Cultuurverschil leidt tot gemor op werkvloer
ECONOMIE
veel commissarissen met opties Voorlopig geen wet tegen oneerlijke concurrentie
Buitenlandse vakantie kan soms lucratief zijn
Wereldbank
steunt Ahold
met Disco
Kouwe drukte
Kurhaus prikkelt vergadertijgers
ade aan boten
;er dan premie
c - Verzekeraars van
irvaartuigen hebben in
teer schade uitgekeerd
•mie ontvangen. Ook
slecht begonnen, aldus
tond van Verzekeraars
•n. Of de premie omhoog
in een woordvoerder niet
ven. „Dat moet elke
ichappij zelf bepalen."
)q af hij aan dat de marges in
ladeverzekeringen laag
dat elke schadesoort
75 eigen broek dient op te
>n." Het afgelopen jaar
,45 32 miljoen euro schade
!oi ed. Branden in boten-
en in Warmond en Hui-
0! istten ruim 9 miljoen eu-
t jaar kende een lelijke
in brand in Medemblik
iJestte zeventig tot tachtig
Nederland telt ongeveer
i|0 pleziervaartuigen.
zaterdag 19 juli 2003
0 schrapt
ra banen
,17)
tale staking in
ndai-fabriek
ien staking van 38.000
ners heeft de Zuid-Ko-
autofabrikant Hyundai
i',35 gisteren genoopt zijn
[•f? rieken te sluiten. In to-
t Hyundai ongeveer
ïensen in dienst. De
isen 11 procent loons-
ïg en invoering van een
i.oo ie werkweek. De mees-
(oreanen werken zater-
halve dag. Hyundai
tte dat de eendagssta-
bedrijf tientallen mil-
'on (miljoenen euro)
p zal leveren. De vak-
"20 ïigt de campagne vol-
eek voort te zetten met
en van vier uur. Nor-
er twee ploegendien-
acht uur.
oop van pc's
oegenomen
d - De verkoop van
,75 computers is in het
5.80 wartaal volgens onder
do eau Gartner 10 pro-
3^40 oeid tot 32,8 miljoen
8.5fi reldwijd. Dit is voor
7*60 veroorzaakt door de
8.90ag tussen fabrikanten.
|gOr het eerst sinds het
o!o6 n 2000 dat de verkoop
o.20rocent of meer groei -
Q ^,9'leef marktleider. Het
L2C ihse concern verkocht
2'Q^oen computers, een
flaire toename van 29,5
en opzichte van een
len. Dell heeft daar-
procent van de we-
in handen. Hewlett-
'olgt met 16,1 procent,
immer drie met een
ideel van 6,7 procent.
rdam - Akzo Nobel gaat
lanen schrappen in een
g de kosten verder te
»n. De banenreductie
jovenop de reorganisatie
loopt bij het chemiecon-
J.ojvaar en hoeveel arbeids-
'fen verdwijnen, wilde fi-
£4 iel topman Fröhlich gis-
72 iij de presentatie van de
7'] alcijfers niet zeggen.
2,7 mbeheersing vindt bij al-
erdelen plaats, ook op
i'i Dfdkantoor." Dit jaar
3,5 (kzo al een streep ge-
^■5 door 1500 arbeidsplaat-
3,3 zo wil daar nog 400 aan
•7 gen. Het extra banenver-
lierbij niet meegerekend.
,8
atief advies
in van de baan
0'? ag - De Consumenten-
temggekomen van het
ive koopadvies voor de
J af van Epson-printers.
7 d betreurt het negatieve
lat over het bedrijf is
.5 in en de schade die is ge-
.|'7 De bond meldde dit gis-
'ija een 'goed gesprek' tus-
5,2 de partijen. Begin deze
betichtte de bond Ep-
4,<jian klanten geld uit de
lappen. In de inktpatroon
kt achter, terwijl de pc
ft dat de patroon leeg is.
D d zegt nu dat die inkt
>5if kwader trouw' achter-
pson reageerde woe-
jp de beschuldigingen
Consumentenbond en
1 met juridische stappen.
lient geen schadeclaim
rel het bedrijf zegt wel
13 7 te hebben geleden.
33!;
7 f import en
10: »er krimpt
3] j rg - De uitvoer van goe-
48. i in mei sneller gekrom-
87 1 de invoer. Daardoor
15| iet handelsoverschot
17, irocent naar 2,2 miljard
65' 1 opzichte van dezelfde
een jaar eerder. Dat
t gisteren gepubliceerde
an het Centraal Bureau
Statistiek. In mei werd
9 miljard euro uitge
lat is 4 procent minder
ijaar eerder. De waarde
ngevoerde goederen lag
procent lager en be-
5,7 miljard euro. De da-
raarde is deels te verkla-
r lagere prijzen. Naar
linnen de Europese
.39 Jeft Nederland voor 14,1
isjeuro geëxporteerd. Dat
'95rocent minder.
A*\
den haag - De Duitse discounter
Aldi heeft ruzie met FNV Bond
genoten. De Aldi-werknemers
zouden onfatsoenlijk behandeld
worden. De vakbond verwijst
naar de Duitse bedrijfscultuur,
waarin kritiek op de baas niet
wordt geduld. Ook in andere be
drijven met een buitenlandse
moederorganisatie leiden cul
tuurverschillen tot fricties.
door Sylvia Marmelstein
Wie bij een bedrijf gaat sollici
teren met een buitenlandse
moeder doet er goed aan zich
van tevoren te verdiepen in de
cultuurverschillen. Zo doen
Amerikanen meer aan presta
tiebeloning, moeten werkne
mers bij Duitse en Franse be
drijven heel veel respect tonen
voor de baas en werken Japan
ners zich een slag in de rondte.
„Ook in de Nederlandse vesti
gingen druppelt de cultuur van
het moederbedrijf altijd in meer
of mindere mate door", zegt
Nanette Ripmeester, directeur
van het bedrijf Expertise in La
bour Mobility. De onderneming
helpt bedrijven met het over
bruggen van cultuurverschillen.
Wie bij een Amerikaans bedrijf
werkt, krijgt vaak een salaris
waarvan de hoogte voor een
fors deel afhankelijk is van de
geleverde prestaties. „Dat is
leuk in tijden dat het goed gaat,
maar in tijden dat het minder
gaat met de economie zien de
werknemers van deze bedrijven
hun inkomen flink dalen", zegt
Ripmeester. „Ook is het in die
bedrijfscultuur gewoonte om in
goede tijden de beste werkne
mers te overladen met cadeau
tjes als digitale camera's en
reisjes."
Amerikanen zijn bovendien
wars van iedere vorm van me
dezeggenschap. Rob Brandt, lid
van de ondernemingsraad van
Exxon Mobil weet daarover
mee te praten: „Vakbonden ko
men er bij ons niet in. De baas
onderhandelt over arbeidsvoor
waarden met de onderne
mingsraad. Dat is op voorhand
een zwakkere partij, want die
wordt betaald door diezelfde
baas."
Exxon-werknemers hebben bij
ontslag een naar verhouding
zwakke positie. Het bedrijf zit
middenin een reorganisatie
waarbij ontslagen gaan vallen.
Brandt: „Omdat er bij ons geen
vakbonden zijn, krijgen we
geen goed sociaal plan. Ontsla
genen moeten bij de kanton
rechter knokken voor een ont
slagvergoeding." Ook typisch
Amerikaans noemt Brandt het
dat werknemers van Exxon Mo
bil niet op een vast tijdstip naar
huis gaan. „Ze kunnen pas ver
trekken als het werk af is."
Bij Japanse bedrijven is de ar
beidsmoraal ook heel hoog. „In
Japan wordt ontzettend hard
gewerkt. Sommige elementen
daarvan zie je terug in Neder
land. Zo wordt bij Canon Euro
pa (foto en videoapparatuur)
om tien uur 's avonds centraal
het licht uitgedaan. In Japan is
dat normaal, want dat is het te
ken dat je echt naar huis moet.
Doen ze dat niet, dan werken
de Japanners gewoon door. Ne
derlandse werknemers worden
daar heel zenuwachtig van. Die
vatten het op als een signaal dat
ze niet voor tien uur naar huis
mogen."
FNV Bondgenoten stelt dat de
cultuurverschillen doorgaans
nihil zijn als het dagelijks ma
nagement in handen is van Ne
derlanders. Bij de afdeling alge
mene zaken van autofabrikant
Nissan - waar voornamelijk Ne
derlanders de scepter zwaaien -
merkt werknemer Floor van
Zuidam inderdaad niet veel van
cultuurverschillen. „We krijgen
een Japanse maaltijd en daar
houdt het wel mee op", zegt hij.
Vroeger toen er meer Japanse
managers rondliepen waren er
wel duidelijke verschillen: „In
het magazijn werd gewerkt vol
gens Japanse principes. Eén
daarvan luidde dat werknemers
altijd verbetering moeten na
streven."
Slechts een enkele keer botsen
culturen dermate hard dat het
leidt tot een groot arbeidscon
flict, zoals nu bij het gesloten
bolwerk van supermarktketen
Aldi het geval is. FNV Bondge
noten vindt dat de Aldi-werkne-
mers door de Duitse leiding
worden geïntimideerd. „Wie
weigert over te werken wordt
op het matje geroepen, krijgt
een schriftelijke berisping of
wordt op non-actief gezet",
zegt de woordvoerder van de
bond. Volgens Ripmeester kij
ken Duitsers heel anders tegen
hun baas aan. „In Duitsland ga
je heel officieel met je baas om.
Je spreekt hem altijd aan met u
en hij is alleen te spreken op af
spraak. Kom je hem toevallig
tegen op de gang, dan diiik je
bij wijze van spreken meteen
het toilet in."
Dat zijn typisch punten waar
Nederlanders heel anders over
denken. Hier wordt over het al
gemeen getutoyeerd. Boven
dien hebben Nederlanders vol
gens Ripmeester de neiging
overal over mee te willen pra
ten. Bij Franse bedrijven krijgen
ze daar last mee, zegt zij. „De
baas beslist in de Franse be
drijfscultuur wat iedereen moet
doen en werknemers volgen dat
besluit op zonder kritiek te ui
ten. De baas is oppermachtig
en om die status te benadruk
ken rijdt hij altijd in een dure,
grote auto."
Bij Nederlands-Britse bedrij
ven, zoals Unilever en Shell,
struikelen werknemers relatief
vaak over cultuurverschillen.
Ripmeester: „Britten zeggen
dingen op een ander manier.
Ze zeggen nooit waar het op
staat. Dat leidt bij Nederlanders
tot verwarring. Is een plan niet
goed, dan zal een Britse mana
ger al gauw zeggen dat het idee
op zich geweldig is, maar in de
ze specifieke situatie niet echt
bruikbaar. Nederlandse werk
nemers vatten zo'n opmerking
op als een uitnodiging om hun
oorspronkelijke voorstel nog
iets bij te schaven. Maar die
Britse manager bedoelt feitelijk
te zeggen dat het hele voorstel,
in welke vorm dan ook, is afge
schoten."
den haag/anp - Veel commis- van de AEX-fondsen perso- -L V-Z C-Z S*P J
den haag/anp - Veel commis-
sarissen van beursgenoteerde
ondernemingen hebben perso
neelsopties in bedrijven, die
onder hun toezicht staan. Dit
blijkt uit onderzoek van het Fi
nancieel Expertisecentrum, dat
het ministerie van financiën
heeft gepubliceerd.
De commissie-Tabaksblat, die
kwam met een gedragscode
voor ondernemingen, vindt dat
een commissaris zulke opties
niet behoort te hebben. Als de
voorstellen van de commissie
worden overgenomen heeft dat
gevolgen, want nu hebben
commissarissen bij 42 procent
washington/anp - Internatio
nal Finance Corporation (IFC),
een onderdeel van de Wereld
bank, is bereid om het super
marktconcern Ahold te helpen
met de verkoop van zijn Ar
gentijnse dochter Disco. Dat
heeft de Wereldbank gisteren
meegedeeld.
IFC, dat zijn hoofdkantoor in
Washington heeft, richt zich
op de financiering van projec
ten van de private sector in
ontwikkelingslanden. De orga
nisatie is geïnteresseerd om
samen met andere geldschie
ters een consortium te vormen
dat Disco vervolgens kan over
nemen, vertelde een woord
voerster van de Wereldbank.
Volgens haar bevindt het pro
ces zich nog in 'een pril stadi
um' en moet het IFC-bestuur
nog goedkeuring aan het be
sluit geven.
Ahold kwam bij de Argentijnse
supermarktketen Disco in de
problemen wegens geknoei in
de boekhouding. Het concern
wil zijn bedrijven in Zuid-
Amerika verkopen om zijn
aanzienlijke schuld terug te
dringen. Ahold bleek gisteren
niet op de hoogte van het
voornemen van IFC. „Wij
staan daarbuiten", zei een
woordvoerster, „maar zoals
we eerder hebben aangekon
digd willen we de keten Disco
inderdaad verkopen."
van de AEX-fondsen perso
neelsopties. Bij de MidKap-
fondsen is dat 22 procent.
Aan het onderzoek namen des
kundigen van de Belasting
dienst en van de Autoriteit Fi
nanciële Markten deel. Zij
brachten de risico's in beeld
van personeelsopties en andere
vormen van beloning, waarbij
werknemers delen in de winst.
Minister Zalm (financiën)
neemt de resultaten van het on
derzoek mee in de kabinets
voorstellen over topbeloningen
en over het besturen van grote
ondernemingen.
den haag/anp - Een wet die on
dernemers moet beschermen
tegen oneerlijke concurrentie
door de overheid, is zo goed als
zeker van de baan. Nadat het
kabinet Balkenende 1 besloot
het wetsontwerp aan te hou
den, hebben lagere overheden
en werkgeversorganisaties een
ambtelijke brief ontvangen
waarin zij worden uitgenodigd
om na te denken over alterna
tieven.
Aanzet tot de wet was een aan
houdende klaagzang van on
dernemers. Zo voelden bijvoor
beeld horeca-ondernemers zich
benadeeld doordat feestende
burgers vaak terecht bleken te
kunnen in zalen van de ge
meente of van scholen. Hove
niersbedrijven klaagden steen
en been over plantsoenendien
sten die ook opdrachten van
particulieren aannamen. Het
accountantsbureau KPMG be
rekende twee jaar geleden dat
gemeenten jaarlijks zo'n twee
miljard euro ontvangen voor
werkzaamheden die ook door
bedrijven kunnen worden ver
richt. Voormalig minister Wijers
(economische zaken) stelde een
werkgroep in, die in 1997 tot
wetgeving adviseerde. Zijn op
volger, Jorritsma, kwam vervol
gens met het wetsontwerp
'Markt en Overheid'. Dit tot
vreugde van de ondernemers
organisatie MKB-Nederland,
maar tegen de zin van de Ver
eniging van Nederlandse Ge
meenten.
Dat wetsontwerp werd gekraakt
door de Raad van State. In de
Tweede Kamer was er veel kri
tiek. Gemeenten, provincies en
semi-overheid zouden zich
moeten houden aan dezelfde
regels als het Rijk. Daardoor
ontstond een wet met allerlei
gedrags- en toetredingsregelin
gen die ingewikkeld werd en
veel administratieve romp
slomp met zich mee zou bren
gen.
Bezwaarlijk was ook, dat er een
nieuwe toezichthouder zou
moeten komen om te kijken of
de spelregels werden nageleefd.
Bovendien raakte bij de discus
sie over oneerlijke concurrentie
de druk van de ketel door de
aankondiging dat ook overhe
den BTW en vennootschapsbe
lasting zouden moeten gaan
betalen.
Inmiddels wordt druk nage
dacht over alternatieven voor
de wet. Tot de mogelijkheden
behoort uitbreiding van de me
dedingingswet, waardoor de
Nederlandse Mededingingsau
toriteit belast wordt met toe
zicht en er dus geen nieuwe
toezichthouder nodig is. Ook
wordt gedacht aan aanpassing
van de gemeentewet en de pro
vinciewet.
ECONOMIE WIJZER
den haag - Het Kurhaus heeft een nieuwe vergaderruimte die van
kleur verschiet, anders gaat ruiken en muziek maakt. Door de veran
derende sferen in deze 'Result Room' zou effectiever vergaderd kun
nen worden. „Een wereldprimeur", zegt directeur Masselink over de
zaal die zo'n 100.000 euro heeft gekost. In de ruimte - met plek voor
veertien vergadertijgers - kunnen zes stemmingen worden gecre-
eerd. Dat doet de voorzitter door via een afstandsbediening te spe
len met kleuren licht, muziek, geur en bijpassende beelden op een
projectiescherm. Bij dit alles passen speciaal uitgezochte hapjes en
drankjes. De zes stemmingen sluiten aan bij zes fases in het verga-
dërproces: ideevorming, onderhandeling, verdieping, ontspanning,
besluitvorming en enthousiasmering. „Lijkt zweverig", zegt Masse
link, maar aan het idee is veel onderzoek vooraf gegaan, met subsi
die van het ministerie van VROM. Met één druk op de knop veran
dert Masselink het licht in bijvoorbeeld paars. Die kleur past het best
bij 'verdieping' en daar hoort een schaaltje krokante bietenchips met
lavendelroze mayonaise bij, of een bosvruchtenshake. In de groene
sfeer (ontspanning) staan er met pesto en mint gevulde aardappel
tjes en groene thee voor je neus. De dynamische vergaderruimte is
wel düurder dan een gewone. Een dagje 'koppen bij elkaar' in de Re
sult Room varieert van 975 tot 1595 euro.
Foto: GPD
Joop Hartog
hoogleraar
micro-economie
Universiteit
van Amsterdam
Met vakantie gaan is duur. Heel duur
soms. Maar het kan ook profijtelijk zijn.
Stel de aanschaf van dure artikelen dus
nog even uit. De geplande aankoop is
wellicht in het aanstaande vakantieland
stukken voordeliger. Op de te betalen
BTW kan namelijk fors worden bespaard.
Voorwaarde is wel dat de vakantiebe
stemming niet een land is dat deel uit
maakt van de Europese Unie. EU-lan-
den hebben eikaars burgers over en
weer van dergelijke belastingvoordelen
uitgesloten. Een andere voorwaarde is
dat de winkel waar wordt gekocht een
zogenoemde Tax Free winkel is. Die is te
herkennen aan een forse sticker op deur
of winkelruit.
Hoewel de EU-landen voor Nederlan
ders voor teruggave van belasting zijn
uitgesloten, blijven er wereldwijd nog
vijftien landen over waar menig voor
deel valt te halen. In alfabetische volgor
de zijn dat: Argentinië, Canada, Cyprus,
Hongarije, IJsland, Kroatië, Libanon,
Noorwegen, Polen, Singapore, Slovenië,
Tsjechië, Turkije, Zuid-Korea en Zwit
serland. De precieze hoogte van het
voordeel is lastig aan te ge
ven. „Noem het maar een
fors deel van de BTW", zegt
Marja van Reijn, de direc
teur van Global Refund Hol
land. Niet de gehele BTW,
want het bedrijf dat de te
rugbetaling regelt en de af
spraken met de winkeliers
heeft gemaakt - Global Re
fund dys - moet immers ook
bestaan. Verder zijn er grote
verschillen in de hoogte van
de BTW in de verschillende
landen. Hans
Bij kleinere aankopen is het
voordeel voor de klant rela
tief minder dan bij grotere.
„Veel handelingen zijn na
melijk even arbeidsintensief', verklaart
Van Reijn. „Of het nu een dure aankoop
of een goedkope betreft. Om een voor
beeld te geven: voor niet EU-ingezete-
nen die in Nederland in Tax Free win
kels hun inkopen doen bedraagt de te
ruggave bij een aankoop tussen 137 en
144,99 euro 13 euro en als de koopsom
ligt tussen 4535 en 4554,99 euro, is de
teruggave 662 euro. Hoe hoog precies
het voordeel is in de andere genoemde
EIGEN
BEURS
landen staat aangegeven in
uitvoerige brochures. Die zijn
aan te vragen bij Global Re
fund in Heemstede of via de
website globalrefund.com.
Er zijn wel minimaal te beste
den bedragen wil men voor de
belastingteruggave in aanmer
king komen. In Canada bij
voorbeeld moet op dezelfde
dag in dezelfde winkel of hotel
voor minstens 32 euro worden
besteed. In Argentinië ligt dit
bedrag op 22 euro, maar in
ders Hongarije op 204 euro en in
Zwitserland is de minimale
besteding 266 euro. Behalve
letten op de Tax Free sticker in
de winkel dient de koper de
winkelier ook kenbaar te maken dat het
een tax free aankoop betreft. Hij of zij
krijgt dan een aparte bon mee. Hierop
staat het aankoopbedrag vermeld en te
vens exact het belastingvoordeel. Bij het
verlaten van het land, bijvoorbeeld op
de luchthaven, moet bij de douane een
stempel worden gehaald om vervolgens
bij de Global Refund balie het belasting
voordeel te laten uitbetalen. Dat kan
contant, op een bankrekening of met
een per post verstuurde cheque naar het
huisadres.
Global Refund is een van oorsprong
Zweeds bedrijf en nu wereldwijd in 34
landen actief. Dat het terugontvangen
van betaalde belasting populair is, blijkt
uit de kerngetallen van Global Refund.
In 2002 ging het wereldwijd in totaal om
tien miljoen transacties in 210.000 win
kels. Het totale aankoopbedrag bedroeg
3,7 miljard euro. In Nederland werden
door buitenlanders 120.000 transacties
in het kader van Global Refund gedaan.
„Dat is op wereldschaal gezien heel wei
nig", geeft Van Reijn toe. Zij wijt dat
voor een belangrijk deel aan het in haar
ogen hoge bedrag van 137 euro dat in
Nederland minimaal per dag en per
winkel moet worden besteed. „Als dat
lager 2ou zijn, zou de koopbereidheid
fors toenemen", meent zij. Met een aan
koop via Global Refund is zo'n 420 euro
gemoeid. De variatie aan artikelen die
met belastingvoordeel kunnen worden
gekocht is eindeloos. Van kunst en an
tiek tot computers en camera's en van
kleding, sport- en huishoudelijke artike
len tot kinderspeelgoed. Wie met vakan
tie gaat naar een genoemd land moet
veel ruimte in de koffers vrijhouden.
We zijn er bijna! Het was een
zware rit, met veel geklaag en
gesteun. Er is vaak geprobeerd
een spaak in het wiel te steken,
maar het doel is bijna bereikt:
een stabiel aandeel van de be
roepsbevolking in de WAO. Bij
na 14 procent van de beroeps
bevolking krijgt nu een WAO-
uitkering. Mijn voorspelling is
dat we aankoersen op 16,5 pro
cent. Daar vlakt het parcours af.
We schieten dus op. Na zware
bergetappes is de hoogvlakte in
zicht.
Het aantal mensen dat op zeker
moment in de WAO zit, wordt
bepaald door twee krachten: de
instroom en de uit
stroom. Als die
twee aan elkaar ge
lijk zijn, is het aan
tal uitkeringen con
stant. Precies zoals
in een vijver het
waterpeil niet meer
verandert wanneer
er aan de ene kant
evenveel water in
stroomt als er aan
de andere kant
weer uitstroomt.
Je kunt dat con
stante peil met een
simpel sommetje
uitrekenen. Stel dat
de instroom steeds
X procent van het
aantal werkenden is. En stel dat
de uitstroom steeds Y procent
is van het aantal mensen dat in
de WAO zit. Dan is het aantal
mensen in de WAO uiteindelijk
een vast percentage van de be
roepsbevolking: instroom ge
deeld door uitstroom, X ge
deeld door Y.
De WAO is ingegaan in 1968.
Tegen het einde van de jaren
zeventig hadden instroom en
uitstroom hun bedding wel uit
gesleten. Sinds die tijd ligt de
instroom elk jaar tussen 1 en 2
procent van het aantal werken
den. De uitstroom beweegt zich
al die jaren tussen 8 en 10 pro
cent van het aantal mensen met
een uitkering. Met mijn mooie
sommetje kunnen we nu een
scenario in mineur en een sce
nario in majeur neerzetten: de
somberste mogelijkheid en de
opgewektste.
Het somberste scenario rekent
met de hoogste instroom (2
procent) en de laagste uit
stroom (8 procent). Dan moe
ten we er op rekenen dat steeds
25 procent van de beroepsbe
volking in de WAO zit (2 pro
cent gedeeld door 8 procent).
Het opgewektste scenario gaat
uit van lage instroom (1 pro
cent) en hoge uitstroom (10
procent). Dan hebben we per
manent 10 procent van de be
roepsbevolking in de WAO (1
procent gedeeld door 10 pro
cent).
Als je het verleden eenvoudig
middelt, zie je zo'n 1,5 procent
instroom en zo'n 9 procent uit
stroom. Vandaar mijn prognose
van een stabiel WAO bestand
van zo'n 16,5 procent (1,5 pro
cent gedeeld door 9 procent).
En op dat peil zijn we nu dus
bijna aangeland!
Het is wonderbaarlijk, de ont
wikkeling van ziekteverzuim en
arbeidsongeschiktheid. Alsof je
dezelfde geschiedenis kunt te
rugzien op twee televisiescher
men tegelijk, met programma's
die niks met elkaar te maken
hebben.
Op het ene scherm zie je een
dramatisch toneelstuk, met hef
tig tumult, schreeuwende poli
tici, stakingen, woe
dende vakbonden. Op
het andere scherm zie
je de statistische lijn
tjes, zoals op de mo
nitor van een zieken
huispatiënt. Opval
lend rustige patronen.
Instroom in de WAO
die zich al 25 jaar bin
nen vaste oevers be
weegt: tussen 8 en 10
procent (met één uit
zondering: een piek
rond 1995). Uitstroom
uit de WAO die zich
ook al meer dan 20
jaar binnen de vaste
kaden van 1 en 2 pro
cent beweegt.
Het ziekteverzuim is vanaf 1953
in een rechte lijn gestegen van
dik 2 procent naai' rond de 6
procent in het midden van de
jaren zeventig en is sindsdien
op dat niveau gebleven, met
wat lichte schommelingen.
Vanaf het midden van de jaren
negentig is het wat gestegen.
Wie onbevangen naar het
scherm met de statistieken
kijkt, ziet daar niets terug van
het drama op het andere
scherm. Geen woeste uitslagen,
geen pieken, geen dalen, geen
breuken.
Ik heb wel eens een overzicht
gemaakt van alle hervormingen
in de ziektewet en de WAO. Pa
gina's vol. VerandéHngen in
aanspraken, in uitkeringsni
veaus. De gehele organisatie
van de sociale zekerheid is
overhoop gehaald. De ziektewet
is afgeschaft en vervangen door
een verplichting van de werkge
ver om bij ziekte loon door te
betalen. Mensen weer aan het
werk helpen vanuit ziekte en
arbeidsongeschiktheid is geen
taak meer van de overheid,
maar is geprivatiseerd. Wat
eerst de overheid deed, doen
nu meer dan 500 particuliere
ondernemingen.
En wat zien we in de statistie
ken? Niks. Alsof de rivier onver
stoord verder stroomt terwijl op
de oevers de nijvere ingenieurs
alsmaar denken dat ze nu echt
en duurzaam de bedding heb
ben verlegd.
Foto: ANP/Raymond Rutting
