DENKSPORT
Grotenhuis komt op eigen feestje
Flitsend Barnsteentoernooi
TPG Post zorgt weer voor verrassingen
Speeltechniek
helpt een handje
-
-
-
-
-
l!
-
-
ra
49
HDC965
ZATERDAG 17 MEI 2OO3
BRIDGE
Marijke van der Pas
Het bezit van enige kennis van de speeltech
niek maakt het bridgespel extra leuk. Het is
een heerlijk gevoel om als enige een over
slag te maken of om als enige een lastig con
tract binnen te halen. Gelukkig omvat de
speeltechniek een breed terrein. Je hoeft
geen dwangposities aan te kunnen leggen
om toch een deuntje mee te kunnen blazen.
Ook met eenvoudige middelen is een rela
tief lastig contract binnen te loodsen.
In het eerste spel kan de leider een poging
wagen zelf *V te vinden. Het is wel zo ele
gant als hij de tegenpartij zo ver kan krijgen
dat probleem voor hem op te lossen.
PUZZEL
SCHAKEN
Spel 1
Z/Allen
*A 1085
*B9542
B 6 2
4
V2 N
V 7 T
V 10 9 8 3 W«-j-0
H 10 6 3 Z
*643
*86
H 7
♦VB9752
H B 9 7
*AH 10 3
A 5 4
A8
Zuid opent de bieding met 1*. 4-4 hoog of
een vijfkaart. Als zijn partner hem steunt tot
2* maakt hij er snel 4* van. West komt uit
met *10. Volgens de uitleg van oost belooft
de uitkomst van een tien een hogere hon-
neur. West heeft dus ook de heer of de
vrouw. De leider legt klein en dwingt oost
daarmee ook een kleine ruiten bij te spelen.
De slag is voor *A. Als de troeven netjes 2-2
blijken te zitten, is het contract al binnen.
De leider kan nooit meer dan twee ruiten
slagen en een schoppenslag verliezen.
Ook overslagen tellen mee. Om de tegen
partij te dwingen de schoppenkleur in te
spelen, stript de leider eerst de klaveren-
kleur. Na 4A en een ingetroefde klaveren
gaat hij van slag met ruiten. Die slagen moet
hij toch kwijt, de schoppenkleur kan wach
ten. Oost moet de slag gedwongen nemen
met de heer. Hij wil de schoppenkleur niet
openbreken en kiest voor het naspelen van
een klaveren in de dubbelrenonce. De leider
gooit in de hand een schoppen af en troeft
op tafel. Hij is met deze manoeuvre nog niet
veel opgeschoten want hij moet nog steeds
raden waar *V zit. Maar hij heeft nog een
ijzer in het vuur. Weer gaat hij van slag met
ruiten. Nu moet west de slag nemen en zit
west ingegooid. Ook west wil de positie van
*V niet verraden en ook hij speelt klaveren
na in de dubbelrenonce. De leider troeft in
de dummy en gooit in de hand voor de
tweede keer een schoppen weg. Nu hoeft hij
niet meer te raden waar *V zit. Hij kan de
resterende slagen claimen. Een welverdien
de overslag en een erg goede score voor de
ze attente zuid.
Ook op het tweede spel is de leider tevreden
met het resultaat. Hij heeft het spel goed ge
analyseerd en bekwaam maatregelen geno
men.
Spel 2
Z/OW
1062
*95
9842
H V 9 5
B 9 5 N
A1087 3 2 T
B 7 3 w+°
3 Z
A 7 3
H V 6
A H 6
AB 10 7
H V 8 4
B 4
V 10 5
8642
Zuid opent met 2SA, 20-22 punten, waarna
noord afstevent op 3SA. West komt uit met
*2. Zuid leest op de systeemkaart dat bij
OW de uitkomst met een lage kaart een
plaatje belooft. Als oost de boer bijspeelt
neemt de leider de slag met de heer. Hij
weet dat west onder *A is uitgekomen. Als
oost aan slag komt zal het er somber uit
zien. Afhankelijk van de verdeling van de
hartenkleur zal west nog drie, vier of vijf sla
gen in die kleur maken.
Zuid telt eerst eens zijn slagen. Na de uit
komst ziet hij acht slagen. Er is, nu hij weet
dat west *A heeft, maar één kans op een ne
gende slag: de ruitenkleur moet 3-3 vallen.
Bovendien mag vanwege het gevaar in de
hartenkleur bij het ontwikkelen van de rui
tenkleur oost niet aan slag komen.
Zuid ziet een kans. Hij steekt over naar *9
en speelt *9 voor. Als bij oost een kleine rui
ten verschijnt, is hij van plan de slag te dui
ken. Oost begrijpt wat de leider van plan is
en dekt de negen met de tien. Zuid ziet zich
gedwongen de slag met de heer te nemen.
Hij is niet voor één gat te vangen. Hij keert
via ♦V terug naar de dummy en probeert
8. Zijn plan is nog steeds om die slag door te
laten lopen naar de ongevaarlijke west. Als
oost zuinig de vijf bijspeelt, is zuids opzet
gelukt. West moet de slag nemen met de
boer. *V is nu beschermd. Kennelijk weet
west dat zijn partner *V niet heeft. Hij ver
volgt met schoppen voor het aas van de lei
der. Als de ruitenkleur netjes 3-3 valt, wordt
♦4 in de dummy de negende slag.
Zonder al die voorzorgsmaatregelen om
oost van slag te houden, was het de leider
nooit gelukt om negen slagen te maken. De
juiste analyse en een fraai speelplan heeft
het contract binnen gebracht
1
2
3
4
5
6
7
8
9
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
25
26
27
28
29
30
31
32
33
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
51
52
53
54
in
ir>
56
57
58
59
60
62
63
Oplossing
nummer 19
De twee gevraagde woorden van de puz
zel van vorige week waren:
OPMONTEREN en VERKLARING
Kruiswoordraadsel
nummer 20
HORIZONTAAL:
1. Op een autoped rijden; 5. grappig; 10.
deel van het oor; 11. voornamelijk (afk.);
12. toverij; 14. werkelijk; 16. polder; 18.
barnsteen; 20. Engelse adellijke titel; 22.
broeibak; 23. klap; 24. schel; 25. iedere;
27. rijglijf; 29. halfaap; 30. iemand die
egt; 32. op elkaar; 34. venijn; 35. uitroep
van schrik; 37. flauw; 39. deel van een
schip; 42. bijwoord; 44. aaneenschake
ling; 46. alcoholische drank; 48. bitter
vocht; 49. licht geluid; 50. vismand; 51.
citrusvrucht; 53. forum; 55. huisdier; 56.
tandglazuur; 58. projectiel; 60. droog
oven; 61. slaperig; 62. gewoon; 63. aflei
ding.
VERTICAAL:
1. Geen adem meer krijgen; 2. zode; 3.
spie; 4. bijbelse naam; 6. wild zwijn; 7.
een zekere; 8. ar; 9. onregelmatig; 12.
afdruk van iemands gelaat; 13. vat met
hengsel; 14. reproductie; 15. Indonesisch
eiland; 17. vis; 19. moe; 21. elasticiteit;
26. met een eg bewerken; 27. melkwijn;
28. schoonmaakgerei; 29. baljuw; 31.
kreet; 33. eikenschors; 36. hagedisachtig
dier; 37. duizend (Fr.); 38. nummer; 39.
bouwland; 40. kunstmens; 41. hertachtig
dier; 43. spinnenwebdraad; 45. Duits lid
woord; 47. Japanse munt; 52. hoofd van
een moskee; 53. shoarmabroodje; 54.
bergplaats; 55. greep; 57. eenheid van
lichtgevoeligheid; 59. kunstschaatsterm.
Welke twee woorden worden gevormd
door de letters in de volgende vakjes: 6-
62-20-40-34-52-7-59 en 24-46-32-37-50-
56-25-21
Oplossingen van de kruiswoordpuzzel en/of het cryptogram, bij voorkeur per briefkaart,
dienen uiterlijk woensdag a.s. in het bezit te zijn van het Redactiesecretariaat Leidsch
Dagblad, Postbus 54, 2300 AB Leiden. Onder de inzenders worden twee cadeaubonnen
van 12,5 euro verloot.
Winnaars
Lex Wolters, Boerhaavelaan 178, Leiden
(cryptogram).
N. Alkemade, Van den Woudestraat 1,
Warmond (kruiswoord).
Cryptogram nummer 20
HORIZONTAAL:
5. Weloverwogen aan het licht blootstellen (8); 7. De
sterkte van een petomaan? (10); 10. Bijzonder mooie
afbeelding (7); 11. De musicus komt met een handig
heidje te zitten (7); 13. Veel natuur? (9); 14.
Steenharde uitblinkers (5); 15. Hij vermaakt zich
zonder hulp om te fotograferen (14); 17. Niet zo slim
om niets te zeggen! (4); 18. Een vrijplaats is niet
positief (7); 19. Conferentie over de wintersport? (9);
20. Hoorbaar een smerige vorst (4.6).
VERTICAAL:
1. Hondse Aziaat (8); 2. Winkelwagentje? (16); 3. Oud
hoofd (4); 4. Werkeloosheid is een modieuze bezig
heid (12); 6. Mooie dames van boksers (6); 8. Het
wezen van een Italiaanse auto is taalgebonden (8); 9.
Kies een aantal mensen om de verkiezingen in goede
banen te leiden (13); 12. Heeft men maling aan deze
bedrijfstak? (12); 16. Afranselen met een hamer (8).
Oplossing
nummer 19
HORIZONTAAL:
5. Haardracht; 6. benaderen;
9. vloeiend; 10. enzo; 11.
bergweg; 12. combine; 14.
betonvoetbal; 15. spot; 17.
eerste; 19. medelander; 20.
semiarts.
VERTICAAL:
1. Saneringsoperatie; 2. kraak-
nuchter; 3. waarde; 4.
Chinezen; 7. overstapje; 8.
bouwen; 11. baby; 13. ballen;
16. toeren; 18. snert.
Niet aanwezig zijn op je eigen
feestje; dat was zondagmiddag
de grote angst van Gerard Gro
tenhuis. De teamleider van
ING Esgoo organiseert op
21 en 22 juni de play-offs van de
KNSB-competitie in het Holland
Casino in Enschede. Zondag in
Apeldoorn, tijdens de slotronde
van de reguliere competitie, liep
hij rond met vier dikke envelop
pen met hotelreserveringen en
dergelijke. „Ik hoop er straks
een aan mezelf te mogen uitrei
ken", zei hij, om eraan toe te
voegen: „Het zou toch te gek
zijn als wij de play-offs organise
ren maar er zelf niet bij zijn!"
Esgoo is al een paar jaar een
vaste kandidaat voor de eerste
vier, maar zondag leek er een
kink in de kabel te komen. De
wedstrijd tegen SMB (Nijmegen)
bleef lang spannend, maar wat
erger was: concurrent Rotter
dam leek zomaar twee punten
cadeau te krijgen. Tegenstander
ZZICT (Breda)die al vrijwel ze
ker was van de eerste plaats,
verscheen met een ernstig ver
zwakt team.
'De club wilde niet onnodig geld
uitgeven aan grootmeesters',
was het laconieke commentaar
van ZZICT-captain Robert
Klomp.
'Dat hebben ze tegen alle ande
ren wel gedaan en nu verzaken
ze dus hun sportieve plicht', was
de reactie van Grotenhuis. Na
zeven spannende uren bleef
Rotterdam op een gelijkspel ste
ken en bereikte Esgoo dankzij
een overwinning het eigen slot
feest. Sjouwend met een enorm
blad met volle bierglazen liet
Grotenhuis weten dat hij niet
meer boos was.
Prominent aanwezig op zijn ei
gen feestje was Karei van Delft,
teamleider van BIS (Apeldoorn).
In het eigen denksportcentrum
organiseerde hij de centrale
slotronde. Voor zijn team stond
er niets meer op het spel, dacht
iedereen, maar Van Delft wees
maar wat graag op een nogal
onwaarschijnlijk scenario waar
bij BIS nog zou degraderen.
Heel slim, want zo had hij 's
avonds nog iets te vieren. BIS
won verrassend van HSG (Hil
versum, de 'vaste' nummer
twee) en werd zevende. Als het
'gewoon' van de nummers acht
en negen had gewonnen, had
BIS zelfs de play-offs bereikt! De
immer optimistische Van Delft
benadrukte dan ook dat hij vol
gend jaar opnieuw voor een
toppositie gaat.
Een van zijn topspelers, de Fries
Sipke Ernst, had zondag weer
eens enkele briljante momenten
en ontpopt zich in Apeldoorn
tot een ware publiekslieveling.
Piket-Ernst
l.d4 d5 2.c4 c6 3.Pf3 Pf6 4.Pc3
dxc4 5.a4 Lf5 6.Pe5 e6 7.f3 Lb4
8.e4 Lxe4 9.fxe4 Pxe4 10.Ld2
Dxd4 ll.Pxe4 Dxe4+ 12.De2
Lxd2+ 13.Kxd2 Dd5+
Het spectaculair ogende zwarte
stukoffer is bekend en staat op
topniveau meer bekend als mid
del om remise te maken dan om
te winnen. Witspelers kiezen
hier altijd voor Kc2 of Kc3. Wat
Piket doet, teruggaan naar el,
lijkt onlogisch als je toch niet
meer mag rokeren.
14.Kel Pa6 15.Pxc4 0-0-0 16.h4
Een naar omstandigheden ge
zonde zet: de torens zullen toch
moeten gaan meedoen.
16...Pb4 17.Th3 Df5 18.Tcl Df4
Zie diagram. Een typische mo
gelijkheid van de zwarte stelling
is 19.Thc3? Pd3+. Wit moet
waarschijnlijk 19.Tcc3 spelen.
Tdl heeft als nadeel dat na ruil
de tweede zwarte toren actief
wordt, terwijl die nu werkeloos
op h8 staat. Wat Piket doet is in
elk geval fout.
19.De3?Tdl+!
Toegegeven, het is een zet om
over het hoofd te ziet. Wit ver
liest nu snel na 20.Kxdl Dxfl+
21.Kd2 Td8+ 22.Kc2 Pa2+ en
zwart blijft materiaal voor. Ook
gaat het voor wit mis na 21.Del
Td8+ 22.Pd2 Txd2+ 23.Kxd2
Dxg2+ 24.Kdl Dg4+ 25.De2
Dxh3 en dat zal toch wel ge
wonnen zijn voor zwart. De
keuze van Piket om zijn dame te
geven is misschien nog de beste.
20.Txd 1 Pc2+ 21.Ke2 Pxe3
22.Pd6+
Dit paard komt in de proble
men. Na het logischer 22.Pxe3
maakt wit zich misschien zor
gen om een natuurlijke ontwik
keling van zijn stukken, die el
kaar een beetje in de weg staan.
22...KC7 23.Txe3 Dg4+ 24.Tf3
Td8
Het paard staat gepend, want
25.Pxf7 faalt op 25...De4+ 26.Te3
Dc2+.
25.Kf2 Dxh4+ 26.g3 De7
Wit heeft nu de mogelijkheid
27.Txf7 Dxf7+ 28.Pxf7 Txdl,
maar dan zijn twee lichte stuk
ken echt niet sterker dan e
ren.
27.Tfd3 Txd6 28.Txd6 Dxi
29.Txd6 Kxd6
Iedere liefhebber zal hieri
plezier achter de zwarte st
plaatsnemen.
30.Ke3 a5
Ernst blijft alert: de zwakki
damevleugelpionnen vore
een aanknopingspunt eniE
den dus vastgelegd.
31.Ld3 Ke5 32.Le4 h6 33J
34.Le2 Kd5 35.U3+ Kc5 3
f5 37.g4
Het is moeilijk om met wi
tactiek te kiezen, maar de:01
garandeert dat de witte ko
zich op zijn centrale plaat
handhaven. Alleen heeft i
daar niets aan.
37...fxg4 38.Lxg4 Kb4 39.
40.axb5cxb5 41.Kf4a4 4 n
g5+ 43.Kg4 Ka5
Wit geeft het op. Na b4 en n
de winstgang voor iederee
delijk zijn.
DAMMEN
Eric van Dusseldorp
o
q
o
o
O
o
q
Q
o
Q
KJ
P
a
q
d
o
O
O
O
Q
q
O
q
q
q
b
d
O
q
O
O
O
q
q
I:
p
H
p
o
Q
Ir
d
Q
o
ii'ijii
q
p
1
q
Diagram nr. 1
Inmiddels een traditional op de
damkalender is het Barnsteen
toernooi, dat dit jaar voor de
vierde keer in Bunschoten werd
gehouden. Het is een evene
ment voor de echte liefhebber:
startgelden worden niet betaald,
maar het prijzengeld is niet on
aantrekkelijk.
De dammers uit Bunschoten
benaderen hun denksport na
drukkelijk positief. De damclub,
die samen met de schaakvereni
ging een gezamenlijke cluba
vond heeft in het unieke denk
sportcentrum En Passant, is
klein maar zeer bedrijvig. Naar
goede Bunschoter traditie wordt
met z'n allen de schouders er
onder gezet en dan krijg je zo'n
prachtig en gezellig evenement
als het Barnsteentoernooi.
Gerrit Boom prolongeerde zijn
titel. Van hem een leuk frag
ment
Zwart: B. den Harder - Wit G.
Diagram nr. 2
Boom i
In de stand van diagram 1 wilde
zwart klassiek spel vermijden in
verband met de achtergebleven
schijf op 5.
Zwart speelde daarom 28.
24-30; 29.35x24,19x30; 30. 31-
27,11-16:31.38-33, 15-20; 32.
42-38, 5-10; 33.33-29, (Een op
bouw met 28-22 heeft als nadeel
dat zwart kan storen met een
standaardcombinatie: 33.28-22,
30-35; 34.33-28,12-17; 35.
22x11, 16x7; 36. 27x16, 7-11; 37.
16x7, 8-12; 38. 7x18,13x31; 39.
36x27) 33.12-18; 34. 38-33, 6-
11; 35. 50-44, (Beide spelers
hadden berekend dat 35.28-23,
8-12; 36.23-19,13x24; 37.37-31,
26x28; 38. 33x15, 24x44; 39.
15x35,21x32; 40. 50x39, 32-37;
weliswaar schijfwinst geeft
maar er is voldoende compen
satie voor remise) 3511-17??;
36.37-31,26x37; 37. 32x41,
21x23; 38.33-28,23x32; 39. 29-
Diagram nr. 3
23,18x40; 40. 44x4 en zwart gaf
het op.
Buitengewoon flitsend ging er in
het volgende fragment aan toe.
Zwart: B. Messemaker - Wit: W.
Bremmer.
Zie diagram 2
Wit had, in mindere stand, als
laatste zet 40-34? gespeeld en
dat was verliezend.
Er volgde 44.21-27; 45.
32x21,16x27; (dreigt met 18-23,
en op 34-29 volgt 3.27-32 4.
29x20 25x14 5.28-22 32x41 6.
36x47 18x27) 46. 28-22,en
nu volgde een enorme verras
sing, een meerslag die je in het
partijspel zelden ziet: 46 24-
29; 47.34x23,27x49; en zwart
won.
Zwart: B. Ramdien - Wit: R. van
Marle
Er volgde 39. 33-28??, 18-22; 2.
27x18,13x33; 3. 40-34, 29x40; 4.
38x18, en nu verrassend 9-13; 5.
18x9, 14x3; 6.25x23, 8-12; 7.
F I LATE LI E
Diagram nr. 4
ai
30x19, 12-18; 8. 23x21, laf]
zwart won. 111
Een niet al te lastige comb ,er
in cijferstand.
Zwart (D. Halma): 3,5,6,1
11, 13, 15.16,17,18,19,2
Wit (R. Martens): 25, 26,3
34. 36, 38, 39, 42, 43, 44.4
Zwart won na 29 15-20*
25x12,13-18; 31.12x23,;
32. 33x22, 17x48; 33. 26xF
11x22. 1
De oplossing van de opga
twee weken geleden. r
Zwart: 11,17,19,21,22,2
13, 24, 36, 38, 41
De auteur, I. Iwatsko, laat
volgt winnen: 13-8 (19x30! ai.
(28-32) 2x35 (32x43) 35-49
48) 49-21 (17x26) 41-37 (4 13
36x27.
De nieuwe opgave is er ee
Hessel van den Hurk. Witf^1
TPG Post heeft eindelijk het emissiepro
gramma voor de tweede helft van dit jaar
bekendgemaakt. Daarbij wordt de verzame
laar voor de zoveelste keer voor verrassin
gen geplaatst. En niet altijd aangename,
want deel II van het programma telt niet
minder dan 111 zegels, terwijl we er dit jaar
al 83 gepresenteerd hebben gekregen.
Als TPG Post op deze weg met haar onge
breidelde uitgiftepolitiek voortgaat staat Ne
derland binnen de kortste keren op de
zwarte lijst van de FIP, temidden van de lan
den die er met hun uitgiftebeleid een potje
van maken. In 2000 stond Nederland bij
voorbeeld al in de top 50 van de ongeveer
250 landen die zegels uitgeven; op de 44ste
plaats om precies te zijn. Van de slechts vier
Europese landen in de top 50 stond alleen
Ierland hoger, op de 39e plaats; België stond
op plaats 46 en Spanje op 47. Er behoeft dus
niet aan te worden getwijfeld dat Nederland
op de lijsten van 2001 en 2002 nog een paar
plaatsen zal stijgen. Denk alleen maar aan
de dertien Provincievelletjes (met elk tien
zegels), die vorig jaar zijn uitgegeven.
Maar laten we de verrassingen eens nader
bekijken. Verrassing I. Vanaf nu komen er
op tien emissiedagen nog tien velletjes en
één boekje aan de loketten, die, zoals ge
zegd, niet minder dan 111 zegels bevatten;
75 zegels van 0,39,30 van 0,29 (deel ID
van de verrassingszegels en de Decemberze-
gels) en 6 van 0,39 0,19 (de Kinderze
gels). Welgeteld voor 41,43. Als we daar de
83 reeds verschenen zegels, in twaalf velle
tjes voor in totaal 37,52 nog eens bij optel
len komen we aan een bedrag van 78,95.
Verrassing II. Het was al een halfjaar be
kend dat er ook nu weer verrassingszegels
zouden worden uitgegeven (de vorige waren
de Provincievelletjes), maar dat ze al op zo
korte termijn zouden uitkomen was niet be
kend. Volgende week 20 mei komt namelijk
al deel I van een driedelig verrassingspakket
in roulatie; twee velletjes met tien verschil
lende gegomde zegels van 0,39. Wat de
verrassing aan deze zegels precies gaat in
houden wordt door TPG Post nog tot 20 mei
geheim gehouden.
Verrassing III is dat Nelson Mandela, die op
18 juli 85 jaar hoopt te worden als verjaar
dagsgeschenk twee Nederlandse zegels
krijgt aangeboden. Hoewel het ongebruike
lijk is dat buitenlandse personen op Neder
landse zegels worden afgebeeld, meent TPG
Post voor deze bijzondere persoonlijkheid
een uitzondering te moeten maken. Het ge
schenk wordt 18 juli gepresenteerd en be
staat uit een velletje met tien zegels van
0,39, twee motieven. De ene zegel is gewijd
Rc
nd
Pl
aan Nelson Mandela, de andere aan d311
derlandse afdeling van het Nelson Ma
Children's Fund. er
Voor uw agenda volgt hierbij het volle ,si
programma vanaf nu: op 20 mei dus err
van het verrassingspakket, twee vellet
met in elk tien gegomde zegels van €1 ee
op 3 juni wordt het 250-jarig bestaan 0
Douwe Egberts wordt gevierd met de
te van twee verschillende gegomde ze j
van 0,39 in een velletje van tien; 24 j
winnend ontwerp AMPHILEX 2000-OI
werpwedstrijd, 10 x 0,39 in velletje 1 0
lucht en water; 18 juli, Nelson Mande
letje met tien zegels van 0,39, twee i
ven; 1 september, een boekje met vijf
van 0,39 t.g.v. de actie om elkaar val
kaartje te sturen; 23 september, deel 1
het verrassingspakket, velletje met tiq„_
schillende gegomde zegels van 0,39
oktober, een velletje met tien dezelfde
gomde zegels van 0,39,onder anden
het 75-jarig bestaan van de NVPH; 41 r
ber, Kinderzegels, velletje met zes zeg i31
0,39 0,19; 25 november, deel Hl
het verrassingspakket, velletje met tie:
zelfde gegomde zegels van 0,29; 251
vember, Decemberzegels, velletje meil
verschillende zelfklevende zegels van
ku
