ert Heijn lager jam - Het marktaandeel mermarktketen Albert zakt hard. In het tweede ial had de keten 22,1 pro- an de markt in handen. ■N lar eerder was dat nog rocent. Elk procent bete- ip jaarbasis een omzet rca 250 miljoen euro. Al- leijn had in het eerste aal een marktaandeel van irocent. De neergang is estaag. Dit blijkt uit de su- '0q ^rktmonitor van markton- 73 ieksbureau GfK. Ook Lau- 96 idah, Konmar, Super de 01 zag het aandeel fors in- 60 ben. Vooral door het afsto- in vestigingspunten zakte 25 fuideel van 20,8 naar 17,2 60 mt. 50 j g daalde omzet M izinestations do burg - De benzinestations 30 jderland hebben vorig jaar 50 Tocent minder omzet ge- 1. Dat blijkt uit cijfers die jo jentraal Bureau voor de ttiek (CBS) gisteren heeft 'bliceerd. De hoeveelheid )5 ine, diesel en gas die de pstations vorig jaar ver- ten, was 0,4 procent klei- o lan in 2001. De prijzen 3deze producten daalden in 5 (eriode met 0,6 procent. !0 CBS weet niet of er ook Jer winst is geboekt. „Dat o qt ervan af of zij op tijd hun lm hebben weten te beper- o j', aldus onderzoeker Katte- 0 ir. 2 1 dragscode voor ecombedrijven i 'haag - Aanbieders van mo- j 7j telefonie, zoals KPN en afone, en verkopers van -berichten voor zaktelefoon l jten zich sinds gisteren den aan een gedragscode. "jnoet er bijvoorbeeld toe i in dat bellers niet langer 1 hraagd opgescheept wor- jP161 dure abonnementen. icomtoezichthouder Opta toe op de naleving van de A die door diverse partijen üdertekend. Over een half- 4'volgt een evaluatie. De af- pen maanden regende het hten. Na het sturen van een Jije bleek de verzender vast itten aan een duur abonne- 17*jt, dat moeilijk was op te }en. Directeur De Back van tas, met concurrent Golden 1% marktleider in het sms- 3^stenaanbod, vindt het be- Jrijk dat naleving wordt ge- roleerd en afgedwongen. zaterdag 2 AUGUSTUS 2003 tol ij 1 verkoopt in i deel bedrijf 2 j|phol - Het softwarebedrijf Ï2Holding wil zijn bedrijfson- Jleel in de Verenigde Staten sotopen. Het bedrijf is in geld ed gekomen nadat twee in- jjeerders met veel minder i7i over de brug zijn gekomen. Holding zei gisteren dat de esteerders, Navigator Invest- nt Holding en Mercury In- tments, 182.779 aandelen in 'bedrijf hebben gekocht in i8^ts van de eerder aangekon- 42 pe 1,7 miljoen aandelen. Re- 40,1 voor de mislukte investe- zijn de slechte resultaten 15 j het bedrijf in het tweede 52ijirtaal. Met de producten van 42kunnen bedrijven onderling 4i jen met elkaar doen via het De nieuwe designline van Philips, foto: PR eindhoven/gpd - Topman Klei- sterlee noemt consumenten elektronica 'Philips' hart en ziel'. Maar de grootste divisie van de elektronicareus is ook een zorgenkindje. De afgelopen 17 jaar werd per saldo verlies gedraaid en het afgelopen kwartaal waren er opnieuw pijnlijk rode cijfers in de boe ken: minus 42 miljoen. Als het slecht gaat met de eco nomie wachten consumenten met de aankoop van cd-spe- lers, tv's en pc's. Consumen tenelektronica heeft vooral last van een stevige concurrentie op de wereldmarkt. De prijzen staan onder grote druk. Naast traditionele concurrenten Sony en Panasonic, zijn er veel Azia tische nieuwkomers op de markt die goedkoper weten te produceren en hun producten wereldwijd succesvol afzetten. Om de divisie snel weer winst gevend te maken, heeft Philips deze week een reorganisatie aangekondigd, waarbij elk jaar 400 miljoen euro bespaard moet worden. Niet alleen op personeelskosten, maar ook op marketing en service. De verbe tering van de distributiekana len kan bij het bedrijf dat jaar lijks 70 miljoen producten en een kleine 300 miljoen acces soires de wereld instuurt, ook een forse bezuiniging opleve ren. Philips gaat er vanuit dat con sumentenelektronica steeds meer geïntegreerd gaat worden met internet- en computertech nologie. Met gecombineerde producten denkt Philips een technologische troefkaart in handen te hebben. Nu is de divisie nog opgedeeld in zeven bedrijfsonderdelen. In de nieuwe opzet richt 'Displays' zich op de beeldschermen voor tv's en computers en 'Home entertainment' focust zich on der meer op de steeds betere geluids- en beeldinstallaties in de huiskamers. Met 'Infotain ment' richt Philips zich vooral op jongeren, die met de gsm- technologie en internet muziek en beeld willen ontvangen, be werken en doorsturen. Daarom zijn samenwerkingsverbanden gesloten met telecombedrijven als Teléfonica en KPN, die voor snel internet moeten zorgen. Met deze koers zal Philips op nieuwe concurrenten stuiten. Met name computerfabrikan ten azen op de aantrekkelijke markt van de consumenten elektronica. De ontwikkeling van steeds handzamere pc's en de populariteit van digitaal beeld en geluid zijn een teken aan de wand. utrecht/gpd - Werkers aan het spoor lopen een veel te grote kans op een ongeluk met een trein. Om hun veiligheid beter te waarborgen moet de dienstrege ling vaker worden aangepast of zelfs treinen worden geschrapt. Dat zeggen de Arbeidsinspectie en de Inspectie van Verkeer en Waterstaat na een serie contro les. Van de 40 plekken die zij be zochten, bleek ruim de helft onveilig. In 14 gevallen werd het werk stilgelegd. Werklieden liepen daar ernstig gevaar op een dodelijk ongeval. De inspectiediensten wijten de risico's mede aan verouderde regels. Veilig werken is alleen mogelijk als een of meerdere sporen buiten dienst wordt ge steld. Daarvoor is aanpassing van de dienstregeling noodza kelijk. NS voelen er niets voor treinen te schrappen voor onderhouds werkzaamheden. Een voorstel voor zo'n experiment rond Rot terdam stuitte onlangs nog op een veto. Het bedrijf weigerde de reizigers op een traject van de lijn Amsterdam-Vlissingen met bussen te vervoeren. Volgens een NS-woordvoerder is het 'onverantwoord' om bij elke klus de dienstregeling aan te passen. De vervoerder ziet meer in technische verbeterin gen, zoals het veilig afschermen van de werkplek met hekken. In de huidige praktijk verandert tijdens werkzaamheden vaak niets aan de treinenloop. Een veiligheidsman waarschuwt zijn collega's voor naderende treinen. De kans op concentratieverlies is aanzienlijk. Bovendien wer ken de veiligheidsmensen soms zelf mee aan het spoor. Het in zetten van een extra veilig heidsman, bijvoorbeeld in een onoverzichtelijke bocht is nog riskanter, stelt de inspectie. Bij het seinen naar elkaar kunnen misverstanden ontstaan. Ook ProRail, beheerder van het spoor, twijfelt aan grootschalige buitendienststelling. De organi satie bepleit eveneens veilige afscherming door hekken. Wel zijn er gesprekken met de in spectiediensten. Vanaf volgend jaar wordt gewerkt met een nieuw, veiliger onderhouds- rooster. Op de ranglijst van riskante be- femet. 33.} jjiljoenenschade 38 tor kangoeroes 4| ney - Op de Australische 32.' ;eh hebben botsingen met 37,! goeroes vorig jaar miljoe- 5g(euro's schade veroorzaakt. 7,'averzekeraars keerden 16 25.; joen Australische dollar (9,4 24' joen euro) uit aan automo- 75.1 sten, zo maakte de grootste itralische autoverzekeaar 66; MA gisteren bekend. In to- 32.nl grepen de bestuurders in jI, )2 ongeveer 11.000 keer naar 84,'j 1 schadeformulier, nadat ze 48,81 overstekend wild in bot-' 23 waren gekomen. In de 5u leste gevallen ging het om 7*-< igoeroes. In verband met de 63,'o >°gte bewegen veel dieren 14.2 h langs de wegen in de hoop 45 2 ar voedsel en water te vin- 0.31. De kangoeroe kan 90 kilo 4 7 aar worden. 13.1 v anvoer van vis £5 ikt 10 procent >6,9 jorburg - De aanvoer van vis Nederlandse zeehavens is rig jaar afgenomen met 9,5 4 Dcent tot 478 miljoen kilo. 7, 5 rse vis liet een toename zien I I it 3,6 procent tot 137 miljoen 3;9 0, maar bij diepvriesvis was 2( een flinke vermindering met I U procent tot 341 miljoen kilo. 5^2! 2 aanvoer van verse vis nam 9.6 lgens het Centraal Bureau J lor de Statistiek toe ondanks 0Ï3! n vermindering bij platvis en malen. Garnalen, tong en 5*51 hol, in waarde de belangrijk- b soorten, lieten alledrie een name zien. Garnalen werden lim 7 procent goedkoper, de ijs van tarbot ging met 11 tocent omhoog. Duurder wer- Bn ook kabeljauw (2 procent) tl schol (3,5 procent). De tong- rijs veranderde nauwelijks. door Miranda Megens en James McConigal den haag - Het mooie weer van de afgelopen maanden is goed voor de verkoop van bier en ijs. Eigenaars van strandtenten staan te juichen, maar bij de bio scopen, dierentuinen en pretpar ken zijn ze minder blij met de warme zomer van 2003. Neder landers zitten bij mooi weer lie ver in de tuin, op het terras of op het strand. Binnenblijven als de zon schijnt heet al gauw 'zonde van het mooie weer'. De langverwachte science-fic- tion-film Terminator 3 ging in Nederland vervroegd in pre mière vanwege het mooie weer. Bioscoopexploitant Pathé kon de lage bezoekersaantallen niet langer aanzien en besloot de filmdistributeur te vragen de film eerder te introduceren. „Als het mooi weer is gaan de mensen naar het strand", be vestigt een woordvoerder. „Dat kan per week de helft van de omzet schelen. Maar bij een be langrijke film komen mensen later wel altijd terug." In dit geval vond de distribu teur het goed dat de Termina tor-film een week eerder werd geïntroduceerd dan oorspron kelijk gepland. Pathé wil geen cijfers over bezoekersaantallen geven, maar is tevreden met de Op hete dagen verschuift het koopgedrag bij Ikea. Dat kan leiden tot een vrijwel leeg parkeerterrein. Foto: GPD/Phil Nijhuis snelle actie: „De film draaide goed." Peter Verdaasdonk, algemeen directeur van miniatuurstad Madurodam in Den Haag, wordt 'heel verdrietig' van tro pische dagen maar kan er wei nig aan doen. „In de maanden juli en augustus moeten wij de helft van ons jaarlijkse aantal bezoekers binnenhalen. Als er dan een hittegolf van een paar weken is, kijk je tegen een half leeg park aan." Verdaasdonk kan niet anders dan zich erbij neerleggen. „Ik denk dat het activiteitenniveau in het algemeen terugloopt. Als het erg heet is, zitten de men sen het liefst aan het water of thuis in de schaduw tot het tijd is om te gaan barbecuen. In Madurodam wandel je 2,5 uur rond, je leest in een gids, enzo voort. Dat is vooral prettig bij typisch 'Madurodamweer': niet te warm, bescheiden zonnetje en af en toe bewolking." Per jaar bezoeken ongeveer 750.000 mensen de Hollandse mini-at tracties. Dierentuin Artis in Amsterdam merkt ook dat bezoekers weg blijven zodra de temperatuur bovengemiddeld stijgt. „Maar als het afkoelt, is het weer goed dierentuin-weer", verzekert een woordvoerder. Ook de Efteling constateert dat het aantal be zoekers merkbaar terugloopt als de buitentemperatuur rich ting 30 graden klimt. Niettemin zijn de zomermaanden het hoogseizoen voor het pretpark. Met name in de weekeinden wordt het park druk bezocht. „Het warme weer heeft dan geen invloed," aldus een Verzekeren kost geld. ledereen weet dat. Als je bijvoorbeeld je huis tegen brand verzekert, betaal je premie. Met gegaran deerde beleggingsproducten is het net zo. Bijvoorbeeld die producten die garande ren dat je altijd je inleg terugkrijgt. Of dat de gerealiseerde beurswinsten behouden blijven. Ook daarvoor betaal je 'premie'. Misschien dat het niet zo wordt ge noemd, maar het kost altijd geld. Dat zit De meest eenvoudige 'gegarandeerde' belegging is de spaarrekening. Dan krijg je altijd je inleg terug. Namelijk het sal do op de rekening. Veel mensen besef fen het misschien niet, maar voor die zekerheid betaal je ook. Bijvoorbeeld door de betrekkelijk lage rente die je op je spaarrekening ontvangt. Met de waardevermindering van het geld, de inflatie, moet eveneens rekening wor den gehouden. Ook die 'betaal' je. Met 100 euro nu kun je immers (veel) min der kopen dan met de 220 gulden van zeg maar 25 jaar geleden. Veel mensen kijken daarom naar een betere manier om hun geld enige tijd 'weg te zetten'. Beleggen in aandelen bijvoorbeeld. Hoewel het economische tij een gang naar de beurs de afgelopen jaren niet echt aanlokkelijk maakte. Maar de tijden veranderen zoals het afge lopen kwartaal bleek. Be leggen in aandelen levert vaak (veel) meer op dan sparen op een spaarreke ning. Daaraan gekoppeld is natuurlijk het risico op ver lies. De mededeling dat 'de waarde van aandelen kan fluctueren en in het verle den behaalde resultaten niets zeggen over de toe komst' staat niet voor niets in de advertenties van be leggingsproducten. Het is echt als waarschuwing be doeld. Financiële garantieproduc ten lijken echter beide we- relden in zich te verenigen. Hans De zekerheid van sparen, je krijgt altijd je inleg terug, en de kans op hoge rendementen van beleggen in aandelen. Het ei van Columbus dus. Maar opgelet, alleen de zon gaat voor niets op. Verzekeren kost geld en zo ook de garantie dat je altijd je inleg terug krijgt. Je verzekeren tegen waardedaling van EIGEN BEURS aandelen lijkt misschien een mysterieuze aangele genheid, maar dat is het niet. Je kunt het zelf. Veel van de garantieproducten die banken en verzekeraars aanbieden, werken onge veer net zo. Maar als je het zelf doet, bespaar je hun dikwijls torenhoge onkos tenvergoedingen en provi sies. Stel, je hebt 12.500 euro te beleggen. Voor het gemak van dit voorbeeld beleg je alles in aandeel 'X'. Sprei ding over verschillende aandelen is vaak beter, maar nu even niet. Aandeel 'X' kost 10 euro. Daarvan worden er 1000 gekocht en dat kost dus 10.000 euro. iders Tegelijkertijd koop je 10 langjarige putopties op het aandeel. Die gaan altijd per 100 dus dat zijn er ook 10. Die puts geven je het recht gedurende de looptijd van de op ties het onderliggende aandeel 'X' altijd voor 10 euro te kunnen verkopen. Daar mee is je aankoopprijs dus verzekerd tegen koersdalingen van het aandeel. 'Met een put slaap je goed', luidt een roepen staat de baanwerker op 2. Van de 10.000 medewerkers overlijden er per jaar gemiddeld 3 aan een ongeval. De afgelo pen 10 jaar waren er 11 dodelij ke ongevallen tijdens werk zaamheden op het spoor, 65 onderhoudsmedewerkers raak ten gewond. Treinrangeerder staat te boek als het gevaarlijk ste beroep met elke twee jaar een dodelijk slachtoffer per 1000. De bouw bezet de derde plek met jaarlijks een fataal ongeval per 20.000 werknemers. ECONOMIE WIJZER woordvoerder. Ook gokkers gaan liever zwemmen als het warm is. „In de zomermaanden komen er altijd minder mensen in de casino's," zegt een woordvoerder van Holland Ca sino. „En vooral als het warmer wordt dan een graad komen minder mensen als het buiten 30 graden is dan als het 21 gra den is." Horecagelegenheden zonder terras hebben deze da gen ook pech. „Wij kijken hier smachtend uit naar een koelere periode", zegt de uitbater van een doorgaans tjokvol restau rant dat in deze warme zomer opvallend vaak veel lege tafels bevat. Kunstliefhebbers laten zich doorgaans niet weerhouden door een graadje meer of min der. Bij het Gemeentemuseum in Den Haag blijft de bezoe kersstroom constant, meldt een woordvoerder. Alleen als de hit te echt toeslaat, zoals vorige week woensdag toen het kwik boven de dertig graden uit kwam, gaat het mis: toen waren er eenderde minder bezoekers. Meubelgigant Ikea merkt met hete dagen een verschuiving in het koopgedrag. „Meestal zit de piek rond drie uur in de mid dag, nu komen de mensen al meteen om tien uur en zijn ze tegen enen weer weg. En we missen natuurlijk de gezinnen die voor het uitje komen als het slecht weer is," aldus een woordvoerder van de winkel in Amsterdam. beurswijsheid. We laten de waardever meerdering en -vermindering van de puts zelf nu even buiten beschouwing. Die hangt nauw samen met de waarde verandering van het onderliggende aan deel. Maar tevens met de resterende looptijd van de optie. Want de optie is immers gekocht 'als verzekering' tegen koersdalingen. Grosso modo is de pre mie die je hiervoor betaalt, de waarde daling van de put, zo'n zes procent van de onderliggende waarde per jaar. In dit geval dus zo'n 600 euro. Als het aandeel met tien procent per jaar stijgt, 1.000 euro, in dit voorbeeld, houd je daarvan dus 400 over. De waardedaling van de optie, 600 euro, moet je natuurlijk als kosten van de koersstijging van het aan deel aftrekken. In de praktijk zal de op tiepremie bij een koersstijging sneller dalen, maar zoals gezegd, dat laten we nu even buiten beschouwing. Je aande lenbezit is wel mooi verzekerd tegen koersdalingen. Dat dit geld kost, net als elke verzekering, dat wisten we al. We hadden bijvoorbeeld de investering in opties ook tegen een weliswaar lage rente op een spaarrekening kunnen zet ten. Maar er is ook niemand die klaagt dat de premie voor de brandverzekering weggegooid geld is als zijn huis niet is afgebrand. Ondernemingen groeien, als het even kan. Dat geldt zeker voor beursgenoteerde onder nemingen. Daar zijn allerlei re denen voor. Zonder aanspre kende groeicijfers is de aan deelhouder ontevreden. Als de groeidoelstelling niet wordt ge haald, ligt een koersdaling in het verschiet. De beloning van het topmanagement is in het algemeen sterker afhankelijk van de omvang van het bedrijf dan van de financiële presta ties. Voor optieregelingen snijdt het groeizwaard aan twee kanten: leuk voor de beloning en nog leuker voor het optiepakket. Beide stijgen in waarde. Ook het interne management is dus bij groei gebaat. Groei is de smeerolie van het human re source management. Zonder groei wordt het moeilijk het personeel een aantrekkelijke promotieworst voor te houden. Kortom: deze en andere me chanismen zorgen voor een perma nente groeidrift. Groeien kan op twee manieren: ex- tem of intern. In terne groei is niet erg sexy. Het gaat gepaard met de moeizame en vaak langzame uitbrei ding van capacitei ten en volumina. Met externe groei kan goede sier wor den gemaakt. Een leuke acquisitie (aankoop) heeft veel voordelen. Het schiet lekker op. De beurs houdt ervan, althans op korte termijn. Het biedt een aantrekkelijke managementuit- daging. Adviseur en bank pik ken een graantje mee. Het zorgt voor aandacht in de pers en op de golfbaan. Geen won der dat acquisitie- en fusiegol ven schering en inslag zijn, en dat de volgende golf de vorige keer op keer verslaat in termen van het aantal en de waarde van de transacties. In de economische weten schappen bestaan veel obscure afkortingen. Eén daarvan is MES, dat staat voor Minimale Efficiënte Schaal. De MES is de kleinste bedrijfsomvang die het moge lijk maakt het gemiddelde tota- le-kostenniveau te minimalise ren via de benutting van allerlei schaalvoordelen. De dorpskrui denier is veel duurder dan het locale filiaal van de megasuper- marktketen. Schaalvoordelen ontstaan omdat machines effi ciënt worden benut, inkoop kortingen worden bedongen, taken fijnmazig worden ver deeld, promotie-uitgaven over grote volumina worden uitge smeerd, etcetera. MES kan ech ter ook wat anders betekenen: Maximale Efficiënte Schaal. Organisaties kunnen te groot worden. Ten gevolge daarvan sluipen inefficiënties binnen. Verspilling wordt van uitzonde ring regel. De organisatiecul tuur wordt bureaucratisch. Conflicten borrelen op. Con trole van decentrale eenheden verloopt moeizaam. Het top- managementteam belandt in een ivoren toren. Coördinatie- processen gaan haperen. Kort om: groot wordt lelijk. Omdat ondernemingfen van nature bloot staan aan een veelheid van groeidrijfveren, is het ge vaar aanzienlijk dat veel bedrij ven die in de jaren negentig van de vorige eeuw de acquisi tie- en fusiekudde volgzaam achterna zijn gelopen, inmid dels de grens van de Maximale Efficiënte Schaal zijn gepas seerd. Ahold en Corus gaan mogelijk gebukt onder het 'groot-is-lelijk'-syndroom. Ook vanuit maatschappelijk perspectief is groot vaak lelijk. Grote onderne mingen worden machtig, en hele grote bedrijven worden opper machtig. Het is deze ontwikkeling waar bijvoorbeeld de anti-mondiali- seringsbeweging tegen ageert. Het mondiale groot bedrijf, dat bijna altijd autocratisch wordt bestuurd, is Arjen van Witteloostuijn hoogleraar economie Rijksuniversiteit Groningen machtiger dan de- mocratische sta ten. Het gevolg is, volgens de anti-mondialisten en andere criticasters, een ontstuitbaar proces van sluipende en stil zwijgende uitbuiting. Bescher ming van patenten is belangrij ker dan de verstrekking van be taalbare medicijnen in de Der de Wereld. Toelating van pro ducten uit het arme Zuiden tot het rijke Noorden wordt ge blokkeerd via de ojdkerping van belemmeringen. In de ont wikkelde wereld zelf wordt be schermende regelgeving geën tameerd, worden lucratieve op drachten verstrekt aan bevrien de ondernemingen, worden omvangrijke subsidies binnen- geschept en wordt concurren tiebeleid met voeten getreden. De ex-werkgevers van de Ame rikaanse vice-President Cheney en Minister van defensie Rum sfeld werken aan de renovatie van Irak. Nederlandse bouw ondernemingen gaan door met dubieuze praktijken alsof de bouwfrauderevelaties nooit hebben plaatsgevonden. Aan voorbeelden geen gebrek. Zelfs als deze pessimistisch-cynische kijk op het grote bedrijfsleven slechts voor 10 of 20 procent hout snijdt, moet de conclusie zijn dat ook vanuit een maat schappelijk perspectief groot vaak lelijk is. Werkzaamheden aan de spoorrails, maar de treinen blijven rijden. Archieffoto: Ron Pichel

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2003 | | pagina 7