KUNST CULTUUR
Ruim baan voor al het melodrama
Grootste kunstverhuizing van Nederland is begonnen
Gorilla in omarming met vrouw doet wat kunst moet doen
Geluidsgolf
als muziek
in de natuur
'Alleen op de wereld' in musicalvorm
Um - De Britse band
ponies geeft dinsdag 21
n,di leen concert in de Hei-
lusic Hall in Amster-
buj bmenteel scoort de
h hit met de single
lomorrow' van het
llbum 'You gotta go
come back'. De kaart-
^lis vandaag begonnen.
JÖs jeugdkoor
in Noordwijk
um - Kill Bill', de
te film van regisseur
iTarantino, wordt in
:len in de bioscoop uit-
it. Het is voor het eerst
Amerikaanse filmstudio
ix dit doet. 'Kill Bill' is de
Ik peelfilm van Holy-
wonderkind Quentin
uo die eerder grote suc-
a loekte met spraakma-
ilms als 'Reservoir Dogs'
i Fiction'. Zijn nieuwe
it over een vrouwelijke
Dordenaar die door haar
ïtgever wordt neerge-
waardoor ze in coma
ls ze na vijf jaar bijkomt,
te op alles en iedereen
De film zit vol actiescè-
t oosterse vechtsporten,
lofdrollen zijn onder
te zien Uma Thurman,
L. Jackson en David
ne. Deel 1 heeft 20 no-
zijn Nederlandse pre-
Tkjunst van
«waren
e - In het Rijksmuseum
e is vanaf 11 oktober de
stelling 'De kunst van
licit aren' te zien. 'De kunst
1 bewaren' is een om-
e manifestatie op het
Vl< an kunstrestauratie en
ku, 'ering. Het is de eerste
1541 lederland dat de stand
sn op dit gebied wordt
ht voor een breed pu
in internationaal sym-
informeert restauratie-
ligen over de nieuwste
elingen. Met dit project
t Twente zich als regio
mis over en de prakrijk
auratie zijn gebundeld.
ophonics
ert in HMH
uk - Het Emanuel
hoir uit het Engelse
geeft dinsdagavond
ert in de Gereformeer-
cerk in Noordwijk. De
aartoe het koor be-
een lange traditie in
in van koraalmuziek.
nen onder meer een
it werken van Benja-
en, waaronder de
mfonie'. Het koor, dat
ding staat van Jona-
mes, bestaat uit jon-
lf tot achttien jaar.
al leden behoort tot de
ifdeling van het Royal
n de Royal Music Aca-
vendien zingen een
ens mee in de be-
:n van Londen en Ox-
e aanvang van het
om 20.00 uur. De
gratis. De Gerefor-
ïurtkerk bevindt zich
Jofdstraat 10.
org
amsterdam/anp - Het Rijksmuseum in Amsterdam is deze maand begonnen
met het inpakken van kunstobjecten voor wat de grootste kunstverhuizing van
Nederland zal zijn. Voor de ingrijpende verbouwing van het Rijksmuseum vol
gend jaar worden de komende tien maanden ruim een miljoen objecten naar
de voormalige eurokluizen in Lelystad vervoerd.
Eind augustus gaan de eerste verhuiswagens rijden, aldus een woordvoerder
van het Rijksmuseum. De medewerkers van het museum zijn begonnen met
het inpakken van kunst die in de depots ligt opgeslagen. Het kostuumdepot is
als een van de eerste aan de beurt. De meeste kunst van het Rijksmuseum ligt
opgeslagen in de tjokvolle depots van het gebouw in Amsterdam. Slechts 10
procent van de collectie is te zien voor het publiek.
Het museum verwacht geen bijzondere stukken aan te treffen die ergens in
het gebouw verborgen liggen. „We vinden zeker geen schilderij van Rem
brandt of Vermeer", aldus de woordvoerder. „We leven in het computertijd
perk, alles is al geïnventariseerd."
Het Rijksmuseum heeft drie gespecialiseerde verhuisbedrijven ingehuurd voor
de operatie. Het aantal verhuisritten neemt geleidelijk aan toe de komende
maanden. Vanaf januari rijden verhuiswagens vrijwel dagelijks heen en weer
tussen Amsterdam en Lelystad. Dan zal het hoofdgebouw sluiten voor het pu
bliek en ook het grootste deel van de collectie verhuizen naar de vroegere eu
rokluizen. Het hoofdgebouw van het Rijksmuseum moet op 10 mei leeg zijn.
Bezoekers kunnen de topstukken van het museum tijdens de verbouwing nog
steeds bewonderen. In januari zijn die naar de nieuwe Philipsvleugel ver
plaatst, die tijdens de renovatiewerkzaamheden als tijdelijk museum zal fun
geren. Daar is dan ook de Nachtwacht te zien, evenals andere schilderijen van
Rembrandt en meesters als Vermeer en Jan Steen. De renovatie van het Rijks
museum duurt tot midden 2008.
de creaties van Mart Vis-
ANP
I Visser in
gs museum
!AG - Hij vestigde het af-
:n decennium zijn naam
iturier en presenteerde
>en voorjaar zijn twintig-
jte couture collectie,
ivoor Mart Visser een
ibileumjaar, vindt het Ge-
emuseum in Den Haag.
II oktober is in dat mu-
dan ook een overzichts-
nstelling van het werk
modeontwerper te zien.
s conservator M. Hohé
t Gemeentemuseum vor-
rca zeventig creaties van
de expositie. Behalve
r rpen uit de museumcol-
hebben enkele klanten
iser bijzondere stukken
kleen gegeven. Hohé
nog geen tipje van de
lp over wie bijvoorbeeld
jzondere bruidsjurk be-
lar stelt.
Tarantino
'3 reeën geknipt
lelystad/anp - Op Mu
ziekfestival Uitgast in Le
lystad is zondag 17 au
gustus een veertig minu
ten lange 'geluidsgolf
van de 27-jarige compo
nist Merlijn Twaalfhoven
te horen. Zeker negentig
muzikanten en zangers
doen er aan mee. Zij
moeten zich in kleinere
clubjes over het terrein
verspreiden. Muziekfes
tival Uitgast vindt plaats
in Natuurpark Lelystad.
De deelnemers krijgen
per groepje een stop
watch mee om te voor
komen dat zij te lang
door gaan met hun eigen
muziekpartijen. Er gaat
ook een grotere groep
muzikanten een varende
boot op. De gezelschap
pen komen pas op de
ochtend voor de uitvoe
ring te weten hoe het
muziekstuk precies in el
kaar steekt.
Twaalfhoven is op dit
moment druk bezig met
zijn compositie. Hij pro
beert ervoor te zorgen
dat er geregeld een aan
tal groepjes tegelijkertijd
speelt, terwijl ze elkaar
op andere momenten
juist weer af lullen wis
selen. Het gevolg is een
'bewegende geluidsgolf
door het park.
Voor zover de componist
weet, is er nog nooit zo'n
grote groep geweest, die
hetzelfde muziekstuk op
voerden zonder direct
oogcontact met de diri
gent. Hij stemde gelijk in
met het project, toen hij
daarvoor werd gevraagd.
„Ik werk graag buiten.
Grote concertzalen doen
me te veel aan een labo
ratorium denken." In de
toekomst wil hij ook nog
eens optreden op de dijk
tussen Lelystad en Enk
huizen.
Gorilla en vrouw, van Hanneke Francken, met een krans van blauwe, oranje en rode bloemen aangebracht, als romantische bekroning van hun geluk. Het is een van de meest opvallende werken in De Waag waar
tien Leidse kunstenaars hun werk exposeren, met de mens als onderwerp. Publiciteitsfoto's
Amsterdam - En weer krijgt een
literaire klassieker uit Frankrijk
een musical-bewerking. Compo
nist Frank Affolter vertaalt 'Al
leen op de wereld' naar het po
pulaire theatergenre. Met ruim
baan voor al het melodrama.
Alleen op de wereld betekent
nog niet alleen op de planken.
Het aandoenlijke melodrama
van Hector Malot krijgt komend
theaterseizoen een grote cast
voor de musicalversie waaraan
componist Frank Affolter mo
menteel de laatste hand legt.
Voor zover bekend is het de
eerste keer dat het 125 jaar ou
de verhaal als grote musical op
de planken komt.
„Ik heb de rechten voor de Be
nelux", zegt Affolter trots. „Dat
is een lekker gevoel. Ik heb ooit
iemand in het vak verteld dat ik
met dit boek bezig was en toen
waren de rechten bijna voor
mijn neus weggekaapt. Ieder
een die nu nog iets met 'Alleen
op de wereld' wil doen, moet
even bij mij langs komen."
Affolter koos bewust voor een
bekende titel om zijn naam als
musicalmaker op de kaart te
zetten. „Ik ben eigengereid ge
noeg om dingen te doen die he
lemaal van mijzelf zijn", legt hij
uit. „Maar zo'n eerste grote
musical moet herkenbaar zijn
voor de mensen. Een totaal zelf
bedacht verhaal is minder
grijpbaar voor het publiek.
Het boek van Malot heeft hem
altijd al aangesproken. In het
verhaal over het jongetje Remi,
de zwerver Vitalis en zijn aapje
Jolie Coeur zag hij veel moge
lijkheden voor een muzikale
theaterproductie. Al het melo
drama uit het verhaal zit straks,
naast een portie humor, ook
nadrukkelijk in de musical.
„Een gok", erkent hij. „Neder
landers zijn in de regel wars van
dit soort emoties. Ik kom uit
een joods gezin. In die cultuur
slaat het omgaan met emoties
door naar de andere kant."
Joop van den Ende zette al eens
eerder zijn tanden in Malots
meest beroemde boek. „Maar
hij heeft er nooit iets mee ge
daan", weet Affolter. „Waar
schijnlijk vanwege dat melodra
ma. Ik zag wel mogelijkheden
om het verhaal op een accepta
bele manier te vertellen zonder
die pure emoties uit de weg te
gaan."
Dat hij voor deze productie met
kinderen moet gaan werken,
maakt de hele onderneming al
leen maar interessanter. „Met
kinderen werken is het leukste
wat er is. Ze zijn alert en spon
taan. Je weet met hen meteen
waar je aan toe bent. Er zit zo
veel power in kinderen. Maar
het is niet makkelijk, want Ne
derlandse kinderen hebben
nauwelijks enige opleiding op
theatergebied. Aan die scholing
moeten wij nog veel doen."
Ondanks de aanwezigheid van
kinderen maakt Affolter een
volwassen musical en geen
jeugd- of familietheater. „Het
klinkt heel verwaand, maar ik
vind dat je met dit soort voor
stellingen internationaal moet
denken. Ik wil me dan ook niet
conformeren aan het Neder
landse gevoel. Er gebeuren in
deze voorstelling geen cabaret
achtige dingen. Het zou een
klap in mijn gezicht zijn als cri
tici na de première schrijven
dat het allemaal toch wel heel
Hollands is gebleven."
Affolter laat zich inspireren
door de Amerikaanse manier
van musicals schrijven. „Wat ze
daar doen, lijkt wel van een an
dere planeet te komen", zegt
hij. „Ze werken er met een an
der soort klankspectrum. Dat
geeft een sjeuïgheid die wij in
Europa niet kennen."
Zijn compositietalenten werden
in het recente verleden vergele
ken met die van Andrew Lloyd
Webber en Michel Legrand. „Of
die vergelijking opgaat? Dat wil
ik wel eens uitproberen. Maar
zit verborgen tussen de regels.
Als Malot meer bladzijdes tot
zijn beschikking had gekregen,
had hij het verhaal van onze
musical waarschijnlijk zelf ge
schreven."
Voor de liedteksten werkt Affol
ter samen met Ivo de Wijs. „Ik
belde Ivo met de vraag of hij
belangstelling had in het pro
ject. 'Als jij een aap hebt, doe ik
mee', zei hij. Dat is me gelukt
dankzij Toni Boltini."
beeldende kunst recensie
Bernadette van der Goes
Expositie: 'It's only human', werk van
Astrid, Frank Borst, Hanneke Francken,
Marjolein van Haasteren, Mirjam
Hoekman, Paul Overdijk, Franceline
Pompe, Thomas Raat, Bunny Soeters en
Jacques Turk. Te zien: t/m 24/8, wo t/m
zo 12-17 uur. De Waag, Aalmarkt 21,
Leiden.
Hoe kijken beeldend kunste
naars tegen mensen aan? Het is
een vraag die eigenlijk voor elk
tijdperk in de kunstgeschiede
nis interessant is. Of het nu gaat
om een prehistorische rotsteke
ning, een marmeren sculptuur
uit de tijd van de oude Grieken,
een geschilderd naakt van een
kunstenaar uit de zeventiende
eeuw of een videowerk van Bill
Viola: in de westerse kunst is de
mens steeds aanwezig. Veel
stromingen zijn zelfs vooral te
herkennen aan de wijze waarop
kunstenaars mensen hebben
weergegeven. En het beeld dat
wij van voorbije tijden hebben,
wordt voor een belangrijk deel
bepaald door de menselijke
aanwezigheid in de beeldende
kunst.
Tegelijkertijd is er weinig veran
derd. De tentoonstelling die het
Leidse Centrum Beeldende
Kunst in De Waag heeft georga
niseerd, maakt dat weer eens
duidelijk. Te zien is werk van
tien Leidse kunstenaars, die de
mens als onderwerp hebben
gekozen. Mensen kun je op drie
manieren afbeelden: als por
tret, van top tot teen en als per
sonage in een verhaal. Het fas
cinerende is dat daarbinnen zo
veel variatie mogelijk is dat
kunstenaars er nog lang niet op
uit zijn gekeken.
Dat geldt ook voor de exposan
ten in De Waag. Astrid, Marjo
lein van Haasteren en Bunny
Soeters maken alledrie portret
ten, maar de manier waarop ze
dat doen verschilt enorm. As
trid fotografeert vrouwen van
verschillende leeftijden, die met
ernstige blik in de lens kijken.
We zien een klein meisje, een
puber met puistjes, twee jonge
volwassenen en een wat oudere
vrouw, waarvan de huid rim
pels begint te vertonen. De ca
mera registreert letterlijk wat de
kunstenaar ziet. Anders is dit
bij de portretten van Van Haas
teren. Hoewel haar in heldere
kleuren geschilderde hoofden
realistisch aandoen, zien de af
gebeelde personen er niet uit
als mensen van vlees en bloed.
Hun gezichten vertellen niets
over hun karakter, gedachten of
emoties. Zij zijn slechts figuran
ten. Dit in tegenstelling tot de
aquarellen van Soeters. Met mi
nimale middelen portretteert zij
mannen, vrouwen en kinderen.
Het zijn wonderen van een
voud, die uit niet meer bestaan
dan een contour, ogen, neus,
mond en een enkele schaduw.
Toch zijn deze mensen heel erg
herkenbaar. Zo sterk zelfs dat
'Alleen op de wereld' is al 125 jaar oud. Het aapje Jolie Coeur, Vitalis en Remi komen binnenkort weer tot leven in een gelijknamige musical.
Publiciteitsfoto
dat legt een extra druk op mijn
schouders. Eerdere projecten,
zoals 'De Trojaanse vrouwen'
van De Appel, zijn de hemel in-
geprezen."
„Muziek", stelt Affolter, „is de
enige zekerheid in mijn leven.
Mensen raken met muziek is
wat ik probeer te bereiken in
'Alleen op de wereld'. Dat wil
nog niet zeggen dat dit de beste
muziek is die er bestaat."
Toch nog even terug naar
Malot. „'Alleen op de wereld' is
het boek waarbij ik het meest
gehuild heb. Dat moet terugko
men in de voorstelling. Het is
een erg 'en toen-verhaal'. Dat is
niet zo lekker voor op het to
neel. Ik maak er meer een span
nend jongensboek van waarin
het draait om een erfenis. Dat
verhaal vind je ook wel in het
boek van Malot terug, maar het
Geen enkele theaterproducent
durfde het musical-avontuur
van Affolter aan. Dus wierp hij
noodgedwongen zichzelf op als
producent. „Iedereen is bang
om te werken met dieren en
kinderen. Er zijn tot nu toe 110
voorstellingen geboekt. Er doen
elf acteurs, zes muzikanten en
in totaal vijf kinderen mee. Een
hele organisatie. Tot voor kort
deed ik alles zelf. Dat was
doodvermoeiend: ik kwam niet
meer toe aan het creatieve pro
ces."
Hij loopt naar de cd-speler en
laat een paar songs uit de voor
stelling horen. Ruwe tracks,
door hemzelf ingezongen. Er
komt, zo vertelt hij tussen de
muziek door, een carrousel in
de voorstelling. Die brengt de
overledenen naar de hemel.
„Natuurlijk zullen er mensen
zijn die denken dat ik niet zon
der draaimolens kan." In 1977
schreef Affolter het Nederland
se songfestivalliedje 'De malle
molen' voor zijn zus Heddy
Lester, die straks ook in de
voorstelling speelt. „Ach, da's al
zo lang geleden. Dat liedje heeft
Heddy heel lang achtervolgd.
Mij niet. Ik was de componist
en die beroepsgroep blijft in
Nederland vaak op de achter
grond staan."
'Alleen op de wereld' gaat 19
oktober in première in Den
Haag. Daarna volgt een tournee
door het land. Meer informatie:
www.alleenopdewereld.nl
sommigen je doen denken aan
oude bekenden, waarvan je
maar niet op de naam kunt ko
men.
Verder toont de expositie wei
nig uitschieters. Alle deelne
mers verstaan hun vak, maar
voegen weinig sprankelends
aan het onderwerp toe. De wit
te kinderbeelden van Jacques
Turk werden al te vaak getoond.
De misvormde mensen op de
gemanipuleerde foto's van Paul
Overdijk zijn te gekunsteld
weergegeven om werkelijk te
schokken. En de wassen beel
den van Mirjam Hoekman zijn
amusant, maar niet meer dan
dat. De enige die met kop en
schouders boven dit alles uit
steekt is Hanneke Francken.
Van haar zijn er twee enorme
tekeningen. De ene stelt een le
vensgrote gorilla voor die met
uitgestrekte armen op de toe
schouwer afkomt. En op de an
dere zien we dezelfde gorilla in
innige omarming met een
vrouw. Om hen heen heeft
Francken een krans van blau
we, oranje en rode bloemen
aangebracht, als romantische
bekroning van hun geluk. Be
halve dat het humoristische
voorstellingen zijn, zetten deze
tekeningen je ook aan het den
ken. Over de verschillen en
overeenkomsten tussen mens
en dier, over oerdriften, het
zoeken naar geborgenheid en
over taboes. Precies dus wat
kunst moet doen. Ook wat dat
betreft is er nog niets veran
derd.
