Het einde van Korrelatie
GESPREK VAN DE DAG
Stank als antwoord op zinloos geweld
Oleg Zjirov wil Rusland een lesje leren
'Waar kunnen we?
nu naartoe?'
donderdag 12 juni 2003
DAGELIJKS LEVEN
NÊE^HOorZ-... HET I? NIET M£.r E.TkJ<J
MENSELIJK
Een VOS heeft in de afgelopen
nacht in Burgers' Zoo in Arnhem
minstens elf PINGUÏNS gedood.
Ongeveer zes pinguïns zijn gewond
geraakt. Daarvan moet de dierentuin
er waarschijnlijk minstens twee la
ten inslapen. Dat heeft directeur A.
van Hooff vandaag gemeld. Van
Hooff spreekt van een 'klein drama'
Het is volgens hem niet te voorko
men dat zich zo nu en dan een 'ro
ver' toegang verschaft tot het 45
hectare grote park. Een vos die zich
stort op een groep dieren waarin pa
niek uitbreekt, ontaardt in een
'moordenaar', aldus de directeur.
Het zijn vaak juist de rustige men
sen die gevoelig zijn voor STRESS.
Druktemakers daarentegen, die zich
door niets of niemand laten aflei
den, zijn veel minder gevoelig voor
spanning en krijgen ook minder snel
een depressie en raken minder gauw
opgebrand. Dat blijkt uit onderzoek
van biologe Veenema aan de Rijks
universiteit Groningen (RuG).
Veenema komt tot de conclusie na
een onderzoek onder muizen'.
In het zeehondenwad van Ouwe
hands Dierenpark in Rhenen heeft
een ZEEHONDJE gisteren kennis
gemaakt met speciale geluidsappa
ratuur. Deze apparatuur wordt ge
plaatst in opdracht van Rijkswater
staat en TNO. Onderzoekers meten
zo de effecten van akoestische ge
luiden op zeehonden. Er wordt ge
meten hoe ver de dieren van diverse
geluiden wegzwemmen. De onder
watersignalen gaan in de toekomst
gebruikt worden om te voorkomen
dat schepen in ondiep water aan de
grond lopen of op elkaar botsen.
Foto: ANP
Wetenschappers hebben in Ethiopië
160.000 jaar oude fossiele SCHE-
DELRESTEN gevonden van de 'mo
derne mens', de Homo sapiens. De
ze resten van drie personen zijn
60.000 jaar ouder dan de resten die
tot dusver golden als de oudste over
blijfselen van de Homo sapiens, zo
meldt het wetenschappelijke blad
Nature in de jongste editie. De
vondsten ondersteunen de theorie
dat de moderne mens uit Afrika
stamt. Een andere stroming stelt dat
de Homo sapiens in verschillende,
regio's tot wasdom kwam. De zoge
heten Out of Africa-gedachte wint al
steeds meer wetenschappelijke
steun, hoewel de 'harde' bewijzen
volgens critici tot dusver gering of
fragmentarisch zijn. De jongste be
kendmaking levert volgens Nature
nieuwe ondersteuning voor de Afri-
ka-theorie. Foto: AP
Het rechterbeen van de Franse ac
teur GUILLAUME DEPARDIEU is
vorige week afgezet. De 32-jarige
Depardieu, zoon van Gerard Depar-
dieu, leed ondraaglijke pijnen door
een bacteriële infectie in zijn been,
die hij opliep bij een operatie die hij
moest ondergaan na een val die hij
in 1996 maakte van zijn motor. Vo
rige maand maakte hij bekend dat
hij had besloten zijn been te laten
amputeren. Depardieu is met zijn
vader te zien in de vorig jaar ver
schenen film 'Aimeton père'. In
1991 speelde hij ook al eens met
zijn vader in een film, 'Tous les mat
ins du monde'.
De populaire Amerikaanse tv-presentator JERRY SPRINGER heeft een website
opgezet om te meten hoeveel mensen er op hem zouden stemmen als hij zich
kandidaat zou stellen voor een zetel in de Senaat voor de staat Ohio. Via de web
site worden onder meer t-shirts met zijn beeltenis en cd's met door hem gezon
gen countryklassiekers verkocht. De Democraat Springer reist momenteel door
de staat Ohio om te peilen hoe groot de steun voor zijn politieke carrière onder
de kiezers is. De 59-jarige tv-presentator zegt zich vooral te richten op mensen
die gewoonlijk niet gaan stemmen. Op basis van het aantal bezoekers van zijn
website www.runjerryrun.com wil Springer besluiten of hij zich kandidaat stelt
voor de senaatsverkiezingen van 2004. Foto: AP
Twee jaar geleden kwam een van zijn
vier dochters thuis met een jaap in haar
wenkbrauw. Zomaar opgedaan door
een dronken slungel in het centrum van
Eindhoven terwijl ze stond te wachten
op een taxi. Zijn frustratie over dit zinlo
ze geweld bracht Willem van Woezik tot
een uitvinding: de smile protector.
Willem van Woezik gebruikte zijn vader
lijke woede en machteloosheid om zelf
een antwoord te vinden op geweld op
straat. „Ik was tot alles in staat toen ik
mijn dochter zag staan. Niet schrikken
pap, maar natuurlijk schrik je. Dat litte
ken in haar wenkbrauw gaat niet meer
weg. Ik vond het tijd om iets te gaan
doen. Het was een natuurdocumentai-
re die hem op het goede spoor zette.
Van Woeziks uitvinding is letterlijk een
afgeleide van het stinkdier.Als een
stinkdier wordt aangevallen en zijn ver
dedigingsmechanisme gebruikt, maak
je echt wel dat je wegkomt."
Samen met een bevriend technisch in
genieur ging de gepensioneerde Van
Woezik aan de slag. Hij benaderde een
Franse parfumfirma die voor hem een
indringend stinkend goedje ontwikkel
de. Puur natuur, op oliebasis, maar een
snuifje aan het flesje blijft je nog uren
heugen. De stank ruikt naar een mix van
smeerolie, uien en zweet. Niet te har
den. Om het toe te kunnen passen,
maakte de Nuenenaar een op een aan
steker lijkende houder met daarop een
vergrendelde zwarte knop. Een druk er
op en de binnenin bevestigde cilinder
wordt geruisloos ontgrendeld en de
vloeistof wordt in een keer in een ferme
straal naar buiten geperst. De belager
wordt tot op tien meter afstand getrak
teerd op vier milliliter 'parfum'.
Van Woezik: „Het spul is niet gevaarlijk
voor je gezondheid, het prikt niet, het
doet niets anders dan ontiegelijk stin
ken. Het blijft maanden in je kleding
hangen, ook na een wasbeurt. Ideaal
voor etterbakken die anderen lastig val
len, die kunnen hun avond wel verge
ten, want je moet je echt snel gaan om
kleden. Mensen die een bivakmuts of
helm dragen, gooien 'm vanzelf wel af
want je snakt naar frisse lucht."
Juridisch zitten er volgens Van Woezik
geen haken en ogen aan zijn uitvinding.
„Er bestaan geen wetten die het dragen
van parfum verbieden. Pepperspray is
verboden maar die stof bijt ook enorm.
Vandaar dat ik het de 'smile-protector'
heb genoemd. Je kunt jezelf met een
lach verdedigen en de belager heeft
geen idee wat hem overkomt."
Een van Van Woeziks' dochters die in
Italië woont, heeft haar baan als mana
ger bij de KLM inmiddels opgezegd en
houdt zich nu bezig met de patentaan-
vraag. Een fabrikant is al gevonden en
een Eindhovense groothandel die veel
zaken doet met tankstations wil het pro
duct gaan leveren.
Eigenlijk ontbreek het Van Woezik al
leen nog aan geld om het te produce
ren. Zijn spaarcenten heeft ie er al inge
stoken. Het prototype is nu nog van
staal gemaakt, maar de bedoeling is het
van kunststof te vervaardigen. De hou
der kan niet zelf gevuld worden, maar
ook daar heeft Van Woezik een oplos
sing voor. „Bij de houder leveren we
een kaart die je in moet vullen. Waar en
wanneer heb je het gebruikt en dat lever
je in bij de winkelier of verkoper. Die
stuurt het op en je krijgt een gevulde
houder tegen korting terug. Een soort
van statiegeld principe."
Lizette van Neer
Van Woezik heeft een stinkend middel tegen
weid bedacht. Foto: GPD/Jurriaan Balke
in<
vc
■doe
jiete
pbr;
anti
leef
jtofft
In;
n-zl
e Hl
naa
tera
Iu>
>m i:
Dat
■den
?Ev<
Vel
De Stichting Korrelatie
houdt eind dit jaar wegens
gebrek aan financiële midde
len op te bestaan. De meeste
mensen kennen Korrelatie van het telefoonnummer
dat in beeld verschijnt na afloop van tv-program-
ma's die heftige reacties kunnen losmaken. De
stichting, die bijna veertig jaar geleden werd opge
richt en momenteel 55 medewerkers in dienst heeft,
voorziet nog altijd in een behoefte.
De eerste keer dat in Nederland een telefoon
team klaar zat om gesprekken te voeren met
mensen die het thuis moeilijk hadden, was op
kerstavond 1964. De AVRO zond op die avond
een radioprogramma uit, waarin veel aandacht
werd besteed aan de gevoelens die mensen tij
dens Kerstmis overvallen. Drie vrijwilligers zaten
in de studio aan de telefoon, voor het geval er ie
mand een persoonlijk verhaal kwijt wilde. Die te-
lefoonwacht bestond uit majoor Van Dalen van
het Leger des Heils, dominee A. Klamer en de
toenmalige priester Dolf Coppes, die later Twee
de-Kamerlid zou worden voor de Politieke Partij
Radikalen. Ze hadden alle drie de beschikking
over een telefoontoestel, waarvan de nummers
tijdens de radio-uitzending regelmatig werden
genoemd.
Niemand van dat trio had zich van tevoren gerea
liseerd wat dat teweeg zou brengen. Van half ne
gen tot na twaalf uur 's nachts waren de drie
nummers onafgebroken in gesprek. „Onvoorstel
baar hoeveel leed er in Nederland heerst. De ge
sprekken waren nauwelijks te verwerken", ver
zuchtte Coppes na afloop. De AVRO herhaalde
het initiatief op Tweede Kerstdag, en ook toen
stonden de drie telefoontoestellen roodgloeiend.
De Stichting Correlatie, die al snel door Coppes
werd opgericht, was in die beginperiode veelvul
dig via de radio te horen. Coppes hield elke twee
weken een radiopraatje voor de AVRO, en dat le
verde telkens weer een stroom aan reacties op.
Ook in de dagen na de uitzendingen bleven de
vragen en noodkreten binnenkomen. Er ont
stond dus al snel behoefte aan een min of meer
permanente bezetting van de hulplijnen.
Hoe groot de behoefte aan soortgelijke hulp ook
was, Correlatie (in de jaren zeventig omgedoopt
tot Korrelatie) was zelf zelden zonder zorgen. In
de eerste jaren na de oprichting overleefde de
'stichting zonder winstoogmerk' uitsluitend op
de bijdragen van contribuanten en van mensen
die een gift overmaakten. Later kreeg de organi
satie een jaarlijkse subsidie van het ministerie
van CRM (Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk
Werk). In 1982 bedroeg deze overheidsbijdrage
een half miljoen gulden, net genoeg om zes be
roepskrachten aan het werk te kunnen houden.
Maar ook toen al was er sprake van bezuinigin
gen. Minister Brinkman dreigde in de jaren tach
tig met een korting van tien procent op de subsi
die omdat ook toen de overheidsfinanciën moes
ten worden beteugeld. Er is dus in al die jaren
weinig veranderd.
Korrelatie heeft een uitgebreid registratiesysteem,
waaraan alle medewerkers hun steentje moeten
bijdrage. Alle telefoongesprekken en e-mails (bij
na zevenduizend in 2002) dienen centraal te wor
den geregistreerd. Korrelatie is daardoor in staat
om van dag tot dag te zien welke vragen en pro
blemen leven in de maatschappij. Aan het einde
van elk jaar wordt een 'Gespreksonderwerpen
Top 10' samengesteld. Relatieproblemen, depres
sies en rouwverwerking zijn vaste klanten in deze
Top 10. Vorig jaar bleek de 'organisatie van de
zorg' een opvallend nieuwe 'binnenkomer'.
Gijsbert Spierenburg
Waar moeten we nu nog uithuilen, nu de ur. 1
Stichting Korrelatie na veertig jaar noodglede
dwongen ophoudt te bestaan? Waar moe n Be
de mensen die eenzaam of wanhopig zijn, imei
chamelijk of geestelijk in de knoei zitten of ïoni
woon geen gat meer inzien nu in hemelsnaa lgen
nog naartoe met hun problemen? the
Het zijn vragen waar directeur Dorke Huijbregts van 'de igen
tionale uithuilschouder' Korrelatie zich nauwelijks raad
weet. Eén ding weet ze zeker: het grote publiek zal varjlgg
opheffing van Korrelatie absoluut de gevolgen ondenl
den. De stichting blijkt namelijk nog steeds in een gr<ff|g
behoefte te voorzien. De laatste tijd hebben zich gerr
deld per jaar zo'n 55.000 mensen per telefoon of e-r
tot Korrelatie gericht. roorl
Een tweede organisatie die op zo'n grote schaal prt jelof
sionele en onafhankelijke hulp biedt en het publiek ijkst
voorlichting en informatie verschaft, bestaat niet,; vriji
Dorke Huijbregts. „Met Korrelatie verdwijnt de ins uur
tie die raad weet met alle vragen tussen wieg en j ird a
Er is in het land geen andere instelling die zó laag erde
rempelig per telefoon of e-mail te bereiken is. Me liteit
me die laagdrempeligheid is een heel belangrijke ibiri»
tor. Mensen kunnen bij Korrelatie direct met al hiagvt
problemen terecht. Als zodanig is Korrelatie dus wac
enorm vangnet. Ik vrees dat de mensen met hun leer
gen niet zo snel bij een andere organisatie zullen 1 eft d
kloppen. Doen ze dat wél, dan zullen ze ongetwijfeld g l All
bruik gaan maken van duurdere voorzieningen of worden ze weer v« dlar
kastje naar de muur gestuurd." De telefonische hulp- en adviesorgar ng r«
tie sluit per 1 januari haar lijnen door het wegvallen van de overheid'
sidie (880.000 euro per jaar). De 55 medewerkers wacht ontslag. Het fk.
sluit van minister Hoogervorst (WD, volksgezondheid) wekt slechts
grip. Nog in 1998 wees de overheid Korrelatie juist een telefonische i |f|
matie- en wegwijsfunctie toe. Voortaan kon Korrelatie het publiek d(
wijzen in de doolhof van instellingen, regels en voorzieningen op het uysi
bied van zorg en welzijn. Nu verzuimt de overheid die functie plotsel ns v£
verder te financieren. Die tegenstrijdigheid vindt Dorke Huijbregts 01 te Hi
grijpelijk. „De taak van Korrelatie, ook op het terrein van de gezondh lelijk
voorlichting, wordt politiek breed gedragen en is recent nog is geëva stter
eerd en positief bevonden. Vorig jaar vond het ministerie het nog ve ter v
woord Korrelatie een aanvullende subsidie te verstrekken voor een e Vage
enter e-mail-managementsysteem en nu is er opeens geen geld met le uit
Volgens een NIPO-onderzoek, uitgevoerd in 2002, kent 95 procent vatjaan:
Nederlanders Korrelatie. Tachtig procent is van mening dat Korrelatii oeke
haar subsidie moet behouden en één op de drie Nederlanders pleit z teve
voor méér subsidie.
Huijbregts geeft de strijd nog niet op. „Ik ben vechtlustig en boos te^st ge
Als we ons werk nou niet goed deden of door het grote publiek metisbru
onvoldoende naar huis waren gestuurd, zal men mij niet horen. Maaathij
derin
chv
ijken
op si
tingi
tegendeel is het geval. Daarom voel ik me redelijk machteloos.
Toptien van 2002
1. Relatieproblemen (echtscheiding, omgangsregelingen, relatieversl;
en ontrouw bijvoorbeeld)
2. Seksualiteit en zwangerschap (voorbehoedmiddelen, abortus en bf
voorbeeld seksuele problemen) *1-.
3. Depressies (depressie, manisch depressiviteit, suïcidaliteit) £lv
4. Problemen tussen ouders en kinderen (over opvoeding bijvoorbeel
5. Rouw (verwerking van: sterfgevallen, trauma's, euthanasie en suïc|/x-i
6. Welzijn (schulden, juridische problemen, wonen en arbeid etc.) '"-I
7. Organisatie van de zorg (over beschikbaarheid, toegankelijkheid,
tenregeling)
8. Seksueel geweld (incest, verkrachting en valse beschuldiging bijvo en w
beeld) amel
9. Mishandeling (vrouwen- en kindermishandeling) I"c*nl
10. Verslaving (alcohol, drugs, medicijnen en bijvoorbeeld gokverslav 01
olitie
-frrhei
De Nederlandse Rus Oleg Zjirov
eist van de Russische regering 2,7
miljoen dollar schadevergoeding
voor de dood van zijn vrouw Na-
talja vorig jaar tijdens het gijze
lingsdrama in het Nord Ost-thea-
ter in Moskou. De kans op succes
is miniem, maar Zjirov wil Rus
land vooral een lesje leren. „De
volgende keer zullen de autoritei
ten meer respect tonen voor het
menselijk leven."
Oleg Zjirov is een beroemdheid in
Rusland. Landelijke televisiezen
ders halen de consultant uit Bilt-
hoven voor de camera, het presti
gieuze dagblad Izvestia plaatst
een interview met de Zjirov op de
voorpagina en radioverslaggevers
volgen iedere stap van de Neder
landse Rus op de voet. Steeds
weer herhaalt Zjirov zijn verhaal.
De bestorming van het door Tsje-
tsjenen gegijzelde theater was on
nodig, de autoriteiten dwars
boomden doelbewust de vrijlating
van buitenlandse gijzelaars, het
prestige van de staat ging weer
eens boven het leven van het indi
vidu. Met minachting in zijn stem
herhaalt hij de woorden van pre
sident Poetin onmiddellijk na de
bestorming van het theater: Rus
land is niet op de knieën gekre
gen. „Dat was blijkbaar het enige
wat telde."
In de sobere federale rechtbank in
het centrum van Moskou kan Zji
rov de onverschilligheid van de
Russische autoriteiten nog steeds
niet bevatten. Meer dan vijfdui
zend brieven kreeg hij van Neder
landers. Wildvreemden probeer
den hem te troosten, condoleer
den hem met het verlies van zijn
vrouw Natalja en wensten zijn 15-
jarige zoontje Dimitri, die de gij
zeling overleefde, sterkte bij de
verwerking van de tragedie. „Al
leen van de Russische overheid
hem ik nooit iets gehoord. Niet
eens een briefje van medeleven."
Nu eist Zjirov van de Russische
overheid 2,7 miljoen dollar scha
devergoeding: 1,7 miljoen dollar
voor de materiële schade en 1
miljoen dollar voor de morele
schade. Het zal een lang proces
worden, zo blijkt al op de eerste
procesdag. Na de uitwisseling van
een paar formaliteiten is de zitting
weer voorbij. Zjirov is amper een
paar minuten in de rechtszaal ge
weest. „Dit had ik wel verwacht.
Het was een beetje show."
Zjirovs ijdele advocaat Troenov
geeft dan al weer vol overgave in
terviews aan de Russische media.
Hij voorspelt een gang naar het
internationale gerechtshof in
Straatsburg. „Troenov praat liever
met journalisten dan dat hij echt
iets doet", glimlacht Zjirov. Erg
veel vertrouwen heeft hij niet in
de ietwat louche raadsheer, die al
le nabestaanden bijstaat. Een al
ternatief is er niet. Gerenommeer
de advocaten willen hun vingers
niet branden aan de zaak.
„Ik ben in Nederland bij advocaat
Wladimiroff geweest. Die vertelde
me dat we geen schijn van kans
maken. Het probleem is dat de
Russische autoriteiten alle bewij
zen voor nalatigheid achterhou
den. De nabestaanden weten
niets over de dood van hun fami
lieleden. Ik heb een briefje gekre
gen met de bevestiging van de
dood van mijn vrouw, maar zon
der plaats, tijdstip en doodsoor
zaak. Het is alsof er een aanrijding
is geweest, maar de chauffeur, het
voertuig en de plaats van het on
geval zijn onbekend. Het wordt
dan moeilijk om nalatigheid te
bewijzen."
Zjirov maakt zich weinig illusies
over de 2,7 miljoen dollar schade
vergoeding. „Het belangrijkste
voor mij zijn excuses. En ik wil ze
een lesje leren. Door deze rechts
zaken zullen ze de volgende keer
misschien niet zo makkelijk over
gaan tot een risicovolle bestol
ming. De grote belangstelling
de Russische media voor mijj
verhaal geeft me hoop. Er i:
baar toch iets veranderd in (f
land."
Frank Hendrickx
