Deep Purple weet van geen ophouden
KUNST CULTUUR
-'ichard Hamilton: vader van pop-art °mzet w°scoPen 10 procent hoger
R5
Gloednieuw album Britse rockband na de zomer
Ontdekker
Elvis Presley
overleden
Grootgrutter in tv-programma s
donderdag 31 juli 2003
ed,
en jazz
a;uiderpark
Op zaterdag 30 au-
^e|wordt in Den Haag het
aaiVpark Jazz Festival gehou-
rMjta Reys geeft samen met
''Jfych Swing College Band
s "Sneert. Ook zijn er optre-
ran Hans Dulfer, Alexan-
»ets, Peter Beets en The
Sinatra's. Op zondag 31
itus wordt in het park een
jstival gehouden met con-
van The Clarks en Blof.
sms betalen
a ki Williams
rcik$uM - Sky Radio zendt
agavond een concert van
2rj ie Williams rechtstreeks
10 s internet waar het publiek
n s'jes voor betaalt. Het is
en et eerst dat in Nederland
e manier wordt betaald
in< en internetuitzending.
Z( jn die het optreden in het
e Knebworth willen vol-
r meten het woord 'robbie'
1 en bepaald nummer sm-
ij ontvangen daarna een
i laarmee ze op de website
ty Radio op het concert
inloggen. Kosten: 1,10
Het is voor ons een test
l[is niet onze bedoeling
W el geld mee te verdie-
n:egt een woordvoerder
omroep. „Voor iets meer
n euro krijg je een con-
drie uur voorgescho-
is het dus niet. Als
- ccesvol is, komt er vast
np
'n« Snuiters
lieuwe Kerk
[dam - In de Amsterdam-
ee^iwe Kerk wordt van 29
r j^us tot en met 26 oktober
n'VJ itentoonstelling 'Rare
,vejs' gehouden. De bioloog
s Dekkers maakte als gast-
j-jvator een keuze uit Ne-
dse fotocollecties waarbij
lerlanders gefotogra-
luitenlanders centraal
'e zien is een combinatie
itorische en hedendaagse
;emaakt door fotografen
^^tvan der Elsken, Sem
r, Catrien Ariëns en Kadir
huizen.
DeC
door Han Neijenhuis
londen - 'Stoppen' is een woord
dat niet in het vocabulaire van
Deep Purple voorkomt. Althans,
in ieder geval niet in dat van de
57-jarige bassist Roger Glover.
Op de vraag hoe lang hij nog
door denkt te kunnen, ant
woordt Glover met een stalen
gezicht: „Ik heb gepland tot
2049."
De legendarische Britse rock
band is het afgelopen decenni
um wel twee van de oorspron
kelijke leden kwijtgeraakt. Tien
jaar geleden hield de even in
drukwekkende als grillige gita
rist Ritchie Blackmore het voor
gezien en vorig jaar besloot ook
toetsenist Jon Lord af te haken.
De inmiddels 62-jarige Lord
kon het niet meer opbrengen
om zich met volle overgave met
de band bezig te houden. Met
name het toeren viel hem
steeds zwaarder. En die volledi
ge inzet is nog altijd een voor
waarde om in Deep Purple te
spelen, zegt Glover.
,,Het was een hele moeilijke be
slissing voor Jon. Deep Purple
is ook een groot stuk van zijn
leven en Jon speelt nog steeds
graag. Bovendien zijn we goede
vrienden. Maar de band kan
niet verder met iemand voor
wie het steeds zwaarder wordt
en daar was Jon zich ook van
bewust. Deze stap was onver
mijdelijk."
Honderd procent toewijding is
dus wat Glover, Ian Gill an
(zang) en Ian Paice (drums) nog
altijd op kunnen en willen
brengen. En dat eisen ze ook
van de nieuwkomers. Die nieu
we bandleden zijn overigens
niet de minsten. Stergitarist
Steve Morse gaf Deep Purple in
1996 de evén frisse als energie
ke injectie die de op dat mo
ment gezapig geworden rock
band hard nodig had. En ook
de onlangs tot de band toege
treden keyboardspeler en veel
gevraagd sessiemuzikant Don
Airey staat z'n mannetje. Airey
speelde twintig jaar geleden sa
men met Glover in Ritchie
Blackmore's Rainbow en ook
later kruisten de paden van
Deep Purple en de toetsenist el
kaar regelmatig. Roger Glover
beaamt dan ook dat Airey de
aangewezen persoon was om
Jon Lord te vervangen. .Andere
opties zijn niet ter sprake ge
weest", zegt Glover.
In de nieuwe bezetting heeft
Deep Purple de afgelopen
maanden gewerkt aan een
gloednieuw studioalbum: 'Ba
nanas'. De eerste studioplaat
van de Britse band sinds 'Aban
don' uit 1998. De eerste ook
sinds lang waarbij Roger Glover
niet zelf verantwoordelijk was
voor de productie. Kortom, er
zijn twee nieuwe mensen be
trokken geweest bij dit album.
Gitarist Morse wordt daarbij
door Glover al lang niet meer
beschouwd als nieuweling,
maar Don Airey en de Ameri
kaanse producer Michael Brad
ford uiteraard wel.
Glover: „Don is echt als vol
waardig Deep Purple-lid bij
'Bananas' betrokken geweest.
Hij heeft ook meegeschreven
aan de songs. Zodoende heeft
hij nu ook z'n eigen stempel op
de band kunnen drukken. Dat
is een goede ontwikkeling.
Want net zoals we indertijd te
gen Steve hebben gezegd dat
hij vooral zichzelf moest blijven
en niet Ritchie Blackmore
moest gaan kopiëren, willen we
ook dat Don z'n eigen ding doet
in deze band."
Het werken met een producer
van buitenaf gaf Roger Glover
enigszins een dubbel gevoel,
vertelt hij. „Het was prettig om
die verantwoordelijkheid niet te
hoeven dragen, maar ander
zijds ook vreemd om het aan
een buitenstaander over te la
ten. En hoe je het ook wendt of
keert, als je als band een album
opneemt, ben je toch tot op ze
kere hoogte bij het hele pro
ductieproces betrokken. Maar
ik heb me er toch zo min moge
lijk mee bemoeid en vooral van
een afstand gekeken hoe Mi
chael werkte. En ik moet zeg
gen dat ik hem enorm ben gaan
bewonderen. Hij heeft de band
echt een enorme impuls gege
ven. Het was om de één of an
dere reden voor ons een grote
stap om met een externe pro
ducer te werken, maar ik denk
zelfs dat we die stap al veel eer
der hadden moeten nemen."
Glover noemt 'Bananas', welke
titel overigens al drie jaar gele
den gekscherend is verzonnen
tijdens een vliegreis van de
band, een 'monster-album'
voor Deep Purple. Na de stimu
lans die in 1996 uitging van
nieuwkomer Steve Morse, heb
ben ook de komst van Airey en
de rol van de jonge producer
Michael Bradford de 35 jaar ou
de band enorm goed gedaan.
Over de sound van de plaat wil
Glover overigens nog niet al te
veel loslaten.
„Of 'Bananas' een typische
Deep Purple-plaat is? Bestaat er
dan zoiets als een typische Pur-
ple-stijl? Ik denk het niet. Hoog
uit hebben we een herkenbaar
geluid, door de manier waarop
wij spelen. Maar zeker geen
vastomlijnde stijl. Wij werken
op een heel natuurlijke manier.
We spelen samen en er ontstaat
een song. Maar we" gaan nooit
uit van een vast stramien, het
hoeven zeker geen hardrock-
songs te zijn. Bij ons is alles is
mogelijk. Oh, er staan beslist
enkele heavy stukken op het al
bum. Maar ook nummers waar
van je niet zou denken dat het
Deep Purple is, als ik je ze zou
laten horen."
Deep Purple benadert muziek
op een wat jazzy manier, zegt
Glover. Dat houdt het leuk om
steeds maar weer klassiekers als
'Smoke On The Water' en
'Highway Star' te spelen. „Wij
zijn in de eerste plaats muzi
kanten en geen performers. Wij
spelen die nummers niet altijd
op dezelfde manier. Er is altijd
ruimte voor spontane uitstapjes
en improvisaties. Dat houdt het
leuk en spannend. Ook na al
die jaren, ja. Het reizen is niet
altijd leuk, maar die twee uur
per dag op het podium maken
alles goed."
den haag/gpd - De Amerikaan
se platenproducent en rock-'n-
rollpionier Sam Phillips is giste
ren in een ziekenhuis in zijn
woonplaats Memphis overle
den. Phillips, die geldt als de
ontdekker van Elvis Presley,
werd tachtig jaar.
Phillips was in 1952 de oprich
ter van Sun Records in Mem
phis. Hij stond aan de wieg van
de carrière van de toen nog jon
ge zanger Elvis Presley, die van
uit Tupelo, Mississippi, naar
Memphis was verhuisd. In de
zomer van 1953 wandelde Pres
ley de Sun-studio binnen om
twee liedjes op te nemen voor
zijn moeders verjaardag. Phil
lips hoorde hem zingen, oor
deelde dat er een talent in Pres
ley school en dat hij een platen
contract verdiende. Phillips
produceerde een jaar later het
eerste plaatje van de latere
King, een single waarop onder
meer de nummers 'That's All
Right, Mama' en 'Blue Moon of
Kentucky1 stonden. „We had
den echt niet verwacht dat het
zo zou aanslaan", zei Phillips in
een interview in 1997. „Maar ik
ben ervan overtuigd dat de re
bellie van jonge mensen, die
even natuurlijk is als ademha
len, voor een deel heeft gezorgd
voor die doorbraak."
In 1956, toen Phillips het con
tract met Presley voor 35.000
dollar verkocht aan maatschap
pij RCA, was de rock-'n-rollrage
inmiddels uitgegroeid tot een
cultureel fenomeen en een mil
joenenindustrie. „In rock-'n-
roll zit een béat die uitzonder
lijk besmettelijk is voor jonge
mensen", vond Phillips.
Voordat Phillips met Presley in
zee ging, werkte de producent
voornamelijk samen met zwar
te musici, zoals B.B. King en
Rufus Thomas. Nadat Presley
bij Sun was doorgebroken, na
men ook andere bekende ar
tiesten bij Phillips hun platen
op, zoals Johnny Cash, Jerry
Lee Lewis, Roy Orbison en
Charlie Rich.
Phillips verliet de platenbusi-
ness in 1962 en verkocht Sun
Records zeven jaar later aan
producent Shelby Singleton in
Nashville. Hij koos voor een
plaats in de luwte, waar hij al
leen uit tevoorschijn kwam bij
evenementen die te maken
hadden met het overlijden van
Elvis Presley in 1977. De Phil
lips' Sun-studio is nog in trek
als een toeristische attractie.
amctfbnam/anp - Hp nm7.pt 2003 HraaiHp. hppft dp filmzalpn hrarhtpn vppI mindpr on dan
rk van Britse kunstenaar nog steeds fris en relevant
.errit
aaT
van den Hoven
- Je kunt geen boek over
:hiedenis van moderne
Ren
t d
Openslaan of 'Just what it
makes today's homes so
^t, so appealing?', een
u van Richard Hamilton,
De afbeelding toont
;rieur met een bodybuil-
let midden. In zijn hand
ij een racket met daarop
'pop'. Op de bank zit
te vrouw, in de kamer
;n tape-recorder, een
en een huishoudster
een trap met een extra
stofzuigerslang. 'Just
stamt uit 1956 en
een van de eerste wer-
de pop-art, jaren voor-
ïerikanen als Warhol,
en Lichtenstein de
'de kunst van de slech-
op de kaart zetten.
rd ontbreekt 'Just what
:t op het overzicht dat
pop-art pionier Ha-
(Londen, 1922) heeft in
Ludwig in Keulen. Het
als de Mona Lisa, veel
dan je zou verwachten,
ir dan 25 bij 26 centi:
leet het werkje dat zich
lts wist te veroveren in
lectieve geheugen van
irs van moderne kunst,
it het overzicht in Keu-
duidelijk maakt is dat
in veel meer is dan een
artiest. De Brit is opval-
ilzijdig en heeft een ty-
soms sarcastische vorm
imor. Niet zo vreemd dat
ime veel jonge Britse ar-
Hamilton zien als een
I roorbeeld. De veelzijdig-
SxÖ11 Hamilton blijkt ook uit
tiviteiten. Zo maakte hij
aren zestig een tentoon-
ruscf van zijn grote voorbeeld
braa Duchamp in Tate Galle-
de ionden en was hij actief
1. H rijver, vormgever en le
aker
de Berzicht in Keulen is ook
LiveHamilton zelf samenge-
(atwHet geeft heel mooi de
akei telingen in het werk van
loedlse kunstenaar aan. Was
Dfhvankelijk in het voet-
jloervan Picasso en anderen
isenïmet het schilderen van
sche werken, in de jaren
'Just what it is that makes today's homes so different, so appealing?', een collage van Richard Hamilton.
Publiciteitsfoto
vijftig ontwikkelt hij een sterke
belangstelling voor reclame,
popmuziek en mode. Hij gaat
verder met het thema interieurs
en goochelt met beelden en be
tekenissen. Grappig is 'The cri
tic laughs' uit 1968. Op een
Braun tandenborstel monteer
de Hamilton een kunstgebit dat
klapperend rond draait.
Hamilton houdt ook voortdu
rend de tijdgeest in de gaten.
Het einde van het hippie-tijd
perk krijgt een beeld in een se
rie schilderijen die hij maakte
van Mick Jagger en de galerist
Robert Fraser. Ze werden we
gens drugsbezit gearresteerd na
een, politie-inval en aan elkaar
geketend weggevoerd. 'Swin
ging London' is de sarcastische
titel van Hamilton (swinge=af-
rossen).
De kille jaren tachtig onder pre
mier Thatcher krijgen bij Ha
milton ook een beeld. Het drie
luik 'The Citizen/The State/The
Subject' is voor Hamiltons
doen opvallend grimmig. En
ook de eerste Irak-oorlog ont
komt niet aan Hamiltons cyni
sche commentaar (bloed dat uit
een televisietoestel stroomt in
'War Games' (1991-1992).
Hamiltons overzicht geeft ook
inzicht in hoe de geest van de
Britse kunstenaar werkt. Een
haast terloopse tekening van
een meisje in het bos die zojuist
een drol heeft gedraaid - 'Gijl
surprised in the Forest' - leidt
begin jaren zeventig tot een
aantal haast kitscherige schilde
rijen met veel wazige lichtvlek
ken en jonge meisjes in het bos.
Of zijn naamgenoot David Ha
milton met zijn soft-focus len
zen in de weer is geweest. Maar
centraal in het 'Soft Pink
Lanscapes' en 'Soft Blue Lands
capes' staat een ronde pot die
het beste en zachtste wc-papier
bevat. Ook schildert Hamilton
in die jaren een aantal bloe-
menschilderijen die hij weer
voorziet van een stevige drol.
Uit deze jaren stamt ook weer
een aantal zonsondergangen
waarin de vers gedraaide hoop
een vast compositorisch ele
ment is.
Dat Hamilton moeilijk als een
pop-art kunstenaar beschouwd
kan worden, staat wel vast
Want tegenover de eenvoud
van de Amerikaanse pop-art zet
Hamilton een complexe werk
wijze in een veelvoud van stij
len. Oprechte woede, fijnzinni
ge Britse humor en belangstel
ling voor de kunstgeschiedenis
gaan bij hem hand in hand.
Maar juist de veelzijdigheid lijkt
een grotere bekendheid in de
weg te staan.
Hamilton maakt het zijn kijkers
niet gemakkelijk. Waar een ge
neratiegenoot als David Hock-
ney wel het grote publiek be
reikte, bleef voor Hamilton
slechts een plaats op de tweede
rij. Het overzicht in Keulen
maakt duidelijk waarom. Ha
milton bleef gedurende zijn he
le loopbaan heen en weer
schieten tussen zijn zeer diver
se motieven. Zijn werk is al die
jaren wel fris en relevant geble
ven.
Richard Hamilton: 'Introspec
tive', t/m 9 november. Muse
um Ludwig, bij Dom en Sta-
tknq Keulen, di t/m zo 10-18
uur, catalogus euro 15,-.
amsterdam/anp - De omzet
van de Nederlandse bioscopen
ligt tot nu toe 10 procent hoger
dan vorig jaar. Het aantal be
zoekers is eveneens gestegen,
maar volgens een woordvoer
der van de Nederlandse Vereni
ging voor de Cinematografie
(NFC) niet met 10 procent.
„Dat zal iets minder zijn."
De groei van omzet en bezoek
is volgens de NFC mede te dan
ken aan de grote Amerikaanse
blockbusters die in de Neder
landse bioscopen te zien zijn
geweest of nog te zien zijn.
Vooral de laatste James Bond,
'Die another Day\ die begin
2003 draaide, heeft de filmzalen
doen vollopen. Ook 'The Matrix
Reloaded' en 'Terminator 3: Ri
se of the Machines' trekken veel
publiek. Op dit moment is het
bioscoopbezoek iets minder,
maar cfit zomerdipje is nor
maal. „Mensen hebben als het
warm zomerweer is nu een
maal minder zin om naar de
bioscoop te gaan", aldus de
NFC.
In de Verenigde Staten hebben
de, grote Hollywoodproducties
het tot nu toe minder goed ge
daan als waarop werd gehoopt.
Films als 'Charlie's Angels 2:
Full Throttle' en 'The Hulk'
IN MEMORIAM
brachten veel minder op dan
waarop de studio's hadden ge
rekend. Begin juli waren deze
films niet eens uit de kosten.
De NFC verwacht voor de rest
van het jaar vooral te scoren
met het 'Matrix: Revolutions',
het derde en laatste deel van
The Matrix-triologie, het derde
en eveneens laatste deel van
Lord of the Rings, 'The return
of the King' en met 'Pirates of
the Caribbean'. Deze avontu
renfilm naar de gelijknamige at
tractie in Disneyland bracht in
de VS in een week tijd meer op
dan 130 miljoen dollar die de
film kostte.
Er is - wat overdreven gesteld -
bijna geen televisieprogramma
te bedenken waar Jop Panne-
koek niet bij betrokken is ge
weest. Van AVRO's Toppop tot
VPRO-tv-registraties van cabe-
retier Freek de Jonge. Gisteren
overleed de Amsterdammer,
die lange tijd in Hilversum
heeft gewoond, op 60-jarige
leeftijd aan keelkanker.
Jop Pannekoek was geen man
die de publiciteit opzocht. Hij
was bescheiden van aard en
werd door velen charmant ge
noemd. Pannekoek heeft, sa
men met anderen, de hand ge
had in programma's als het
'SimplistiesVerbond', 'Groot
Uur U' met Koos Postema,
'Count Down', 'Achterkant van
het Gelijk', 'RUR', 'Klokhuis',
'Pisa', 'Film van Ome Willem',
'Midas', talkshows met Deelder,
'Hersens op Hol' (wetenschaps
serie KRO), Roets in Rotterdam,
komedieseries en 'Het pro
gramma van het jaar' (NOS).
Verder deed Pannekoek de regi
stratie van alle programma's
van Freek de Jonge, de eerste
vijf succesvolle programma's
van Youp van 't Hek, Herman
Finkers, Theo Maassen, Brigitte
Kaandorp, De Vliegende Pan
ters, Hans Dorresteijn, Lenette
van Dongen, Urbanus, Tineke
Schouten, Seth Gaaikema, Niet
Uit Het Raam, Kees van Kooten,
Najib Amhali, Sesamstraat en
SonjrL Eigenlijk allemaal pro-
gramma's die hij leuk vond om
Foto: GPD/Bas Beentjes
Jop Pannekoek
1943-2003
te doen.
Jop Pannekoek werd geboren in
Utrecht op 15 mei 1943 als
zoon van vrouwenarts Marinus
Pannekoek en verpleegkundige
Katusha Kamper. Hij groeide
op in de communistich-christe-
lijke 'kolonie' nabij Nieuwe
Niedarp (NH). Pannekoek
kwam uit een artistiek gezin
waar de deur voor iedereen
open stond. Schrijven, schilde
ren, toneelspelen, schaken, pia
no, gitaar en liedjes compone
ren. Dat was zo ongeveer de
sfeer in huize Pannekoek.
Als werkstudent trad Panne
koek veelvuldig op met Gerrit
Komrij, Hans Dorresteijn, Freek
de Jonge, Kees van Kooten,
Ramses Shaffy, Boudewijn de
Groot, Louis van Dijk, Rikkert
Zuiderveld en Elly Nieman. Zijn
televisiecarrière heeft Panne
koek te danken aan Joop Lan-
dré, die hem eind jaren zestig
ontdekte. Eerst als zanger ont
dekt, later als regisseur.
Pannekoek bezat ook een enor
me hoeveelheiéfcrchiefmateri-
aal van films, boeken en platen.
Vooral over de hoeveelheid
beeldmateriaal dat nog nooit is
uitgezonden, maakte hij zich de
afgelopen tijd drukker en druk
ker. Veel van het materiaal wist
hij niet meer te slijten aan om
roepen. Die 'bozige' houding
had ook te maken met zijn ziek
te, waarover hij overigens altijd
tamelijk laconiek deed. In een
interview, mei dit jaar, zei hij:
„Toen ik hoorde over het ge
zwel, was het schrikken. Maar
het went. Als je altijd in een
spookhuis zit, schrik je op den
duur ook niet meer. Je bent
nooit de enige. En je valt er
goed van af. Is mooi meegeno
men."
v i"1
Jan van Stipriaan Luïscius
