Arafat haalt fel uit naar Abbas
BUITENLAND
'Jessica Lynch beschoten noch gestoken
Professor jaagt 'dikmakers'
grote angst aan
Persoonsgegevens aan
VS doorgeven 'illegaal'
Oudste en meest afgelegen
planeet van heelal ontdekt
Busdienst Pakistan en India
Bush en Bush in de bush-bush
Aanklager
Neurenberg
overleden
en bij aanslag
arachi
Door een bomexplo-
iet Zuid-Pakistaanse Ka-
jjn vanochtend zeker
nensen omgekomen. Het
iief ontplofte bij de in-
ran een twaalf verdiepin-
Uend kantoorgebouw,
is de politie van de ha-
d raakten verscheidene
>n lichtgewond door
iegend glas. De aanslag is
imiddellijk opgeëist. Poli-
fTariq Jamil sprak van
(rroristische daad'. Hij
»chter niet speculeren
e mogelijke daders. De
ie komt een week na een
zelfmoordaanslag op een
he moskee in de West-
aanse stad Quetta, waar-
nensen stierven.
gtuig uit
II stort neer
liNE - Een Duitse bom
erper uit de Tweede We-
rlog is op weg naar een
aartshow in de VS veron-
De piloot en zijn passa-
ramen om het leven. Het
lig, een tweemotorige
el 111stortte neer op een
i kwam tot stilstand te-
n gebouw in aanbouw,
a het in brand vloog. Een
akker die binnen aan het
ras zag het ongeluk ge-
en kon op tijd wegko-
let vliegtuig was van
id in Texas onderweg
?n vliegshow in Montana
e piloot motorproblemen
e. De bommenwerper
[endom van Commemo-
iir Force, een organisatie
torische vliegtuigen op
en er mee vliegt. Het was
ste Heinkel van dit type
;in de lucht was, zei een
voerster.
verloot tickets
r Concorde
N - De Britse luchtvaart-
phappij British Airways
bnderden tickets voor de
[vluchten van het super
be passagiersvliegtuig
rde gratis weggeven. De
ides van British Airways
tin oktober voor het
be luchtvaartmaatschap-
B25 paar vliegtickets voor
jheidstoernee van de
fde verloten onder inwo-
in het Verenigd Konink-
1 France stopte de Con-
juchten eind mei.
kasjenko
[laat premier
De Wit-Russische pre-
nekasjenko heeft giste-
premier ontslagen. De
r, Novitsky, wordt tijde-
'angen door de vice-pre-
por Industrie Sidorsky.
tkele ministers, onder
minister van landbouw,
laan uitgestuurd.
verklaarde tijdens
dat er in
A sprake was van 'een
aan discipline en effici-
I .ras en dat er 'veel werd
a 'i, maar weinig onderno-
Vit-Rusland is als gevolg
autoritaire regime van
100 enko in toenemende
Eïsoleerd geraakt.
ïtsite
ilad.i
:.m,
iwe voorzitter
ire kaanse Unie
D - De voormalige presi-
tn Mali, Alpha Oumar
I, is gisteren in de Mo-
[aanse hoofdstad Mapu-
>orzitter gekozen van
uur van de 53 lidstaten
fe Afrikaanse Unie (AU),
loofden en regeringslei-
n circa veertig lidstaten
Maputo bijeen voor een
gse topconferentie van
nisatie.
«rgeld-affaire
>ntagon
sdaqt)DRIATwee voormalige
•ourartenaren van ^et Ameri-
jdvanjministerie van defensie,
Itagon, zijn gisteren ver-
jd voor het aannemen
oor pper meer een miljoen
e juistan steekpenningen. De
teleèrden door de rechtbank
voorkndria schuldig bevon-
n samenzwering, afper-
jt witwassen van geld,
er druk zetten van ge
in belemmering van de
ang. De jury heeft beide
aren al een boete van
iljoen dollar opgelegd,
e van de celstraf wordt
eend.
te adv
«vu 4c verkort
9 IrafBové
rtentilDe Franse president
i. Zie 4 Chirac heeft gisteren de
•90, glvan de antiglobalisti-
itsredfld j0se Bové terugge-
ederlian tien tot acht maan-
j boer zit in de gevange-
I het vernielen van een
•etisch gemanipuleerde
pn. De verkorting van de
2n tegenvaller voor de
activist en diens grote
inhangers. Eerder was
lat Bové gratie zou krij-
[radicale boerenbond
'een duidelijke te-
ing'.
vrijdag 11 JULI 2003
door onze correspondent
Hetty van Roo,ij
brussel - Het verstrekken van
persoonsgegevens van passa
giers die van Europa naar de VS
vliegen, mist een solide juridi
sche basis. In een brief aan de
Amerikaanse autoriteiten er
kent Europees Commissaris
Bolkestein dat de overdracht
van persoonsgegevens in strijd
is met de Europese privacy-
richtlijn. „Het is volstrekt ille
gaal", concludeert europarle
mentslid Johanna Boogerd
(D66), namens het parlement
rapporteur in de kwestie.
De VS verlangen van lucht
vaartmaatschappijen dat zij 'ge
voelige' informatie van hun
passagiers ter beschikking stel
len, waaronder creditcard
nummers, adressen, telefoon
nummers en eetvoorkeuren. De
Amerikaanse douane heeft 24
uur per dag toegang tot de zo
geheten 'Amadeus' database,
waarin de informatie is opge
slagen. Volgens de Amerikaanse
wetgeving kunnen de gegevens
maximaal zeven jaar bewaard
blijven. Luchtvaartmaatschap
pijen die niet meewerken, ris
keren een boete of verliezen
hun landingsrechten in de VS.
De uitwisseling gebeurt tot nu
toe uitsluitend op basis van een
informele afspraak tussen Brus
sel en Washington, waar hét
Europees parlement grote be
zwaren tegen heeft.
De informele overeenkomst,
blijft van kracht tot er een for--
meel akkoord is gesloten. Jo-'
hanna Boogerd verwijt de Euro
pese Commissie dat zij te laks is!
in de onderhandelingen, en
daardoor de privacy van Euro
pese burgers onvoldoende be-;
schermt.
Uit de brief van Bolkestein aan,
de VS-autoriteiten van 12 juni!
2003 blijkt dat er geen schot zit
in de onderhandelingen. De
Amerikanen zijn absoluut niet
van plan om aan de Europese
verlangens tegemoet te komen.-
„Wij zijn bezorgd over de fun
damentele rechten en vrijheden
van de Europese burger, die!
worden beschermd in de wet
geving van de lidstaten", aldus
de eurocommissaris. Hij vraagt
de Amerikanen om een 'vol
wassen politieke afweging van
onze verlangens' en waar-;
schuwt voor een transatlantic
sche confrontatie 'zonder dui-;
delijke uitweg'. „Zo'n confron
tatie kunnen we beter vermij
den", aldus de Commissaris.
planeten ontstonden. Astrono
men hebben de afgelopen jaren
al 107 planeten buiten ons zon
nestelsel ontdekt, maar die wa
ren allemaal van dezelfde leef
tijd als de zon, zo'n 4,5 miljard
jaar oud.
Steinn Sigurdsson, hoogleraar
astronomie van de universiteit
van Pennsylvania, zei dat het
waarschijnlijk is dat er zich in;
het stelsel, waar de planeet is
ontdekt, ook planeten bevon
den met vaste vorm, zoals de
Aarde en Mars. Die planeten
hebben volgens Sigurdsson,
voor zij in een natuurkundig
proces werden vernietigd, ruim
tien miljard jaar bestaan, ruim
lang genoeg om intelligent le
ven voort te brengen. Als er in
derdaad wezens op de planeten
hebben geleefd 'dan hebben ze
de vernietiging zien aankomen',
zei Sigurdsson.
Washington/AP - Astronomen
van het Amerikaanse ruimte
vaartagentschap NASA hebben
de oudste en meest afgelegen'
planeet in het heelal ontdekt.
De ontdekking van de planeet
kan alle bestaande opvattingen
over de leeftijd en het ontstaan
van planeten overhoop gooien,
zo maakten zij gisteren bekend.
De gasachtige planeet, die ruim
twee keer zo groot is als Jupiter,
ontstond dertien miljard jaar
geleden en ligt op 5600 lichtja
ren afstand van de aarde. De
planeet is daarmee miljarden
jaren ouder dan ons zonnestel
sel.
Volgens sterrenkundigen is de
ontdekking van de planeet, die
werd gedaan met de ruimtete
lescoop Hubble, een openba
ring voor de astronomie. De
leeftijd van de planeet duidt er
op dat relatief kort na de oer
knal, enige miljarden jaren, al
new delhi/dpa-afp-rtr - Ruim
anderhalf jaar na de abrupte
onderbreking van alle verkeers
verbindingen tussen India en
Pakistan is vandaag een bus
dienst tussen de aartsvijanden
hervat. De heropende lijndienst
geldt als bewijs voor de verbe
terde relatie tussen de twee
kernmachten.
De eerste bus vertrok na een
feestelijke ceremonie in de In
dische hoofdstad New Delhi
met ruim dertig passagiers naar
het Pakistaanse Lahore. Kort
daarna begon een bus vanuit
Lahore aan de ruim elf uur du
rende rit naar het 500 kilometer
verwijderde New Delhi. Beide
bussen worden begeleid door
een politie-escorte.
India maakte een einde aan alle
verbindingen met het buurland
na een bloedige aanslag in dé*
cember 2001 op het Indischë
parlement. New Delhi beschul-*
digde Pakistan ervan achter dé
aanslag te zitten. De spannin
gen tussen de twee buren na
men de laatste maanden af n^
een aanbod van de Indiase pre
mier Vajpayee om met elkaar té
gaan praten. Alle vlieg- en
treinverbindingen zijn nog niet
hersteld.
1
door onze correspondent Ad Bloemendaal
tel aviv - De spanningen in het Palestijn
se leiderschap zijn verder opgelopen door
een harde uithaal van president Jasser
Arafat naar premier Machmoed Abbas,
bijgenaamd Abu-Mazen.
„Abu-Mazen pleegt verraad aan de be
langen van het Palestijnse volk", zei Ara
fat deze week in een gesprek met Terje
Larsen, de VN-gezant voor het Midden-
Oosten. Hij liet ook weten dat Abbas
zich gedraagt 'als een tiran die niet weet
wat hij doet.' „Hoe durft hij naast een
Israëlische vlag te staan en naast Sharon
en vriendelijk te doen tegen een man
wiens geschiedenis bekend is in de hele
wereld?", aldus Arafat. Arafats uitspra
ken staan vandaag in het Israëlische
dagblad Ha'aretz, toegeschreven aan
een Palestijnse bron die bij het gesprek
aanwezig was. Larsen zou hebben ge
antwoord dat het belangrijk is het pro
ces dat Abbas is begonnen - een wapen
stilstand en een hervatting van onder
handelingen - te steunen.
De Palestijnse premier, die al een paar
keer heeft gesproken met zijn Israëlische
collega Ariel Sharon, heeft het momen
teel zwaar te verduren. De afgelopen
week is hij fel gekritiseerd door aanhan
gers van de militante vleugel in zijn Fa
tah-beweging, die vinden dat hij zich
niet hard genoeg opstelt.
Een van de belangrijkste geschilpunten
is de vrijlating van gevangenen. Israël
wil in eerste instantie hooguit 350 ge
vangenen (vijf procent van het totaal) in
vrijheid stellen. Onder hen zijn geen
aanhangers van de organisaties Harnas
en Islamitische Jihad, al zijn er tekenen
dat de Israëlische regering bereid is tot
enige soepelheid. De Israëlische minis
ter van defensie Shaul Mofaz zou giste
ren de Palestijnse kolonel Mohammed
Dahlan hebben verteld dat aanhangers
van islamitische groepen 'zonder bloed
aan hun handen' misschien ook voor
vrijlating in aanmerking komen. Dahlan
is binnen het Palestijnse Bestuur verant
woordelijk voor veiligheidszaken.
gabarone - De Amerikaanse president
George Bush en zijn dochter Barbara aai
en een olifant over zijn slurf bij hun be
zoek aan het Mokolodi-reservaat nabij
Gabarone, de hoofdstad van Botswana.
Tijdens de 90 minuten durende excursie,
besloot een olifant in het zicht van de
president een vrouwtje uitgebreid te be
rijden. Bush fluisterde daarop iets in het
oor van zijn vrouw Laura. Of Bush onder
de indruk was van de Afrikaanse natuur,
is onduidelijk. De president zei dat het
Mokolodi-reservaat veel op Crawford
leek, de Texaanse plaats waar Bush een
ranch heeft, met zover bekend alleen
paarden en wat honden. Bush reisde van
daag door naar Uganda, de vierde stop op
zijn vijfdaagse rondreis door Afrika. Hij
praat met president Museveni en bezoekt
een plaatselijke aidsorganisatie. Uganda
is een van de vijf Afrikaanse landen die
extra financiële steun uit Washington
krijgen om het internationaal terrorisme
te bestrijden. Bush sluit zijn trip af met
een bezoek aan olierijk Nigeria.
Foto AFP/Luke Frazza
washington/anp - De bekendste Ameri
kaanse krijgsgevangene uit de oorlog in
Irak, soldaat Jessica Lynch, is niet be
schoten of gestoken door Iraakse mili
tairen of degenen die haar vasthielden.
De verwondingen die ze had, waren het
gevolg van een botsing van het voertuig
waarin ze reed met een ander Ameri
kaanse vierwieler.
Dit blijkt volgens The Washington Post
en de BBC uit de nog niet gepubliceerde
uitkomsten van onderzoek door de
Amerikaanse strijdkrachten. De 19-jari-
ge Lynch en andere leden van haar on-
derhoudseenheid liepen eind maart in
een Iraakse hinderlaag in Nasiriya. De
groep Amerikanen had een verkeerde af
slag genomen en belandde in vijandelijk
gebied.
Na gevechten vielen uiteindelijk zes
Amerikanen, onder wie Lynch, in Iraak
se handen. Op 1 april werd ze door
Amerikaanse commando's uit een zie
kenhuis in de stad weggehaald zonder
noemenswaardig verzet van de Irakezen.
Defensiefunctionarissen zeiden kort na
de bevrijding dat Lynch haar wapens
had leeggeschoten op de Irakezen en dat
ze vervolgens was beschoten of gestoken
door Irakezen. Iraakse artsen die Lynch
verzorgden hadden al eerder tegen de
BBC gezegd dat er van steek- of schot
wonden helemaal geen sprake was. Ook
het rapport van de Amerikaanse strijd
krachten stelt dat nu.
Het onderzoek heeft volgens The Was
hington Post ook uitgewezen dat een
groot deel van de 33 Amerikanen die in
de hinderlaag waren gereden, zich hele
maal niet konden verdedigen. Hun wa
pens deden het niet door 'waarschijnlijk
slecht individueel onderhoud in woes-
tijnomstandigheden'. Er zat vermoede
lijk zand in de wapens. Onduidelijk is of
ook Lynchs wapens het niet deed.
Lynch werd door de Amerikaanse media
na haar bevrijding een heldenrol toege
dicht. De reddingsactie zelf werd door
de Amerikaanse strijdkrachten gefilmd.
Amerikaanse tv-stations maakten be
kend daarover een film te willen maken.
Irakezen in het ziekenhuis zeiden dat
het vooral een show was.
Het Britse BBC-programma Correspon
dent onthulde al eerder dat het zieken
huis helemaal niet werd bewaakt en dat
de Amerikaanse commando's geen
haarbreed in de weg werd gelegd. Noa
bene wees Irakees waar de krijgsgevan
genen verbleven.
Het Pentagon heeft steeds gezegd dat de
operatie 'volgens het boekje' werd uitge
voerd. Het ontkende ook berichten dat
er tijdens de reddingsactie met losse
flodders werd geschoten, alleen voor het
effect op de video-opnamen. Lynch zelf
heeft in het openbaar nooit details ver
strekt over haar belevenissen.
londen/afp-anp - Lord Shaw-
cross, na de Tweede Wereld
oorlog de Britse hoofdaanklager
bij het oorlogstribunaal in Neu
renberg, is gisteren overleden.
Hij stierf in zijn huis in het
Zuid-Engelse Sussex, zo maakte
zijn secretaris bekend. Hartley
William Shawcross is 101 jaar
geworden.
De Brit werd in 1945 procureur-
generaal. Al snel stelde premier
Clement Attlee hem aan als lei
der van het Britse team aankla
gers dat in het Duitse Neuren
berg vooraanstaande nazi's be
rechtte. Hij noemde de oorlogs
misdadigers 'meedogenloze
moordenaars, plunderaars en
samenzweerders die hun gelijke
in de wereld niet kennen'.
Shawcross gaf later toe dat hij
enig respect voelde voor Hitiers
rechterhand, Hermann Göring.
Die pleegde een dag voor zijn
executie zelfmoord. „Zonder
twijfel een crimineel, maar een
moedige, een man met grote
talenten en een opmerkelijke
persoonlijkheid."
Shawcross werd na zijn rol bij
de vervolging van nazi-kop
stukken in Neurenberg een van
de belangrijkste figuren binnen
het Britse justitiële apparaat.
Hij leidde onder meer een on
derzoek naar de integriteit van
ministers en was de aanklager
in een geruchtmakend proces
over atoomspionage.
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - John Banzhaf III
(63) heeft in zijn juridische carri
ère al heel wat bijnamen versle
ten. Van 'mister anti-smoking'
tot 'de wetsterrorist'. Op dat
laatste etiket - opgeplakt door
tegenstanders - is hij niet dol,
maar feit is dat de hoogleraar
aan de rechtenfaculteit van
George Washington Universiteit
in Washington ongemeen trots
is op zijn succesvolle juridische
kruistochten tegen alles wat te
gen het publieke belang indruist.
Zijn laatste prooi: de 'dikmakers'.
Als Banzhaf brult, bergje dan
maar, moeten ze in de hoofd
kantoren van een aantal bedrij
ven hebben gedacht. Voedings
middelenfabrikant Kraft kon
digde onlangs aan zijn porties
kleiner en gezonder te zullen
maken. Bij McDonald's kunnen
kinderen binnenkort fruit krij
gen in hun Happy Meal in
plaats van patat. En Frito-Lay
gaat zijn zoutjes en chips uit
rusten met minder cholesterol
verhogende trans vetzuren.
Banzhaf ziet het allemaal met
genoegen aan. Processen mo
gen dan niet de ideale manier
zijn om iets aan het overge
wicht van Amerika te doen, het
blijkt wel een succesvolle ma
nier om iets in beweging te krij-
Overgewicht is in toenemende mate een internationaal fenomeen. Hier verorberen twee Russische kin
deren van vier en vijfjaar na afloop van een worstelwedstrijd een maaltijd in een filiaal van fastfoodke
ten McDonald's in Tblisisi, Georgië. Foto: AP/Shakh Aivazoz
gen. „Als de wetgever en de
overheid het er bij laten zitten,
dan moeten juristen wel in ac
tie komen. Kraft heeft niet in
eens het geloof gevonden, ze
reageren op de trits rechtszaken
die in gang is gezet."
Banzhaf is geen advocaat die
miljoenen heeft verdiend aan
de jacht op 'big tobacco', of van
plan is rijk te worden over de
rug van de fastfoodketens. Hij is
hoogleraar rechten en gespeci
aliseerd in 'publieke belangen
behartiging'. Hij leert zijn stu
denten hoe ze processen moe
ten voeren in naam van het al
gemeen belang.
Anderhalfjaar geleden vroeg hij
zich af of rechtszaken ook zou
den helpen tegen het groeiende
probleem en de toenemende
kosten van overgewicht. Zes op
de tien Amerikanen zijn te dik,
een op de vijf is volgens officië
le overheidscijfers zelfs véél te
dik. De medische kosten van
een veel te zware bevolking
(diabetes, hartproblemen) rij
zen volgens de Amerikaanse ge
zondheidsdienst de pan uit, en
zijn bijna net zo hoog als die
van roken. Banzhaf vormde een
club - inmiddels een beweging
- die besloot dat het wel dege
lijk zin had om te mikken op
'Big Fat'.
Banzhaf heeft natuurlijk ook
een schare critici, die menen
dat sprake is van beuzelachtige
processen die bedrijven alleen
maar op kosten jagen. Waarom
McDonald's aanklagen als je te
dik bent, daar ben je toch zélf
bij? Banzhaf vindt dat geen
overtuigend argument. „Het
verklaart niet waarom binnen
vijftien, twintig jaar een drama
tische verandering is ontstaan
in ons gewicht. Er is geen spra
ke van eenzelfde omwenteling
in onze persoonlijke verant
woordelijkheid."
Hij verwijst naar onderzoek van
het Amerikaanse bureau voor
economisch onderzoek, waar
uit blijkt dat de toename van
zwaarlijvigheid en de verdub
beling van het aantal fastfood-
restaurants tussen 1972 en 1997
met elkaar in verband staan.
Ook tijdsgebrek en de beschik
baarheid van een goedkoop al
ternatief voor de zelfgemaakte
maaltijd spelen een rok De Uni
versiteit van New York wist een
link te leggen tussen de groter
wordende porties (van patat en
fris) en problematisch overge
wicht.
Banzhaf heeft de voedselindu
strie en het restaurantwezen
John Banzhaf III Foto: Reuters
1
beloofd dat hij alles in de strijde-
zal gooien om volledige open
heid over hun ingrediënten, ca?
lorieën en vetgehalte^le krij-
gen. Er zijn rechtszaken aange
spannen tegen fabrikanten die
niet eerlijk waren over de calo-!;
rieën in hun product. „Dat zijr»
geen kinderachtige zaken, dat is
serieus. Het is het begin van
consumentenbescherming. Eri;
het is effectief."
De hoogleraar wil schoolbestu-,
ren aanpakken die geld verdiep
nen met de promotie van fris-
drank en fastfood. Vorige
maand verstuurde hij een brief
naar alle fastfoodbedrijven v
waarin hij hen opriep hun klan
ten te waarschuwen dat hun r
vette kost mogelijk verslavend
werkt. Er valt heel wat te win-
nen, aldus Banzhaf.Al maken
we maar een beetje indruk.
