Vogelpest kost nu al 750 miljoen
BINNENLAND
Wapensysteem verpats je niet vanaf prikbord bij supermarkt
Critici rapport Van der G. laten zich niet overtuigen
Jl
Definitief schadebedrag komt waarschijnlijk fors hoger uit
Maxima gaat allochtone
vrouwen de weg wijzen
Regering praat over meer
live-uitzendingen voetbal
Cacaobrand kleurt Zaanse lucht zwart
Donner zet mes
in subsidie aan
slachtofferhulp
Vanaf oktober
in een cel twee
gevangenen
-
PI
ndigl
gst jacht zwart
Id: 87 miljoen
haag - De jacht op zwart
van Nederlanders op bui-
idse banken heeft in an-
jaar 87 miljoen euro op-
icht. Verder staat nog voor
Ijoen euro aan vorderin-
open van FIOD- en rechts-
>n en zaken van betrapte
itingontduikers die ontken-
of in beroep zijn gegaan,
zegt een woordvoerder van
ecretaris Wijn (financi-
daag. Het meeste geld is
iden bij de bank KB Lux in
burg, waarvan de FIOD-
de namen had gekregen
1 Paajhoren bij de bankrekening-
|es. Ook is veel geld terugge-
,artl^den door medewerking van
luitse belastingdienst.
"ingifte tegen
adslid van LA
^terdam - Justitie is begon-
[met een onderzoek naar
nsterdamse raadslid
k Bakker sr. van de lokale
Itieke partij Leefbaar Am-
1. Aanleiding waren
ie aangiftes van de voormali-
iencfin en de vroegere lijf-
Iht van Bakker. Het gaat om
[bare feiten, aldus een
dvoerder van het OM die
(wil ingaan op de inhoud
[de aangifte. Volgens dag-
I Het Parool zou het gaan
?en poging tot doodslag
if zware mishandeling en
reiging met de dood. Vol-
k zijn zoon, die ook in de
zit, is er niets aan de hand
Jaat het om een lastercam-
pe.
ermaverkoper
jr Nederland
in/den haag - Als het aan
Gonzales ligt, heeft zijn
ijf ManNotlncluded aan
:inde van de zomer een
ig in Nederland. Gonza-
i IBerkoopt via internet vers
™-na aan lesbische paren en
istaande vrouwen. Het be-
dat Gonzales een jaar gele-
lin Groot-Brittannië opzet-
'hartstikke legaal', zegt hij
|De ondernemer verwacht
problemen met de autori-
Nu zijn er geen wettelij-
lemmeringen, bevestigde
;ecretaris Ross (volksge-
leid), maar op 1 januari
een nieuwe wet in wer-
J waarbij regels voor donor-
in zijn opgesteld.
er gevaarlijk
Jicijn gestolen
«dam - Uit de cabine van
achtschip in Rotterdam is
istje met zeer gevaarlijke
icijnen gestolen. De 59-ja-
Hongaarse kapitein van het
ir Zwitserse vlag varende
deed gisteren aangifte
'e inbraak in zijn hut, waar
g te slapen. De boot lag af-
lerd in de Merwehaven. De
tein werd zo goed als zeker
ïvelmd. De inbrekers na-
I naast geld en creditcards
jeen kluisje mee met zeer
larlijke medicijnen van de
tepsapotheek- Verkeerd ge-
Ik kan lijden tot coma of de
IMG: Remmers
fonds houden
cht - Het kabinet moet
esterol- en maagzuurrem-
5 in het basispakket laten
ziekenfondsverzekerden,
ers wordt het risico te groot
nensen die de geneesmid-
ji nodig hebben ze niet ge-
ken omdat ze te duur zijn.
tdvies geeft de koepelorga-
tie van artsen, KNMG, het
we kabinet. De organisatie
apeiikte gisteren haar standpunt
t notnd over de bezuinigings-
suf inen van het kabinet. KN-
lan ijvindt dat als er bezuinigd
t worden, eventueel wel
eigen bijdrage kan vragen
patiënten als ze de genees-
ielen gebruiken.
assale inspectie
Vinkenslag
UTRicHT (ANP) - Zo'n 80 in-
teurs, begeleid door 400
ers en een arrestatieteam,
)en gisteren inspecties uit-
terd in het woonwagencen-
1 Vinkenslag in Maastricht,
erden enkele caravans en
groot aantal containers, die
erkeerde plaatsen stonden,
'esleept. Ook verving het
giebedrijf Essent enkele
triciteitsmeters, waarmee
gefraudeerd. Er zijn foto's
ichtopnamen gemaakt om
innen optreden als weer
veranderen. Op 20 mei
1 ook al een massale inval
lan waarbij een groot aantal
iplantages werd ontman-
in (63) gedood
lor rooimachine
ti - Een 63-jarige man uit
emeente Sluis is gistermid-
Jij een bedrijfsongeval met
aardappelrooimachine in
'eeuwse Heille om het le-
gekomen. Volgens de poli-
'as de man met zijn kleding
1 komen te zitten in de ou-
'etse machine.
vrijdag 4 juli 2003
den haag/gpd - De vogelpest heeft tot
nu toe zeker 750 miljoen euro gekost. Dat
blijkt uit berekeningen van het LEI, het
Landbouw Economisch Instituut. Pas over
enkele maanden kan de definitieve ba
lans worden opgemaakt en zal het scha
debedrag vrijwel zeker fors hoger uitko-
Na vier maanden vleugellam te zijn ge
weest, probeert de pluimveesector lang
zaam op te krabbelen. In enkele tiental
len stallen in Brabant, Limburg en de
Betuwe scharrelen sinds een week de
'verklikkippen'. Bliiven die gezond, dan
is het vims vertrokken en kunnen de be
drijven weer worden bevolkt met nieuw
pluimvee. Intussen poogt het LEI een
eerste inschatting te maken van de scha
de. Die blijkt forser dan gevreesd. Het
verlies aan inkomsten uit de verkoop
van eieren en vlees in binnen- en bui
tenland is naar verwachting rond 500
miljoen euro. Aan het doden en ruimen
van de rond 30 miljoen dieren hangt een
prijskaartje van 270 miljoen euro. Daar
van wordt de helft vergoed door de Eu
ropese Unie. Volgens het LEI is met na
me het eerste cijfer van 500 miljoen euro
nog niet definitief. De Nederlandse ex
port van eieren en pluimveevlees zal
nog lange tijd de gevolgen ondervinden
van de vogelpestcrisis, die uiteindelijk
vier maanden heeft geduurd. Voordat de
crisis begin maart uitbrak, was Neder
land de grootste eierexporteur ter we
reld. Jaarlijks werden zeven miljard eie
ren afgezet. Het LEI veronderstelt dat
het erg moeilijk zal worden die topposi
tie opnieuw te veroveren.
den hjvag/gpd-anp - Prinses
Maxima gaat zich inzetten om
allochtone vrouwen meer bij de
Nederlandse samenleving te
betrekken. Op verzoek van het
kabinet gaat ze deel uitmaken
van een overheidscommissie
voor de integratie van allochto
ne vrouwen. Deze commissie,
die onder leiding staat van
voormalig GroenLinks-leider
Paul Rosenmöller, is gisteren
door de ministers De Geus (so
ciale zaken) en Verdonk (inte
gratie) geïnstalleerd.
De commissie gaat de komende
twee jaar aan de slag in de der
tig grootste gemeenten van ons
land. Zij zal de gemeenten van
tips voorzien om allochtone
vrouwen meer bij het maat
schappelijk leven te betrekken
(het volgen van taalcursussen
of het doen van vrijwilligers
werk) of aan een betaalde baan
te helpen. Daarbij worden ge
slaagde projecten uit het verle
den als voorbeeld gesteld. „De
commissie moet de boel aanja
gen", aldus minister De Geus
gisteren. Het kabinet is ontevre
den over de integratie van al
lochtone vrouwen. Vooral
Turkse en Marokkaanse vrou
wen staan volgens de regering
nog te veel langs de kant. Be
halve Maxima en Rosenmöller
maken ook oud-WD-leider
Hans Dijkstal en de onlangs af
getreden voorzitter van MKB-
Nederland Hans de Boer deel
uit van de commissie. Lilian
Callender, directeur van de In-
holland Hogeschool Rotterdam,
en Yasemin Tümer, directeur
bij adviesbureau KPMG, com
pleteren het zestal commissie
leden.
Prinses Méxima manifesteert
zich steeds nadrukkelijker aan
het maatschappelijke front. Ze
is al beschermvrouwe van het
Oranjefonds, dat hun als huwe
lijksgeschenk is aangeboden.
Dat fonds houdt zich bezig met
maatschappelijk welzijn en 'so
ciale samenhang'. De prinses
zit ook in de Board of Trustees
van de Prins Claus Leerstoel
(ontwikkelingssamenwerking)
zaandam - In een loods van het distribu
tiebedrijf Furness Logistics in Zaandam
woedt sinds gistermiddag een enorme
brand. De schade loopt volgens de ge
meente Zaandam in de miljoenen euro's
en de loods moet als verloren worden be
schouwd. Volgens de politie liggen in de
loods van 135 bij 115 meter en 20 meter
hoog tonnen cacao. „Voldoende grond
stof om de brand nog dagen te laten du
ren", aldus de politie. De brandweer zette
meer dan vierhonderd man in om het
vuur te bestrijden. Daarbij kreeg zij assis
tentie van korpsen uit de regio. Ook drie
blusboten zijn ingezet vanaf het Noord
zeekanaal. Defensie zette vanochtend een
Cougar-transporthelikopter afkomstig
van de luchtmachtbasis Soesterberg in bij
het blussen. De inzet van de helikopter,
die 3000 liter water kan vervoeren, was
noodzakelijk om het midden van de
brand te kunnen bereiken. Twee aangren
zende bedrijven, waaronder het distribu
tiecentrum van Albert Heijn, zijn enige
tijd ontruimd. De politie vermoedt dat de
brand is ontstaan doordat een stellage
met cacao op een lopende vorkheftruck
viel. Twee medewerkers kwamen eronder
terecht. Een kroop er vrijwel ongedeerd
onder vandaan, de tweede belandde met
verwondingen in het ziekenhuis. De rook
ontwikkeling was tot in de verre omtrek
te zien. Stankoverlast werd gemeld tot in
het westelijk havengebied van Amster
dam. De politie adviseerde omwonenden
van het terrein ramen en deuren dicht te
houden. Uit metingen is gebleken dat er
geen giftige stoffen zijn vrijgekomen.
Foto: ANP/Jeroen Oerlemans
door Ferdi Schrooten liikhpirl is nirppslntpn Oiidpians hlppf mans apvnplpns ï-ïii hppfr nna stppHs lrpr' oppn Acnpropr hppfr HiiHoianc hp
den haag/anp - De regering wil
dat meer voetbalwedstrijden uit
de eredivisie rechtstreeks wor
den uitgezonden op tv. Minis
ter Brinkhorst van economi
sche zaken en staatssecretaris
Ross (sport) hebben gisteren in
een gesprek met de NV Eredivi
sie en de KNVB druk uitgeoe
fend om hiervoor niet langer
exclusief in zee te gaan met de
betaalzender Canal+.
De NV Eredivisie heeft in het
verleden afspraken gemaakt
met Canal+ om niet meer dan
10 of 20 procent van de wed
strijden uit te zenden. Daardoor
bleef de belangstelling van de
liefhebbers voor de samenvat
tingen van Studio Sport leven
dig, en kon de NV Eredivisie na
mens de voetbalclubs ook met
de NOS een gunstig contract af
sluiten voor het wekelijkse
voetbaloverzicht.
Canal+ blijkt zich in de praktijk
vooral te beperken tot de wed
strijden van de grote drie uit de
hoogste voetbalcompetitie, dus
PSV, Ajax en Feyenoord. Vol
gens Brinkhorst bestaat er ook
belangstelling voor degradatie-
advertentie)
door Ferdi Schrooten
Amsterdam - Lijdt Volkert van der G.
aan het syndroom van Asperger, of niet?
Twee deskundigen beweerden gisteren
dat het Pieter Baan Centrum mogelijk
deze autistische aandoening over het
hoofd heeft gezien. Maar het PBC verze
kert dat de moordenaar van Pim For-
tuyn niet lijdt aan het syndroom en dus
volledig toerekeningsvatbaar is. Noch
het openbaar ministerie (OM), noch de
advocaten van de 33-jarige Harderwijker
hebben behoefte aan nader onderzoek
van Van der G.
Psycholoog Oudejans van het PBC ver
klaarde dat bij het onderzoek van Van
der G. ook is gekeken naar het syn
droom van Asperger en dat die moge
lijkheid is uitgesloten. Oudejans bleef
erbij dat Van der G. alleen lijdt aan een
dwangmatige persoonlijkheidsstoornis,
die niet in verband kan worden gebracht
met de moord op Fortuyn. Vandaar dat
Van der G. volledig toerekeningsvatbaar
is verklaard en niet in aanmerlöng komt
voor tbs.
Twee andere deskundigen hielden na
langdurige ondervraging vol dat Van der
G. wel degelijk aan Asperger zou kunnen
lijden. Mensen met deze vorm van au
tisme zitten in starre denk- en gedrags
patronen en maken moeilijk contact.
Het ziektebeeld komt vooral voor bij
hoogbegaafden. De deskundigen zien
symptomen terug bij Van der G., zoals
de kille planning van de moord en het
gebrek aan inlevingsvermogen in ander
mans gevoelens. „Hij heeft nog steeds
niet actief spijt betuigd", aldus hoogle
raar forensische psychologie De Ruiter,
die fel uithaalde naar het PBC.
Als Van der G. inderdaad aan de autisti
sche stoornis lijdt, kan dat een rol heb
ben gespeeld bij de moord, zegt kinder
en jeugdpsycholoog Oosterhoff. De Rui
ter is van mening dat Van der G. in dat
geval behandeld moet worden om her
haling te voorkomen. Tbs komt dan in
beeld. „Genezen "kan niet, maar er zijn
wel therapieën waardoor mensen na
verloop van tijd weer in de maatschappij
kunnen functioneren."
De beide critici van het PBC-rapport lie
ten zich niet overtuigen door Oudejans.
Die noemde een aantal voorbeelden
waaruit zou blijken dat Van der G. 'ze
ker' geen Asperger heeft. Oudejans be
schreef onder meer hoe Van der G.
diens dochter op de schouder van de
psycholoog plaatste en haar weer optil
de toen hij de ongemakkelijke reactie
van de deskundige zag. „Iemand met
Asperger pikt zo'n signaal niet op."
Ook wist Van der G. zich binnen het
PBC prima staande te houden in een
groep en heeft hij gevoel voor humor.
Oudejans: „Mensen met Asperger be
grijpen grapjes en dubbele bodems vaak
niet."
Volgens Oosterhoff en De Ruiter is voor
het vaststellen van de autistische aan
doening gericht onderzoek nodig. Op
het eerste gezicht zou zelfs voor deskun
digen niet altijd duidelijk zijn dat ze met
'Asperger' van doen hebben.
door Lianne Sleutjes
den haag - 'Te koop: 29 Fi6's. Kunnen
ook 's nachts vliegen en bombarderen.'
Nederland gooit strategisch defensie
materieel in de verkoop: van kanonnen
tot mijnenjagers. Advertenties worden
niet gezet maar een beetje ingewijde
weet waar andere landen op azen.
Een hapje geitenoog om een tweede
hands fregat te slijten? Voormalig de
fensie-staatssecretaris Jan Gmelich
Meijling lepelde zo'n Arabische amuse
met gespeelde smaak naar binnen. Zo
lang hij thuis maar kon vertellen dat
de boel was verkocht.
Cees van der Knaap, de huidige staats
secretaris, moet heel wat exotische
bordjes leeg eten als hij al het materi
eel wil slijten dat Defensie te koop
aanbiedt. Als een moderne marketent
ster doet Nederland F16-jachtvliegtui
gen, Apache-helikopters, Orion-pa-
trouillevliegtuigen, raketten, kanon
nen, fregatten en mijnenjagers in de
aanbieding.
„Ja, dat is kapitaalvernietiging",
beaamt een woordvoerder van Defen
sie. „Maar we hebben nu eenmaal be
paalde dingen minder nodig vanwege
de bezuinigingen. Die worden ver
kocht zodat we toch nog geld binnen
krijgen."
Afgeschreven landrovers of vrachtwa
gens zijn snel aan de man gebracht.
De dienst Domeinen slijt ze via open
bare verkopen. Maar een wapensys
teem verpats je niet vanaf het prikbord
bij de supermarkt. Strategische goede
ren gaan nooit naar particulieren.
'Government to government', is het
credo, en dan zijn die governments
nog het liefst Navo-bondgenoten.
Defensie moet ook deze Apache-helikopter zien te slijten.
Archieffoto: GPD/Phil Nijhuis
„Die wereld is niet zo ingewikkeld
hoor. Men weet van elkaar wat men
bezit en wat men nodig heeft", zegt
Gmelich Meijling, staatssecretaris in
het eerste paarse kabinet. „Elk land
heeft een defensieplan waarin je dat
precies kunt lezen. Bovendien zie je
collega-bewindslieden op diverse dë-
fensiebeurzen die overal over de we
reld worden gehouden. Je maakt dan
je wensen kenbaar: 'Als dit of dat bij
jullie over is, klop dan eens bij ons
aan'."
Anders zijn er nog altijd de defensie
attachés die wereldwijd op Nederland
se ambassades werken. „Die houden
steeds in de gaten met welke regio's
zaken te doen zijn. Zij lopen met aller
lei lijstjes in hun achterzak rond", al
dus de defensie-woordvoerder.
In de afgelopen vijf jaar heeft het de
partement voor ruim 700 miljoen euro
aan materieel verkocht. Daar zaten bij
voorbeeld vier fregatten bij waar nu de
Grieken mee varen, 57 Leopard-2
tanks waar Noren in rijden en acht
Flycatcher-radarsystemen die Ierland
nu gebruikt. De opbrengst houdt het
ministerie voor het grootste deel zelf;
dat heeft ook de uitgave gedaan. Het
ministerie van financiën krijgt een
klein deel van de opbrengst: jaarlijks
13 tot 14 miljoen euro.
Wat Defensie nu denkt te krijgen voor
de overtollige spullen en terreinen, wil
zij niet bekendmaken. Die calculatie
wordt pas openbaar met prinsjesdag.
Gezien de opbrengsten uit het verle
den lijkt echter een schatting van een
dikke 500 miljoen euro gerechtvaar
digd voor de komende vijf a tien jaar.
Dat bedrag komt bovenop de 553 mil
joen euro die was ingeboekt voor al
eerder geplande goederen* erkoop tot
aan 2007.
Niet elk land mag aan de Defensie
kassa een jachtvliegtuig afrekenen. Er
gelden strikte export-regels waar de
ministeries van economische en bui
tenlandse zaken met argusogen naar
kijken. Zo hoeft Iran niet te bellen over
de prijs van de zes overtollige Apaches.
Aan landen in spanningsgebieden
wordt immers niet verkocht. Evenmin
aan een regering die de mensenrech
ten schendt of aan ontwikkelingslan
den die te veel geld aan defensie uitge
ven.
Wat wel gebeurt, is dat Defensie haar
materieel verkoopt aan een Neder
lands bedrijf dat er vervolgens de boer
mee opgaat. Maar ook dan gelden de
sfrikte export-regels.
„Zo hebben we aan de Verenigde Ara
bische Emiraten twee S-fregatten ver
kocht", herinnert Gmelich Meijling
zich zijn mooiste deal, eentje uit 1996.
De fregatten waren eest verkocht aan
een consortium van de Koninklijke
Schelde en Holland Signaal Appara
ten.
Als staatssecretaris heb je dan een
functie door naar de VAE te gaan en te
zeggen dat het goed materiaal is. Kijk,
de basis van een deal is eenvoudig: je
spreekt met collega's en weet wat ze
nodig hebben. Maar de uitvoering is
ingewikkelder. Je aanbieding moet
goed zijn, je hebt concurrentie van an
dere landen die ook hun goederen wil
len verkopen.'.' Dus moet je de deal
mooi verpakken. Je doet een mooie ro
se strik om het fregat: er worden reser
ve-onderdelen geleverd, het onder
houd is inbegrepen en de marine van
de VAE krijgt een eigen opleidings
school.
„Die VAE-deal was er een van lange
adem, hij duurde twee tot tweeëneen
half jaar. Er was veel concurrentie.
Materieelverkopen
Van 1992 tot 2002 kreeg het minis
terie van defensie 1,3 miljard euro
doorverkoop van materieel en on
roerende zaken. Vorig jaar ging
het om bijna 42 miljoen euro.
Wat zoal aan de man werd ge
bracht:
1992:3 S-fregatten (Griekenland)
1993:13 M-11 O-Houwitsers (Bah
rein)
1994:599 YPR-765 voertuigen
(Egypte)
1995:87 M-109-Houwitsers (Ver
enigde Arabische Emiraten)
1996: 2 S-fregatten (VAE), 114 Leo-
pard-2 tanks (Oostenrijk)
1997:1 fregat (Griekenland). 150
vrachtwagens (Botswana)
1998:200 tanks (Chili via RDM).
30 tanks (Griekenland)
2001:57 Leopard-2 tanks (Noor
wegen), 10 bergingstanks en S-fre-
gat (Griekenland)
2002:1 fregat (Griekenland), 8 ge
nietanks en 1 bergingstank (Noor
wegen),
5-F-27 vliegtuigen (Engelse firma),
8 Flycatcher-radarsystemen (Ier
land)
2003:1 fregat (Griekenland)
Dan is het heel belangrijk dat je als
overheid aan de andere overheden laat
weten dat je achter de artikelen staat",
onthult Gmelich Meijling zijn ver
kooptruc. Met het contract was uitein
delijk 350 miljoen gulden gemoeid.
Dat ene glibberige geitenoog, och dat
had hij er graag voor over.
wedstrijden, streekderby"s en
wedstrijden waarbij Europees
voetbal in het geding is. Boven
dien hebben relatief weinig
voetballiefhebbers een abonne
ment op Canal+. Niet alleen de
NOS en Canal+ zouden tuk zijn
op wedstrijden uit de eredivisie,
maar ook andere tv-zenders.
Directeur Herremans van de
NV Eredivisie bestreed dat na
afloop van het overleg met de
bewindslieden. De tv-zenders
kijken volgens hem ook naar al
ternatieven zoals buitenlands
voetbal en Formule 1. Niette
min is met de bewindslieden
afgesproken dat eind deze
maand opnieuw wordt gespro
ken. Aanleiding is een recente
uitspraak van de Nederlandse
Mededingingsautoriteit (NMa).
Die bepaalde dat de NV Eredi
visie niet langer namens de
voetbalclubs mag onderhande
len over de uitzendrechten met
Canal+. Volgens Herremans
zijn de clubs afzonderlijk in ge
sprek gesprek met Canal+ en
sluiten ze alle achttien voor het
komende seizoen ieder apart
een contract met deze zender.
den haag/gpd - Minister Don
ner van justitie gaat de subsidie
korten van een dertigtal instel
lingen en organisaties op het
terrein van justitie en hulp aan
asielzoekers. Het gaat om orga
nisaties als Slachtofferhulp,
Vluchtelingenwerk en Halt Ne
derland, dat zich bezighoudt
met het bestrijden van de
jeugdcriminaliteit.
De organisaties hebben deze
week een brief gekregen waarin
Donner aankondigt dat hij bij
elkaar elf miljoen op hun subsi
dies zal bezuinigen. Dit jaar gaf
Justitie nog 195 miljoen euro uit
aan subsidies.
Donner heeft bij het bepalen
van de bezuiniging gekeken
naar de instellingen die niet di
rect kerntaken van het ministe
rie ondersteunen.
Eerder deze week maakte mi
nister Hoogervorst (volksge
zondheid) al bekend dat 300 or
ganisaties in de zorg- en wel
zijnssector volgend jaar minder
subsidie krijgen.
den haag/gpd - Gevangenisper
soneel en vakbonden hebben
hun verzet tegen het plaatsen
van twee gevangenen in een cel
opgegeven. In oktober zullen
voor het eerst twee gevangenen
op een cel komen te zitten.
Het gerechtshof in Amsterdam
oordeelde gistdren dat de toe
zeggingen over de veiligheid die
Justitie het gevangenisperso
neel had gedaan, hard genoeg
waren. Daarmee werden de ge
zamenlijke ondernemingsra
den, die een kort geding had
den aangespannen, in het on
gelijk gesteld. Kort na de rechts
zaak sloten de bonden en de
Directie Gevangeniswezen van
het ministerie van justitie een
convenant over de invulling
van die veiligheidsmaatregelen,
zoals speciale trainingen voor
gevangenbewaarders. Ook
moeten er altijd twee bewaar
ders aanwezig zijn bij het ope
nen van een meermanscel.
Minister Donner verwacht dui
zend extra plaatsen door deze
maatregel.
