REGIO
Ticket voor de Europese top
Voorgangers kiezen met een loting
Universiteit
moet zo sportief zijn 'probleem Diekstra'
op te lossen
Universiteiten van Leiden en Oxford helpen 'leiders' cultuurverschillen overbruggen
HOC 970
NAVRAAG
C2000 moest het communicatiesysteem van de toekomst worden
voor politie, brandweer en ambulance. Eén systeem voor alle dien
sten dat niet meer afgeluisterd zou kunnen worden door scanner
luisteraars. In 2000 zou het ingevoerd worden, maar zover is het nog
steeds niet. Inmiddels hebben tal van hulpdiensten al op eigen kos-
j ten nieuwe
Ik kan over C2000 geen «mmumca-
1 y tieapparatuur
zinnig woord meer zeggen aangeschaft.
En ondertus
sen blijven er problemen opduiken die de invoering van C2000 nog
onzekerder maken. Werd enige tijd geleden duidelijk dat het 'sys
teem van de toekomst' medische apparatuur stoort, deze week ont
hulde het NOS Journaal dat het communicatiesysteem honderden
miljoenen euro's meer gaat kosten dan begroot. Navraag bij CHRIS
VAN DER VEN waarnemend hoofd Ambulanceverpleegkundige van
de Brandweer en Ambulancedienst in Leiden.
Van welke communicatiemidde
len maken politie, brandweer
en ambulancediensten op dit
moment gebruik?
,,lk heb geen flauw idee hoe het
heet en heb ook geen idee waar
andere diensten mee werken.
Maar wij werken met een geslo
ten systeem voor brandweer en
ambulance. We kunnen commu
niceren via portofoon, mobilo
foon en telefoon. En op zich
werkt dat prima."
Is het echt nodig om een nieuw communicatiesysteem in te voe
ren?
Aan elk communicatiesysteem hangen wel een paar nadelen. Een
van de grote nadelen van het huidige netwerk is dat alle onderlin
ge contacten via een centrale meldkamer moeten lopen. Onderling
contact tussen brandweerauto's, ambulances en politiewagens is
niet mogelijk. Dat schijnt met dat nieuwe systeem wel te kunnen
en zou erg handig zijn."
Hebben ambulancediensten en brandweer veel last van afluiste
raars?
„Ook dat is een nadeel van het huidige systeem. Het is eenvoudig
af te luisteren en het gebeurt dan ook best vaak dat mensen die
meeluisteren eerder ter plaatse zijn dan de ambulance bijvoor
beeld. Het zou plezierig zijn als dat minder wordt. Het lijkt me
voor slachtoffers namelijk niet fijn als je vastzit in een auto en je
staart in de lens van een fotograaf. Maar de ervaring leert ook dat
elk systeem te kraken is. Ook met een nieuw systeem zullen er dus
wel afluisteraars zijn. Maar waarschijnlijk minder dan nu."
Denkt u dat C2000 er nog gaat komen?
Daar durf ik eigenlijk geen zinnig woord over te zeggen. Uiteinde
lijk zal er wel een nieuw communicatiesysteem komen, dat wel.
Maar of dat een aangepaste versie C2000 wordt is of een ander sys
teem weet ik niet. Dat wachten we maar af."
En wanneer komt dat nieuwe systeem?
„Dat zal toch zeker nog wel een jaar duren. Maar je kunt beter iets
langer de tijd nemen en een goed communicatienetwerk introdu
ceren dan overhaast een systeem invoeren dat niet goed werkt."
tekst: Timoteus Waarsenburg foto: ANP
w
ICS
rw
Jg11
lel
iet
en
ts t
idi
ftz
BV
he
ird
(O
pn
n t
ïgs
.IE
UIT D ARCHIEVEN
ANNO 1903, Dinsdag 2 Juni
WASSENAAR - De onder Wassenaar aan de eene zijde van den Leid-
schen straatweg gelegen eigendommen van H. K. H. de vorstin Van
Wjed, prinses Maria der Nederlanden, die dezer dagen verkocht wer
den, zijn de drie buitenplaatsen 'Het Huis ter Horst', 'Eikenhorst' en
'Raaphorst'. Het 'Huis de Pauw', de geliefkoosde buitenplaats van
wijlen Prins Frederik en waar Prinses Maria geboren is, ligt aan de
andere zijde van den weg. Men verneemt nader, dat de buitengoede
ren van de vorstin Van Wied aangekocht zijn door H. M. de Koningin.
Dit ter geruststelling van hen, die vreesden, dat de schilderachtige,
zoo rijk aan natuurschoon zijnde Wassenaarsche weg door bebouwing
van het te verkoopen, daaraan gelegen gedeelte, zou worden ontsierd
of bedorven. Men meent hierdoor verzekerd te zijn dat de omzooming
van den weg met bosch en groen blijvend zal worden gewaarborgd.
ANNO 1978, vrijdag 2 juni
VOORSCHOTEN - Leerlingen van kleuterschool De Robbedoes en de
lagere Gevers Deynootschool hebben zich twee maanden lang over
een ingewikkelde zaak als het energieprobleem gebogen. Vanavond
en morgen kan iedereen de resultaten komen zien.
Foto: archief Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op
gironummer 57055 tn.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507, 2003 PA
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO d.d.(datum van
plaatsing) of door contante betaling aan debalie van het Leidsch Dagblad,
Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
PREEKTIJGERS
Leidsch Dagblad
Directie: B.M. Essenberg, C.P. Amoid
W.MJ. Bouterse (adjunct)
E-mail: directie@damiate.hdcnl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor, Kees van
der Malen, Léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactie.ld@damiate.hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden.
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 323 508
Familieberichten fax 023-5150 567
ADVERTENTIES
071-5 356 300
Sprinters (rubrieksadv): 072-519 6868
ABONNEESERVICE
071-5128 030
E-mail: abonneeservice@hdc.nl
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €19,60 (alleen aut ine)
p/kw €55,00 p/j €210,60
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 071-5128 030
ma t/m vr: 18-19.30 uur, za: 10-13 uur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Zuid BV
cq. de betreffende auteur.
HDC Uitgeverij Zuid BV, 2003
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
verwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad. Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Uitgeverij Zuid BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 507,2003 PA Haarlem.
preek recensie
Onno van 't Klooster
Zondag 1 juni 2003, Matthiaskerk
Warmond, pastoor Spruit
Zoals de eerste christelijke ge
meente van 120 mensen na de
dood van Jezus en Judas een
twaalfde apostel moest kiezen,
zo staan veel rooms-katholieke
gemeenten tegenwoordig ook
voor de keuze van een nieuwe
leidsman. Althans, zo verge
lijkt pastoor Spruit uit War
mond de situatie waarin be
zuinigende parochies terecht
zijn gekomen in deze tijd van
ontkerkelijking. Op de zondag
tussen Pasen en Pinksteren is
het behoorlijk vol in de fraai
gedecoreerde Matthiaskerk.
Spruit leest een passage voor
uit Lucas over hoe de elf apos
telen uit hondertwintig aan
hangers van de zojuist gekrui
sigde Jezus een twaalfde apos
tel gaan kiezen. Judas de ver
rader is weg. Jezus is nog niet
verrezen. „Maar voor de over
gebleven apostelen is het on
denkbaar dat ze door gaan
met elf man. De twaalf staan
symbool voor de twaalf stam
men van Israël", zegt Spruit.
„Net zoals de 120 - tien maal
twaalf - aanhangers in aantal
naar de stammen verwijzen.
Die verkiezing van de nieuwe
apostel verliep niet democra
tisch. Zodra de mensen zijn
geselecteerd die genoeg weten
over en hebben meegemaakt
van Jezus' leven, wordt er ge
loot."
Matthias is degene die God
aanwijst als twaalfde man. De
zelfde wiens naam aan talloze
kerken is gegeven, waaronder
die in Warmond. Pastoor
Spruit zegt dat zo'n loting ons
misschien voorkomt als 'wille
keurig'. „Maar dat is het niet",
bezweert hij plechtig. „De jo
den vonden loting een middel
om God de uiteindelijke keuze
te laten maken." Wat het ver
schil is tussen gokken en loten,
legt Spruit niet uit. Hij stapt
van dit voorbeeld over naar de
vergelijking met de Neder
landse rooms-katholieke kerk
organisatie. „Want", zegt hij,
„misschien is het een goed
idee voor parochies om ook
hun keuze voor een pastoor
op een dergelijke wijze aan de
voorzienigheid over te laten.
Veel parochies dreigen hun
pastoor te verliezen en moeten
er voortaan één delen met an
dere gemeenten. Dus laten we
van de nood een deugd ma
ken."
Een opmerkelijk advies. Het
zijn immers de bisschoppen
die in ons land het laatste
woord hebben bij die keuze.
Het is moeilijk voor te stellen
dat zij, uitgerust met tombola,
de parochies zullen afgaan.
Hoe dan ook, Spruit is er blijk
baar een voorstartder van.
Aan het einde van zijn preek
benadrukt hij nogmaals hoe
belangrijk het is dat een ge
meente een voorganger heeft,
zoals het ook belangrijk was
dat er een twaalfde apostel
werd gekozen. „De eerste
christelijke gemeente, wach
tend op de uitstorting van de
Heilige geest met Pinksteren,
was even in vertwijfeling. Maar
Overnames, fusies en allianties van Europese be
drijven gaan vaak fout. De mislukte fusie met Ali
talia kostte KLM 171,5 miljoen euro. De fusie tus
sen Hoogovens en British Steel: ruzie en wan
trouwen. Adviesbedrijf KPMG stelde vast dat 83
procent van de Europese fusies geen winst ople
veren. Misverstanden door cultuurverschillen zijn
er vaak de oorzaak van. De universiteiten van Lei
den en Oxford beginnen een opleiding om top
managers te helpen zulke fusies te laten slagen.
De Universiteit Leiden is sinds drie jaar actief
op de internationale markt voor onderwijs. Ro
nald Hazelzet van het bureau Leiden University
Worldwide staat met het kraampje van de uni
versiteit op internationale onderwijsbeurzen,
waar studenten, ouders en werkgevers zich ori
ënteren op opleidingen. Daar brengen Hazelzet
en zijn collega's de vijftig Engelstalige master-
opleidingen van zijn universiteit aan de man.
En hij luistert naar de vragen 'uit de markt'.
„Tijdens die gesprekken bleek dat er behoefte is
aan bestuurders met verstand van Europa, die
Europees denken en handelen."
Leiden University Worldwide besloot de markt
te verkennen. Aan wat voor kennis hebben top
ambtenaren en -managers behoefte als ze ac
tief willen zijn op Europees niveau? Dat bleek
heel wat te zijn. Allereerst willen ze weten hoe
'Brussel' in elkaar steekt. De top van de Euro
pese Unie is een complex geheel met eén om
vangrijke en soms ontoegankelijke bureaucra
tie. Ook willen ze weten hoe ze in de EU resul
taat kunnen boeken. Welke mensen zijn be
langrijk? Waar heeft jouw lobbyist de beste kans
van slagen?
Topbestuurders, of 'leiders' zoals Hazelzet
graag zegt, willen ook weten hoe andere natio
nale overheden in elkaar zitten. In België wer
ken politiek en bestuur al anders dan in Neder
land, om van landen als Polen, Spanje of Italië
maar te zwijgen. „Sommige landen worden
meer met de knoet bestuurd, andere meer vol
gens consensus. Wie een Europese leider wil
zijn, moet weten hoe regeringen en instituties
in elkaar zitten."
In de opleiding, die de naam 'Leiden-Oxford
Leadership Programme' kreeg, is veel aandacht
voor kennis over cultuurverschillen. Sommige
daarvan zijn heel subtiel. Wie de codes niet
kent, kan gefrustreerd raken zonder te weten
waarom. Zo is het in Noordwest-Europa, met
zijn 'Germaanse' achtergrond, gebruik om gas
ten thuis uit te nodigen. Zuid-Europeanen, met
hun 'Romeinse' achtergrond, doen dat niet zo
gauw. Privé-ruimte is daar voor familie. Vrien
den, kennissen en zakenrelaties nodigen zij uit
in een restaurant, een bar of een grand café. Bij
een fusie kan dat tot ergernissen leiden. Neder
landers, Britten of Duitsers begrijpen niet waar
om die Fransen en Italianen zo 'onpersoonlijk'
blijven. Andersom voelen de Zuid-Europeanen
zich bij hun noordelijke gastheren thuis opgela-
In de Zaterdagbijlage van het Leidsch
Dagblad van 12 april vertelt René
Diekstra hoe de 'Affaire' zijn leven
heeft beïnvloed. Dat zijn conflict met
de universiteit nog niet voorbij is,
blijkt ook in de krant van 10 mei: in
een brief aan het College van Bestuur
verzoekt hij het 'plagiaatdossier' te
verwerpen. Het verhaal doet mij den
ken aan twee andere zaken die met
deze affaire akeligveel overeenkom
sten vertonen: de affaire-Aantjes en
de affaire-Peper.
Na uitzending van het tv-programma
'Het zwarte schaap' werd in de media
de affaire-Aantjes weer opgerakeld.
Mr. Willem Aantjes moest in 1978 af
treden als fractievoorzitter van het
CDA, nadat hij was beschuldigd van
het gedeeltelijk verzwijgen van zijn
oorlogsverleden. Het vonnis werd
destijds geveld door dr. L. de Jong,
directeur van het Rijksinstituut voor
Oorlogsdocumentatie (RIOD) in een
emotionele persconferentie. Hoewel
al een jaar later de commissie-En-
schede constateerde dat een aantal
beweringen van De Jong niet klopte,
bleef Aantjes voor velen een 'foute
Nederlander". Twee emotioneel bela
den letters -SS- waren voldoende ge-
weest om zijn leven te verwoesten.
Al maanden voor die bewuste tv-uit-
zending verklaarden steeds meer
hoofdrolspelers van toen dat Aantjes
vergaand onheus was behandeld.
Ook L. de Jong zegt in het Historisch
Nieuwsblad dat hij zich heeft vergist:
„Ik heb in de zaak Aantjes een aantal
fouten gemaakt. De belangrijkste was
dat ik bij de persconferentie veel te
ongenuanceerd sprak. Daardoor ont
stond het beeld van de veroordeling
in talloze huiskamers."
Zou de geschiedenis zich herhalen?
In december 1996 velde L. Vrede
voogd, voorzitter van het College van
Bestuur, het vonnis over Diekstra in
een emotionele persconferentie. Het
sluitstuk van een mediahausse die
maanden had geduurd. De beschul
diging van plagiaat was voldoende
om Diekstra's leven te verwoesten.
Eveneens een jaar later stelden de
auteurs van het boek 'Leiden in last'
dat een aantal uitspraken van toen
niet bleek te kloppen. Zij plaatsten
kritische kanttekeningen, constateer
den gesjoemel met rapporten en
vroegen om heropening van de zaak.
De academische wereld hield zich
stil. Diekstra bleef 'fout'.
De geschiedenis herhaalt zich op
nieuw. Op 28 okt. '99 werd Bram Pe
per in het Algemeen Dagblad be
schuldigd van slordig declaratiege
drag en misbruik van overheidsgeld.
Bijna wekelijks volgden nieuwe ont
hullingen. In maart 2000 trad hij af
als minister van Binnenlandse Zaken.
Eveneens een jaar later schreven
twee journalisten van het Parool,
B.Soetenhorst en M. Zonneveld, een
boek met de dubbelzinnige titel 'Af
rekenen met Peper'. Zij stelden dat
het KPMG/COR-rapport veel hiaten
bevatte. In zijn bijdrage aan het boek
liet de Leidse hoogleraar U. Rosen
thal zich kritisch uit over de rol van
de media in de affaire. Hij ontwaart
een 'nieuwscascade' waarbij een
nieuwsstroom, schoksgewijs, steeds
heviger een bepaalde kant op gaat.
Mei 2001. De Raad van Tucht voor
Registeraccountants verklaart dat de
accountants van KPMG twijfel heb
ben laten bestaan over de 'deugde
lijkheid' van hun rapport, onder
meer door op het laatst wijzigingen
in "de gehanteerde begrippen" aan te
brengen. Ondertussen was Pepers
carrière beëindigd.
De wijze waarop een stroom van be
schuldigingen in de media naar bui
ten werd gebracht, de toon van de
onderzoeksrapporten, de persconfe
renties die door velen beschouwd
werden als een emotioneel circus,
leidden tot een vernietigend oordeel
over de beklaagden.
Na 1978 was Aantjes nergens meer
welkom. Diekstra voelde zich als be
smet met de pest en werd door vele
hooggeleerde collegae het liefst le
venslang in quarantaine gehouden.
Peper voelde zich besmet met het
mkz-virus en als zodanig behandeld.
Alle drie 'beklaagden' hebben zeker
niet fouüoos gehandeld, wel mag
ernstig betwijfeld worden of zij een
faire behandeling hebben gekregen
in een eerlijk proces. De heren had
den tijdens hun loopbaan vrienden,
maar waarschijnlijk ook vijanden ge
maakt. En dat krijg je vroeg of laat te
rugbetaald. Er was dus meer aan de
hand dan het SS-verhaal, de schoe
nendoos met bonnetjes en de over-
schrijffouten.
Het dossier-Aantjes werd in 2001 ge
sloten, na ruim 20 jaar! Het boek-Pe-
per is bijna dicht. Dit voorjaar is het
accountantsbureau KPMG met de
oud-burgemeester van Rotterdam en
ex-minister van Binnenlandse zaker
een schikking overeengekomen. Ho
hoog het bedrag is, wil KPMG niet
zeggen.Volgens Peper 'mag het pro
duct B.P. weer'.
Dat het dossier-Diekstra nog niet ge
sloten is, moge duidelijk zijn. Sinds ljor
mei is een nieuwe permanente natiO||d(
nale tuchtcommissie actief opgericht
o.a. naar aanleiding van deze affaire:—
het Landelijk Orgaan voor Weten
schappelijke Integriteit. Deze com
missie kan de handelwijze van uni
versiteiten in dergelijke situaties te- j
gen het licht houden. Ondanks ver
zoeken uit verschillende hoek om
heropening van de zaak, wil de uni-
versiteit het boek dicht houden. Het
College van Bestuur wenst geen com !f°
mentaar te geven op Diekstra's brief
'Het product R.D.' mag kennelijk noj11
steeds niet.
Ik kan maar een conclusie trekken,
terugdenkend aan het verhaal van Jo
Palm in de Mare: de leden van het
College hebben een probleem. Zij
zouden zo sportief moeten zijn om
het op te lossen.
Jetty van der Zwan-Dirksere
Lelde
ten. Zo zit Europa vol onzichtbare 'cultuur
breuken', tussen oost en west, noord en zuid.
Zelfs buurlanden kunnen daar al last van heb
ben. Het Nederlands-Engelse management van
Shell en Unilever is een succes, maar bij Corus
kunnen de Nederlanders en de Britten volstrekt
niet met elkaar overweg.
Europese leiders zijn op zoek naar manieren
om die 'culturele valkuilen' te vermijden. Het
gaat volgens Hazelzet niet alleen om kennis en
vaardigheden, maar ook om een 'filosofische
grondhouding' ten aanzien van zulke verschil
len. „Ze willen ze doorgronden. Leiders vragen
zich af: wat kan ik ermee? Hoe kan ik beperkin
gen omzeilen en toch mijn doelen bereiken?
Hoe kun je een bedrijfscultuur smeden, dwars
door Europese culturen heen? Tot nu toe be
gonnen topmanagers meestal bij nul en wer
den ze door schade en schande wijs. Dat hoeft
niet! Je kunt leerprocessen versnellen."
De cursus 'Europa voor topmanagers' is vol
gens Hazelzet bestemd voor 'raadsheren die
koning willen worden'. Het gaat om ambtena
ren en managers die het nationaal al een flink
eind hebben geschopt en die de ambitie heb
ben om op Europees niveau te werken. Over
heidspersoneel zit in de schalen 15,16 of 17, bij
de managers zijn salarisindicaties niet zo pre
cies te geven. Ze krijgen in totaal 86 dagen les
van hoogleraren van Leiden en Oxford.
Hazelzet stelt zich voor dat er per cursus klasjes
van twaalf tot vijftien man worden gevormd.
Hij denkt dat de eerste klas in januari van start
kan gaan. „De belangstelling is groot. Ik heb al
le multinationals wel op mijn lijstje en ook mi
nisteries en provincies." De deelnemerslijst zal
vooral bestaan uit Nederlanders en Britten,
maar met nadruk zegt Hazelzet dat de oplei
ding ook openstaat voor managers en ambte
naren uit andere werelddelen.
De universiteiten van Leiden en Oxford hebben
een team van negen hoogleraren gevormd dat
de managers moet klaarstomen voor de Euro
pese top. Opvallende 'Leidse' namen zijn die
van historici Wim Blockmans en Nicolette
Mout en van politiek wijsgeer Grahame Lock.
Oxford brengt onder meer twee economen
mee: Peter Oppenheimer en Michael Kaiser. (ar
Daarnaast belooft Hazelzet gastcolleges van |tS(
Europese managers en ambtenaren, die vertel-,
len over hun successen en mislukkingen. Na- L
men zijn niet bekend, maar Leiden University Lj,
Worldwide zoekt mensen met de statuur van
Laurens-Jan Brinkhorst of voormalig Corus-
topman Tony Pedder. 'II
Hazelzet is er trots op dat de samenwerking
met Oxford is gelukt. „Het is voor het eerst dat IX
Oxford samen met een andere universiteit een
opleiding begint", weet hij. Leiden en Oxford
zijn echter naar elkaar toegegroeid doordat zij 5te
de afgelopen jaren enkele gezamenlijke initia- aa^
tieven hebben genomen, zoals de vereniging
van Europese universiteiten in het 'Europaeunit z
en, vorig jaar, de League of European ResearchJU1
Universities. En ja, zegt Hazelzet met oogjes dif st
glimmen van trots en zelfbewustzijn. „Wij zijn DU
natuurlijk ook Leiden.'
Wilfred Simons d
jm
Universitair ambtenaar Ronald Hazelzet bij de plaquette op het Stadhuisplein, die de band tussen de gemeenten Leiden en Oxford bezegelt. Voor het
eerst gaan de beide universiteiten ook een samenwerking aan. Foto: Hielco Kuipers
SCHRIJVENDE LEZERS
