KUNST 8f CULTUUR
Reizen doet wonderen met je
Waar Simon is, daar schijnt de
Lloyd Newson
zorgt voor eigenzin
hoogtepunt Julidai
■u
Nederlandse
documentaire
wint op festival
0t
sh ijs
Bad Boys 2
Portret van Celia Cruz op een
muur in New York.
Foto: EPA/Jason Szenes
Massaal afscheid
van Celia Crui
new york/miami - Graffity-
kunstenaar Chico heeft op een
muur in Lower East Side in
New York een metershoog 'In
memoriam-portret' geschilderd
van de Cubaanse salsa legende
Celia Cruz. In Miami namen za
terdag bijna 150.000 mensen af
scheid van de 'Queen of Salsa'
die afgelopen woensdag op 77-
jarige leeftijd overleed. De
rouwenden zongen de liederen
van hun idool en zwaaiden met
Cubaanse vlaggen. Een aantal
mensen viel flauw door de hitte
en moest worden behandeld.
Veel rouwenden, veelal Cuba
nen in ballingschap, wachtten
urenlang voordat zij Cruz de
laatste eer konden bewijzen. De
zangeres lag in Freedom Tower
opgebaard.
Schilderijen van
Brood gestolen
Amsterdam - Dieven hebben in
de nacht van donderdag op
vrijdag in een galerie in Amster
dam twee schilderijen van Her
man Brood gestolen. Bij de in
braak in de Stip Gallery namen
zij ook drie werken mee van ta-
toeëerder Henk Schiffmacher.
Een van de gestolen werken be
treft een schilderij dat Brood en
Schiffmacher samen hebben
gemaakt. Er bestaan maar vijf
van dergelijke co-producties.
Herman Brood heeft tot zijn
dood naar schatting 5000 schil
derijen gemaakt. De waarde
van de vijf gestolen werken be
draagt ongeveer 15.000 euro.
Jacksons gaan
weer op toernee
londen - De Jackson Five gaat
weer op toemee en Michael
Jackson is van de partij. Boven
dien werken de muzikale broers
aan een album, zei broer Jer-
maine tegen de BBC. De broers
waren vooral in de jaren zeven
tig succesvol. De Jacksons
scoorden hits met 'I want you
back', 'ABC' en 'Let is be'. De
laatste keer dat ze samen optra
den was in 2001. Toen vierden
ze dat Michael dertig jaar in het
vak zat. Daarvoor stonden ze in
1984 voor het laatst met zijn al
len op het podium. Jackie, Jer-
maine, Tito, Marlon en Michael
begonnen in de jaren zestig als
de Jackson Five. In 1969 wer
den zij ontdekt door de Mo-
townzangeres Diana Ross. In
1976 werd de groep werd om
gedoopt in The Jacksons.
Film en tv op
Buchmesse
frankfurt - De Frankfurter
Buchmesse gaat meer aandacht
besteden aan film en televisie.
Dit najaar is er een Buchmesse-
bioscoop met vierhonderd
stoelen, waar voorvertoningen
van komende films te zien zul
len zijn. Bovendien zijn er ma
nifestaties met acteurs en regis
seurs. In een café kunnen uit
gevers hup filmliteratuur tonen.
Ook verhuist de Hessische
Filmprijs van Wiesbaden naar
Frankfurt om daar aan de
Buchmesse te worden verbon
den. De organisatie van de
grootste boekenbeurs ter we
reld vindt dat terecht omdat
'film en literatuur elkaar weder
zijds inspireren'., Al heel lang
leiden boeken tot verfilmingen
en omgekeerd verschijnen er
boeken over films." Het verto
nen van films op de Buchmesse
is daar een „logisch gevolg"
van, vindt de organisator.
Kunstenaar Hans
Bayens overleden
Amsterdam - Na een kort ziek
bed is zaterdag in zijn woon
plaats Amsterdam beeldend
kunstenaar Hans Bayens over
leden. Het werk van de schilder,
tekenaar en beeldhouwer is in
vele musea en galeries in en
buiten Nederland tentoonge
steld. Bayens werkte in de tradi
tie van het impressionisme in
zijn portretten en scènes uit het
dagelijks leven. Verder schilder
de hij landschappen en stille
vens in een meer expressionis
tische stijl. Bekende personen
die hij portretteerde zijn onder
anderen Willem Drees sr., Wim
Kan en dirigent Ricardo Chailly.
Bekende beelden van Bayens
zijn dat van Multatuli op de To-
rensluis over het Singel in Am
sterdam en van Theo Thijssen
op de Lindengracht. In het Oos
terpark staat het plastiek 'Hom
mage aan Nescio', waarin hij de
'Titaantjes' verbeeldde. Hans
Bayens werd 78 jaar.
'i.
maandag 21 JULI 2OO3
Literaire vrienden betuigen jarige Vinkenoog eer
door Peter Bruyn
Amsterdam „Poëzie, dat zijn de dromen
van de goden!", zei
ceremoniemeester/dichter Hans Plomp
gistermiddag ergens halverwege het feest
programma in Ruigoord. Geen wonder dat
de goden Simon Vinkenoog op handen
droegen, voegde hij er aan toe. De zon
scheen, de drank vloeide, evenals de vrien
delijke woorden voor de vijfenzeventig ge
worden enige echte Nederlandse beat-
dichter. Vrijdagavond had hij zijn verjaar
dag al gevierd met familie en intimi. Gister
middag zwaaiden zijn literaire vrienden
hem toe met een informeel festival.
Niet dat de gevestigde literaire kanonnen
nou meteen voor Simon in de rij stonden.
De Clausen en Mulisch', de Grunbergs en
Afth's, de Komrijs en Palmens, het is een
circuit waar Vinkenoog lang geleden mis
schien bij hoorde, in de tijd dat De Bezige
Bij zijn boeken nog uitgaf. Maar vanaf het
moment dat de Amsterdammer - om maar
met zijn overleden vriend en visie-genoot
Johnny van Doom te spreken - de geest
liet waaien', vond hij zijn gevolg niet meer
bij de literatuurbijlagen en salons maar in
een andere, kleurrijker wereld.
En ze waren er allemaal, gistermiddag in de
culturele vrijhaven Ruigoord - waar anders?
De duizenddichters, de stadssjamanen, de
dope-derwisjen, alle bonte vogels voor wie
Amsterdam nog altijd het 'magies sentrum'
is en er tot hun laatste snik aan werken om
dat zo te laten blijven. Zoals 'levend kunst
werk' Fabiola, even onverslijtbaar als de
dichter zelf, die hem toevertrouwt:Simon,
wann du Geburtstag hast, dann lacht die
ganze Stadt!'. Of de al even onvermijdelijke
punkdichteres Diana Ozon: „Waar Simon
is, daar schijnt de zon."
En er zijn buitenlanders, zoals de Antwerp
se dichtende kroegbaas die zegt dat als Si
mon niet jaarlijks zijn geboortedag zou vie
ren, maar iedere seconde, het leven één
groot feest zou zijn. En de Amerikaanse
Henry Michaux-vertaalster Louise Landes
Levi, die de jarige lof toezingt vanaf een pa
pieren placemat die ze de avond ervoor in
een restaurant voor hem volgeschreven
heeft. Er is de Indiase dichter en beeldhou
wen Bhaskar Hande, die volstrekt onver
staanbaar - maar daarom beslist niet min
der charmant - wordt als hij iets in het Ne
derlands probeert voor te dragen.
En Vinkenoog zelf, Nederlands eigen poë
tisch orakel, vijfenzeventig zomers,
herfsten, winters en lentes jong en innig
met zijn Edith, danst, drinkt, rookt, keuvelt
en laat het zich allemaal overkomen. Zijn
boodschap aan de bezoekers heeft hij reeds
op een bord bij de ingang geschilderd: 'Zet
recht! Maak klaar en vervaardig: span de
hand en scherp de ogen. Meer dan je weet
is waar, meer dan je denkt is daar. Al dat je
bent, word je gewaar. Gadeslaan, andere
wegen begaan. Recht je weg - doelbewust.
Hier en nu komt nooit terug.'
Jeruzalem/ANP - De Palestijns-
Nederlandse regisseur Hany
Abu-Assad is op de slotavond
van het twintigste filmfestival
van Jeruzalem onderscheiden
voor zijn documentaire 'Ford
Transit'. De film won zaterdag
de zogeheten In The Spirit Of
Freedom Award, een Israëlische
prijs die jaarlijks wordt toege
kend aan de internationale pro
ductie die het best het thema
mensen- en burgerrechten be
handelt.
De jury noemde de documen
taire „verrassend, levensecht,
onrustbarend, beangstigend,
geestig, absurd en ontroerend",
maar meldde ook dat 'Ford
Transit' vooral voor Israëli's
moeilijk is om te zien.
De film volgt de werkzaamhe
den van de Palestijnse bestuur
der van een tienpersoons taxi
busje tussen Jeruzalem en
Ramallah en toont langs deze
weg hoe moeilijk het voor Pa-
lestijnen is om anno 2002 via
checkpoints, sluiproutes en
omwegen op en neer te reizen
tussen twee nabijgelegen ste
den. „Ons valt het zwaar te ge
loven dat in deze stad, Jeruza
lem, waar dit filmfestival wordt
gehouden, dit soort tochten
aan de orde van de dag zijn",
aldus het juryrapport.
Behalve een sculptuur is aan de
filmprijs een geldbedrag ver
bonden van 10.000 Israëlische
shekels, wat gelijk staat aan on
geveer 2000 euro. De regisseur
nam de onderscheiding in ont
vangst met een simpel „dank je
wel". Hany Abu-Assad regis
seerde eerder de speelfilm 'Het
14de kippetje' en de documen
taire Nazareth 2000'.
Doobie Brother Michael McDonald geniet meer van het leven
Michael McDonald: Ja, ik was een wildeman. Wat dat betreft is er
wel wat veranderd, want ik ben een stuk bezadigder geworden.
Foto: GPD/Michael Wilson
door Harry de Jong
Amsterdam - Zanger Michael
McDonald (50) staat voor het im
mense raam van zijn apparte
ment op de hoogste etage van
het Amsterdamse Okura Hotel
en kijkt peinzend naar buiten. De
stad die aan zijn voeten ligt,
brengt heel wat oude herinne
ringen terug.
„Ik ben hier vaak met Steely
Dan geweest en daarna nog
verscheidene malen met The
Doobie Brothers. Ik kan me nog
herinneren dat we met Steely
Dan in een heel klein theater
stonden. Dat was tijdens een
tournee waarbij we meer optre
dens afzegden dan dat we op
de planken stonden. Dat was de
schuld van Donald Fagan en
Walter Becker. Die besloten van
het ene op het andere moment
dat ze eigenlijk helemaal niet
wilden spelen. Nou ja, de fans
hadden we daar niet mee, want
het ging om een promotietour
nee voor bobo's, opgezet door
onze platenmaatschappij. Ik
had dus tijd zat om de was te
doen, de stad in te gaan en in
moeilijkheden te komen. Ja, ik
was een wildeman. Wat dat be
treft is er wel wat veranderd,
want ik ben een stuk bezadig
der geworden. Ik zou niet eens
meer 20 willen zijn, want ik ge
niet nu veel meer van het le
ven."
Michael McDonald is een dagje
naar Amsterdam gekomen om
zijn nieuwe album 'Motown' te
promoten. Een schijfje dat je
het beste kunt omschrijven als
een eerbetoon aan de Motown-
stal van de jaren zestig en ze
ventig. McDonald neemt met
zijn donkerbruine stemgeluid
een aantal klassiekers van men-
ir
sen als Stevie Wonder, Marvin
Gaye, The Temptations en The
Supremes op een uiterst ver
antwoorde manier onder han
den en bewijst daarmee nog
steeds thuis te horen in het rij
tje van 'grote namen uit de
popmuziek'.
De originele versies van de
nummers op 'Motown' zijn bij
na de soundtrack van McDo
nalds jeugd. „Voor al die liedjes
geldt dat ik nog precies weet
waar ik was en wat ik deed toen
ik ze voor het eerst hoorde. Ze
zijn wat dat betreft net een dag
boek. En dat geldt hoop ik ook
voor veel andere mensen die
zijn opgegroeid in de jaren zes
tig"
Het is McDonalds grote ver
dienste dat hij in 1975 als zan
ger en liedjesschrijver weer
richting gaf aan The Doobie
Brothers, die met hun southern
rock op een dood spoor dreig
den te raken. McDonald liet de
muziek van The Doobies in
meer jazzy richtingen koersen
en dat werd het begin van een
bijzonder succesvolle periode
die tot 1983 stand zou houden.
In dat jaar gingen T*he Doobies
uiteen en begon McDonald een
solocarrière. Vier jaar later
kwam de groep toch weer bij el
kaar, maar het duurde tot 1995
voordat Michael McDonald be
sloot opnieuw in zee te gaan
met zijn vroegere muziekma-
ten. Sindsdien verdeelt hij rijn
tijd tussen soloprojecten en de
Doobies.
„We rijn de eerste keer uiteen
gegaan omdat we leeg gespeeld
waren," aldus McDonald.
„Maar tegenwoordig rit er weer
meer vuur in dan ooit. Ik treed
van tijd tot tijd nog steeds met
hen op en ik moet bekennen
dat me dat prima bevalt. Eigen
lijk rijn mijn jaren met The
Doobie Brothers de mooiste
van mijn leven als muzikant ge
weest. Er heeft onderling altijd
een vriendschap geheerst die je
zelden tegenkomt. Daar heeft
geen platenmaatschappij ooit
een wig tussen kunnen drij
ven."
McDonald begon rijn loopbaan
in de muziek als toetsenman
van Steely Dan en vanaf dat
moment is hij eigenlijk con
stant onderweg geweest over de
wereld. „Al dat reizen beïn
vloedt je levensvisie wel dege
lijk", weet hij uit ervaring. „Je
hele opvatting over hoe de we
reld in elkaar rit, verandert
stukje bij beetje. Ik heb het daar
vaak over met mijn vrouw. Zij
gaat meestal mee als de om
standigheden dat toelaten en
we voelen ons soms net een
paar reizende zigeuners."
„Op dit moment wonen wel al
weer een paar jaar in Nashville
en dat is langer dan ik ooit op
dezelfde plaats gewoond heb.
Maar dat heeft ook te maken
met het feit dat onze kinderen
nu een jaar of tien zijn en zich
thuis voelen in die stad. Ze heb
ben er hun vriendjes en wij wil
len hen niet ontwortelen. Ik
ben van jongs af aan rusteloos
geweest en wilde altijd ergens
anders rijn dan waar ik was.
Om er vervolgens achter te ko
men dat het daar toch niet be
ter was dan waar ik vandaan
kwam. Maar als muzikant is het
wel geweldig inspirerend om
op weg te gaan. Je wordt er mis-'
schien niet gelukkiger van,
maar wel een betere muzikant
En je leert culturele en politieke
normen beter op waarde schat
ten, want je neemt overal uit de
eerste hand kennis van."
„Naast muziek maken schilder
ik graag", bekent McDonald.
„En om dat te kunnen doen
moet ik ook weer naar bepaalde
plaatsen toe. In New York vind
ik geen inspiratie, maar wel
weer in Florida. Als het dan
echt stil om me heen is, kan ik
de hele nacht bezig zijn met
een doek. Voor mijn liedjes
geldt dat ook. Ik schrijf heel an
ders als ik in Londen ben dan
wanneer ik in Nashville rit. Met
andere woorden: reizen doet
wonderen voor de creativiteit
van een artiest. Maar het gaat
nog verder, want het meeste
wat ik weet van dit leven, heb ik
geleerd tijdens mijn reizen."
„Je moet het echter allemaal
wel kunnen relativeren," vindt
McDonald. „Met mijn teksten
heb ik soms miljoenen mensen
bereikt, maar toch heb ik er
moeite mee mijn eigen kinde
ren te bereiken. Om hen ergens
voor te interesseren of de waar
de van iets te laten zien, is nog
een hele toer. Als ik over diepe
re dingen begin, roepen ze on
middellijk: oké, pa, hou maar
op. We geloven het wel. En dan
hoef ik me niet op de borst te
slaan dat ik zoveel liedjes met
diepgang heb geschreven. Want
daar hebben ze geen bood
schap aan."
ppo
■11 ro:
erst
aan;
npi
iwin
cht
zijn vrouw Edith, laat de festiviteiten voor zijn 75ste v
Foto: GPD/Lex van Rossen
los angeleS - Acteurs Martin Lawrence (links) en Will Smith, hier in een actiescène met
Gabrielle Union, geven voor de tweede keer gestalte aan twee agenten van de Ameri
kaanse narcotica-brigade in 'Bad Boys 2'. De speelfilm is het afgelopen weekeinde in
première gegaan in de Verenigde Staten. In het najaar is 'Bad Boys 2' te zien in de Ne
derlandse bioscopen.
Foto: AP/Robert Zuckerman
;eh
Pianiste Rosa
Tureck overl*
new york/gpd - In haai
in New York is in de
donderdag op vrijdag d
kaanse pianiste Rosalyi
op 88-jarige leeftijd ov
Zij genoot wereldfaam
tolkster van Bach. In 19
te Tureck in New
Tureck-Bach-Institute
zich bezighield met 01
en de ontwikkeling va
Als geen andere 20ste 13
pianist heeft Rosalyn
zich verdiept in de kb
ziek van de componis pn
boven alle anderen
achtte.
De in Chicago geboren
enne streefde er naar p
riek van Johann Sebast |Qts
zo getrouw mogelijk
preteren, zoals de co
die had bedoeld. Al op
gende jaar trad Turec
soliste. Zij kreeg pian
onder anderen Sophia
Liven, een leerlinge va
Rubinstein. Toen rij
was kon rij alle twees
'Inventionen' van Bac
toonsoorten spelen. H I
later voerde zij, uit ht
de 'Goldberg-variaties'
Als Bach-vertolkster G
lyn Tureck al snel de
door haar karakterist
nier van spelen. Zij zet
tegen de vooral in ha^
overwegend romantis
nier waarop deze muz ^en
uitgevoerd. Haar spel
meet af aan monumei
karakter. Door haar i
opricht nogal eigengei
vattingen, die zich voo
festeerden in de manie
rij trillers en andere
gen placht te spelen, h i(ra
halve fervente bewo
ook veel tegenstanders.
Hei
oek
Oi
da;
irl
:ve
ang
bi
1 idd
zijn
■rti
theater recensie
Maja Landeweer
Voorstelling: Julidans. DV-8 met 'The
cost of living 2003'. Choreografie:
Uoyd Newson. Gezien: 18/7,
Stadsschouwburg, Amsterdam.
Alles wordt gemeten en ge
prijsd in de nieuwe voorstel
ling van de eigenzinnige Lon-
dense groep DV-8. Is dit de
lengte van onze relatie, vraagt
een danser, terwijl hij handig
met een meetlint goochelt.
Een andere danser overvalt in
het voorbijgaan een danseres
met het verzoek of rij hem
even aan wil kijken, tegen be
taling.
'The cost of living 2003', een
bewerking van het origineel
dat Lloyd Newson in 2000
maakte voor de Olympische
Spelen in Sydney, is indruk
wekkend in visueel opricht,
maar ook door de achterlig
gende gedachte. Dat maakt
deze slotvoorstelling van Juli
dans één van de hoogtepun
ten van het festival.
Vanaf de oprichting in 1986
distantieert Newson zich na
drukkelijk van de geldende
normen in dans. Hij noemt
rijn groep dan ook geen dans
gezelschap, maar 'physical
theatre'. Daarmee geeft hij
aan dat dans bij hem niet
puur over esthetiek gaat, maar
gerelateerd is aan wie en wat
we rijn.
'The cost of living' gaat over
het willen voldoen aan de
maatschappelijke standaard,
in schrijnend contrast met de
onmogelijkheid daarvan.
Newson levert achteloos, zon
der zuur te zijn, kritiek. Hij
schetst komische, idyllische
Simon Vinkenoog, met op de achtergrond
dag maar allemaal over zich heen komen.
Vi
plaatjes van een ide£w
menleving, waar op ee
sche manier telkens w
rende elementen in op
In het verbluffende dé
een grasmat die naar a
toe stijl omhoog oploq
voor een prachtig n t
effect zorgt, springen
op een groteske maj
blije gezichten met b
tjes rond. Een beeld
perfecte blijdschap
symboliseren, totdal
vreemde vogels zich leic
groep mengen. Een Lei
met overgewicht en eftrok
ser zonder benen, die 'dda
danks, lopend op zijn Qut
zeer lenig en soepel be :ev'a
Verrassend is het als <Jle rt
zich omdraaien: de 'norde
dansers nemen de bstrai
gen van het buiteifvooi
over. Zonder hun beni nedf
bruiken rollen ze en.
grond en buigen ze hi^ann
naar links en naar v°rq
Newson is in 'The co enei
ving' zeer onderh bezi
maar dient steeds klei#e tv
denprikjes toe, die tol 'lage
ken aanzetten. Zoals n m
missverkiezing-scène. 1 hc
sers paraderen rond -atei
bikini of zwembroek e 30-jj
voorstellingsrondje m
doodleuk, met stralen ijn 1
lach, een abortus oljmni
ving. Het venijn rit bij 'oei.
in de finesses. var
Slechts één keer pak£t be
letterlijk echte donkeen
ken samen boven he zitti
Van het ene op het&ar c
moment fungeert het^r vo
neel als een enorm pofdvi
scherm, waar grillige^verc
overheen jagen. T( geni
van al dat natuurgewi den
een breekbaar uitzied tech
ser rijn eenzame, ijle 1 eger
er oi
