VS loven miljoenen
uit voor tip Saddam
BUITENLAND
Gouverneur Californië dreigt te worden weggestuurd
Evacuatie vluchtelingen Liberia begonnen
Washington wil af van 'geest' dictator in Irak
Berlusconi verdeelt europarlement
1
V.
^■lir
L
Droevige IJzeren Dame
Schadeclaims trombose
door vliegen afgewezen
Zes verdachten
terrorisme voor
tribunaal in VS
Bestand dreigt
te scheuren na
dood Palestijn
Is
onsi
nformatie over
ak was erg oud'
shincton - De Amerikaanse
H chtingendiensten hadden
ïnfcds 1998 geen nieuwe infor-
tie over Iraakse massaver-
tigingswapens meer ver-
rd. In de aanloop naar de
log in Irak baseerden zij zich
rom op informatie uit begin
midden jaren '90. Dat heeft
interne commissie van de
vastgesteld, zo meldt The
shington Post. De diensten
iden dat de informatie nog
:ds klopte, en dat Irak dus
begin dit jaar nog over de
jens beschikte. Die zijn ech-
nog altijd niet gevonden,
sident Bush rechtvaardigde
aanval op Irak hoofdzakelijk
het argument van de mas-
emietigingswapens.
jns Blix toch nog
et met pensioen
VRIJDAG 4 JULI 2003
aal
v«
ond|
ten
epa:
le hil
n viwonden door
reuHgedraaide trap
I
er - Zeker twintig mensen
en een bezoekje aan het
lion van de honkbalclub
prado Rockies moeten be-
ïn met verwondingen. Een
ïp volgepakt met mensen
op hol, zodat veel mensen
majlhet eind van de heling bo
elkaar klapten. De mees-
oveipvonden hebben botbreu-
bulten of schrammen,
niemand lijkt er slecht
iumaftoe te zijn. Getuigen ver-
te hebben gezien hoe
nds.!1110118611 met hooien
elkaar sloegen.
ckholm - De Zweed Hans
sinds maandag niet langer
f van de VN-wapeninspec-
s in Irak, gaat toch niet met
sioen. De 75-jarige Blix gaat
internationale onafh anke
commissie leiden die 'een
Is moet geven aan de po-
:n van de internationale
•enschap ten gunste van
ipening en van de non-
feratie van massavemieti-
ipens'. De commissie,
initiatief van de Zweedse
ing, moet in 2005 haar be-
gen presenteren.
ideren bevrijd
school Zambia
- De politie heeft in de
hbiaanse hoofdstad Lusaka
I kinderen bevrijd die onder
e omstandigheden werden
igehouden in een islamiti-
t school. De kinderen waren
•nseld op het platteland en
jden mishandeld. Naast ge-
ingen militaire training
Iden ze Arabische en Engel-
s. Dat meldde de Zambia
Jy Mail gisteren. Volgens de
Ée werden de kinderen mis-
Jdeld en in kooien opgeslo-
■Ze werden bij hun ouders
Tgehaald met de belofte van
p onderwijs. De schooldi-
uren zijn gearresteerd.
inestelsel
op het onze
Astronomen hebben op
afstand van 94 lichtjaar eën
ip planeten ontdekt die gro-
vereenkomsten vertoont
ons zonnestelsel, inclusief
planeet die op Jupiter lijkt,
tns wetenschappers biedt
itdekking van een plane-
ilsel relatief dichtbij aarde
dat er ooit buitenaards le-
worden gevonden, of
ilaneet waarop dat moge-
In het vakblad Astrophy-
Journal Letters worden ko-
le week de resultaten van
aantal onderzoeken naar
de gelijkende planeten
ibliceerd.
iselj wil hulp
in psychiater
1 haag - De Servische ultra-
lonalist Vojislav Seselj, die
t Joegoslavië-tribunaal in
rrest zit, wil psychiatri-
fe hulp. Op die manier wil hij
tr leren omgaan met het on-
kelijke gevoel dat hij
rt van de toga's die door de
iters van het VN-hof wor-
1 gedragen. Seselj zei eerder
at de zwart-rode toga's hem
neren aan de Inquisitie,
is voor Servische nationa-
n onverteerbaar vanwege
Toptreden van het fascisti-
fe bewind in het katholieke
atië tijdens de Tweede We-
iorlog. Toen werden tien-
nden Serviërs vermoord.
O >og lid al-Oaeda
eegt zelfmoord
De meest gezochte
(extremist van Saudi-
)ië heeft zichzelf opgebla-
[toen leger en politie een
:ht op hem hadden ge-
1. Turky al-Dandani liet
ranaat vallen in het huis
hij zich had verschanst,
tdani zou een van de
ten achter de aanslagen op
;rse doelen in Riyad op 12
rijn geweest. Ook stond hij
ler een op een lijst van
iden gezochte leden van
roristennetwerk al-Qae-
ie al voor de aanslagen was
)reid. Saudi-Arabië doet er
aan om de daders te arres-
of te elimineren.
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - De Verenigde
Staten hebben een beloning van
25 miljoen dollar uitgeloofd voor
een tip die leidt tot de arrestatie
van Saddam Hussein of diens
dood bewijst. Dat zei minister
Powell van buitenlandse zaken
gisteren. Een succesvolle tip over
de verblijfplaats van Saddam's
zonen Uday en Qusay kan 15 mil
joen dollar opleveren.
Er is de Amerikaanse regering
veel aan gelegen de verdreven
Iraakse dictator te vinden, om
dat onduidelijkheid over het lot
van Saddam Hussein het verzet
tegen de Amerikaans/Britse be
zettingsmacht aanwakkert. Vol
gens de Amerikaanse bestuur
der in Irak, Paul Bremer, profi
teren rebellerende aanhangers
van Saddam's Baath-partij er
van dat diens geest nog steeds
in Bagdad rondwaart.
Defensieminister Rumsfeld
ontkende deze week dat er in
Irak sprake is van een guerrilla
oorlog, en wijst vergelijkingen
met het 'moeras' waarin de
Amerikanen in Vietnam weg
zonken van de hand. Ameri
kaanse soldaten in Irak worden
echter dagelijks aangevallen
door ongeregelde troepen en er
is sprake van sabotageacties,
twee kenmerken van een guer
rillastrijd, zelfs volgens de eigen
definitie van het Pentagon.
De frequentie van de aanvallen
lijkt toe te nemen, en het Ame
rikaanse leger is afgelopen
weekeinde begonnen met een
grote actie (operatie Sidewin
der) om verzetshaarden op te
rollen. Sinds 1 mei, de dag
waarop president Bush aan
kondigde dat de gevechtshan
delingen grotendeels voorbij
waren, zijn tientallen Ameri
kaanse soldaten in Irak omge
komen, waarvan ruim twintig
door vijandelijke acties. Giste
ren alleen al vielen minstens
tien gewonden en een dode bij
verschillende aanvallen.
Bush zei deze week dat de
Amerikanen zich niet uit Irak
zullen laten verdrijven door het
gewapende verzet. „Kom maar
op", zei hij tegen de aanvallers.
Een uitspraak die niet in goede
aarde viel bij enkele Democra
ten, die Bush uitlokking verwij
ten. „De president kan zich be
ter onthouden van dit soort na
maak macho-retoriek", aldus
de Democratische presidents
kandidaat Gephardt.
Uit de uitlatingen van de presi
dent was ook af te leiden dat hij
inmiddels rekening houdt met
langdurige aanwezigheid van
Amerikaanse troepen in Irak.
Het ministerie van defensie on
derzoekt of er meer soldaten
naar Irak moeten. De bereidwil
ligheid van andere landen om
troepen af te staan blijkt niet al
te groot.
Een aantal militaire experts in
de VS heeft inmiddels gewaar
schuwd dat er problemen drei
gen, omdat de landmacht ge
bukt gaat onder het grote be
roep dat op de manschappen
wordt gedaan.
Deel wil ook openbare excuses van Italiaanse premier
vervolg van voorpagina - Eu
roparlementariër Schulz liet
gisteravond weten geen per
soonlijke excuses van Berlus
coni meer te verlangen. Of het
Europees Parlement er ook zo
over denkt, is de vraag. Diverse
parlementsleden stelden giste
ren dat Berlusconi ook zijn ex
cuses moet maken aan het
parlement.
De fractieleiders van het EP
kwamen gisteren overeen dat
voorzitter Pat Cox de komende
dagen overleg opneemt met
het Italiaanse voorzitterschap
om te zoeken naar een 'faire
en evenwichtige oplossing'
van de crisis. Van een ultima
tum aan Berlusconi is nadruk
kelijk geen sprake. Cox is niet
van plan Berlusconi zelf te bel
len, maar wil overleggen met
mensen uit diens naaste om
geving.
Cox' inspanningen zijn er op
gericht 'te voorkomen dat we
in een situatie van crisis tussen
de Europese instellingen blij
ven hangen'. „Het is ook in het
belang van het Europees Par
lement dat het Italiaanse voor
zitterschap een succes wordt",
aldus een woordvoerder van
het parlement.
Binnen het europarlement be
staan grote meningsverschil
len over de vraag hoe men
moet reageren op Berlusconi's
verbale uithalen. De socialis
ten, de groenen en de commu
nisten vinden dat Berlusconi
onverbloemd excuses moet
maken. De Europese Volkspar
tij (EVP), de grootste fractie
van het parlement waar ook
Berlusconi's partij Forza Italia
deel van uitmaakt, vindt dat
ook Schulz excuses moet aan
bieden omdat hij Berlusconi
onheus zou hebben bejegend.
Andere EVP-ers zijn van me
ning dat de zaak nu is afge
daan omdat Berlusconi
woensdagmiddag ook in de
fractie al spijt heeft betuigd
over zijn uitlatingen. Dat is
voor de Europese socialisten
echter niet voldoende. „Hij
heeft zijn uitlatingen als voor
zitter van de Europese Raad
gedaan in het parlement. Dan
is het niet voldoende als hij el
ders binnenskamers op half
slachtige wijze spijt betuigt",
aldus een Spaanse socialist.
Europarlementariërs die Ber
lusconi er woensdag van be
schuldigden dat hij teveel grip
heeft op de Italiaanse televisie,
zullen zich daar alleen maar in
bevestigd zien. Het belangrijk
ste journaal van de staatszen-
der Rai Uno, TG1, zond de ge
wraakte opmerkingen van Ber
lusconi niet uit. Dat dreigt nu
een affaire op zich te worden.
Berlusconi heeft direct of indi
rect zeggenschap over negen
tig procent van de Italiaanse
televisiekanalen.
/t
(f
wk A1
w
-V
londen - De Britse oud-premier Margaret Thatcher
heeft gisteren in Londen de begrafenisplechtigheid
bijgewoond van haar vorige week overleden echt
genoot, sir Denis Thatcher. Geflankeerd door haar
twee kinderen, de tweeling Mark en Carol, betrad
een zichtbaar getekende Thatcher de kapel in het
Royal Hospital in de wijk Chelsea.
De privé-plechtigheid werd ook bijgewoond door
vrienden van de oud-premier en haar man en le
den van Thatchers kabinet zoals lord Parkinson,
lord Wakeham, lord Butler en Sir Bernard Ingham.
Na de plechtigheid kreeg de kist, bedekt met de
Union Jack, rode rozen en witte lelies, een eresa
luut van twaalf veteranen in vuurrood tenue. De
88 jaar geworden Denis Thatcher, door zijn echtge
note omschreven als 'de gouden draad door haar
leven', overleed vorige week donderdag.
Foto: AFP/Nicolas Asfouri
genéve/anp - De VN zijn van
daag begonnen met de evacua
tie per schip van duizenden
vluchtelingen uit Sierra Leone
die vastzitten in de belegerde
Liberiaanse hoofdstad Monro
via. In Monrovia verblijven mo
menteel meer dan 10.000
"vluchtelingen uit Sierra Leone.
Zij woonden eerst in kampen
rond de hoofdstad, maar zijn
na de recente aanvallen van re
bellen Monrovia ingevlucht.
Zeker de helft van hen heeft
aangegeven te willen vertrek
ken. Volgens de Amerikaanse
nieuwszender CNN zou de Li
beriaanse president Taylor van
de VS een ultimatum hebben
gekregen om binnen 48 uur op
te stappen. President Bush
denkt intussen na over het stu
ren van troepen naar het West-
Afrikaanse land. Hij heeft er al
diverse keren bij Taylor op aan
gedrongen om het land te ver
laten. De president van Liberia
is aangeklaagd bij het VN-oor-
logstribunaal in buurland Sierra
Leone wegens oorlogsmisda
den. De toestand in Monrovia
is dramatisch slecht na de zwa
re strijd tussen rebellen en Tay
lors troepen.
In Monrovia gingen gisteren honderden mensen de straat op om het aftreden van president Taylor en de
korpst van een interventiemacht te eisen. Foto: AP/Ben Curtis
londen/ap - Het Britse hof van
beroep heeft gisteren een scha
declaim afgewezen van vlieg
tuigpassagiers die beweren
tromboseklachten te hebben
opgelopen als gevolg van de be
perkte beenruimte bij de goed
kope plaatsen aan boord van
vliegtuigen, het zogenoemde
economy class-syndroom.
Volgens een hof van beroep in
Londen vallen de klachten van
de 24 eisers niet onder de bepa
lingen van de IATA die passa
giers bescherming bieden in
geval van ongelukken met of
aan boord van passagierstoe
stellen. Ook zijn de luchtvaart
maatschappijen niet op andere
gronden aansprakelijk voor de
medische problemen die de ei
sers als gevolg van een vlucht
hebben ondervonden, aldus de
rechter.
De advocaten van de eisers
hebben aangekondigd in be
roep te gaan bij de Law Lords,
het hoogste Britse rechtsor-
gaan. Als de eis gisteren was
toegewezen had dat geleid tot
een grootschalige gemeen
schappelijke rechtszaak van
nog eens tientallen eisers tegen
achttien luchtvaartmaatschap
pijen.
De eisers, ónder wie enkele na
bestaanden van mensen die
zijn overleden aan een trombo
se die ze hadden opgelopen tij
dens een vlucht, stellen dat
luchtvaartmaatschappijen pas
sagiers op lange vluchten in het
verleden onvoldoende hebben
gewezen op de risico's van het
lang achter elkaar met opge
trokken benen in dezelfde hou
ding zitten.
Verschillende wetenschappelij
ke onderzoeken hebben aange
toond dat passagiers tijdens
lange vluchten een verhoogde
kans op trombose hebben als
ze onvoldoende drinken en niet
een aantal korte wandelingen
maken. De bloedklonteringen
kunnen dodelijk zijn als ze via
de aderen de lohgen of het hart
bereiken. Er lopen wereldwijd
schadevergoedingsprocedures
in verband met vüegtuigtrom-
bose, waaronder één tegen de
KLM.
washington/gpd - De eerste
rechtszaken voor de speciale
Amerikaanse militaire tribuna
len zijn een stap dichterbij ge
komen. President Bush heeft
een lijstje met zes namen van
al-Qaeda-strijders naar het mi
nisterie van defensie gestuurd,
dat de knoop moet doorhakken
over de processen.
Het is de eerste keer dat Bush
kandidaten heeft geselecteerd
voor de tribunalen, die hij in
november 2001 oprichtte om
buitenlandse terroristen te be
rechten. Het is niet bekend wie
de zes gevangenen zijn. Volgens
het Pentagon zal staatssecreta
ris Wolfowitz bepalen wie te
recht moet staan voor welk
misdrijf.
De commissies wijken af van de
bestaande krijgsraden in de VS,
Op het uitspreken van de dood
straf na, is er geen unanimiteit
nodig voor een veroordeling,
Een tweederde meerderheid is
genoeg. De commissieleden
zijn rechter en jury tegelijk, en
worden per proces aangewe
zen.
Op de Amerikaanse basis
Guantanamo op Cuba is een
rechtszaal gebouwd voor de tri
bunalen, en naar verluidt zoii
er ook een executiekamer zijn
aangelegd. Op de basis worden
zo'n 680 Taliban- en al-Qae-
dastrijders vastgehouden.
jeruzalem/anp-dpa-rtr-afp -
De afgelopen weekeinde door
militante Palestijnen aangebo
den wapenstilstand begint
scheuren te vertonen. De AL
Aksa Martelaren Brigades drei
gen het bestand dat zij met Ha
rnas en de Islamitische Jihad in
acht nemen op te zeggen. De
beweging is gelieerd aan al-Fa-
tah, de groepering van presi
dent Arafat en premier Abbas.
Het dreigement kwam gisteren
na de dood van een van de lei
ders van de organisatie. De 31-
jarige Mahmoud Shawa werd in
Qalqilya doodgeschoten door
Israëlische militairen die hem
wilden arresteren. „We waar
schuwen de zionistische vijand
en vertellen hem dat wij niet stil
blijven toekijken bij de laffe
operaties tegen onze mensen",
lieten de brigades weten.
Deze schriftelijke mededeling
was minder scherp dan de drei
gementen die eerder op de dag
werden geuit tijdens de begra
fenis van Shawa. Ongeveer 5000
mensen maakten deel uit van
de begrafenisstoet in Qalqilya.
Via luidsprekers werd de bood
schap verspreid dat al-Aksa niet
meer gebonden was aan het be
stand. Binnen 24 uur zou wraak
worden genomen.
De hoge Hamasleider al-Rantis-
si liet zich in een vraaggesprek
met het persbureau Reuters ook
weinig opbeurend uit over het
vredesproces. Harnas heeft de
drie maanden durende wapen
stilstand alleen geaccepteerd
om een intem Palestijns con
flict te voorkomen. „Er is geen
enkele relatie tussen deze vrede
en échte vrede", zei hij.
Al-Rantissi, die kortgeleden een
Israëlische moordaanslag ter
nauwernood overleefde, onder-;
streepte dat het bestand eindigt
als Israël Hamasleden blijft li
quideren en Palestijnse gevan
genen niet vrijlaat. Israël liet
zich van de goede kant zien
door 52 gedetineerde Palestij
nen vrij te laten, onder wie een
hoge veiligheidsfunctionaris uit
de Gazastrook. Kolonel Sulei
man Abu Mutlaq zat sinds 5
mei vast wegens vermeende be
trokkenheid bij een aanslag in
november 2000. Volgens de Is-r
raëlische krant Ha'aretz is de
Palestijn vrijgelaten omdat er te
weinig bewijzen zouden zijn
voor een rechtszaak.
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - De Amerikaanse staat
Californië staat aan de rand van de fi
nanciële afgrond. Politieke chaos
dreigt nu een campagne om gouver
neur Gray Davis af te zetten steeds
meer vaart krijgt. Als ware het een Hol-
lywood-drama staat 'Terminator' Ar
nold Schwarzenegger in de coulissen te
wachten op de afloop van de revolte.
Gray Davis maakt zich zorgen. De
weinig geliefde gouverneur van Cali
fornië moet acht maanden na zijn
herverkiezing vechten voor zijn poli
tieke leven. En dat allemaal dankzij
een onbekende parlementariër uit
San Diego, rijk geworden met de ver
koop van alarminstallaties voor au
to's. De Republikein Darrel Issa heeft
een deel van zijn privé-vermogen in
de strijd gegooid om Davis voortijdig
uit Sacramento te verjagen.
Inwoners van Californië zijn grote
liefhebbers van directe democratie en
een van de meest opmerkelijke -
maar zeldzaam gebruikte - politieke
spelregels is de 'ophoepeluitspraak',
de recall. Een bestuurder kan ge
dwongen worden tussentijds te ver
trekken als er genoeg handtekenin
gen zijn voor een referendum over
diens afzetting, en een meerderheid
vervolgens vóór stemt.
Er zijn vóór 2 september 897.156
handtekeningen van geregistreerde
stemmers in Californië (met 34 mil
joen inwoners de grootste staat van
de VS) nodig om dit najaar of volgend
voorjaar te kunnen stemmen over
een gedwongen vertrek van Davis.
Het 'Recall Gray Davis' comité heeft
er inmiddels zo'n 400.000 verzameld.
Gray Davis dacht lang dat de actie
om hem af te zetten op niets zou uit
lopen, maar toen Issa beloofde geld
in de campagne te steken en handte
keningenjagers in grote getale opdo
ken in supermarkten en winkelcentra
kreeg het Democratische Davis-kamp
het benauwd.
Vorige week zette de gouverneur de
tegenaanval in. Hij verdedigde zich
op nationale tv tegen beschuldigin
gen dat hij de begrotingscrisis uit de
hand heeft laten lopen. Zondag rie
pen vier zakenlieden president Bush
op de campagne tegen Davis te stop
pen, om verdere schade aan de Cali-
förnische economie te voorkomen.
En er is een tegencomité van 'bezorg
de publieke leiders' opgezet die op
zijn beurt handtekeningenjagers in
huurt voor steunbetuigingen aan Da-
vis.
Davis zit in een lastig parket. Hij
wordt door een kwart van de (over
wegend Democratische) Califomi-
sche bevolking verantwoordelijk ge
houden voor het enorme begrotings
tekort, zo bleek uit een onderzoek
van het Public Policy Institute. De
staat komt meer dan 38 miljard dollar
te kort op een begroting van ongeveer
100 miljard. De gouverneur wil niet
alleen bezuinigen en lenen, maar ook
de belastingen verhogen om het gat
te dichten.
Dat laatste stuit op verzet van de Re
publikeinen in het Californische Con
gres. De Republikeinse fractie vormt
weliswaar een minderheid in beide
kamers, maar om het budget door
het Congres te krijgen moet tweeder
de van het parlement ermee instem
men. Davis heeft minstens enkele Re
publikeinse stemmen nodig. Tot dus
ver heeft hij die niet kunnen krijgen,
terwijl de termijn om de begroting
rond te krijgen al is afgelopen. De fi
nanciële afgrond nadert, en Davis
verdenkt de Republikeinen van op
zettelijke obstructie om hem te lozen.
De recall heeft publiekelijk echter
weinig steun van Republikeinen, op
Issa na. Volgens dagblad The Los An
geles Times is dat ingegeven door on
wil om de verantwoordelijkheid voor
het financiële debacle over te nemen,
en het idee dat er in 2006 betere kan
sen zijn een Republikeinse gouver
neur te leveren. Er gaan geruchten
dat Condi Rice (de veiligheidsadvi
seur van Bush) zich dan kandidaat
zou stellen. Blijft zondebok Davi? zit
ten, dan is dat een stimulans voor Ca-
lifomiërs om volgend jaar uit onvrede
op George Bush te stemmen, in
plaats van op de Democratische pre
sidentskandidaat.
Komt het referendum over Davis in
stemming, dan wordt meteen een
opvolger gekozen. De kandidaten
staan op hetzelfde stembiljet. Ieder
een die 3500 dollet betaalt, en 10.000
steunbetuigingen kan tonen, mag er
op. Wie de meeste sttyjimen krijgt
wint. Het doet er nietfbe hoeveel
mensen stemmen, zolang de meer
derheid de zittende gouverneur maar
naar huis stuurt.
Darrel Issa staat er geheid op, zo
heeft hij aangekondigd, en wellicht
ook Bill Simon, de weinig aanspre
kende Republikein die afgelopen no
vember verloor van Davis. Het mees
te rumoer is er over een mogelijke
kandidatuur van Arnold Schwarze
negger, de filmster die al een jaar of
twee flirt met het idee het voorbeeld
van Ronald Reagan te volgen.
De laatste film van de 55-jarige actie
held, Terminator 3, is in de VS net in
première gegaan, en Schwarzenegger
heeft gesuggereerd dat hij daarna de
knoop doorhakt over zijn politieke
carrière. Tegen Fox Televisie zei hij
onlangs zich in de strijd te werpen
'als Californië me nodig heeft'.
