Bestuurder
blijft bellen
in de auto
BINNENLAND 1
AWBZ-premies gaan
halve procent omhoog
'Er moest een schuldige uit de hoge hoed komen'
Rechtbank streng voor directeuren
'Terrorismeteam politie werkte niet samen met AIVD'
Politie deelt massaal boetes uit
Nieuwe coalitie spaart thuiszorg
sselijk en buikpijn van pitloze druif
Rechter vindt
bewijzen tegen
De Vries te dun
n charter
Bagdad
AM De chartervlucht
Nederland naar Bagdad
arlopig niet door. Voor
ervlucht, bedoeld voor
die familie willen be
destond te weinig be
ling. De mensen die
bben aangemeld reizen
8 mei vanaf Schiphol
lijnvlucht naar Am-
irdanië. Ze gaan met
verder naar Irak. De
zou aanvankelijk op 13
iaf Rotterdam Airport
ten. Na uitstel schrapte
lüsator het plan toen
mensen zich hadden
Held. terwijl er minstens
nodig waren. Volgens
[waarden zijn de Irake-
lederland nog terug-
d vanwege de veilig-
uatie in Irak. „Nu het
verkeer op gang komt,
jvan familie dat het be-
voorlopig niet te ko-
uéte over
>g in Irak
t - Bijna tweederde
lerlanders denkt dat
oorlog in Irak de drei-
terrorisme niet is afge-
Slechts een op de vier
gden vindt dat de we
ir is geworden. Wel
i de helft van de Ne-
(48 procent) dat de
htvaardigd was.
uit een onderzoek van
•0, onderdeel van een
ionaal onderzoek onder
nensen in 41 landen. In
waar de politiek zich
Kgen de oorlog in Irak,
de publieke steun
«eringer.
ging voor
Derde Erkel
ukala Zo'n tweehon-
len hebben gisteren
-Russische stad Ma
ils gedemonstreerd om
te oefenen op de Russi-
ering om zich meer in
len voor de opsporing
jding van Arjan Erkel.
rlandse medewerker
en zonder Grenzen
ird negen maanden ge-
itvoerd in de regio Da-
Je betogers zamelden
eningen in voor een
ie zij willen aanbieden
iident Poetin. De Russi-
ering doet volgens de
iveel te weinig om Er-
krijgen. „Wij gaan niet
Dagestan. Wij blijven
gevonden", zei AzG-
irder Mark Walsh.
dinsdag 13 mei 2003
ifte Lotto
oplichters
|no|
I *c - De Lotto heeft aan-
laan tegen enkele ben-
goedgelovige mensen
ilse voorwendselen
de zakken kloppen.
1 krijgen e-mails waarin
ze een grote prijs heb-
onnen. Om de bank-
e bestrijden, moeten ze
f tussen de 15001
ïatfco storten. Daarna ho
ge iets meer. De Lotto
on ets te maken met deze
it !fen, aldus een woord-
die de goede naam
o organisatie geschaad
j agingstijd
op internet
- De Verkeerslnfor-
lAnst (VID) geeft voort
an) ertragingstijd van files
mo erdoor kunnen wegge-
beter inschatten wat
:n van een file voor
'22 duur zijn. De informa-
de vertraging is voorals-
ïeb en te vinden op de web-
'.vid.nl), maar de in-
is binnenkort ook te
.'n via de telefoon
sd|B55). Ook de radiozen-
hun informatie van de
rekken, kunnen dan de
fwtigstijd noemen.
den haag/gpd - Autorijdend Ne
derland belt nog steeds, of weer,
massaal met de telefoon aan het
oor. Ruim een jaar na de invoe
ring van het verbod op bellen tij
dens het autorijden, tenzij dit
handsfree gebeurt, zijn al meer
dan 50.000 automobilisten op de
bon geslingerd.
Vooral de laatste maanden
schrijven de politiekorpsen
massaal boetes uit. Gingen de
eerste negen maanden van het
verbod (tussen april en decem
ber 2002) nog 25.001 autorijders
bellend in de fout, gedurende de
eerste vier maanden van dit jaar
kregen 25.028 chauffeurs een
boete.
Het openbaar ministerie (OM)
noemt de cijfers opmerkelijk,
omdat de sterke stijging van het
aantal overtredingen niets te
maken heeft met extra politie-
inzet. Het OM vermoedt dat veel
bellende automobilisten denken
dat het met de pakkans 'niet
zo'n vaart loopt', mede omdat
de aandacht voor het verbod op
mobiel bellen in de auto meer
naar de achtergrond is verdron
gen.
Het Korps Landelijke Politie
Diensten (KLPD) laat weten dat
er 'inderdaad sterke signalen
zijn' dat veel meer bellende au
tomobilisten worden gesnapt.
„In het begin hebben we met de
nodige soepelheid de nieuwe
wetgeving gehanteerd, maar nu
pakken we bellers in de auto
meteen aan", zegt J. Bennink
van het KLPD.
De landelijke politiedienst denkt
dat veel autorijders te laks zijn
met het aanschaffen van een zo
geheten carkit, waarmee in de
auto handsfree kan worden ge
beld. „Bovendien schatten hele
volksstammen de pakkans te
laag in", zegt Bennink. „En ver
volgens zitten ze wel stijf van
schrik achter het stuur als ze ho
ren hoe hoog de boete is." Voor
rijdend bellen met een telefoon
in de hand betaalt de automobi
list die daarbij gesnapt wordt
136 euro. Het KLPD denkt dat
een nog hogere boete meer be
stuurders bewust zou maken
van de risico's van autorijden
met de telefoon aan het oor. Het
OM vindt echter dat de hoogte
van de boete goed in het stelsel
van verkeersboetes past en wijst
verhoging dus af. Volgens de
ANWB zou het goed zijn om het
handsfree bellen weer eens on
der de aandacht te brengen met
een landelijke verkeerscampag-
den haag/gpd - De premie voor
de bijzondere ziektekosten, de
AWBZ, gaat omhoog. Het kabi
net stemt naar verwachting vrij
dag in met een tussentijdse ver
hoging van een half procent per
1 juli. De verhoging moet dit
jaar nog een half miljard euro
opleveren. Vanaf volgend jaar
gaat het om 1,1 miljard euro per
jaar. Behalve dat de premie om
hoog gaat, worden de zorgin
stellingen (onder meer zieken
huizen en verpleegtehuizen)
met 0,8 procent gekort op hun
budget. Door 'efficiënter wer
ken' moeten zij zo 250 miljoen
euro besparen.
De maatregelen zijn bedoeld
om de fors stijgende tekorten in
de zorg te dekken. Naar ver
wachting loopt het tekort dit
jaar op tot 1,5 miljard euro. Om
dat het huidige kabinet demis
sionair is, laat het de grootste
ingrepen in de zorg over aan
zijn opvolger. De onderhande
laars voor een nieuw kabinet
van CDA, WD en D66 praten
onder meer over verkleining van
het ziekenfondspakket.
Bij die voorgenomen bezuini
gingen blijft de thuiszorg in ie
der geval gevrijwaard van grote
ingrepen. CDA, WD en D66
vinden dat ingrijpende bezuini
gingen in deze sector leiden tot
onaanvaardbare maatschappe
lijke gevolgen. Minder thuishulp
betekent dat (vooral oudere)
mensen minder lang zelfstandig
kunnen wonen. Ze moeten dan
vanuit de vertrouwde woonom
geving verkassen naar een ver
zorgingshuis of zelfs verpleeg
huis, waarin de opvang boven
dien veel meer geld kost. „Op
die manier spannen we het
paard achter de wagen en daar
is dus niemand bij gebaat", al
dus bronnen rond de onderhan
delaars.
den haag/gpd - De thuiszorg
blijft gevrijwaard van grote fi
nanciële aanslagen. Dat hebben
CDA, WD en D66 afgesproken.
De thuiszorg stond prominent
op lijstjes met suggesties voor
substantiële bezuinigingen, tot
enkele honderden miljoenen
euro's.
De onderhandelaars Balkenen
de (CDA), Zalm (WD) en Dit-
trich (D66) zijn tot de slotsom
gekomen dat ingrijpende om
buigingen in die sector leiden
tot onaanvaardbare maatschap
pelijke effecten. Minder thuis
hulp betekent dat (vooral oude
re) mensen minder lang zelf
standig kunnen wonen. Ze moe
ten dan vanuit de vertrouwde
woonomgeving verkassen naar
een verzorgingshuis, waarin de
opvang bovendien veel meer
geld kost.
De drie partijen hebben gisteren
de concept-teksten voor het
nieuwe regeerakkoord bespro
ken. Dat wordt een stuk com
pacter dan de laatste regeerak
koorden, zo beloven ze. De tel
ler blijft steken op zo'n 15 pagi
na's, de helft van het strategisch
akkoord van het kabinet-Balke
nende I. Het nieuwe kabinet
krijgt zo meer ruimte om zelf
beleid te ontwikkelen.
Of wat de onderhandelaars wil
len ook werkelijk haalbaar is
wordt vandaag duidelijk, als het
Centraal Planbureau met zijn fi
nanciële doorberekening komt.
"fijn Hover
- Druiven zonder pit
t gemakkelijk, maar je
wel misselijk van wor-
•uikpijn van krijgen. Als
inste de afgelopen week
'zijn bij een supermarkt
WO, DekaMarkt, Edah,
ïarkt, Konmar, Plus of
f Boer.
dt de importeur Hagé
ional, onderdeel van het
fruitconcem The
Op de uit India gëïm-
druiven (meestal ver-
de merknaam 'San-
Treshtrop') is het in Ne-
verboden bestrijdings-
omyl aangetroffen,
rdvoerster Regina van
The Greenery. „Wij
alle druiven die wij op
brengen of er niet te
van de driehonderd
middelen die in Ne-
toegestaan", aldus
Van Hoof. „Van een partner uit
het buitenland kregen wij te ho
ren dat op deze druiven moge
lijk een voor de consument
schadelijk middel zit waar wij
normaal gesproken niet op tes
ten. Dat hebben we toen on
middellijk alsnog gedaan. Zodra
duidelijk was dat het spul er in
derdaad op zat, hebben we
klanten van de betrokken super
markten opgeroepen om de be
treffende druiven terug te bren
gen." The Greenery deed die
oproep gisteren door middel
van advertenties in de landelijke
pers.
Volgens The Greenery zijn de
kwalijke druiven alleen de afge
lopen twee weken op de markt
geweest. „Wij kopen druiven op
voor de op dat moment beste
prijs", aldus Van Hoof. „Dat is
afhankelijk van het groeiseizoen
ter plaatse. Dat betekent dat de
druiven op dat moment uit In
dia kwamen. De weken daar
voor was dat Chili."
Het is voor de tweede keer in
amper twee maanden tijd dat
supermarktdruiven ongunstig in
de publiciteit komen. In maart
publiceerde de stichting Natuur
en Milieu een onderzoek van
TNO naar op druiven aangetrof
fen bestrijdingsmiddelen. „Daar
kwam uit dat op sommige drui
ven wel meer dan tien verschil
lende bestrijdingsmiddelen wer
den aangetroffen", aldus Marij
ke Brunt van Natuur en Milieu.
„Veel meer dan wettelijk is toe
gestaan. We hebben met de su
permarkten Aldi en Lidl afspra
ken gemaakt dat ze daar meer
op zullen gaan letten."
Volgens Natuur en Milieu is de
winkelier aansprakelijk voor het
product dat hij verkoopt. „Hij
moet er dus bij de importeur op
aandringen dat die zijn produc
ten zorgvuldiger selecteert."
den haag/gpd - Wéér is er vrijspraak
voor een veroordeelde verdachte. Wéér
gaat het openbaar ministerie onderuit
in een belangrijk proces. Onlangs ge
beurde dat al in de Puttense moord
zaak. Hoe zit het met de geloofwaardig
heid van justitie? Die is heus niet wegge
vaagd met de vrijspraak van André de
Vries, zegt strafrechthoogleraar Theo de
Roos van de Leidse universiteit. „Justitie
zit, net als een voetbalscheidsrechter,
tussen hamer en aambeeld. Doe je het
goed voor de één, dan zit je fout bij de
ander."
Strafpleiter Gerard Spong is minder te
spreken over de rol van het openbaar
ministerie. „In deze zaak heeft het OM
als een kat in het nauw rare sprongen
gemaakt. Er is een dubieuze opspo
ringsmethode gebruikt. Ik vind dat het
OM aan grondig zelfonderzoek moet
doen." Spong heeft zelfs een mogelijke
oplossing in de aanbieding. „In de oud
heid moest een falende officier van jus
titie een boete betalen. Wellicht dat zo'n
oplossing ervoor kan zorgen dat het OM
minder fouten begaat en de juiste zorg
vuldigheid betracht."
De Roos denkt niet dat het OM een
enorme zeperd heeft gemaakt. „Het is
niet voor het eerst dat twee hoven ver
schillende uitspraken doen. Dit soort
zaken wordt nu eenmaal enorm uitver
groot. Wat wel duidelijk is dat het OM
een probleem heeft: een enorm capaci
teitstekort. Dit is een duidelijk signaal
naar de politiek toe, dat niet alleen maar
met extra geld is op te lossen. Het slech
te alternatief zou zijn dat de wetgeving
wordt aangepast, met ruimere bevoegd
heden voor justitie. Maar dat moet je
niet willen."
Advocaat Theo Hiddema denkt niet dat
de geloofwaardigheid van het openbaar
ministerie na deze uitspraak is aange
tast. Wél ziet hij een bevestiging van een
uitspraak die eerder dit jaar in hoger be
roep ten gunste van een cliënt van hem
zelf is gedaan. Hiddema verdedigde een
man die ervan werd verdacht een ander
van een balkon te hebben geduwd.
Geen bewijzen. Twee undercoveragen
ten poogden in het huis van bewaring
de man een belastende verklaring te
ontlokken. „De rechtbank heeft hier
korte metten mee gemaakt, omdat het
verkrijgen van verldaringen op die wijze
in strijd is met de Europese regelge
ving." De advocaat denkt wel dat justitie
grote problemen heeft met 'aandacht
trekkende zaken' als de vuurwerkramp.
„Justitie doet zijn onderzoek en ergens
is er een point of no return. Dan moet je
met een schuldige komen en er het bes
te van zien te bakken. Pakweg twintig
jaar geleden opereerde iedereen meer in
de luwte. Om redenen van prestige hou
den officieren soms een zaak staande
die eigenlijk niet veel soeps is."
Strafrechtadvocaat Marq Wijngaarden,
tevens voorzitter van de Coomhertliga
die pleit voor hervorming van het straf
recht, vindt dat het OM op z'n gezicht is
gegaan. „Dit was natuurlijk een van hun
kroonzaken. En daarbij, denk ik, is er
eerder te veel dan te weinig gerecher
cheerd. Men heeft zich gericht op een
beperkt aantal sporen. Zo'n zaak als de
vuurwerkramp wordt, net als terroris-
mezaken, met grote middelen aange
pakt. En dan moet er een schuldige uit
de hoge hoed komen. Anders zou het
OM zijn gezicht verliezen." Maar dat, zo
geeft Wijngaarden toe, is in de uitspraak
rond De Vries ook gebeurd. „Ze zijn ver
blind geraakt."
Fireworks-directeuren Bakker (links) en Pater (rechts) bij de uitspraak van het hof. André de Vries ontbrak daar. Hij werd
gistermiddag na ruim twee jaar vrijgelaten (foto onder) en is ondergedoken. Foto's: ANP/Jasper Juinen
arnhem/gpd - De vorig jaar nog tot 15 jaar cel
straf veroordeelde André de Vries (35, tot giste
ren De V. genoemd) is vrij man. Het hof in
Arnhem acht hem niet schuldig aan de brand
stichting bij SE Fireworks. Zijn vrijheid heeft
De Vries overigens niet te danken aan het plei
dooi van zijn advocaat B. Moszkowicz, maar
aan zijn eigen verwardheid. Overtuigend be
wijs ontbreekt.
Er is wettig bewijs. Neem de vuurwerksporen
op het rode sportbroekje. Die wijzen er op dat
De Vries tijdens de explosies op of bij het
rampterrein moet zijn geweest. „Op zichzelf is
dat niet belastend", stelt het hof. „Er waren he
laas heel veel mensen in het rampgebied. De
Vries maakte zich echter verdacht door zijn
aanwezigheid te ontkennen." Hij verzon een
alibi of vroeg anderen hem er een te verschaf
fen.
Dat is de crux: het - weinige - wettige bewijs
bracht het hof niet tot de overtuiging dat De
Vries, die in Almelo vijftien jaar kreeg, 'de
brandstichter van Enschede' was.
Moszkowicz had kritiek op de inzet van een
undercoveragent in de bajes en op de manier
waarop rechercheurs met het broekje om
sprongen. „Er is carnaval mee gevierd", zei hij.
Die punten zijn niet van belang. Het hof keurt
de operatie van nepgevangene Al046 goed.
„Hij liet systematisch het initiatief bij De Vries.
Het waren gewone gesprekken." Een inzet-
achter-tralies kan. Of met het broekje is gesold,
zoals kritische rechercheurs meldden, vindt
het hof niet relevant. „Zelfs als er met de broek
grappen zijn uitgehaald, zijn de sporen daar
door toch niet veroorzaakt."
Het is De Vries zelf die de twijfel bij de rechters
zaaide.Alles wat min of meer serieus in de
richting van zijn schuld wijst, komt uit zijn ei
gen mond. Maar De Vries heeft geen duidelijke
bekentenis afgelegd tegenover politie of justi
tie." De Vries mag hebben bekend tegenover
A1046, hij vertelt de agent 'details' (over een
geïmproviseerd huisje met een kacheltje en in
braakalarm) die nergens worden bevestigd en
niet als daderwetenschap gezien kunnen wor
den. -
De rechters keken scherp naar De Vries, die
maar een enkele zitting present was en op
Moszkowicz' advies verkoos te zwijgen. Ze
kennen de verhalen over De Vries, door vrien
den een mafketel genoemd, iemand die niet
spoort, met een rijke fantasie en sterke verha
len over vrouwen en zware misdaden. „Wat
niet strookt met zijn strafrechtelijke verleden."
Het rapport van het Pieter Baan Centrum wijst
op een verwarde persoonlijkheid. De Vries
praat zo vaag, inconsistent en onzeker en heeft
geen greintje daderwetenschap, daar is niet ge
noeg overtuigend bewijs uit te peuren.
Rechtbankpresident Mannoury hekelt en prijst
het rechercheonderzoek. Monnikenwerk, vindt
hij. .Anderzijds vertoonde het onderzoek ook
een zekere verbetenheid. Dat is de geloofwaar
digheid van de resultaten niet steeds ten goede
gekomen."
arnhem/gpd - Snoeihard. Die typering past bij
het arrest dat het hof gisteren wees in de strafza
ken tegen de Fireworks-directeuren Rudi Bakker
(40) en Willie Pater (51). Zij moeten terug naar de
cel: vijf maanden, hoewel ze al hebben aange
kondigd in cassatie te gaan.
Er mogen wat verzachtende omstandigheden
zijn, die nemen niet weg dat Bakker en Pater een
eigen verantwoordelijkheid hadden voor de vei
ligheid van bedrijf en hun omgeving. Door die
uit het oog te verliezen dragen ze schuld aan de
explosies met fatale afloop: 22 doden, duizend
gewonden en een weggevaagde wijk.
Het hof veroordeelde Bakker en Pater gisteren
niet alleen voor milieuovertredingen en illegale
vuurwerkhandel, zoals de Almelose rechtbank
dat eerder deed, maar ook voor een vooral emo
tioneel heftig feit: schuld aan de ramp.
Volgens het hof lag er op 13 mei 2000 te veel en
te zwaar vuurwerk aan de Tollensstraat. Dat valt
de twee te verwijten: opzet vinden de rechters
niet aangetoond, omdat Bakker en Pater voeren
op leveranciers uit China. Zij wisten dan wel niet
dat er te zwaar vuurwerk lag, „maar slechts om
dat zij er niet bij stilstonden en dat hadden zij
wel moeten doen", aldus het hof.
Controleurs krijgen eveneens een veeg uit de
pan. Het hof snapt dat Pater en Bakker, na de in
specties door defensiepersoneel en gemeente
ambtenaren, de indruk konden krijgen dat het
met de veiligheid bij Fireworks snor zat. Maar
„Zij hadden zich niet in slaap mogen laten sus
sen."
Dat anderen (rijk en gemeente) steken lieten val
len, doet daar niets aan af. „Die anderen zijn on
gestraft gebleven, maar daarom zijn zij nog niet
minder medeschuldig."
De rechters keken nadrukkelijk naar de enorme
gevolgen van de ramp. Bij zo'n catastrofe past
een pittige gevangenisstraf. Vervolgens: „De ver
dachten en hun gezin hebben al grote persoon
lijke en maatschappelijke gevolgen van de ramp
ondervonden. Het hiernaast opleggen van een
substantiële straf is wrang bij het ontbreken van
boze opzet op kwade wil. Die wrangheid legt
echter maar beperkt gewicht in de schaal tegen
de achtergrond van de onmetelijke ellende die
vele anderen, geheel onschuldig aan de ramp,
hebben moeten ondervinden."
OM overweegt cassatie
.Ms het OM in cassatie gaat
tegen de vrijspraak van An
dré de Vries, kan de Hoge
Raad tot twee conclusies ko
men. Of ze wijst de zaak te
rug, of ze bevestigt het arrest
van het hof in Arnhem. Het
OM heeft in dit geval nog
geen beslissing genomen,
maar is van mening dat zij
'de juiste verdachte voor het
hekje hadden', zo zei een
woordvoerder gistermiddag.
Maar eerst moet goed wor
den gekeken of het arrest van
het hof juridische aankno
pingspunten biedt om in
cassatie te gaan. Daar heeft
het OM twee weken de tijd
voor. De vrijspraak zou al
leen kunnen worden terug
gedraaid als de Hoge Raad
besluit tot terugverwijzing
naar een ander gerechtshof
Dat zou dan na nieuwe be
handeling tot de conclusie
moeten komen dat De Vries
wel schuldig is aan brand
stichting. De Hoge Raadkijlct
of een rechtszaak volgens de
juiste juridische procedures
is gevoerd. Ze kijkt niet op
nieuw inhoudelijk naar een
zaak en behandelt enkel de
punten die de aangevoerde
partij opnieuw bekeken wil
zien. Een cassatieprocedure
wordt schriftelijk gevoerd.
rotterdam/anp - De huidige leider van het onderzoeks
team naar twaalf vermeende terroristen, Timmer, zegt
dat de politie niet heeft samengewerkt met de AIVD in
het onderzoek naar de verdachte groepering. Het team
heeft de dienst wel gevraagd om foto's van verdachten,
zei hij vandaag als getuige voor de rechtbank in Rotter
dam.
De advocaten willen weten of de politie met de AIVD
heeft samengewerkt, omdat de inlichtingendienst over
opsporingsbevoegdheden beschikt, die de politie niet
heeft. De raadslieden proberen uit te vinden of er toch
geen oncontroleerbare onderzoeksinformatie van de
AIVD in het politieonderzoek terecht is gekomen, zon
der dat dit herkenbaar is. Dat zou in hun visie onrecht
matig; zijn.
Gisteren, de eerste dag van het proces, gaven twee is-
lam-deskundigen een tegenstrijdige uitleg over in beslag
genomen documenten. Volgens de deskundige van de
aanklager, A. Basbous, wijzen die nadrukkelijk wijzen
op betrokkenheid van de verdachten bij moslimextre
misme. Islam-deskundige R. Peters zet daar vraagtekens
bij. „Ik heb in deze zaak geen document gelezen waarin
moslims opriepen tot geweld tegen Nederland of ande
re westerse landen", concludeert Peters. „Het ging al
leen om oproepen tot strijd in landen als Afghanistan en
Algerije", zegt hij. „Het gevonden materiaal heeft niet
direct betrekking op de verdachten, behalve dat ze daar
zijn aangetroffen."
Het openbaar ministerie probeert de verdachten in dit
proces te laten vt., oordelen op een bijzonder wetsa ti-
kel, namelijk het samenspannen met de vijand in een
gewapend conflict. De internationale coalitie waar Ne
derland deel van uitmaakt, is volgens justitie verwikkeld
in een gewapend conflict met al-Qaeda. De verdachten
hebben in de visie van het OM hulp verleend aan die
vijand.
Justitie verdenkt een aantal van de verdachten concreet
van het rekruteren en voorbereiden van jihadstrijders.
Met jihadstrijders bedoelt het OM extremistische mos
lims die tegen de tegenstanders van de islam vechten.
Van de overige verdachten vermoedt justitie dat ze zelf
zijn opgeleid tot strijder.
Het proces duurt naar verwachting nog tot en met 22
