ECONOMIE
Economie in
eurolanden
nog stroever
Stoer en frisJupiler is bezig aan een opmars
Verzekering verplicht voor de slechtste chauffeurs van Europa
'Jonge oude dag' voor steeds minder babyboomers binnen handbereik.
Hoeveel werklozen
can een land hebben?
:T VOUR CAR DO THE TALKING
Eurocommissaris verliest hoop
Glazen stad in het Zeeuwse land
Heineken wil
moslimmarkt
aanboren
ell verhoogt
andstofprijzen
haag - Marktleider Shell
.ft zaterdag de prijzen van
ibrandstof verhoogd. Euro
jlood (1,149 euro per liter)
super plus (1,203 euro per li-
worden 0,1 cent duurder,
ijs van diesel is onveran-
gebleven.
ag 7 juli 2003
inen bij overheid
no
reag
Timi
'booi
jets' jgen het hardst
)rburg - De ambtenarensa-
uller ssen zi)n in ^et tweede
irtaal gemiddeld met 3,9
icent gestegen vergeleken
een jaar eerder. Daarmee
pt de loonstijging bij de
■rheid fors uit op de betaling
iet particuliere bedrijfleven,
is afgezwakt tot 2,6 procent,
blijkt uit CBS-cijfers.
door onze correspondent
Frank Hendrickx
moskou - Nergens in Europa gebeuren er zo
veel verkeersongelukken als in Rusland. De au
toriteiten denken nu een tegengif te hebben
voor de dodelijke mix van slechte auto's, slech
te wegen en slechte chauffeurs: een verplichte
autoverzekering.
Dat Russen niet kunnen autorijden staat bui
ten kijf. Iemand die ooit bij een net afgereden
weggebruiker in de auto heeft gezeten, loopt
in het vervolg liever naar huis.
Tergend langzaam invoegen, bruusk op de
rem trappen, verkeerd schakelen, voorrangs-
regels negeren: de Russische automobilist
doet alles wat God en het CBR verboden heb
ben. Afrijden heeft in Rusland dan ook een
overdrachtelijke betekenis. Een paar honderd
dollar zijn genoeg om met vlag en wimpel te
slagen voor een rijexamen dat nooit heeft
plaatsgevonden.
Vladimir Koezin, hoofd van de verkeerspoli
tie, draaide er vorige week niet omheen: „De
rijvaardigheden in Rusland zijn heel slecht."
De nieuwste cijfers over veiligheid in het ver
keer laten ook geen andere conclusie toe. Ie
der jaar sterven er zo'n 32.000 mensen door
verkeersongelukken en in 2002 raakten ook
nog eens 215.000 mensen ernstig gewond.
Daarmee doet Rusland het relatief gezien vijf
keer zo slecht als Portugal, de hekkensluiter
in Europa.
In een poging de pokdalige wegen iets veiliger
te maken, heeft de Russische regering sinds 1
juli een autoverzekering verplicht gesteld. De
politie registreert inmiddels geen auto meer
zonder verzekering en vanaf 1 januari 2004
kunnen automobilisten zonder geldige polis
rekenen op een boete van vijf tot acht
maandsalarissen. De bedenkers van de wet
hopen dat het zal leiden tot een geciviliseer-
der weggedrag. Iemand die een jaar lang
schadevrij blijft, krijgt het jaar daarop vijf pro
cent korting op de premie. Brokkenmakers
zullen juist meer moeten betalen.
Het tabloid Komsomolskaja Pravda (KP) ka
pittelt de nieuwe wet. „De mooie tijd is voor
bij", meent het dagblad. „Iedereen wil profi
teren van de automobilisten." KP vertolkt
daarmee de stem van het volk. De gemiddel
de premie van 110 euro voor een Lada is voor
de gewone Rus veel geld. Bovendien wan
trouwen veel Russen de verzekeringsmaat
schappijen. Ze worden daarin aangemoedigd
door advocaat Leonid Olsjanski, tevens vice-
president van de Unie van Russische Auto
mobilisten. Volgens de populaire televisie-ad
vocaat zullen de verzekeraars bijna nooit uit
betalen. „Hun enige wens is een slaatje te
slaan uit de Russische burgers."
De nieuwe wet is inderdaad een geschenk uit
de hemel voor verzekeraars. In het eerste
kwartaal van dit jaar zijn hun inkomsten al
verdrievoudigd. Het is een trend die de ko
mende maanden zal doorzetten, want slechts
zeven procent van de automobilisten is ver
zekerd. Ongelukken op de Russische wegen
worden tot dusver ter plekke opgelost of via
een gang naar de rechter.
Ook oplichters profiteren inmiddels volop
van de Russische onwetendheid over verze
keringen. Sinds 1 juli houden handige jon
gens zich op bij politiebureaus waar automo
bilisten hun voertuig laten registreren en ver
kopen daar nepverzekeringen aan onwetende
autobezitters. „Zowel de politie als de oplich
ters profiteren", aldus Komsomolskaja Prav
da. „De oplichters verdienen er goed mee en
de politie krijgt weer een nieuwe gelegenheid
om automobilisten te beboeten: dit keer voor
het hebben van een valse verzekering."
WERKLOOSHEID
rkloosheid loopt ongena-
ip. Dat leidt tot onrust en
lerheid. Maar waar maken
ins precies zorgen over? Wat
de gevolgen van werkloos-
I? Vandaag deel i in een vijf
serie over werklozen en
kloosheid.
r Erik van der Struijs
fj komma drie procent. Dat is
laatste cijfer van het Cen-
1 Bureau voor de Statistiek,
komma drie procent van de
lerlandse bevolking is werk-
zettend vervelend voor de
en die tot dat percentage
iren, maar is dat nou zo
een werkloosheid van iets
>r dan 5 procent? Begin ja-
tachtig bedroeg de werk-
leid meer dan 11 procent.
5 procent scoort Nederland
ipa nog altijd heel goed.
im leiden de cijfers hier
irse krantenkoppen terwijl
lerikanen hun werkloos-
1 (hoger dan in Nederland)
nlijk alleen zien als een
idmeter voor de ontwikke-
van de beurskoersen?
er antwoorden op die vra-
Die zijn er. Om met het
lige niveau te beginnen,
t is inderdaad niet zo hoog
e het over een periode van
jaar of tien bekijkt", zegt
try Berendsen, econoom bij
labobank. „Begin jaren ne-
tig bedroeg de werkloosheid
7 tot 8 procent. Daar staat
Jnover dat het cijfer hard
5eIe topt. Wij denken dat de
Êtaj Joosheid volgend jaar ruim
en de 6 procent uitkomt."
1 veel verder durft de Rabo-
erK nog niet te kijken, maar
situatie zoals twintig jaar
den ziet Berendsen niet zo
ontstaan.
rergrijzing (meer gepensio-
den) en ontgroening (min-
ongeren) dreigt over enkele
eerder te zorgen voor een
in
tekort aan arbeidskrachten.
Met een werkloosheid van 10
procent draait een economie
overigens gewoon door. Kijk
maar naar Duitsland. Alle som
bere verhalen ten spijt zijn de
oosterburen - anders dan wij -
nog niet in een recessie beland,
hoewel de werkloosheid veel
hoger ligt. Polen ligt zelfs met
een werkloosheid van 20 pro
cent niet op apegapen.
'Hoe erg' werkloosheid is voor
een economie, is dan ook niet
aan te geven. „Hoe moet je dat
meten?", vraagt Johan Verbrug-
gen, hoofd conjunctuur van het
Centraal Plan Bureau (CPB) re
torisch. „De vraag of het goed
of slecht gaat met de economie
meten we doorgaans af aan de
economische groei. Het kan
best dat een land met een hoge
werkloosheid een flinke groei
kent, bijvoorbeeld omdat de
wereldhandel sterk toeneemt."
Belangrijk voor het CPB is voor
al hoe de feitelijke werkloosheid
zich ontwikkelt ten opzichte
van de evenwichtswerkloos-
heid. Dat laatste percentage is
een cijfer waarbij er vanuit de
arbeidsmarkt geen op- of neer
waartse druk op de lonen is. De
afgelopen jaren was die op
waartse druk - door de krapte
op de arbeidsmarkt - zeer sterk.
Nu neigt de feitelijke werkloos
heid boven de evenwichtswerk
loosheid te komen, met een
neerwaartse druk tot gevolg.
Verbruggen: „Het proces van
loonmatiging komt nu op gang,
maar het was beter geweest als
dat eerder was begonnen. De
werkloosheid stijgt sterk en de
ervaring leert, dat het vrij veel
tijd kost dat weer om te bui
gen." En waarom er in de VS
minder ophef is over de werk
loosheid? Verbruggen denkt dat
het te maken heeft met de flexi
beler arbeidsmarkt. „Vergele
ken met Europeanen zijn Ame
rikanen korter werkloos. Ze vin
den gemakkelijker weer een an
dere baan. Dan is het ook niet
zo'n probleem."
het|
Pt
dt df
ploe
rint
ekei
(advertentie)
Hier had 'n toto moeten slaan uan de
nieuwe Chrysler pt Cruiser met gratis
nauigaiiesysteem t.uu.u. 1499.-
Maar hij is nog een stuhie aan het cruisen.
HOLLANDSE AUTO IMPORTMU B.V.
Floralaan 2, Rijnsburg. Telefoon 071 - 402 92 24.
eningstijden: maandag t/m vrijdag 9.00 -18.00 uur. Zaterdag 10.00 -16.00 uur.
rilland - Bij het Zeeuwse plaatsje Rilland verrijzen maar liefst vijf mega-kassen (netto 100 hectare). Het gaat om bedrijfsverplaatsingen van
uit het Westland, waar alles is volgebouwd met glastuinbouw. Uit onderzoek is gebleken dat de locatie bij Rilland de meeste zonuren van
Nederland heeft. Foto: ANP/Wim van Vossen
den haag/gpd - De Europese
Commissie wordt steeds som
berder over de economische
groei in de eurozone. Eurocom
missaris Solbes (economische en
monetaire zaken) vreest dat de
groei in de twaalf eurolanden dit
jaar zal blijven steken op 0,7 pro
cent.
De commissie heeft de groeira
mingen al een paar keer neer
waarts bijgesteld. Eerder werd
een gemiddelde groei van 1,8
procent mogelijk geacht, later
ging men uit van 1 procent.
Maar volgens Solbes blijven er
steeds negatieve factoren in
werken op de economie, die
daardoor almaar minder snel
groeit en geen tekenen van her
stel laat zien.
Solbes zei afgelopen weekend
dat het eerste kwartaal een
stagnerende economie liet zien,
gevolgd door een 'lusteloos'
tweede kwartaal. Hoop op her
stel na de snelle beëindiging
van de oorlog in Irak is inmid
dels vervlogen.
De eurozone heeft onder meer
last van een haperende export,
die heeft te kampen met de
sterk opgelopen koers van de
euro.
Ook de binnenlandse bestedin
gen trekken de economie niet
op gang. In Duitsland, veruit de
grootste economie in de euro
zone, heeft pessimisme de con
sument in de greep. Oplopende
werkloosheid is daarbij de be
langrijkste oorzaak, een ver
schijnsel dat zich ook elders
voordoet.
De Europese Commissie is niet
de enige organisatie die nega
tiever wordt over de economi
sche groei in de eurozone. De
Europese Centrale Bank ver
laagde onlangs ook de ramin
gen voor 2003 naar tussen 0,4
en 1 procent.
Voor Nederland, dat dit jaar de
kans loopt langere tijd in een
recessie te belanden, is de
steeds stroever draaiende eco
nomie in de eurozone slecht
nieuws. Ons land zet het groot
ste deel van z'n export af in de
andere eurolanden. Het is een
nieuwe tegenvaller voor Neder
landse exporteurs, die het toch
al moeilijk hebben omdat de
loonkosten hier sneller zijn op
gelopen dan in de buurlanden.
amsterdam/anp - De bier
brouwer Heineken over
weegt om zijn onder mos
lims populaire drankje Fay-
rouz in Nigeria en Indone
sië te lanceren. Deze lan
den vormen interessante
markten, omdat er veel is
lamieten wonen.
Het bedrijf sluit niet uit dat
het later ook Europese
moslimgemeenschappen
van de alcoholvrije mout-
drank wil voorzien. Dat
heeft een woordvoerster
van de bierbrouwer zater
dag gezegd.
„Wij denken dat er goede
mogelijkheden zijn om
Fayrouz in Nigeria en Indo
nesië te verkopen", aldus
de woordvoerster. Ze voeg
de er echter aan toe dat de
beslissing nog niet is geval
len.
Volgens de woordvoerster
maakt Heineken een
'mooie' winst op de ver
koop van het naar fruit
smakende goedje.
Heineken produceert en
verkoopt Fayrouz tot nu toe
alleen nog in Egypte. Daar
blijkt het een groot succes
te zijn onder moslims.
Al Azhar, een belangrijk
mosliminstituut, heeft vol
gens de bierbrouwer zijn
goedkeuring aan het het
moutdrankje gegeven.
door Paul Verlinden
breda - Jupiler, het nummer
één bier in België, is bezig aan
een zegetocht door Zuidwest-
Nederland en begint zelfs voor
zichtig de grote rivieren over te
steken. Vooral het 25 centiliter-
flesje waarin Jupiler wordt ver
kocht is in trek in cafés, sport
kantines én thuis.
Dertig kratten, gekocht door
één persoon. Dat was het re
cord toen de Albert Heijn in
Bavel onlangs stuntte met het
Belgische Jupiler-bier. Drie-ha-
len-twee-betalen stond in het
plaatselijke huis-aan-huis-
krantje. Het werd direct een
stuk drukker in de supermarkt
en buiten werden zelfs enkele
aanhangwagens gesignaleerd.
Een actie met Jupiler is een
perfecte klantenlokker, conclu
deert M. Martens, eigenaar van
de Bavelse AH-winkel. „Als ik
op donderdag adverteer, merk
ik dat vrijdag en zaterdag
goed." Jupiler is bij AH in Bavel
het op één na best verkochte
bier, na Oranjeboom. En niet
allen in Bavel is Jupiler in trek.
Op tal van plaatsen in Zuid-
West-Nederland is het Jupiler
dat de klok slaat, blijkt uit een
belrondje. Bij de tennisclub in
Rijsbergen kunnen de kratten
tijdens een toernooi amper
aangesleept worden en bij
voetbalvereniging Internos is
Jupiler met name het laatste
jaar 'heel populair'.
De opmars is Zuidwest-Neder
land wordt bevestigd door ei
genaar Interbrew, de Belgische
In België heeft Jupiler de slogan 'Mannen weten waarom' meegekregen. Foto: GPD/Ingrid Bertens
brouwer die ook merken als
Oranjeboom, Dommelsch, Lef-
fe en Hoegaarden in huis heeft.
In het Bredase café Bruxelles
tekent marketing-directeur R.
Groen van Interbrew Neder
land een kaartje van Neder
land. Drie gebieden springen er
uit. „Maastricht en omgeving,
daar is Jupiler vooral van de tap
te krijgen. In Zeeuws-Vla'ande-
ren is het fles en fust en in
West-Brabant is het vooral
fles", vertelt Groen. Hij tekent
pijltjes richting Midden-Neder
land en Rotterdam. „Je ziet nu
dat Jupiler zich ook die kant op
aan het bewegen is, terwijl we
ook aanvragen uit Amsterdam
binnenkrijgen."
De opmars van Jupiler is in
West-Brabant al enkele jaren
bezig en in Zeeuws-Vlaanderen
is het al lang een populair bier.
Maar met name het laatste jaar
gaat het hard. In de Nederland
se supermarkten is het markt
aandeel in één jaar ruim ver
dubbeld. „Van 0,2 naar 0,5 pro
cent. Dat zijn kleine percenta
ges. Maar in volume is die hal
ve procent zo'n 30.000 hectoli
ter. Bovendien gaat het over de
supermarkten in héél Neder
land. In Zuidwest-Nederland
zie je veel grotere marktaande
len, van vijf tot tien procent
met uitschieters naar boven",
stelt Groen.
Bij Interbrew Nederland bekij
ken ze de populariteit van Jupi
ler met een glimlach, want aan
marketing wordt nagenoeg
niets gedaan. In tegenstelling
tot België, waar het in Jupille
(bij Luik) gebrouwen pilsje de
nummer één-positie inneemt.
Daar wordt erg veel geadver
teerd.
„In België heeft Jupiler de slo
gan 'Mannen weten waarom'
meegekregen. Het wordt geas
socieerd met termen als 'ac
tief, 'competitief en 'avon
tuurlijk'. Er is nu een commer
cial waarin een blikje Jupiler
van een besneeuwde berg
wordt gegooid en een aantal
snowboarders er achteraan
gaat om het op te vangen", ver
telt Groen. „En wat smaak be
treft, wordt Jupiler beleefd als
een fris, zuiver en makkelijk
drinkbaar biertje."
Over de toenemende populari
teit in Nederland zegt Groen:
„Een deel van de bierdrinken
de consumenten, zeker de jon
geren, gaat om de zoveel tijd
op zoek naar iets nieuws. Ze
hebben Jupiler zelf naar Neder
land gehaald. Dan doet vervol
gens de mond-tot-mond-recla-
me zijn werk en beïnvloeden
mensen elkaar."
Bang dat Jupiler ten koste gaat
van Oranjeboom of Dom
melsch, is Interbrew niet. „Als
de consument het interessant
en lekker vindt, moet je daar op
inspelen en niet proberen je
ander merken te beschermen.
De consument bepaalt zelf wat
hij drinkt."
Maurice Wilbrink
haag - De babyboomers, ruwweg de
eeferatie van de geboortejaren 1945-1960,
i. dé het perspectief op een vroeg pensioen
spri k yerder opschuiven. De VUT ver
lep nt in rap tempo, en het prepensioen
t steeds meer onder druk.
3 wennen voor een generatie die op-
de met steeds minder werken. Gezond
uivarend als de meesten zijn, leek een
J Jhge 'jonge oude dag' binnen handbe-
Maar met de finish al een beetje in
t, wordt ineens de eindstreep verlegd,
demografen, die de bevolkingssamen-
ng bestuderen, is het geen nieuws,
t een favoriet gespreksonderwerp op
lardagen - hoe lang moet je nog? -
een andere lading. De werkgevers
hebben mentaal al afscheid genomen van
het huidige vroegpensioen. De pensioens
pecialist van VNO-NCW, Verheij, wil in fa
ses een einde maken aan het pensioen
voordat het 65ste levensjaar is bereikt.
Werknemers die nu boven de 50 jaar oud
zijn, zouden daarbij enigszins moeten wor
den ontzien, maar ook zij zullen moeten
wennen aan het feit dat ze langer gaan
doorwerken.
MKB Nederland, de andere grote werkge
versorganisatie, stelt voor om de komende
24 jaar het prepensioen langzaam op te
schuiven. Uiteindelijk zal het moeten in
gaan op het 63ste jaar, waarbij de AOW-ge-
rechtigde leeftijd is doorgeschoven naar 67
jaar. Zo'n lange overgangstermijn doet het
minste pijn, maar heeft wel een paar posi
tieve effecten: het is goed voor de betaal-
h
baarheid van de AOW, die twee jaar later
ingaat; de pensioenfondsen vinden het op
schuiven van de pensioenleeftijd ook gun
stig, omdat ze per deelnemer minder lang
hoeven uit te keren. Zonder meer het be
langrijkste resultaat van het minder aan
trekkelijk maken van een vervroegd pensi
oen is te vinden op de arbeidsmarkt: het
steeds nijpender tekort aan arbeidskrach
ten dat zal ontstaan door de vergrijzing van
de bevolking, wordt verzacht door de oude
ren langer te laten doorwerken.
De vakbonden staan niet te springen bij
deze ontwikkeling. FNV-voorzitter De Waal
heeft de hakken al in het zand gezet: van
het prepensioen moeten ze afblijven, vindt
de man die zelf een vergrijzende achterban
bedient. Maar het is de vraag in hoeverre
dat in het belang is van werknemers die nu
jonger dan 45 jaar zijn. Zij zullen de ko
mende decennia voor enorme lasten ko
men te staan als met name de baby
boomers toch de gelegenheid wordt gebo
den te profiteren van ruime prepensioenre
gelingen. Het wordt interessant om te zien
hoe zij deze discussie binnen vakbonds
kringen kunnen beïnvloeden, ook al omdat
jongeren een veel lagere organisatiegraad
kennen.
Het vorige kabinet gaf in 2002 al in het Na
tionaal Actieplan Pensioenen aan, dat de
kosten van vervroegde pensionering niet
langer op het collectief mogen worden af
gewenteld. Wie eerder wil stoppen, moet
ook de kosten individueel dragen. Dit actie
plan maakt duidelijk dat ouderen op aller
lei manieren zullen worden gedwongen
langer te blijven werken.
Werkte in 2001 nog slechts 34 procent van
de 55- tot 64-jarigen, dat percentage zal
jaarlijks met 0,75 procent moeten stijgen.
Deze leeftijdscategorie zal minder snel toe
gang krijgen tot WAO en WW, wie boven de
57,5 jaar is moet weer solliciteren, en de
VUT moet snel worden afgebouwd.
Op individueel niveau kan dat pijn doen,
maar het verhoogt de solidariteit tussen ge
neraties, en het levert op termijn miljarden
op die kunnen worden besteed aan ge
zondheidszorg en oudedagsvoorzieningen.
In 2001 kostten uitkeringen aan 55- tot 64-
jarigen in het kader van VUT, WW en WAO
in totaal bijna acht miljard euro.
De Stichting voor Economisch Onderzoek
(SEO) concludeert dat het puur financiële
redenen zijn waarom Nederlanders eerder
stoppen met werken. Dat gold heel sterk
voor VUT-regelingen. Niet deelnemen aan
de VUT betekende in het verleden door
gaans afstand doen van een zekere uitke
ring. Aanvankelijk konden veel werknemers
zich niet eens onttrekken aan de VUT.
Wie nog eerder stopt dan de VUT mogelijk
maakt, kan dat doen om gezondheidsrede
nen, maar ook hier spelen financiële mo
tieven een rol, schrijven SEO-onderzoekers.
De sociale regelingen zijn hier ruimer dan
in andere landen, waardoor meer mensen
op relatief jonge leeftijd definitief afscheid
nemen van de arbeidsmarkt. Tenslotte
wordt ook de hoge belastingdruk genoemd
voor de oudere werknemer: de financiële
gevolgen van eerder stoppen met werken
worden verzacht doordat deze mensen in
een veel gunstiger belastingschaal terecht
komen.
