I
'Politiek samenwerken
kost nu eenmaal tijd'
ZATERDAG
19 JULI
2003
Jamai in de
harde wereld
van 'de business' Desi Bouterse in de tijd van de vorige verkiezingen: middelpunt van partijgenoten, die hem hebben aangewezen als presidentskandidaat. Ook voor de volgende verkiezingen (2005) neemt de ex-legerlei
der die positie in. Foto's: Archief/ANP
Wordt Desi Bouterse de
nieuwe president van
Suriname? Of toch weer
ex-president Jules
Wijdenbosch, die staat te
popelen om aan de slag
te gaan? En welke partij
zal er winnen? De
eerstvolgende
verkiezingen in Suriname
zijn pas in 2005. Maar nu
al is de verkiezingsgekte
losgebarsten.
door Daphne Groenendijk
De vlaggen, drumbands en
lange tafels vol eten ontbre
ken nog. Ook dansen er
nog geen mensen in de kleuren van
hun politieke partij door de straten
van Paramaribo. Het duurt nog twee
jaar voordat het Surinaamse volk
een nieuwe volksvertegenwoordi
ging kiest, maar de politiek lijkt niet
te kunnen wachten en is al volop be
zig stemmen voor zich te winnen.
Zo vierde ex-legerleider Desi Bouter
se eind vorige week de zestiende ver
jaardag van zijn partij de Nationale
Democratische Partij (NDP) en trak
teerde iedereen op eten, drinken en
muziek. Hij gaf officieel de aftrap
voor de verkiezingscampagne en
stelde zich voor als presidentskandi
daat. Ook de vorige president Jules
Wijdenbosch, van de afgesplitste
partij DNP 2000, trekt als een 'goed
heiligman' door het land en hoort
problemen en wensen aan van het
volk. Hij heeft al enige maanden ge
leden aangegeven opnieuw presi
dent te willen worden en is voor zijn
partij de kandidaat.
„Wijdenbosch heeft alle tijd en zijn
ambitie opnieuw president te wor
den heeft het hele politieke veld in
beweging gebracht. Voorheen be
gonnen de campagnes pas op het
moment waarop de datum van de
verkiezingen bekend werd", zegt so
cioloog Marten Schalkwijk, directeur
van het NGO Instituut voor Kader
ontwikkeling en Onderzoek in Suri
name (Nikos) en voorzitter van de
politieke partij Democratie en Ont
wikkeling in Eenheid (DOE).
Voorsprong
De situatie voltrekt zich in ieder ge
val precies zoals hij eind mei al in
een persbericht voorspelde. „De
derde presidentskandidaat zal presi
dent Ronald Venetiaan zijn." Een
andere mogelijkheid binnen de Na
tionale Partij Suriname (NPS) is er
volgens hem niet. Alleen zal de par-
tijcombinatie Nieuw Front, waarvan
de NPS deel uitmaakt, net zoals bij
de vorige verkiezingen in 2000 wach
ten met de bekendmaking tot na de
verkiezingsuitslag. „Dat geeft Bou
terse en Wijdenbosch een voor-
Augustus 2000: Ronald Venetiaan wordt geïnstalleerd als de nieuwe president
van Suriname. Hij gaat weer meedingen in 2005.
nme
:id;
I; 21I
ogdl
poos
likke
aald|
2. vcj
ereld!
O. naij
leidej
Ook de vorige president Jules Wijdenbosch, van de afgesplitste DNP 2000, doet weer mee aan de
verkiezingen.
sprong van twee jaar. De kiezer weet
nu namelijk op wie hij kiest. De
vraag is alleen of de bevolking op de
ze kandidaten of op Venetiaan zit te
wachten. Persoonlijk denk ik van
niet", zegt Schalkwijk.
Het klinkt allemaal indrukwekken
der dan het is, vindt oud-minister
president Jules Sedney. „Het vast
stellen van presidentskandidaten is
onbegonnen werk. Dat komt pas aan
de orde op het moment dat de nieu
we Assemblee en ressortraden zijn
gekozen. Als je niet beschikt over
een tweederde meerderheid kan je
het als partij wel vergeten. Dus als
Bouterse straks maar twaalf van de
51 zetels haalt, houdt het op."
Strategie
De NDP ziet dat natuurlijk heel an
ders. Volgens Armand Gefferie, co
ordinator van informatie en propa
ganda, is de bekendmaking van hun
presidentskandidaat helemaal niet
te vroeg. Het is zelfs een nieuwe
strategie. „We zijn uit op een door
braak in de politiek. Daarom hebben
we tijdens onze verjaardag op 4 juli
ook nieuwe statuten aangenomen.
Een van de veranderingen is om zo
vroeg mogelijk onze presidentskan
didaat naar voren te schuiven, zodat
de kiezers en mogelijke coalitiepart
ners weten met wie ze të maken
hebben."
Dus inmiddels is ook hun verkie
zingscampagne gestart. „We werken
met strategische propaganda en
hebben ruim de tijd ons als partij te
profileren. We organiseren regelma
tig partijbijeenkomsten, maar niet te
veel. We willen de mensen niet twee
jaar lang iedere dag lastig vallen met
onze campagne. De mensen hebben
genoeg te doen."
De verwachtingen van Gefferie zijn
hoog. „Met het antipropagandabe-
leid van het Nieuw Front, de rege
rende partij-coalitie, mogen we ze
ker rekenen op dertig zetels."
Partijfusies
Zo zeker als de NDP is, zijn niet alle
politieke partijen. De afgelopen we
ken stonden de dagbladen vol met
fusies en samenwerkingen. Zo nei
gen de partijen Broederschap en
Eenheid in de Politiek (BEP) en de
Algemene Binnenlandse Ontwikke
lingspartij (ABOP), partij van ex-re
bellenleider Ronnie Brunswijk, voor
de komende verkiezingen te gaan
samenwerken. Beide partijen staan
voor de belangen van binnenland
bewoners. Uit een analyse van de af
gelopen verkiezingen zien de kiezers
volgens Brunswijk graag dat de bin
nenlandse partijen samenwerken.
„Een voorbeeld. Als je apart werkt en
je moet in een ressort 1.500 stem
men hebben voor een zetel, kan het
zijn dat jij er 750 krijgt en de andere
partij 750, waardoor geen van beide
organisaties de zetel krijgt. Was er
een samenwerking, dan kwam daar
uit een zetel", legt Brunswijk uit in
dagblad De Ware Tijd.
Dat lijkt ook de motivatie te zijn bij
andere politieke partijen. Schalkwijk:
„Iedereen heeft uit de vorige verkie
zingen zijn les geleerd. Zeker de klei
nere partijen. Want het huidige kies
stelsel is voor hen erg oneerlijk. Je
kan tienduizend stemmen halen die
net verkeerd zijn verdeeld over de
tien districten en uiteindelijk geen
enkele zetel behalen in het parle
ment.
Bij de vorige verkiezingen haalde
PALU bijvoorbeeld met 1.200 stem
men een zetel en de BVD met 6.000,
DOE met 4.500 en de Naya Kadam
met 4.300 stemmen niet. Met een
landelijk evenredig systeem zou dat
probleem zijn opgelost."
Maar regerend Nieuw Front zal wel
gek zijn om dat nu in te voeren,
want bij de afgelopen verkiezingen
zijn het juist zij die van het systeem
hebben geprofiteerd. „Ze hebben
daardoor vier of vijf restzetels extra
in de wacht gesleept", weet Schalk
wijk. Vandaar nu al die bewegingen
in het politieke veld om 'dan maar
samen' voor de (rest)zetels te gaan.
En zo vroeg al. Schalkwijk: „Samen
werken kost nu eenmaal tijd."
Voordelen
Dus de vervroegde verkiezingskoorts
bij de politieke partijen is niet be
doeld om de huidige regering dwars
te zitten of om vervroegde verkiezin
gen af te dwingen, wat veel mensen
suggereren. „Het is een hele ratione
le en gegronde ontwikkeling. Want
als de samenwerking zes maanden
voor de verkiezingen mislukt, doet
niemand mee", aldus de socioloog.
Een ander voordeel van al de fusies
en samenwerking van partijen is dat
er eindelijk een zekere sanering
komt in het grote aantal politieke
partijen. Drie jaar geleden namen 23
politieke partijen deel aan de verkie
zingen en was er nog een aantal par
tijcombinaties. Hoeveel het er in
2005 zullen zijn, is dus spannend.
„En hopelijk gaat het dan ook eens
om echte politieke partijen", rea
geert politicoloog Hans Breeveld.
„De meeste partijen zijn gewoon
veredelde kiesverenigingen, begon
nen als belangenbehartigers voor
een etnische groep en na veelvuldig
te zijn gesplitst, uitgegroeid tot een
zogenoemde politieke partij. Ze heb
ben geen goede ideologische basis.
Als er geen maatschappelijke visie is,
is er geen duidelijkheid voor de kie
zer."
Daar is Schalkwijk hetvolledig mee
eens. „Binnen partijerfkoals de NDP
en NPS heerst ook nog steeds een
patronagepolitiek. Niet het alge
meen belang geldt, maar het eigen
belang. Het gaat om regelarij en
maar een kleine groep heeft daar
voordeel aan. Kijk maar eens wie er
tijdens de vorige regering grond
hebben gekregen. En met de Nieuw
Front-regering gebeurt nu hetzelf
de."
Breeveld is ervan overtuigd dat een
nieuwe visie zal doorbreken. „Suri
name richt zich veel te veel op Ne
derland. Maar Holland heeft andere
problemen, Suriname moet dat eens
gaan begrijpen. De regering wacht
maar op het moment dat er weer
geld komt. Ze moet haar volk mobi
liseren en zelf wat doen. Het volk
moet wakker geschud worden en
straks naar de stembus gaan. Ze zien
zich nog te veel als toeschouwer."
