ZCt schiet omhoog op prioriteitenlijst Amerika
bestand al
op scherp
BUITENLAND
'Nu moet het over zijn met die zwarten'
Poetin zet beleid
Tsjetsjenië voort
Veel gewonden
bij explosies in
benzinepomp
Drie Amerikanen gedood in Bagdad
Nu tot 3500,- voordeel op een nieuwe Opel.
Orangisten gestopt in Noord-Ierland
degolf treft
iw Zeeland
wOTON - Drie dagen nadat
egd Iplogen in Nieuw Zee-
te bp'tot warmste juni-
in 150 jaar tijd hadden
hannppen, slaat de kou er toe.
Ie Zuidpool blaast uit-
Tjijke vrieskou over de ei-
eP de Nieuw-Zeelanders
d'9 %ie op het noordereiland
n "'ilem aangeraden zater-
"ne ^is te blijven. De belang-
joofdweg, die van de
e stad Auckland naar de
Wellington, is door
rval gesloten. In de ber-
,iet zuiden is het plaatse-
140 graden, zo'n 25 gra-
-KL^er gebruikelijk.
JRG I
zon in de
voor ICC'
i - De vorige maand aan-
ai hoofdaanklager van
jmationaal Strafhof
Den Haag, de Argentijn
Ocampo, heeft de
onderzoeksrechter
Garzón genoemd 'als
le en ervaren kandi-
zijn plaatsvervanger te
~"i. Garzón, van wie niet
\jis of hij beschikbaar is,
plaar meer vermaard om
2graji'olging van voormalige
Katïnerikaanse juntaleden.
liet hij de voormalige
N H^lse dictator Pinochet ar-
in Londen.
maandag 7 juli 2003
dag 0
uwe
ie; t<
hthi
rdei
lide gevonden
Ipermarkten
Iesburg In producten
Zuid-Afrikaanse super
ten die het slachtoffer
:n afpersingscampagne
ren van cyanide zijn ge-
Volgens de politie en
'n Pay-supermarktketen
volwassene en een
Ic geworden nadat ze de
en hadden gegeten. Het
leeft een beloning uit-
van 580.000 euro voor
tie die leidt tot de arres-
i de afperser.
an als laatste
>ARS-lijst af
Taiwan is door de We-
indheidsorganisatie
jeschrapt van de lijst
eden waar de besmet-
ngziekte SARS wordt
d. Taiwan was na
ig, toen het Canadese
werd geschrapt, nog
,ste gebied dat op de lijst
1VHO-directeur Gro Har-
e 0 indtland sprak in dit
I van een mijlpaal, maar
dat SARS nog niet uit de
s verdwenen.
ar accepteert
in Nigeria
/ia De omstreden Li-
se president Charles
iccepteert het asiel in
id Nigeria dat hem door
nt Obasanjo is aangebo-
t zei Taylor gisteren na
met de bezoekende Ni-
se president. De inter-
le - en vooral Ameri-
druk op Taylor om af
n is de afgelopen dagen
genomen. De Amerika-
iwegen leiding te gaan
an een militaire missie
ia. President Bush heeft
aling om het vertrek van
{evraagd.
gepakt met
i miljoenen
Een Afrikaanse man is
diegveld van Dubai ge-
ird met valse dollar- en
etten ter waarde van 5,6
euro. De man was vol-
douane van de Verenig-
ische Emiraten geland
ten niet met name ge-
Arabisch land.
chutist valt te
ter bij moord
I- Een saboteur heeft
lijk de touwen van een
ferachutist doorgesne-
er voor te zorgen dat de
e man van bijna 4 kilo-
oogte te pletter viel. Tot
dusies is de Britse poli-
men. Het 'ongeluk'
th vrijdag voor in Lin-
fe. De man viel voor de
n zeker zeventig men-
letter omdat zijn gewo-
iserveparachute niet
tigen. De politie gaat uit
Drd, maar tast in het
Dver het motief.
»ver training
;ie Australië
Burgerrechtenbewe-
i de Australische staat
id zijn woedend op
terreureenheid van de
bmdat deze foto's van
J mensen, waaronder die
^riginees, gebruikt als
'lij schietoefeningen.
Lni een vinden dat de politie
Bordelen jegens de oor-
Slijke bevolking van Au-
Er komt een
1 onderzoek. De politie
ol dat er geen enkel
j0 iteekt in het gebruik van
s. Ze zouden de oefe-
tealistischer maken.
Een Moskoviet huilt op de plek waar een van de Tsjetsjeense vrou
wen zichzelf opblies. De gaten in het wegdek laten zien hoe gruwe
lijk dodelijk haar bomgordel was. Foto: AFP/Tatjana Makiva
door onze correspondent
Frank Hendrickx
moskou - De angst verdwijnt
niet meer van het meisjesge
zicht. Roerloos ligt ze op haar
rug, de benen gestrekt, de ar
men in een hoek van dertig gra
den ten opzichte van het jonge
lichaam. Haar blonde haar
steekt af tegen het asfalt. Overal
om haar heen plakt dik, donker
bloed aan het wegdek.
Een meter verderop liggen ver
minkte lijken met ledematen
die in de vreemdste bochten
zijn gewrongen, maar het blon
de meisje ziet er uit alsof ze elk
moment kan opstaan, alsof ze
de explosie van 500 gram TNT
in combinatie met spijkers, ge
vijlde schroeven en kogels on
geschonden heeft doorstaan.
Alleen het onbeweeglijke ge
zicht met de bevroren uitdruk
king van angst vertelt een ander
verhaal: ze is dood.
Hoe oud is ze geworden? Ze
ventien, achttien jaar? Iets jon
ger dan Zoelechan Elechadzjie-
voj, de 20-jarige Tsjetsjeense
die nu ook dood is. Zoelechan
liep eerder deze zaterdag naar
de ingang van het voormalige
vliegveld Toesjino in het noord
westen van Moskou met de we
tenschap dat ze een bloedbad
zou aanrichten. Rond haar
middel zat een 'martelaarsgor-
del', een riem met explosieven
en scherpe, ijzeren scherven.
Toen ze zag dat de bezoekers
van het rockconcert Krylja
(Vleugels), het Pinkpop van
Rusland, door een metaaldetec
tor moesten, blies ze zich met
een voor de ingang op. De mar
telaarsdood pakte anders uit
dan gepland. De TNT kwam
slechts gedeeltelijk tot explosie.
Twee mensen raakten gewond.
Alleen Zoelechan stierf lang
zaam aan haar verwondingen.
Een kwartier later kwam het
bloedbad alsnog. Een tweede
Tsjetsjeense vrouw blies zich
op bij de markt van Toesjino,
vlak voor het concertterrein,
waar de bewakers haar de toe
gang hadden geweigerd. De
kracht van de explosie reet haar
aan stukken. Iedereen om haar
heen werd weggeblazen. ,,Je
zag mensen door de lucht vlie
gen", zegt de lijkbleke Anatoli
Pali. „Overal was bloed, rook en
geschreeuw. Wie doet zoiets?"
Vrouwen uit Tsjetsjenië, is het
antwoord. Twee uur na de aan
slag zijn mannen in blauwgele
pakken nog steeds bezig de
overblijfselen van de tweede
kamikaze in plastic zakjes te
verzamelen. Ongeveer vijftig
gewonden zijn al naar het zie
kenhuis afgevoerd met snij-
wonden en geperforeerde inge
wanden. Zeker elf mensen ver
keren in levensgevaar. Wat rest
zijn de lijken, de rechercheurs
en een enkele journalist die
door de wegafzetting is geglipt.
Politiefotografen leggen stoï
cijns ieder detail vast. Er lopen
zo'n tien mannen rond in ko-
gelafwerende vesten van de
FSB, de geheime dienst. Af en
toe rapporteren ze aan een man
in burgerkleding. Op de achter
grond klinkt muziek. Het con
cert gaat verder; de autoriteiten
willen voorkomen dat er mas
sahysterie uitbreekt onder de
bezoekers.
De gezichten van de recher
cheurs staan strak: alweer een
aanslag in Moskou. In oktober
gijzelden 41 Tsjetsjeense terro
risten ook al het Nord Ost-thea-
ter, waardoor uiteindelijk 129
mensen om het leven kwamen.
Nu zijn vrouwelijke kamikazes
in Moskou aan het werk ge
gaan, nadat ze de afgelopen
maanden al zo'n honderd do
den veroorzaakten in Tsjetsje
nië. De vijftien doden en bijna
vijftig gewonden van vandaag
vallen nog mee. Als de vrouwe
lijke kamikazes het terrein op
waren gekomen, was het aantal
slachtoffers veel hoger geweest.
Maar hoe nu verder? Hoe kan
Moskou zich beschermen? Een
paar honderd meter verderop
bij de wegafzetting weten een
paai' dronken Moskovieten het
antwoord: Alle Tsjetsjenen
moeten weg. „Nu moet het ver
domme afgelopen zijn met die
zwarten", zegt Joeri. „Waar is
onze burgemeester mee bezig?
Hij zit te vergaderen en die
zwarten gaan hun gang. Hij
moet ze er allemaal uit gooien."
Minister Boris Gryzlov van bin
nenlandse zaken kondigt aan in
de stad de veiligheidsmaatrege
len te verscherpen. Speciale
aandacht krijgen ziekenhuizen,
theaters en winkelcentra, maar
in Moskou zal niemand opge
lucht ademhalen. Op de radio
spreken waarnemers al van een
'Palestinisatie van het Tsje
tsjeense conflict'. En als Israël
de Palestijnen niet kan stoppen,
waarom zou Rusland dan wel
de Tsjetsjeense kamikazes kun
nen tegenhouden?
moskou/anp-rtr-afp-dpa - De
Russische president Poetin
heeft gezworen dat gewelddadi
ge acties hem niet van zijn be
leid in Tsjetsjenië zullen af
brengen. De presidentsverkie
zingen die Poetin op 5 oktober
in Tsjetsjenië heeft uitgeschre
ven gaan daarom door, on
danks de bloedige zelfmoord
aanslag zaterdag op een pop
festival in Moskou. Twee vrou
wen sleurden daar dertien
mensen met zich mee in de
dood. Minister van binnen
landse zaken Gryzlov legde een
direct verband met de aankon
diging van de Tsjetsjeense ver
kiezingen. De belangrijkste
groepering Tstjetsjeense sepe-
ratisten, geleid door Asian Ma-
schadov, heeft ontkend iets me
de aanslag te maken te hebben.
Volgens analysten zijn de op
standelingen echter ernstig ver
deeld, en luistert maar een deel
van de rebellen naar Mascha-
dov. De aanslag was de eerste
ernstige op Russisch grondge
bied sinds 41 zwaarbewapende
Tsjetsjeense rebellen in oktober
de bezoekers van een musical
in Moskou gijzelden. Poetin
heeft wel enkele buitenlandse
bezoeken afgezegd.
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
tel aviv - Harnas en andere radi
cale groepen hebben bekendge
maakt dat ze de wapens weer
zullen opnemen als Israël blijft
weigeren alle Palestijnse gevan
genen vrij te laten. Een woord
voerder van Harnas omschreef
de Israëlische aankondiging dat
een paar honderd Palestijnen
naar huis mogen als 'een zionis
tische manoeuvre'.
De Aksa-brigade van Yasser
Arafats Fatah-beweging beloof
de 'de hardste en gevaarlijkste
militaire aanvallen binnen Isra
el en tegen de nederzettingen'
als niet iedereen vrij komt. Ook
de Palestijnse Autoriteit is zeer
teleurgesteld over de Israëlische
bekendmaking, die 'volstrekt
onvoldoende' wordt genoemd.
Het Israëlische kabinet heeft
gisteren besloten dat in eerste
instantie niet meer dan vijf pro
cent van het totale aantal Pales
tijnse gedetineerden in aan
merking komt voor vrijlating.
Onder hen zijn geen aanhan
gers van de radicale islamiti
sche groepen en geen 'mensen
met bloed aan de handen'.
In Israël en de bezette gebieden
zitten meer dan zesduizend Pa
lestijnen in overvolle gevange
nissen en kampen. Ruwweg de
helft is nooit veroordeeld, en
wordt vastgehouden in 'admi
nistratieve detentie', een maat
regel die mogelijk is volgens ou
de noodwetten. Ongeveer een
derde was rechtstreeks betrok
ken bij aanslagen tegen Israëli
sche burgers of militairen.
Na een lange discussie ging de
Israëlische ministerraad ak-
ankara/afp - Een reeks explo
sies bij een tankstation in de
Turkse hoofdstad Ankara heeft
zaterdagavond zeker 189 men
sen verwond. Volgens de Turk
se minister van volksgezond
heid Akdag is niemand omge
komen, maar zijn zes mensen
er ernstig aan toe.
De eerste explosie ontstond
toen een tankwagen gas kwam
afleveren. Bij het overpompen
ging iets mis. Er volgde een ex
plosie, die een enorme vuurbal
en een reeks andere ontploffin
gen tot gevolg had. Op het
pompstation ontstond direct
een brand die oversloeg naar
omliggende gebouwen.
Boven het popmstation lag een
trouwzaal, waar volgens televi
siezenders op het fatale mo
ment driehonderd mensen
feest vierden. Het vuur sloeg
ook over naar aanpalende
wooncomplexen. Branden op
pompstations zijn in Turkije
niet ongebruikelijk, omdat veel
benzinestations zonder vergun
ning worden gebouwd.
Premier Erdogan heeft een on
derzoek ingesteld naar de reden
waarom een trouwzaal pal bo
ven een pompstation was ge
vestigd.
koord met een voorstel van pre
mier Sharon om een speciale
ministeriële commissie het
laatste woord te geven over de
vraag wie in vrijheid zal worden
gesteld. Ze zal een keuze moe
ten maken uit een lijst met on
geveer 350 namen, opgesteld
door de veiligheidsdienst.
Daarbij geldt als criterium dat
onder de vrij te laten Palestij
nen geen aanhangers mogen
zijn van de radicale groepen. Ze
mogen ook niet betrokken zijn
geweest bij het gebruik van ge
weld tegen Israëliërs of bij de
organisatie van dergelijke ac
ties. Van de 350 kandidaten zit
ten er 215 in 'administratieve
detentie'. De rest wordt om
schreven als 'kleine misdadi
gers, vrouwen, bejaarden en
minderjarigen'.
Sharon hield zijn ministers voor
dat het vrijlaten van gevange
nen belangrijk is om de status
van de Palestijnse premier Ab
bas op te krikken. „Een sterkere
Palestijnse regering zal effectie
ver kunnen optreden tegen ter
reur, en dat is in het belang van
Israël", zei hij.
De Palestijnse Autoriteit wil dat
Israël het principe-besluit
neemt alle gevangenen te laten
gaan. De uitvoering is dan een
kwestie van dosering. Ze vreest
dat de vrijlating van niet meer
dan 350 gevangenen de rege-
ring-Abbas juist zal verzwak
ken, omdat de radicalen een
eind zullen maken aan hun on
langs eenzijdig ingestelde 'hud-
na', ofwel tijdelijke wapenstil
stand.
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - George en Laura
Bush komen morgen aan in Da
kar, Senegal, voor de start van
een vijfdaagse reis door Afrika.
Het continent gaat hem aan het
hart, zegt de Amerikaanse presi
dent. Bezoeken aan een slaven-
depot, natuurpark en aidskliniek
staan op het programma. Maar
ook gesprekken met Afrikaanse
leiders over de grote problemen
op het continent.
Daarbij gaat het om oorlog en
aids, maar ook om Amerikaan
se initiatieven om economische
vooruitgang en goed bestuur te
stimuleren. Dit is geen 'toeristi
sche' trip, Bush is werkelijk be
trokken bij Afrika, zo luidt de
boodschap.
Als presidentskandidaat schaar
de hij Afrika niet onder de bui
tenlandse vraagstukken die er
werkelijk toe deden. En heeft
hij niet al zijn aandacht nodig
om de Amerikaanse bemoeie
nissen in Irak, het Midden-Oos
ten en Afghanistan tot een goed
einde te brengen? Toch gaat de
weinig reislustige Texaan al
tweeëneenhalf jaar na zijn aan
treden naar Afrika. Als de oor
log in Irak geen spaak in het
wiel had gestoken, was hij zelfs
in januari al afgereisd.
Veiligheidsadviseur Rice maak
te er deze week trots melding
van dat haar baas de tweede
president is die al in zijn eerste
termijn het continent bezoekt.
De bevlogen Jimmy Carter was
de eerste in 1978, maar daarna
moest Afrika twintig jaar wach
ten op Bill Clinton, net als Car
ter een Democraat. Hij kwam
twee keer, maar wel pas in zijn
tweede ambtstermijn. Zeker
voor een Republikeinse presi
dent spreidt Bush een zeer op
merkelijke interesse in Afrika
ten toon. Hij heeft tot nu toe
ook al 22 Afrikaanse leiders ont
moet. De kroon op zijn werk is
Niet alle Afrikanen zijn opgetogen over de komst van Bush. De Zuid-Afrikaanse Anti-Oorlogs Coalitie heeft beelden verzameld van vermeen
de Amerikaanse oorlogsmisdaden in Irak, en exposeert die in Johannesburg. Foto: EPA/Nic Bothma
toch wel zijn initiatief tegen
aids, dat zelfs door critici als
'historisch' en 'belangrijk' is ge
karakteriseerd. Hij wil in vijf
jaar tijd 15 miljard dollar uitge
ven aan de bestrijding van de
ziekte in veertien landen, waar
van er twaalf in Afrika liggen.
Het Amerikaanse Congres moet
het budget deze week nog wel
moet goedkeuren, maar het
Witte Huis heeft goede hoop
dat het grotendeels overeind
blijft.
Ook heeft Bush een flink pakket
ontwikkelingshulp (10 miljard
(advertentie)
dollar) in het vooruitzicht ge
steld aan landen die democra
tie en goed bestuur bevorderen,
de zogenaamde Millennium
Challenge Account. Eveneens
een opmerkelijke stap voor het
weinig scheutige Amerika, dat
niet meer dan 0,1 procent van
zijn bruto nationale produkt
aan ontwikkelingshulp uitgeeft
(ter vergelijking, Nederland 0,8)
Dankzij deze twee program
ma's kan de Amerikaanse hulp
aan Afrika de komende jaren
groeien van nu 1 miljard tot bij
na vijf miljard dollar per jaar.
Waarom al die interesse voor
Afrika? Argumenten als olie,
terrorisme en besmettelijke
ziektes liggen voor de hand.
Maar waar het 'heel eerlijk' op
neerkomt, is dat de VS Afrika
zien als de laatste grote afzet
markt, die steeds belangrijker
wordt voor economische ex
pansie, aldus Walter Kanstei-
ner, een topambtenaar op het
Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken.
„Onze kinderen en kleinkinde
ren zullen heel waarschijnlijk
veel serieuzere zakelijke, finan
ciële, politieke en commerciële
banden hebben met Afrika. Die
kant gaat het op. Dus vanuit
ons gezien, breiden we onze
nationale belangen uit", zei hij
op een bijeenkomst in Was
hington. Afrika is nu verant
woordelijk voor 1 procent van
de wereldhandel, terwijl het 12
procent van de wereldbevol
king herbergt.
Om de enorme economische
belofte tot ontwikkeling te laten
komen, moet er wel iets wor
den gedaan aan de grote pro
blemen die het continent teis
teren: geweld en aids. Boven
aan de lijst van conflicten staat
op dit moment Liberia. Het
West-Afrikaanse land wacht
met smart op een Amerikaanse
interventiemacht, en ondanks
al zijn aarzelingen lijkt de Ame
rikaanse president daaraan te
gaan voldoen. Niet gaan komt
neer op plichtsverzaking, en
zou Bush' boodschap dat hij
zich bekommert om Afrika on
dermijnen.
Ook het door oorlogsgeweld
verscheurde Congo vraagt om
aandacht van Bush. VN-baas
Kofi Annan wil dat de VS steun
geven aan een robuustere vre
desmacht in dat land. Liberia
en Congo zijn twee landen waar
Bush zal komen. Hij beperkt
zich tot vijf 'succesnummers':
Senegal, Zuid-Afrika, Botswana,
Uganda en Nigeria.
Opel heeft weer helemaal de zomer in het hoofd. Want tijdens de XXL
Summer Sale kunt u nu een nieuwe Opel uit voorraad kopen met'n voordeel
oplopend tot 3500,-*. Ga dus snel naar de Opel dealer, want dit is hét
moment voor een zonnige deal.
bagdad/ap - Drie Amerikaanse
militairen zijn gisteren en van
daag omgekomen bij aanvallen
op konvooien in de Iraakse
hoofdstad Bagdad. Vier militai
ren raakten in het westelijke
Ramadi gewond toen hun kon
vooi werd bestookt met een
granaat. De toestand in Ramadi
was gespannen sinds de bom
aanslag die zaterdag aan zeven
Iraakse politierecruten het le
ven kostte. Het Amerikaanse le
ger legde de schuld van de aan
slag bij aanhangers van Sad
dam Hussein, maar velen in Ra
madi verdachten de Amerika
nen ervan zelf achter de aanslag
te zitten. Het eerste slachtoffer
in Bagdad viel gisteravond bij
een vuurgevecht dat ontstond
toen soldaten het vuur beant
woordden dat twee aanvallers
op hen hadden geopend. Een
van de aanvallers werd gedood,
de andere raakte gewond en is
aangehouden. Het tweede
slachtoffer viel vanmorgen
vroeg toen een zelfgemaakte
bom naar een konvooi werd ge
gooid. Gistermiddag werd een
Amerikaanse militair doodge
schoten in de universiteit van
Bagdad. Het slachtoffer werd
van dichtbij in het hoofd ge
schoten. Een zelfde soort aan
val, zaterdag bij het museum
van Bagdad, kostte het leven
aan een Britse cameraman.
portadown/ap - De militant-
protestantse Oranje Orde heeft
ook dit jaar moeten afzien van
het houden van een mars door
een katholieke wijk van het
Noord-Ierse Portadown. Orde
troepen wisten de orangisten
gisteren voor het zesde achter
eenvolgende jaar tegen te hou
den.
De jaarlijkse confrontatie bij
een anglicaanse kerk net buiten
Portadown bleef uit. Een leider
van de orde, David Burrows,
riep op tot een wake bij Drum-
cree, maar drong er bij de deel-
nemers ook op aan af te zien
van het belagen van politie en
soldaten. De meeste deelne
mers aan de mars gingen naar
huis nadat hun leiders de poli
tie een protestbrief hadden
overhandigd.
Sinds 1995 zijn in Portadown
jaarlijks rellen uitgebroken om
dat de orangisten het recht op
eisten door de katholieke Gar-
vaghy Road te marcheren. Brit
se genietroepen hadden ook dit
jaar in de weilanden tussen de
kerk van Drumcree en Gar-
vaghv Road over honderden
meters barricades van prikkel
draad opgeworpen.
De mars in Portadown geldt als
het brandpunt van het jaarlijkse
Noord-Ierse marsseizoen,
waarmee protestanten hun
ruim 300 jaar oude zege op de
katholieken herdenken. In
1996, 1997 en 1998 kwam het
tot grootschalige rellen. In 1998
kwamen de ongeregeldheden
pas ten einde na de dood van
drie katholieke broertjes, nadat
protestantse extremisten een
brandbom in hun huis hadden
gegooid.
