Onenigheid over onderzoek Kelly
BUITENLAND
4
Gedrag BBC verbaast zelfs de Britse tabloids
Pillenfabrikant financiert politie
Minister meldt zeker
600 doden Monrovia
Saudische politie stuit
op groot wapenarsenaal
'Multilateraal overleg
over Korea is mogelijk'
ms*,
Dreigement of spotprent
—geramd bij
9 actie Saddam
P9 Tientallen Amerikaan-
en zijn gisteren het
een welgestelde auto-
ir binnengevallen na
3 s b hebben gekregen dat
Hussein daar onderge-
jt. Met vier tanks reden
ten dwars door een
m»ar binnen. De Iraakse
*tv er bleek zich in geen
jftig kamers te bevin-
tip kwam van een man
uitgaf voor Saddams
iteur. Het leger verde-
actie. „Concrete infor-
i er Saddam duikt zei-
Jus er moest snel wor^
101 indeld", aldus een
ha|erder. De autohande-
de schade vergoed.
succesvol
nsplanteerd
Artsen in Oostenrijk
roor het eerst met suc-
ongtransplantatie uit-
bij een mens. Dat
iet Weense ziekenhuis
iperatie plaats had gis
tend. De patiënt, een
man, had een kwaad-
umor in zijn tong en
artsen hebben de tu-
irijderd en een nieuwe
gebracht. De operatie
erdag plaats en duurde
uur. De patiënt maakt
sire operatie
idonië langer
De Europese Unie
de militaire operatie
a in Macedonië, die
■lijk tot 30 september
n, tot 15 december,
en de EU-ministers
inlandse zaken giste-
:en. Concordia (Een-
;gon eind maart, en is
militaire operatie on-
-vlag en begon eind
EU nam toen de ver-
,N lelijkheid in Macedo-
jran een NAVO-missie.
en de Unie wisten in
lorkomen dat een
issen het Macedoni-
en Albanese rebellen
een burgeroorlog.
dinsdag 22 juli 2003
b« J'
n bij aanval
ger Kashmir
[slamitische militan-
ïn vanmorgen een le-
in het Indiase gedeelte
ir aangevallen. Vol-
len bij de strijd
namen zeven India-
om. Zes militairen
rand. De twee rebel-
in diep door in het
liden met granaten en
het wilde weg om
Tijdens een drie uur
iurgevecht werden de
i, die legeruniformen
[edood. De aanval
na een aanslag bij
jrijke hindoetempel,
iteravond zeker zes
im het leven kwamen.
i Filipijnen
'ravage aan
I De tyfoon Imbudo
biorgen een enorme
ngericht in het noor-
le Filipijnen. Volgens
jverkers zijn in de stad
tin zeker vijf mensen
yen gekomen. Het is
je tyfoon op de Filipij-
t jaar tijd, met wind-
li van bijna 200 kilo-
'uur. In de stad Pala-
lomen ontworteld en
jitsmasten omge-
pte delen van de
ie Filipijnen zitten
ram.
Maatregelen
sd fotografe
jDe Iraanse president
leeft minister van jus-
foudi opdracht gege-
tijke stappen te on-
tegen de personen
{woordelijk zijn voor
ftn de Canadese foto-
fa Kazemi. De autori-
en zondag weten dat
toek is gebleken dat
p 10 juli overleed aan
Èn van een klap tegen
'd. Daardoor liep ze
jel en een hersenbloe-
azemi werd gearres-
sns het fotograferen
uchte Evin-gevange-
eran. Ze werd be-
van spionage.
If jaar voor
I jop meisjes
en vrouw in Zuid-
acht pasgeboren
d verkocht is veroor-
waalf jaar cel. Ze
le verkoop 315 euro
rouw kwam aan de
lordat mensen uit de
Suangdong haar in-
er achtergelaten ba-
p probeert de bloei-
oop van pasgeboren
halt toe te roepen.
worden achtergela-
tocht door ouders die
willen. Families die
er, een dienstmeisje
- Jromstige bruid voor
■<Wlen kopen de
door onze correspondent
Esther Cotink
londen - Door de zelfmoord van
wapenexpert David Kelly schudt
de Britse publieke omroep BBC
voor het eerst in zijn 8i-jarig be
staan op zijn grondvesten. Zijn
de journalistieke keuzen van de
ze wereldwijd gerespecteerde
nieuwsbrenger wel juist ge
weest?
Met de verklaring van de BBC
dat Kelly inderdaad de bron
was voor berichten dat de Brit
se regering de bewijzen voor de
Irak-oorlog zou hebben 'opge
leukt', kwam de ontknoping
van een felle strijd met de rege-
ring-Blair. Die draaide juist om
bronbescherming, iets dat hei
lig was voor de BBC.
Nooit eerder heeft de Britse re
gering zo openlijk haar vertrou
wen opgezegd in de publieke
omroep, wiens persvrijheid is
gewaarborgd in een speciale
clausule van de uitzendvergun
ning. De BBC krijgt wel vaker
kritiek, maar telkens kreeg de
omroep het gelijk aan haar zij
de. De omroep ziet zich als on
afhankelijke 'waakhond' van de
democratie, en als de feiten
kloppen, is het zijn goed recht
om de regering in diskrediet te
brengen.
Maai- in een Engeland dat riool-
journalistiek vreet, blijkt geen
plaats voor een sensatiezoeken
de BBC. De omroep zond een
radioverslag van Andrew Gilli-
gan uit, waarin hij de regering
verweet dossiers te hebben op
geklopt, in het Engels: 'sexed
up'. Opseksen is geen woord
dat de BBC doorgaans gebruikt
als ze praat over de overheid.
De anonieme bron moet dus
wel érg expliciet zijn geweest in
zijn informatie.
De regering viel Gilligan en de
BBC hard. Regeringswoord
voerder Alastair Campbell ver
weet de BBC zich 'buitenpro
portioneel te hebben gecon
centreerd' op de tegenstanders
van de oorlog in Irak. Een on
derzoek van de Universiteit van
Cardiff wees echter het tegen
deel uit: de BBC bleek in verge
lijking met de andere nieuws
zenders ITN, Channel 4 en Sky
het meest onpartijdig te zijn ge
weest in zijn verslaggeving over
Irak.
Bovendien kwam de krant The
Guardian met de professor die
ontdekte dat een deel van een
inlichtingendossier was overge
schreven uit een twaalf jaar oud
proefschrift. The Independent
voerde een geheime bron op
die stelde dat inlichtingendien
sten aan beide zijden van de
Oceaan woest waren over ver
draaiing van hun briefings aan
politieke leiders, en The Times
schreef dat volgens informan
ten Downing Street zelf de wa
pendossiers schreef. Zij alle ba
seerden hun artikelen op 'ano
nieme bronnen'.
Toch werd de BBC het hardst
aangepakt, omdat ze met een
aanklacht kwam die ze niet kon
bewijzen. Gilligan wilde zijn
bron niet bekendmaken. De
BBC gaf hem gelijk, en ging de
strijd aan op basis van haar al
tijd onbetwiste reputatie. Ruim
een eeuw heeft de BBC onaf
hankelijk bericht over de ge
beurtenissen in de wereld. BBC
Worldservice, die uitzendt in 43
talen, geldt als de koning van de
internationale onafhankelijke
nieuwsvoorziening. Wie zou
zo'n machtig medium nog ver
trouwen als het buigt naar de
wensen van een overheid?
Toch bleek ook de BBC niet he
lemaal eerlijk. Kelly was geen
'inlichtingenfunctionaris', zoals
Gilligan zijn bron omschreef.
Hij werkte voor het ministerie
van defensie - wat de BBC eerst
ontkende - en had niet de lei
ding over het schrijven van de
wapendossiers, zoals ze meen
de. Hij had als wapenexpert
hooguit een paar alinea's daar
voor geleverd. Het zijn leugens
voor een vergaande bronbe
scherming, die niet passen bin
nen de normen van de BBC.
De vraag rijst nu waarom de
BBC Kelly toch als bron aan
wees nadat hij zich van het le
ven had beroofd. En waarom
deed ze dat niet eerder? Nu is
Kelly postuum verantwoorde
lijk gesteld voor de aantijgingen
in Gilligans verhaal. Lord Hut
ton, die het onafhankelijke on
derzoek de komende zes weken
leidt, moet antwoord op die
vragen vinden en de waarheid
boven tafel krijgen.
De affaire-Kelly doet denken
aan het schandaal dat in juni de
even gerespecteerde The New
York Times trof. Daar dienden
twee hoofdredacteuren hun
ontslag in nadat uitkwam dat
een jonge reporter verhalen
had gefraudeerd. Als de feiten
door Gilligan zijn aangedikt,
dan verliest de BBC haar neu
trale gezicht, en loopt zelfs haar
uitzendvergunning, die in 2006
verloopt, gevaar.
De omroep hoeft niet te reke
nen op de steun van voorzitter
Gerald Kaufman van de Cul
tuurcommissie. Die Labourpo-
liticus heeft al opgeroepen tot
een bestuurswisseling en een
nieuwe aanpak van het nieuws.
De BBC heeft zich volgens hem
gedragen op een manier 'die
zelfs een tabloid zou verbazen'.
Die kritiek alleen al is een klap
in het gezicht van 's wereld
meest gerenommeerde nieuws
brenger.
Britse omroepgigant
beroemd en geroemd
Bij de BBC werken 24.000
mensen, onder wie 2000
journalisten. De omroep
werd in 1922 opgericht, aan
vankelijk als radiozender. De
twee nationale tv-zenders
BBC1 en BBC2 volgden in
1936 en 1964. Er zijn naast
de World Service vijf natio
nale radiozenders en ver
scheidene tv-themakanalen
als BBC3, BBC4, BBC News
24 en Asian Network. De
nieuwsvoorziening via inter
net behoort tot een van de
beste ter wereld. Haar in
komsten krijgt de BBC voor
driekwart uit kijk- en luister
geld, en verder uit commer
ciële activiteiten. De omroep
staat onder toezicht van een
twaalfkoppige raad van toe
zicht, die door de Britse vorst
op advies van de regering
wordt benoemd.
monrovia/rtr-anp-afp - Het
meest recente geweld in de Li
beriaanse hoofdstad Monrovia
heeft aan meer dan zeshonderd
burgers het leven gekost. Dat
meldde de Liberiaanse minister
van defensie Chea vandaag. De
slachtoffers vielen de afgelopen
dagen in de strijd tussen rege
ringstroepen en rebellen.
Reddingswerkers schatten het
aantal doden eerder flink lager.
Zij houden het op honderd
mensen die de mortierenregen
op de stad niet hebben over
leefd. De meeste slachtoffers
waren vluchtelingen die in het
centrum en de diplomatenwijk
van Monrovia een veilig heen
komen zochten.
De afgelopen dagen vluchtten
tienduizenden inwoners van
buitenwijken naar het hart van
de stad. De opstandelingen
proberen sinds enkele dagen
voor de derde keer in twee
maanden het hart van de stad
in te nemen, en president Tay
lor tot aftreden te dwingen. De
rebellengroep, die zich LURD
noemt, is de op een schierei
land gebouwde stad dicht ge
naderd.
Hulpverlening is praktisch on
mogelijk en doden en gewon
den liggen in de straten, vol
gens ooggetuigen. Bij de Ameri
kaanse ambassade betogen tal
van Liberianen tegen het uit
blijven van militair ingrijpen.
Ze hebben de stoffelijke resten
van zeker achttien burgers
meegenomen om de noodzaak
van snel ingrijpen te beklemto
nen.
De VS grijpen vooralsnog niet
in. Het Pentagon zei dat wel
drie marineschepen met in to
taal 4500 mariniers van de Rode
Zee naar de Middellandse Zee
opstomen, zodat ze sneller
kunnen worden ingezet voor
een eventuele missie in Liberia.
De VS zijn bereid manschap
pen te sturen ter ondersteuning
van een West-Afrikaans vre-
desleger dat eerst zou moeten
arriveren. Maar drastischer
stappen worden ook bestu
deerd in het Texaanse Craw
ford, waar president Bush va
kantie houdt en waar hij giste
ren de Italiaanse premier Ber
lusconi ontving.
Washington wil ook dat Taylor
vertrekt voor er soldaten naar
Liberia gaan, maar de president
wil slechts in ballingschap gaan
als een vredesmacht de contro
le heeft overgenomen. De op
standelingen willen echter dat
de buitenlandse militairen niet
komen voordat Taylor is ver
trokken.
londen/anp - De Britse onder
zoeksrechter Lord Hutton heeft
gisteren gezegd dat alleen hij de
reikwijdte van het onderzoek
naar de dood van wapendeskun
dige David Kelly bepaalt. Met die
uitspraak nam Hutton afstand
van premier Blair, die eerder had
gesteld dat de onderzoeksrech
ter 'moet doen wat hem ge
vraagd is te doen'.
Blair had een onafhankelijk on
derzoek naar de dood van Kelly
aangekondigd nadat het li
chaam van de wapendeskundi
ge vrijdag in de bossen in de
buurt van diens huis was ge
vonden. Kelly's linkerpols was
doorgesneden en bij zijn li
chaam lagen een mes en pijn
stillers.
De politie zei afgelopen week
einde dat Kelly zelfmoord heeft
gepleegd. De bioloog en wa
pendeskundige, die ettelijke
malen in Irak was, ontkende
vorige week publiekelijk dat hij
de BBC informatie over het
Irak-beleid van de regering-
Blair had gegeven. De Britse
omroep meldde echter na Kel
ly's dood dat hij de belangrijk
ste bron was geweest van de
BBC-berichtgeving over een re
geringsrapport waarin de drei
ging van massavernietigingswa
pens in Irak zou zijn opgebla
zen.
Hutton heeft de opdracht de
omstandigheden rond de dood
van Kelly te onderzoeken. De
oppositie heeft opgeroepen het
onderzoek uit te breiden naar
de manier waarop de regering
gebruik maakte van informatie
van de inlichtingendiensten
over Irak. Blair heeft dat ver
zoek van de hand gewezen.
In zijn verklaring maakte Hut
ton gisteren echter duidelijk dat
hij zelf de omvang van het on
derzoek bepaalt. Verder liet hij
weten dat de regering hem haar
'grootst mogelijke medewer-
lang' had toegezegd en dat hij
van alle andere autoriteiten en
meer op 72 kilo hoogwaardige
explosieven, vijf antitankwa
pens, achttien raketachtige pro
jectielen, 524 ontstekingsme
chanismen, kogelvrije vesten,
nachtkijkers, vise identiteits
papieren, machinegeweren,
munitie, communicatieappara
tuur, auto's, motorfietsen en
bijna een kilometer bedrading
of lont. Verder vond zij collecte
bussen en 75.000 euro.
Het is de grootste vondst bij het
onderzoek naar terroristische
netwerken sinds 7 mei, toen
een cel van negentien terroris
ten met hun arsenaal werd ont
dekt. Op 12 mei was er in Riyad
een gecoördineerde zelfmoord-
aanlag op drie westerse doelen
in een woonwijk. Daardoor
vonden 35 mensen de dood.
riyad/afp-anp - De Saudische
politie heeft naar eigen zeggen
terroristische aanslagen voor
komen met de arrestatie van
zestien verdachten en de
vondst van een enorm arsenaal
aan wapens. De verdachten
zouden leden zijn van terroris
tische cellen die het hadden
voorzien op 'vitale installaties'
in het koninkrijk.
De politie heeft volgens het
Saudische ministerie van bin
nenlandse zaken invallen ge
daan in boerderijen en wonin
gen in de hoofdstad Riyad en in
de provincies Qasseem en de
Oostelijke Provincie. Daarbij
heeft zij in ondergrondse ruim
ten meer dan twintig ton che
micaliën voor explosieven aan
getroffen.
Verder stuitte de politie onder
Terwijl thuis de crisis over Irak aanhield, bezochten Blair en zijn vrouw Cherie Peking. Daar keken ze onder meer naar 'Asian Field' van de Brit
Anthony Cormly, dat uit 160.000 beeldjes bestaat. Blair riep Peking op de democratie in de Britse ex-kolonie Hong Kong te respecteren. Chi
na bestuurt de stadstaat nu, en zorgde onlangs voor grote onrust met een nieuwe, vergaande veiligheidswet. Foto: AP/Stefan Rousseau
partijen hetzelfde verwacht.
Hutton zei dat hij snel in het
openbaar wil uiteenzetten hoe
hij het onderzoek gaat aanpak
ken. Hij tekende daarbij aan dat
hij rekening zal houden met de
datum waarop Kelly wordt be
graven en met het gerechtelijk
onderzoek naar zijn dood. Ver
der zei de onderzoeksrechter
dat hij zo snel mogelijk verslag
wil uitbrengen.
Uit een enquête van de Britse
krant Daily Telegraph, waarvan
de uitslag gisteren is gepubli
ceerd, blijkt dat de zaak-Kelly
de reputatie van de regering-
Blair geen goed heeft gedaan.
In de peiling zegt 59 procent
dat de premier door de affaire
in achting is gedaald. Op de
vraag of hij moet opstappen,
antwoordden vrijwel evenveel
Britten ja als nee. Drie keer zo
veel Britten staan aan dé kant
van de BBC als aan de kant van
de regering. Volgens 83 procent
is de dood van Kelly toe te
schrijven aan die rel en 71 pro
cent vindt dat het fout was van
de regering om Kelly's naam in
de publiciteit te laten komen.
seoul/rtr-afp - Noord-Korea
heeft de Verenigde Staten giste
ren opnieuw opgeroepen tot
onderhandelingen over de nu
cleaire crisis. Daarbij sloot Py
ongyang onderhandelingen in
aanwezigheid van andere lan
den niet langer uit.
De VS hebben steeds onder
handelingen op multilaterale
schaal geëist, omdat de nucle
aire ambities van Noord-Korea
onder meer de buurlanden Ja
pan en Zuid-Korea bedreigen.
Bovendien schendt het land be
langrijke internationale akkdor-
den.
Het Noord-Koreaanse officiële
persbureau KCNA meldde dat
de crisis kan worden opgelost
door onderhandelingen op ba
sis van 'eerlijkheid, gelijkheid
en vertrouwen', als Noord-Ko
rea en de VS gelijktijdig aanstal
ten maken om te onderhande
len.
De stalinistische staat herhaal
de wel zijn eis dat de VS een
niet-aanvalsverdrag tekenen.
,Als de VS hun vijandelijke be
leid ten aanzien van Noord-Ko
rea laten varen en zich ver
plichten niet aan te vallen, dan
is Noord-Korea bereid de zor
gen van de VS te verdrijven", al
dus KCNA. Hoewel Pyongyang
weer voorwaarden lijkt te stel
len die de VS eerder al hebben
verworpen, zeggen functiona
rissen die verstand hebben van
onderhandelingen met Noord-
Korea dat Pyongyang vaak zijn
eisen vlak daarvoor verhoogt,
zodat de voorstellen die het in
die onderhandelingen doet ver
volgens lijken op concessies.
Het bericht van KCNA kwam
kort na een artikel in de Zuid-
Koreaanse Korea Times, die
aankondigde dat op 6 septem
ber in Peking besprekingen
zijn.
Amerikaanse korpsen hebben sinds 9/11 grote geldproblemen
door Michael Weissenstein
new york/ap - Amerikaanse
politiekorpsen hebben sinds de
terreuraanslagen van 11 sep
tember, bijna twee jaar geleden,
steeds grotere problemen om
met hun beperkte budget het
groeiend aantal taken dat hun
wordt opgelegd te vervullen.
Het antwoord: sponsoring.
Na '9/11' heeft de politie van
New York (NYPD) in de strijd
tegen terreur rechercheurs in
het buitenland gestationeerd,
agenten exotische talen laten
studeren en een mobiel labora
torium gekocht om aanvallen
met biologische of chemische
wapens vroegtijdig te kunnen
waarnemen. Allemaal dankzij
schenkingen van het farmaceu
tisch bedrijf Pfizer, de telefoon
fabrikant Motorola en andere
bedrijven aan de New York City
Police Foundation, een stich
ting van de NYPD.
De stichting, die al ruim dertig
jaar bestaat, is een relatief on
bekend fonds waarin filantro
pie en maatschappelijke veilig
heid hand in hand gaan. Jaren
lang deed de stichting alleen
traditionele aankopen, zoals
politiepaarden, maar de laatste
tijd wordt het geld creatiever
besteed. De stichting krijgt ook
veel meer schenkingen. Het
succes is zó groot dat het idee
landelijk navolging vindt. In de
afgelopen vijf jaar zijn in de VS
minstens tien nieuwe politie-
stichtingen opgericht.
„Het draaiende houden van
een eigentijds politiekorps is
een dure grap", zegt Karen Wa-
gener, voorzitter van de stich
ting van de politie van Los An
geles. „Deze publiek-private
partnerschappen zijn heel nor
maal geworden." De politie van
Los Angeles kon dankzij de
stichting nieuwe digitale came
ra's kopen - voor gebruik in de
strijd tegen huiselijk geweld -
en telescopische spiegels, die
de explosieven opruimings
dienst de mogelijkheid bieden
sneller bommen op te sporen.
Korpschef William Bratton is
zeer actief bij het zoeken naar
sponsors, en heeft al honderd
duizenden dollars binnenge
haald.
Critici vragen zich ernstig af of
de werkwijze van de fondsen
niet leidt tot belangenverstren
geling of vriendjespolitiek.
Want nemen de bedrijven die
geld doneren aan de politie ge
noegen met 'slechts' meer
maatschappelijke veiligheid als
tegenprestatie? En hoe toevallig
was het dat het politiefonds van
Los Angeles contracten afsloot
met voormalige zakenpartners
van politiechef Bratton?
Het lijdt geen twijfel dat som
mige bedrijven proberen voor
deel te halen uit hun donaties
aan de politie. Zo hebben een
handtassenfabrikant, de exploi
tant van de honkbalcompetitie
en de belangenbehartiger van
de filmindustrie, de Motion Pic
ture Association of America,
hun giften expliciet gedoneerd
aan de NYPD-afdeling die
strijdt tegen diefstal van intel
lectueel eigendom. De bedrij
ven staken 200.000 dollar in een
undercovereenheid die gekopi
eerde cd's, valse merkkleding
en andere nagemaakte goede
ren opkoopt om zo de makers
op het spoor te komen.
De leider van het project, in
specteur Tom McFadden, zegt
dat de donaties de onafhanke
lijkheid van zijn eenheid geens
zins aantasten. „We doen dit
niet voor Ralph Lauren, noch
voor Tommy Hilfiger. We doen
dit om diegenen op te pakken
die het auteursrecht schen
den", aldus McFadden.
De begroting van de New York
City Police Foundation is na
9/11 verdrievoudigd en kwam
afgelopen boekjaar uit op 6,8
miljoen dollar. Dat geld zorgt
ervoor dat NYPD niet meer de
hand op hoeft te houden bij de
overheid om dure projecten te
financieren. Het fonds hoest de
200.000 dollar op voor de sta
tionering van agenten in onder
meer Tel Aviv, Londen en Lyon.
Het fonds betaalde een nieuw
hi tech-antiterreurcentrum van
1,2 miljoen dollar en trok
50.000 dollar uit voor taallessen
in het Urdu, Farsi en Pashtun
aan antiterreuragenten.
De NYPD gebruikt het fonds
ook om geld te verdienen aan
de populariteit van het korps,
die sinds 9/11 explosiefis ge
groeid. De stichting heeft een
marketingbureau ingehuurd en
dat heeft grote plannen voor
merchandising. Het korpslogo
komt binnenkort terecht op
NYPD-poppen, Duitse herders
van pluche, kinderfietsen en
pyjama's.
los angeles - De Amerikaanse geheime dienst bestudeert of deze cartoon van Michael Ramirez in The
Los Angeles Times moet worden opgevat als een bedreiging aan het adres van president George Bush.
Dat hebben Amerikaanse regeringsbronnen gisteren gemeld. Ramirez zegt zelf dat zijn spotprent, die
zondag verscheen, juist bedoeld is om aandacht te vragen voor de in zijn ogen oneerlijke 'politieke ka
raktermoord' op Bush over zijn beleid inzake Irak. De cartoon verwijst naar een foto uit 1968 van een
Zuid-Vietnamese politieman die in de straten van Saigon een Vietcong-gevangene executeert. Bush ligt
zwaar onder vuur omdat hij in een toespraak in januari valse informatie over Iraks vermeende kernwa
penprogramma zou hebben gebruikt om een oorlog te rechtvaardigen. Illustratie: LA Times/Michael Ra-
