'De mooiste zomer van mijn leven'
Tweede 'Summer of love'
6>t
fifW
DE ZOMER VAN
Het Wagenmakersmuseum gaat open
HOC 970
ZATERDAG 2AUGUS1
NAVRAAG
De autotelefoon veroverde in 1988 de Nederlandse markt. „We sig
naleren op de weg steeds meer kleine antennes op het dak", zei een
politiewoord-
'De autotelefoon met
snoer en antenne is uit'
voerder van de
Algemene Ver
keersdienst. Uit
cijfers van de PTT,
destijds de enige leverancier, bleek dat dertigduizend automobilisten
telefonisch bereikbaar waren. Met de introductie van de mobiele te
lefoon is dat cijfer exorbitant gegroeid. ERIK BLOM, bedrijfsleider van
Tell Me in Lisse, merkt dat zelfs de mensen die altijd tegen waren
steeds vaker naar zijn zaak om een mobieltje aan te schaffen.
Worden autotelefoons met snoer en antenne nog wel verkocht?
„Vrijwel niet meer. Het komt nog wel voor dat vrachtwagenbedrij-
ven zon systeem willen hebben, maar we verkopen nu voorname
lijk mobieltjes met carkit. En in de duurdere auto's zit de telefoon
er vaak al in, zoals bij BMW, Mercedes, Fiat en ik geloof ook de
grotere Peugeots."
Het was destijds niet moeilijk om gesprekken via de autotelefoon
af te luisteren, hoe zit dat tegenwoordig?
„In principe
is dat niet
meer moge
lijk. In 1988
werd nog ge
bruik ge
maakt van
ATF, een
systeem met
grote anten
nes. In 1993
is de ver
koop van
mobieltjes
gaan lopen.
Dat gaat nu
digitaal. Ver
gelijk het
met de draadloze telefoon, zonder antenne, thuis. Alleen wordt
voor de mobiele telefoons een andere frequentie gebruikt."
De verkoop van mobieltjes heeft een enorme vlucht genomen. ïs
het hoogtepunt al bereikt?
„Nee, de mensen willen toch steeds meer. Vaak is de telefoon
maar bijzaak en willen ze een toestel met kleurenscherm, intemet-
mogelijkheden, sms en verschillende ringtones. Gemiddeld wordt
na zo'n anderhalfjaar een nieuw toestel aangeschaft. Zelfs de
mensen die vroeger faliekant tegen een mobiele telefoon waren,
gaan sneller overstag. Op televisie lieten ze laatst zien dat het 'in' is
om je mobiel ook gewoon eens uit te zetten. De mensen die tegen
waren, hebben door dat een mobieltje handig kan zijn en dat er
een knop op zit waarmee je het toestel uit kunt zetten."
Wat voor mogelijkheden zijn in de toekomst nog te verwachten?
„Het is dan mogelijk om live film te bekijken. Via de webcam kun
je iemand spreken en zien. Met UMTS wordt de snelheid van het
netwerk veel hoger.
Als je als jongere geen mobieltje hebt hoor je er niet meer bij.
Vormen zij de belangrijkste groep van potentiële kopers?
„Jongeren vormen een belangrijke groep, maar ik kan niet zeggen
of ze de belangrijkste zijn. Jongeren willen wel het nieuwste van
het nieuwste hebben, maar ze hebben ook minder te besteden. In
die zin is de zakelijke markt weer heel interessant. Je ziet wel dat er
steeds jongere kopers komen. Sommigen zijn 12 jaar, maar die ko
men dan onder begeleiding van hun ouders naar de zaak."
De hype rond mobiele telefonie heeft de branche dus geen
windeieren gelegd?
„We hebben geen klagen, maar het kan beter. De concurrentie is
namelijk groot. Het is dus niet zo dat je er slapend rijk van wordt."
tekst: Peter van der Hulst
foto: GPD
UIT DE ARCHIEVEN
ANNO 1988, donderdag 11 augustus
HAZERSWOUDE - De van illegale gifdumpingen verdachte Simon
Kemp heeft 53 'beroerde' dagen achter de rug. Nadat justitie in
Den Haag de voormalige vuiltransporteur woensdag uit verzeker
de bewaring heeft ontslagen, is Kemp er enkele dagen met zijn ge
zin op uitgetrokken aldus de Rotterdams advocate van Kemp,
Y. van Boxel.
Zij is sinds 16 juni, de dag waarop Kemp met twee ex-directeuren
van zijn vroegere bedrijf in hechtenis werd genomen, steeds aan
wezig geweest bij verhoren over het overtreden van de wet op de
chemische afvalstoffen. Onder verantwoording van Kemp zouden
eind jaren zeventig en begin jaren tachtig grote hoeveelheden che
misch afval illegaal zijn gedumpt in Belgiën en in het Alphense re
creatiegebied Zegersloot.
Volgens persofficier H. Vos zal Kemp de komende tijd niet op
nieuw in hechtenis worden genomen om over de Alphense zaak te
worden verhoord. .Alleen als zich iets héél bijzonders voordoet,
bestaat nog wel die mogelijkheid. Kemp
zal best nog
worden on
dervraagd,
maar de kans
dat hij op
nieuw wordt
gearresteerd,
acht ik heel
klein", aldus
Vos.
De periode in
verzekerde be
waring heeft
volgens de ad
vocate Van
Boxel een be
hoorlijke aan
slag gepleegd
op Kemp.
PRIJZEN
Australische Oegstgeestenaar Pieter van Rijn denkt met weemoed terug aan EK '88
et
n
St
d
Eén gebeurtenis domineerde het
nieuws in de zomer van 1988: de
winst van Oranje op het Europese
kampioenschap. Met een beetje for
tuin en een fantastische Van Basten
behaalde het Nederlands elftal zijn
eerste en enige internationale titel
ooit. De net 36 jaar geworden Pieter
van Rijn maakte deel uit van een
groepje Oegstgeestenaren die van
dat roemruchte toernooi een feest-
week maakten. Gehuld in opvallen
de oranje pakken met Schotse ruit
bezochten ze enkele wedstrijden,
stroopten ze de Leidse cafés af en
brulden ze tot diep in de nacht aan-
vallüh. Van Rijn woont inmiddels al
bijna tien jaar in Australië. Omdat
hij even terug was, regelden zijn
vrienden onlangs een reünie van de
'mooiste zomer uit mijn leven', zo
als hij het zonder overdrijven
noemt.
„Ik ben mede-eigenaar van een
Duits-Oostenrijks restaurant in de
rosse buurt van Sydney", zegt Van
Rijn die in café de Marenpoort op
zijn praatstoel zit alsof hij nooit is
weggeweest. Het gehoor bestaat uit
zijn neef Gert-Jan, Ronald van Veld
hoven, Wilfred van der Salm en de
neven Jean-Pierre en Oscar Massee.
„Ik zet tweehonderd schnitzels op
een avond om. En dat allemaal als
gevolg van een jaartje rondtrekken
door Australië waar ik in 1993 op het
punt stond terug te keren. Totdat ik
mijn huidige vrouw ontmoette."
Foto's of anekdotes van de andere
aanwezigen heeft hij niet nodig om
het EK van '88 uit zijn onderbewuste
terug te halen. „Er heerste nog geen
echt oranjegevoel zoals later. In win
kels was er ook helemaal niets in het
oranje te krijgen, hooguit wat lelijke
petjes en sjaaltjes. Mijn neef Jan van
café de Roode Leeuw had toevallig
een paar oranje pakken liggen. Daar
De 88-reünie met Pieter van Rijn als middelpunt. Om hem heen (van links met de klok mee) Jean-Pierre Massee, Oscar
Massee, Ronald van Veldhoven, Wilfred van der Salm en Gert-Jan van Rijn. Foto: Arno Massee
hebben we de hele week in rondge
lopen en in het busje waarmee we
naar Gelsenkirchen reden voor de
wedstrijd tegen Ierland, gebruikte ik
mijn oranje beddengoed als vlag."
Het bewuste groepsduel beschouwt
Van Rijn als de meest fantastische
interland ooit. „En de gezelligste. We
stonden precies achter het doel waar
Kieft het winnende buitenspeldoel-
punt maakte. De spelers van Ierland
kwamen na afloop gewoon op de tri
bune hun eigen supporters bedan
ken en we ruilden allerlei spullen.
Groen en oranje ging door elkaar.
Als je jaren later een interland van
Ierland op tv zag, dan ontdekte je
nog oranjeshirts en -sjaals tussen de
supporters. Het is niet toevallig dat
ik in Australië veel Ierse vrienden
heb. De kameraadschap, de sportivi
teit, het was een voetbalfeest zonder
enige onderlinge spanning. Dat was,
zeker in die tijd, zeer uitzonderlijk."
Van Rijn kan zich nog opwinden
over een verkeerde inschatting van
toen; hij liet een aanbod van kaartjes
voor de halve finale tegen Duitsland
in Hamburg aan zich voorbij gaan.
„Zes uur reizen voor een wedstrijd
waarin je tussen alleen maar Duit
sers zit en die je toch gaat verliezen.
Om daarna weer zes uur balend te
rug te gaan, daar hadden we geen
zin in. Toen Van Basten 2-1 maakte,
kreeg ik de grootste spijt van mijn le
ven", aldus Van Rijn, toen belasting
ambtenaar van beroep.
De uiteindelijke overwinning van het
toernooi maakte veel goed. „I3'
zomervakantie zijn we door gets
met feesten; in Leiden en tijd<ei
Gentse feestweek. De stemmii f
er op 3 oktober nóg in en dat 1
je. Tijdens Leidens Ontzet wai
de jaren daarvoor veel ongere
heden geweest. Ik heb nog eei
moeten rennen voor de ME. E1
nen vlogen over me heen en if
gevlucht in de bossen van mirr
Volkenkunde. Maar op 3 oktof11
1988 viel nog geen onvertoger°J
woord." 11
Van Rijn wijst naar een glas br*.
zegt: „Het was alles bij elkaar i.
goede zomer geweest, dat ik a1(
einde abrupt besloot om te st<c
met drinken en te gaan traine^
de triatlon van Almere, een ja;
Die heb ik in twaalf uur volbrt
als 22-jarige. De enige, tussen11
afgetrainde lichamen, met eei1
buik in zijn wetsuit."
Nadat de Leidse wagenmaker
J.J. de Groot in 1985 was overle
den, lag zijn werkplaats aan de
Oude Varkenmarkt er wat stille
tjes bij. Alle werktuigen lagen er
alsof hij zojuist nog aan een
wiel van een houten bakfiets
had gewerkt. Het stof en de
houtkrullen lagen op de vloer,
de spinnenwebben hingen in
de hoeken van de sobere werk
plaats.
Jacob de Groot, bij leven een
verwoed amateurfotograaf, zou
in wat in 1988 het Wagenma-
kersmuseum werd, zijn ogen
hebben uitgekeken. Want naar
aanleiding van die opening
werd een fotoboek samenge
steld, waarin zijn Rijtuig- en
Wagenmakerij en ook hijzelf
prachtig uit de verf komt.
Het museum werd mondjes
maat bezocht en leidde een wat
Drie enthousiaste meubelmakers passen op het museum.
Archieffoto: Mark Lamers
tanend bestaan. Slechts een en
kele liefhebber van oude am
bachten wist de weg naar de
Oude Varkenmarkt te vinden.
Totdat de stichting die het mu
seum beheert op zoek ging naar
iemand die niet alleen op de
winkel zou kunnen passen,
maar ook wat van het oude am
bacht aan belangstellenden kon
laten zien. Dat was nog een heel
gezoek, maar uiteindelijk vond
men drie enthousiaste, jonge
meubelmakers. Kees Dam, Wij
nand Lensvelt en Marleen de
Kluizenaar kregen de beschik
king over de ruimte op voor
waarde dat zij de erfenis van De
Groot adequaat zouden behe
ren en openstellen voor het pu
bliek. In de tussentijd werken ze
in het museum aan het repare
ren en herstellen van antieke
meubels, geven workshops en
leiden het publiek rond. En
weer liggen de houtkrullen op
de vloer en ruikt het naar hout
en lijnolie in de oude werk
plaats.
Wagenmakersmuseum - Oude
Varkenmarkt 13, Leiden, ge
opend: maandag t/m vrijdag
13-17 uur.
De oude wagenmakerij.
Foto: archief Leidsch Dagblad
.choSlrAnvL 650
Sn transparante
Oenteuwe-SS^suivSS^
opnames: L7.50 (7.94 euro,
Opkomst van housemuziek dreunt door tot dag van vandaag
COLOFON
Leidsch Dagblad
Directie: B.M. Essenberg, C.P. Arnold
W.MJ. Bouterse (adjunct)
E-mail: directie@hdc.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor, Kees van
der Malen, Léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactie.ld@hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden.
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 323 508
Familieberichten fax 023-5150 5*>7
ADVERTENTIES
071-5 356 300
Sprinters (rubrieksadv.): 072-519 6868
ABONNEESERVICE
071-5128 030
E-mail: abonneeservice@hdc.nl
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €19,60 (alleen aut ine.)
p/kw €55,00 p/j €210,60
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 071-5128 030
ma t/m vr: 18-19.30 uur, za: 10-13 uur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Zuid BV
c.q. de betreffende auteur
HDC Uitgeverij Zuid BV, 2003
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
verwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad. Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Uitgeverij Zuid BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 507,2003 PA Haarlem.
Dé zomer van 1988 wordt ook de
tweede Summer of Love genoemd.
Daarmee wordt gerefereerd aan
de eerste Summer of Love die in
1967 werd bijgeschreven in de
boeken. Waren het in de jaren
zestig de hippies die het tijdsbeeld bepaal
den, in de zomer van 1988 is het de housemu
ziek die de toon zet. De house is nooit overge
waaid. Dance Valley, het dansfestival dat van
daag in recreatiegebied Spaarnwoude wordt
gehouden, kan als een uitvloeisel ervan wor
den gezien.
„In de winter 1987-1988 begon de housemu
ziek aan een internationale doorbraak", vertelt
muziekkenner Jan van der Plas uit Katwijk. „In
de jaren daarvoor waren daartoe al aanzetten
gegeven. Verondersteld wordt dat de basis is
gelegd in de Warehouse-club in Chicago. De
naam house zou daaraan ook refereren. Ik
houd het erop dat de naam is ontstaan, omdat
de muziek veelal thuis met behulp van de digi
tale techniek werd geproduceerd."
Via Engeland bereikte de housemuziek het
vasteland van Europa en de stroming vond in
Nederland een vruchtbare voedingsbodem.
„Ferry Maat met zijn Soulshow en Ben Lie-
brand met zijn remixen hadden natuurlijk al
het nodige voorwerk verricht", zegt Jan van
der Plas, die onlangs een boek publiceerde
over de geschiedenis van de Nederlandse pop
muziek en eerder eindredacteur van Oor's
Popencyclopedie was.
In Londen dook op de illegale houseparty's
een nieuwe drug op: xtc. „Acid in het jargon",
weet Van der Plas. „Vandaar dat ook gespro
ken wordt van acid house. Er was onmisken
baar een link tussen de drug en de muziek. De
bijwerking van xtc is dat de gebruiker er vrien
delijk en vrolijk van wordt. Alle remmingen
verdwijnen en het libido krijgt een oppepper.
Het pilletje is vaak de opmaat voor een ge
noeglijk samenzijn. Daarom is er sprake van
de tweede Summer of Love." In 1967 predikten
de hippies ook vrede, liefde, geweldloosheid
en vrije seks.
De feesten werden gehouden op allerlei bij
zondere plekken: in fabriekshallen, onder
bruggen, in de duinen. In Engeland en Ameri
ka was dat overigens meer het geval dan in
Nederland, dat ook toen al een veel liberaler
houding ten aanzien van drugs had. „Het
hoefde hier niet in het geniep. Er zijn wel ille
gale feesten geweest in Amsterdam en Rotter
dam. In de Leidse regio kan ik me uit die be
ginjaren weinig van zulke feesten herinne
ren", aldus de Katwijker.
Door het liberale klimaat gingen de housepar
ty's in Nederland al snel deel uitmaken van
het reguliere uitgaanscircuit. De Amsterdamse
discotheek Roxy vervulde een voortrekkersrol.
Ook in het Leidse LVC is een aantal housepar
ty's gehouden. „Na de zomer van 1988 was de
echte rage voorbij. De party's en feesten duren
echter voort tot op de dag van vandaag. Festi
vals als Dance Valley en Mysteryland komen
daaruit voort. Het is een industrie geworden.
Alleen praten we niet meer over house, maar
over dance."
Dance is de verzamelnaam geworden voor
elektronische dansmuziek. Onderzoek heeft
uitgewezen dat deze sector bijna net zo groot
is als de rockindustrie. Jaarlijks bezoeken
750.000 mensen
in Nederland
een groot danse-
venement. In de
sector gaat 488
miljoen euro om
en zijn 11.000
mensen werk
zaam. „Het is al
lemaal terug te
voeren op de
opkomst van de
house in de
tweede helft van
de jaren tachtig.
Sindsdien is er
ook nooit meer
een muziekstro
ming op deze
schaal opgeko
men. Het is te
vergelijken met
hoe rock 'n roll
in de vijftiger ja-
Houseparty's: in Nederland vanaf het begin niet in het geniep. Foto: ANP ren de kop op-
NIEUW S
U
,uJi 1
In de Leidse Hout vinden iot
g?"s munitie uit de Tweeden
Wereldoorlog
Gorbatsjov kondigt de 'Glasd
nost aan
De Leidse Wolspinnerij gaatl
Voorhout viert de duizendsto
verjaardag
De gemeente °ss betaalt een(
vakantie de doelman van Cv-
P™s:^1 «akte tijdens Neder:.
land-Cyprus gewond door eei
vuunverkbom, gegooid door r
een mwoner van i Brabantse
Het Oegstgeestse UDO begintt
niet een golfafdeling e
ïn ri?rvf6n en,Delgado wordec
be hapt °P d°pinggebmik
Pnns Constantijn verhuist naaf
Laden; hij gaat rechten stude-
Augustus
n grote gasexplosie verwoest
KSu?Sp—-
wlNsZ^"be'0,ieVMb"
Op drie schepen van de Leidse
fc°n.dernemta8 Heerema
breekt muiterij uit onder de
Spaanse bemanning die onte-
sr,an-
^eFeeWOVetUidtOp90->*- 1
Veronicaschrijfthetmiljoentse
SeoSi PiSChG Vlam atriv<!ert ta
De Rijksmunt kan de vraag naar
welhkcT6 vl^Slfidenrnunt nau
welijks aan
stortii?Wn dC Loidse Gamma
e£!?-BaiUer veIt aaude Criqui-
elion m de sprint van het WK
wielrennen met een elleboog
stoot. De Italiaan Fondriest
profiteert en wint.
stak. Het was een vernieuwing die de mi
sector een flinke schop onder z'n kont ga
In Nederland veranderde het muzikale1
schap sindsdien ook enorm. In de jare
gentig werd 2Unlimited ('No, no, there's
mit') een megasucces tot ver buiten de 1
grenzen. Tegenwoordig zijn de dj's de s
die mensenmassa's op de been weten te
gen. Dj Tiësto wist onlangs in zijn eent
stadion Gelredome te vullen. Met zijn
ga's Armin van Buren en Ferry Corsten
hij gerekend tot de tien meest invloedrijl
ter wereld. Jan van der Plas plaatst e
kanttekening bij. „Dj's zijn geen plaatjes
ers meer, maar platenproducers die 01
het podium een act neerzetten. Het ve
tussen rockster en dj is heel klein geword
Hij vindt dat het concept dance inmidde
hoorlijk is uitgemolken. „Het is weer tijc
iets nieuws. Dat voel ik wel, maar ik he
geen idee hoe die vernieuwing eruit gaal
De popmuziek kent een gemiddelde 1
van tien vijftien jaar. De zomer van 191
nu precies vijftien jaar achter ons. Volge
statistieken zou het nu zo onderhand m
gebeuren."
Theo de With
