'Tekorten sneller wegwerken'
ECONOMIE
Amerikanen investeren in Slowaakse staalfabriek
Tunnel vestigt snelheidsrecord
Nederlandsche Bank ziet schokkend snelle verslechtering begrotingsdiscipline
TLN maakt trucktest voor nieuwe rotondes
VEH wil versoepeling
maatregelen hypothek
Computer roept voort ,i
vertragingen om bij N
Bedrijven niet bezig i l
met gevolgen van SA]J
Spinnen voor maske
Onjuiste etiketten
op deel exportkip
den haag - Enkele exporteurs
plakken nog steeds onjuiste eti
ketten op kipfilets voor Groot-
Brittannië en Ierland. Ze ver
zwijgen dat stoffen zijn toege
voegd die water vasthouden.
Door het water wordt de kipfilet
malser en zwaarder. De consu
ment heeft niets aan het extra
gewicht, maar betaalt er wel
voor. Het water verdampt in de
pan. De Voedsel- en Waren Au
toriteit (VWA) heeft donderdag
gezegd steeds vaker juiste eti
ketten te vinden, maar dat de
zaak nog steeds niet optimaal
is. „Het procédé is toegestaan
in Europa en niet gevaarlijk
voor de volksgezondheid", be
nadrukt een woordvoerster. De
toegevoegde stoffen zijn veelal
rundvlees- of varkenseiwitten.
Arbowet strijdig
met EU-regels
luxemburg/brussel - De Ne
derlandse wet op de arbeids
omstandigheden (arbowet) is
strijdig met een Europese wet
en moet daarom veranderd
worden. Het Europees Hof van
Justitie stelde gisteren het dage
lijks bestuur van de Europese
Unie in het gelijk bij een klacht
tegen Nederland. Werkgevers
moeten hun werknemers be
schermen tegen beroepsrisi
co's. De organisatie daarvan
besteden Nederlandse bedrij
ven vaak uit aan een arbo-
dienst. Maar de Europese wet
schrijft voor dat de werkgever
zelf deze taken moet uitvoeren.
De Commissie eist dat de arbo
wet wordt aangepast. Alleen als
het echt niet anders kan, mag
een bedrijf externe deskundi
gen inhuren.
Bayer verkocht
gevaarlijk middel
new york - Het Duitse farma-
ciebedrijf Bayer heeft in de ja
ren tachtig een medicijn ver
kocht waarmee hemofiliepati-
enten besmet konden raken
met HTV, het virus dat aids kan
veroorzaken. Dat meldde The
New York Times gisteren. Vol
gens de Amerikaanse krant gaat
het om een product waarmee
bloedingen worden tegenge
gaan. Bayer verkocht het medi
cijn, Factor Vm, in diverse lan
den in Azië en Latijns-Amerika,
terwijl er al een nieuwe variant
beschikbaar was die veiliger
was. Bayer zegt te hebben ge
handeld op basis van de beste
wetenschappelijke informatie
en krachtens regelgeving die in
dertijd gold. In de VS zijn inder
tijd duizenden mensen besmet
geraakt, van wie er honderden
zijn overleden.
Securicor neemt
Geldnet over
utrecht - Het Britse beveili
gingsbedrijf Securicor heeft de
overname van de Nederlandse
waardetransporteur Geldnet af
gerond. Securicor bezat al een
kwart van de aandelen en heeft
ze nu allemaal. Koninklijke TPG
was voor de helft eigenaar van
Geldnet, Falck Nederland voor
het resterende kwart. Het over
namebedrag is niet geopen
baard. Geldnet ontstond in
1990 uit de fusie van de waar-
detransportbedrijven van de
huidige aandeelhouders. In
middels telt het 1100 werkne
mers en een omzet van 65 mil
joen euro. Bij het beursgeno
teerde Securicor werken
125.000 mensen. Het draait een
omzet van 2,2 miljard euro in
44 landen.
Akkoord bonden
en KLM is nabij
Amstelveen - De KLM en de
bonden voor grondpersoneel
hebben afgelopen nacht grote
vooruitgang geboekt bij de on
derhandelingen over een soci
aal plan. De luchtvaartmaat
schappij wil tenminste 3000 ba
nen schrappen, waarbij circa
1000 gedwongen ontslagen zul
len vallen. Een woordvoerster
van CNV Burgerluchtvaart
noemde vanochtend de kans
groot dat er later vandaag een
akkoord wordt bereikt. Daarbij
zouden de huidige regelingen
voor overtolligheid in de CAO
grotendeels in stand kunnen
blijven. De KLM wilde af van de
het verplichte herplaatsingstra
ject waarbij overtollige werkne
mers nog een jaar op de loon
lijst blijven staan.
Herstel Iraaks
bankensysteem
Amsterdam - Nederlandse ban
ken zijn benaderd om eventu
eel mee te werken aan het her
stel van een financieel netwerk
in Irak. Onder andere ING en
ABN Amro hebben daarover
onlangs met de Nederlandse en
Amerikaanse overheid over
legd. Het gesprek had een ver
kennend karakter, zo liet een
ING-woordvoerder weten. Het
opzetten van banken- en beta
lingssystemen en de herstruc
turering van schulden, pensioe
nen en verzekeringen vormen
een belangrijk onderdeel van de
wederopbouw van Irak. De oor
log in Irak heeft veel netwerken
in het land weggevaagd.
US Steel maakt einde aan corruptie en brengt arbeidsdiscipline
door Runa Hellinga
kosice - Toen twee jaar geleden bekend
werd dat het Amerikaanse US Steel de
staalfabriek VSZ in het Oost-Slowaakse
Kosice wilde kopen, waren de 15.000 ar
beiders niet blij met de komst van een
eigenaar uit de bakermat van het harde
kapitalisme. Zij voorzagen een reorga
nisatie met massaontslagen of mis
schien wel de volledige sluiting van het
vroegere staatsbedrijf. Niet dat ze veel
keuze hadden, want VSZ was nagenoeg
failliet. Zonder US Steel zouden ze op
korte termijn op straat staan.
Inmiddels zijn de meningen veran
derd. In de afgelopen jaren investeer
den de Amerikanen in de vernieuwing
van het staalbedrijf, in een groot aan
tal milieumaatregelen en in lokale cul
turele, sportieve en sociale doelen,
met als meest in het oog springende
een nieuw, knalblauw ijshockeystadi-
on in Kosice.
De Amerikanen beloofden dat er geen
gedwongen ontslagen zouden vallen,
sloten een CAO met de bonden af en
verhoogden de salarissen. Deson
danks maakte US Steel Kosice vorig
jaar 100 miljoen dollar winst, geen ge
ringe prestatie in de weinig florissante
internationale staalmarkt
Direct na de overname kregen de ar
beiders van hun nieuwe baas een bro
chure die meteen duidelijk maakte dat
er een andere wind zou waaien. Twee
maatregelen sprongen in het oog: wie
op het werk alcohol drinkt vliegt er
zonder pardon uit. Corruptie wordt
niet langer getolereerd. Dit tot genoe
gen van veel leveranciers die hun wa
ren vroeger alleen kwijt konden in ruil
voor steekpenningen.
„Wat belangrijk was, was dat mensen
zagen dat het niet alleen om een stuk
papier ging, maar dat Amerikanen
zich aan hun woord houden. Dat
geldt voor zaken als het anti-corrup-
tiebeleid en het ontslag op staande
voet als je drinkt, maar ook voor de in
vesteringen en de toegenomen veilig
heid", aldus Jan Baca, directeur van
de PR-afdeling.
Bedrijfsveiligheid was onder het com
munisme geen prioriteit en dat veran
derde ook na de politieke omwente
ling van1989 niet. De Amerikanen
kwamen met een nieuw veiligheidsbe
leid. „Het gaat niet alleen om veel
strengere regels, maar ze worden ook
gecontroleerd", zegt Julius Sofranko,
chef van de warme walserij, waar
enorme stalen staven tot rollen dun
plaatstaal worden geperst.
Naast veiligheid is volgens Sofanko
vooral de arbeidsdiscipline veranderd:
„Er worden hogere eisen aan mensen
gesteld. We werken harder." Maar
mensen voelen zich volgens hem, me
de dankzij een nieuwe winstdelingsre-
geling, ook meer betrokken bij hun
werk. „Tegenwoordig zijn ze trots op
hun bedrijf. Dat was vroeger niet zo."
Op het eerste gezicht oogt zijn afde
ling onveranderd. De machines zijn
nog van Russische makelij, maar het
besturingssysteem is Amerikaans. De
hele afdeling wordt inmiddels gerund
met computers en de productie is
omhoog gegaan. Elders in het bedrijf
zijn de grote investeringen veel zicht
baarder. In plaats van op ontslagen
heeft het bedrijf ingezet op een verho
ging van de productie en vooral op
een uitbreiding van het aantal pro
ducten, en met succes. Voor veel
mensen, vooral in de veel te grote ad
ministratie, betekende dat c
en een andere werkplek.
Voor US Steel was de invest!
Oost-Slowakije een belangri
om voet aan de grond te krij
Europese markt. De staalfab
Kosice is vooral gericht op C ,në
en Oost-Europa. Voor de rej )r
een werkloosheidspercentaj W{
procent, betekende de koms
Amerikanen een keerpunt. 1 ,n
toe hadden buitenlandse in\ ïn
ders zich vooral op Bratislav
centreerd. Oost-Slowakije, n m,
gebrekkige verbindingen m( vej
ten van het land, was een ecf,
stiefkindje.
ch
pannerden - Werknemers van aannemerscombinatie Comol Tunnelbouw werken aan
een dwarsverbinding tussen de twee tunnelbuizen in de nieuwe spoortunnel onder het
Pannerdensch Kanaal. De tunnel, onderdeel van de Betuwelijn, heeft een plaatsje ver
worven in het Guiness Book of Records omdat het de snelst geboorde tunnel ooit van
deze omvang is. De bouw van de 2680 meter lange tunnel is in meer opzichten bijzon
der. Zo wordt de tunnel naar verwachting een halfjaar eerder dan gepland in het twee
de kwartaal van 2004 opgeleverd. Bovendien wordt naar verwachting de aanneemsom
van 160 miljoen euro niet overschreden. Foto: ANP/Vidiphoto
amsterdam/anp - De Nederland-
sche Bank (DNB) vindt dat Euro
pese landen met een te groot te
kort op de begroting dat sneller
moeten wegwerken. De centrale
bank stelt dat ze te lang de tijd
krijgen om orde op zaken te stel
len. Dat is ongewenst en onno
dig, aldus DNB in het vandaag
verschenen jaarverslag.
Lidstaten mogen volgens de
norm een begrotingstekort heb
ben van maximaal 3 procent
van het bruto binnenlands pro
duct (bbp). Overschrijdingen
moeten zijn teruggedrongen
binnen een jaar nadat ze offici
eel worden vastgesteld. Een te
groot tekort in 2002 moet in
2004 zijn gecorrigeerd.
Grote lidstaten als Duitsland en
Frankrijk zaten vorig jaar te
hoog en dreigen dit jaar weder
om buiten hun boekje te gaan.
„Als deze ontwikkelingen niet
met kracht worden gekeerd, zul
len zij de begrotingsdiscipline in
andere EMU-landen aantasten,"
zo vreest DNB-president Nout
Wellink. Hij meent dat de situa
tie geleidelijk problematisch
wordt.
Wellink waarschuwt in het jaar
verslag ook voor de dreigende
verdere toename van het begro
tingstekort in Nederland. Hij
DNB-president Wellink.
Foto: ANP/Cor Mulder
noemt de achteruitgang van de
overheidsfinanciën in 2002 en
2003 „een schokkend snelle ver
slechtering". Voor 2004 heeft
het Centraal Planbureau een te
kort van 2,4 procent berekend.
DNB waarschuwt er voor dat dit
niet meer in lijn is met „het
dichtbij nul of in overschot-cri
terium" uit het Stabiliteitspact.
„Daarmee is, zonder nadere
maatregelen, ook voor 2006 en
2007 een begrotingssituatie uit
beeld geraakt, die als vergrij-
zingsbestendig zou kunnen
worden aangemerkt." Het be
leid van het nieuwe kabinet
moet in de ogen van de centrale
bank niet gericht worden op een
specifiek doel, zoals bijvoor
beeld begrotingsevenwicht over
vier jaar. Volgens DNB worden
de prognoses in de loop van die
periode steeds weer aangepast,
waardoor het beleid ook moet
worden bijgesteld.
Zorgelijk is de centrale bank ook
over de economie. Het Centraal
Planburau (CPB) raamt de groei
voor het lopende jaar op 0,75
procent. DNB tekent daarbij aan
dat een lager groeicijfer niet is
uitgesloten. Het Centraal Bu
reau voor de Statistiek consta
teerde vorige week dat Neder
land officieel in een recessie zit.
Het eerste kwartaal kromp de
economie met 0,3 procent. Dat
was het tweede achtereenvol
gende kwartaal met een krim
pende economie.
Relatief mild is Wellink over het
gevaar voor deflatie. Zonder Ne
derland expliciet te noemen,
stelt de bankpresident dat de ri
sico's op een daling van het al
gehele prijsniveau beperkt zijn.
Hij merkt op dat in tijden van
lage inflatie het voor de hand
ligt dat af en toe een prijsdaling
optreedt. Het afgelopen jaar is
in Nederland het inflatietempo
afgenomen, hoewel consumen
ten van het tegenovergestelde
overtuigd waren. DNB legt een
verband met de invoering van
de euro. Die heeft het algemene
prijspeil met 0,6 procent opge
dreven. De totale geldontwaar-
Briefje van 50 het populairste bankbiljet
Nederland heeft sinds de in
voering van de euro een voor
liefde voor grotere coupures.
Het briefje van 50 euro is ver
uit het meest populair. Dit eu
robiljet komt in veel grotere
aantallen voor dan het oude
briefje van 100 gulden dat er
qua waarde het dichtst bij in
de buurt kwam. Bijna 47 pro
cent van de eurobankbiljetten
had eind vorig jaar een waarde
van 50 euro. Eind 2000, toen
ons land zich nog voorbereid
de op de omschakeling naar
de nieuwe valuta, was 38 pro
cent van de biljetten 100 gul
den waard. Verhoudingsgewijs
circuleren er nu minder klei
nere coupures dan in het gul
dentijdperk, maar dat komt
ook omdat de geldautomaten
tot veler verdriet voornamelijk
vijftigjes uitspuwen. Eind vorig
ding bedroeg vorig jaar 3,5 pro
cent. in april van dit jaar was dat
teruggelopen tot 2,5 procent
De vooruitzichten zijn somber,
stelt DNB vast Maar de centrale
bank waakt voor al te zwarte
jaar gingen er 40 miljoen bil
jetten van vijf euro rond, 13,7
procent van het totaal aantal
bankbiljetten. Uit het jaarver
slag van De Nederlandsche
Bank blijkt dat het 20 eurobil
jet relatief weinig voorkomt (8
procent), maar dat gold des
tijds ook voor het 50 gulden
briefje, bijgenaamd de zonne
bloem. In totaal waren eind
vorig jaar 298 miljoen eurobil
jetten in ons lana uitgezet,
exact evenveel als eind 2001.
Een jaar daarvoor telde Neder
land nog 41-0 miljoen gulden
biljetten. De grootste coupures
zijn vrij zeldzaam. Eind vorig
jaar waren er 15 miljoen 100-
eurobiljetten in omloop
procent), 10 miljoen 200-euro-
biljetten (3,3 procent) en 7
miljoen 500-eurobiljetten (2,3
procent).
scenario's. „Uiteindelijk staat de
Nederlandse economie er in een
aantal opzichten aanzienlijk be
ter voor dan bijvoorbeeld aan
het eind van de vorige periode
van groeivertraging (1993)."
vrijdag n\ 11 zvvj
amersfoort/gpd - De Vereni
ging Eigen Huis pleit er bij het
nieuwe kabinet voor de beper
king van de hypotheekrente te
versoepelen. In het nieuwe re
geerakkoord is vastgelegd dat de
overwaarde van de oude woning
moet worden gebruikt bij de
aankoop van een volgende wo
ning. Eigen Huis wil dat alle
kosten die met de verhuizing ge
moeid zijn, in mindering mogen
worden gebracht op de over
waarde.
De kabinetsplannen voorzien er
wel in dat de formele over
drachtskosten (notaris-, finan
cieringskosten en overdrachts
belasting; totaal circa 10 procent
van de aankoopprijs) in minde
ring wordt gebracht. De vereni
ging vindt dit onvoldoende. Ook
de kosten van de verhuizing zelf,
de woninginrichting en alle an
dere bijkomende kosten zouden
op de overwaarde in mindering
moeten worden gebracht. Ook
hiervoor zou een aftrekpost van
circa 10 procent moeten komen.
D
Een voorbeeld. De oud ld
levert bij verkoop 200 6e
op. Er resteert een h) a
schuld van 120.000 ei
er sprake is van 80.1 BI
overwaarde. De nieuw
kost 300.000 euro. Van
net mag daar 30.000
procent) bij opgeteld
Na aftrek van de oven
dan een nieuwe, aftrek
potheek mogelijk van i jf
250.000 euro. Verenigi
Huis wil dat 60.000
procent) bij de prijs
den opgeteld zodat e
theek mogelijk wo
280.000 euro. Eigen F üe
deze versoepeling nodi 'P1
wel de huizenmarkt o,al
houden als het const UJ;
vertrouwen niet al te v 1 c
tasten. De bestedingen m'
zenkopers zijn namelij11
vloed op de werkgelcgi101
de economie. Makelaa^
saties en vereniginj 'u.
bouwondernemingen
steunen de oproep.
el
eindhoven/gpd - Voor truckchauffeurs
zijn ze een bron van ergernis: rotondes
die niet te nemen zijn zonder met de
wielen in de berm terecht te komen. Om
dat ze ook een schadepost voor transpor
teurs betekenen, heeft hun organisatie
Transport en Logistiek Nederland giste
ren bij DAF Trucks in Eindhoven de
'TLN-Stratenmaker' gepresenteerd. Met
dit computerprogramma kunnen ont
werpen van rotondes worden getest op
de toegankelijkheid van vrachtauto's.
De wil om een truckvriendelijke rotonde
te bouwen is bij gemeenten, provincies
en rijk meestal wel aanwezig, zegt Bart
van Moorsel van TLN. „Bij de start van
het ontwerp gebruiken ze de juiste richt
lijnen voor een rotonde. Maar dan komt
de praktijk. Soms is het budget ontoerei
kend, of kan een stukje grond niet wor
den aangekocht, of ligt er net een gaslei
ding die gemeden moet worden. Dan be
gint men dus met de richtlijnen, maar
wordt door de praktijk gedwongen er
vanaf te wijken. Of het resultaat nog ge
schikt is om er met een vrachtauto over
heen te gaan, wordt pas duidelijk als de
rotonde is gebouwd."
Dat bracht de TLN op het idee van de
TLN-Stratenmaker. Daarmee kan op de
computer worden onderzocht of de ge
kozen maatvoering zo is dat vrachtwa
gens, ook de forse, er gemakkelijk over
heen kunnen. Gisteren werd de speciaal
hiervoor geschreven software bij DAF
Trucks aan de wegontwerpers gedemon
streerd. Daarna werd het programma op
het terrein van DAF op zijn bruikbaar
heid getoetst.
Het computerprogramma kan worden
gekoppeld aan ontwerpprogramma's. De
ontwerper kan naar keuze een gewone
vrachtwagen, een oplegger, een combi
natie of een voertuig voor bijzonder ver
voer tot 27 meter lengte een route over
de virtuele rotonde laten maken. De wie
len maken sporen waardoor te zien is of
ze binnen de bestrating van de rotonde
blijven. Met een druk op de knop krijgt
de ontwerper suggesties voor verbeterin
gen.
Volgens Bart van Moorsel kost een slech
te rotonde de transporteur veel geld.
Door het gemanoeuvreer is de levens
duur van banden veel korter en kan er
schade aan assen, carrosserie en spiegels
worden aangericht. Maar ook de wegbe-
heerder is beter af met een goed ont
werp, omdat de weg dan minder snel
wordt beschadigd en achteraf niet gewij
zigd hoeft te worden. Het komt boven
dien de veiligheid en de doorstroming
ten goede.
utrecht/gpd - De Nederlandse
Spoorwegen gaan het omroepen
van kleine vertragingen op 380
kleinere stations automatiseren.
Vanaf medio juni is een 'inge
blikte' vrouwenstem te horen als
de trein tussen de vijf en acht
tien minuten te laat arriveert.
De automatische omroep zorgt
ervoor dat reizigers niet meer in
onwetendheid op een vertraag
de trein wachten, menen de NS.
Bovendien krijgen de omroep
medewerkers bij grote opstop
pingen hun handen vrij om
complexe berichten en alterna
tieve reisadviezen te verstrek
ken. De medewerkers nemen de
omroepberichten 'live' over zo
dra treinen meer daj
minuten vertraging
„Doordat ze kleine vei lo
niet meer hoeven om n c
kunnen ze de reizigers us
van meer en betere in] er
zegt woordvoerder E. I er
ProRail, de organisati Ie i
spoor beheert.
Op acht grote stationsher
dam Centraal, Amersfi b
hem, Den Haag Centi eir
hoven, Rotterdam, Uti he
traal en Schiphol) won
teem voorlopig niet i
Gevreesd wordt voor i
grijpelijke, kakofonie
roepberichten als zich
tragingen tegelijk voon
amsterdam/anp - De top van
het Nederlandse bedrijfsleven
wapent zich nauwelijks tegen
mogelijk economische gevolgen
door SARS. De vijftig grootste
ondernemingen in ons land
houden zich vooralsnog alleen
bezig met de gezondheidsrisi
co's van de besmettelijke long
ziekte, die vooral in het Verre
Oosten slachtoffers maakt.
Dat blijkt uit een onderzoek van
de juridisch adviseurs van Baker
McKenzie. Van de vijftig
grootste bedrijven (op basis van
omzet) heeft ruim tweederde
maatregelen tegen de luchtweg
ziekte getroffen. Van de zestien
ondernemingen die dat niet
hebben gedaan, geven tien als
reden op dat zij geen contact
hebben met bedrijven in de met
ï\e
SARS-besmette gebied 11e
„Eigenlijk zijn alleen
len getroffen wegens d n
heidsrisico's. De eerst< lai
natuurlijk een emotie eE
bescherm ik mijn p tb;
aldus internationaal
Vlijmen van het advojot
toor. Volgens hem or
ten de bedrijven de
van de beperktere reis
ringsmogelijkheden vh||
Verre Oosten.
De meeste bedrijven
tot nu toe in reactie O]
reizen naar, vanuit en|oo
smette gebieden te
Achttien van de groot br
landse ondememinge en
een reisverbod in, tini
worden aangetoond d ev
kentrip essentieel is. e I
ifli
shanghai - Een katoenfabriek in Shanghai spint op het ogei
namelijk draden voor de productie van gezichtsmaskers die
massaal worden gedragen om besmetting met de longziektV(
voorkomen. De katoenfabriek produceert dagelijks 8o kilom^j
voor het weven van de maskertjes. Foto: Imagechina/Gao F(
