DENKSPORT
Jan Werle wordt op tijd wakker
Roozenburg was een dam-ambassadeu
O,
0
d
d
lij
d
s
d
a
0
d
Brits koningshuis hoog op emissieagenc
Hok wint
NBB-beker
-
ff]
ZATERDAG 10 MEI 2OO3
BRIDGE
Marijke van der Pas
Bekerwedstrijden waren vroeger razend po
pulair. Je was zwaar gepikeerd als er geen
plaatsje voor je in het bekerteam was. Van
daag de dag heeft een club de grootste
moeite om op drie viertallen bij elkaar te
krijgen die de confrontatie met een andere
club aan willen gaan.. In de strijd om de
NBB-beker kent de inschrijving geen beper
kingen qua speelsterkte. Acht teams plaat
sen zich na een afvalronde voor de finale.
Dat zijn over het algemeen clubteams die
één of twee teams in de Meesterklasse heb
ben. In de finale speelt elk viertal zeven kor
te wedstrijden tegen één viertal van de an
dere finaleteams.
De spelers kunnen hun lol op. Van de 49
spellen zijn er elf waarop slem net wel of net
niet gemaakt kan worden. De punten vlie
gen daarom over en weer. Wie een gelukkige
hand van bieden heeft, wint een smak pun
ten. Het team van Hok wint uiteindelijk de
beker.
Naast alle slems komt er nog een aantal aar
dige spellen voor in de finale. In het eerste
spel maakt BCO tegen De Lombard een ui
terst magere 3SA
Spel 1
N/NZ
V8 3
V A 10
B 9 7 4
V 8 6 3
9762
»H B42
8
H B 10 2
N
0
Z
*AB 10
*87653
H 6
954
H 5 4
*V9
A V 10 5 3 2
A7
Na twee passen opent zuid met ISA en
wordt leider in 3SA. Berry Westra start tot
groot genoegen van leider, Jaap Trouwborst,
met een kleine ruiten. Oost legt de heer.
Trouwborst is zo slim de slag te duiken. In
derdaad vervolgt oost met ruiten, via de tien
voor de boer van west. Ziezo, de ruitenkleur
is vrij. Ondanks het feit dat zowel #A als ♦V
goed zitten, zijn er nog steeds geen negen
slagen. Westra heeft inmiddels door dat hij
de kleur van de leider heeft hooggespeeld.
Hij switcht schoppen. Oost neemt het aas
en speelt de boer na Trouwborst moet de
slag wel nemen anders heeft de tegenpartij
met ook nog VA in handen het contract al
down. Hij kan niet meer van slag met harten
want ook dan heeft de tegenpartij vijf sla
gen. Trouwborst incasseert dus eerst maar
eens zijn ruitenslagen. In de dummy gooit
hij in totaal drie hartens en twee schoppens
af. Er gebeurt een klein wonder. De arme
Westra moet op de vijfde en zesde ruiten
nog twee kaarten afgooien. De eerste is VI0
maar met de tweede moet hij het contract
weggeven. Doet hij #V weg dan kan de lei
der van slag met harten. Westra gooit een
klaveren af. Ook dat helpt niet want de lei
der maakt via de snit op de vrouw nu vier
slagen in die kleur. De andere OW-paren
weten na een klaverenstart twee ruiten-,
twee schoppenslagen en VA te maken.
Op het tweede spel gaan de meeste leiders
down in 4#. Daarvoor moeten de westspe
lers goed verdedigen maar dat is ze wel toe
vertrouwd.
Spel 2
Z/OW
#973
V 10 9
A3
AH 10 98 7
A V4 2
V A B 8 5
H 7 4
52
N
0
H B 8 6 5
V H V 7
V 92
V 6
#10
V 6 43 2
B 10865
B 5 3
Zuid opent de bieding met 1# en dat belooft
bij de meeste paren minimaal een vijfkaart.
Noord verneemt dat zijn partner een mini
male hand heeft en zet hem in 4#. 3SA in de
zuidhand speelt gemakkelijker maar daar is
vrijwel niemand in terecht gekomen. West
start met klaveren. De leider neemt met het
aas en speelt een schoppen naar de boer.
Na #V speelt west weer klaveren na voor de
vrouw van de leider. West komt aan slag
met #A en nu is het moment van de waar
heid aangebroken. Er is maar één kaart die
het contract om zeep helpt en dat is #H. De
entree bij de klaverenkleur is weg en de lei
der kan op geen enkele manier meer aan
tien slagen komen. Dat tegenspel is kenne
lijk opgelegd want veel leiders gaat down.
Koeno Brouwer maakt zijn contract. Ook
aan die tafel speelt west #H na maar niet op
het goede moment. Brouwer krijgt klaveren
uit. Hij neemt de slag met de vrouw en
speelt VH uit de hand. West neemt de slag
en speelt een tweede klaveren. Na ♦A loopt
de volgende troefslag naar de vrouw van
west. Ook deze west speelt nu #H na maar
dat is te vroeg. Brouwer neemt met #A,
speelt naar VH en troeft een harten. Dan
volgt een ruiten naar de vrouw en een afge
troefde ruiten. Brouwer is binnen en heeft
de klaverenkleur niet meer nodig.
West had deze vluchtweg van de leider kun
nen voorkomen door pas na een tweede
ronde troef #H te spelen. Hij kan bijvoor
beeld #V weigeren, na #V een kleine schop
pen naspelen, of na #V eerst #A spelen en
dan pas #H. Op die manier beperkt hij het
aantal aftroevers van de leider.
Oplossing
nummer 18
De twee gevraagde woorden van de puz
zel van vorige week waren:
SENEGAL en OEGANDEES
Kruiswoordraadsel
nummer 19
HORIZONTAAL: 1. Schrijfster van paro
dieën; 8. zoon van (voor Schotse
namen); 9. wasgelegenheid; 10. mollen-
gang; 12. vier (Gr.); 13. hoeveelheid; 15.
aardappelgerecht; 16. droogoven; 18.
eenvoud; 20. emmer; 21. barst; 22. deel
van een breviergebed; 24. Ierland (op
auto's); 26. het Romeinse Rijk; 28. bril
slang; 30. schattig; 33. stoomschip; 34.
goudmakreel; 35. toppuntshoek; 36. met
name; 37. roofvogel; 39. bloeiwijze; 40.
laatstgenoemde; 42. gevangenis; 45.
bars; 48. soort benzine; 49. plaats in
Oekraïne; 51. grappenmaker; 53. soort
drug; 54. spelleiding; 55. geneeskrachtige
plant; 56. draad; 57. Tïans-Europa-
eiqiress; 58. taxi (Eng.); 60. schil; 61. zeer
fijn schrijven.
VERTICAAL: 1Geestelijke; 2. vlakte
maat; 3. rivier in Siberië; 4. beroep; 5.
idem (afk.); 6. voerbak; 7. vorderen; 8.
aanleggen (van een schip); 11. mensen
hater; 12. begerig; 14. rivier in Polen; 15.
centaur; 16. zangstuk; 17. doorzichtig
weefsel; 19. kerstgeschenk; 23. voeg
woord; 25. Amerikaanse buffel; 27. elek
trisch geladen deeltje; 28. naar aanlei
ding van; 29. haarverzorgingsmiddel; 31.
clown; 32. verhoogde toon; 33. domkop;
38. jongen; 39. gang; 41. gulzigaard; 43.
loonsverhoging; 44. sterrenbeeld; 46.
gewicht; 47. geneesmiddel; 49. draaien;
50. Duits lidwoord; 52. smalle opening;
54. geraspte snuiftabak; 58. symbool
cerium; 59. symbool beryllium.
Welke twee woorden worden gevormd
door de letters in de volgende vakjes: 3-
61-36-46-42-6-50-26-7-22 en 41-30-10-
49-53-2-54-27-31-29
Oplossingen van de kruiswoordpuzzel en/of het cryptogram, bij voorkeur per briefkaart,
dienen uiterlijk woensdag a.s. in het bezit te zijn van het Redactiesecretariaat Leidsch
Dagblad, Postbus 54, 2300 AB Leiden. Onder de inzenders worden twee cadeaubonnen
van 12,5 euro verloot.
Winnaars
H. Neuteboom, Graskarper 5, Leiden
(cryptogram).
Elize Uphoff-Bey, Westeinde 4,
Hazerswoude-Dorp (kruiswoord).
Cryptogram nummer 19
HORIZONTAAL:
5. Het kapsel van een zwangere vrouw (10); 6. Polsen
van twee jongens prijzen (9); 9. Een papieren besluit
zonder haperen (8); lO.Voort(s) volgt (2,2); 11. Via
deze route is er geen hoop meer (7); 12.
Samenwerking in de landbouw (7); 14. Het gaat er
hard aan toe in het stadion (12); 15. Neemt de recla
me niet serieus (4); 17. Prima elftal dat het podium
haalt (6); 19. Collega van een parachutist? (10); 20.
Werkt hij voor de helft in de praktijk? (4,4).
VERTICAAL:
1. Ingreep door eexttandarts? (17); 2. Dat is een
inbreker die niet bezopen is (12); 3. De prijs is van
belang (6); 4. Vreemdelingen om op te eten (8); 7.
Kaartje in (schijn)beweging (10); 8. Het land bewer
ken is een constructieve bezigheid (6); 11. Zorgt met
een boom voor een geboortegolf (4); 13. Studenten
die een vuist maken (6); 16. Omwentelingen op het
gebied van reizen (6); 18. Soep van slechte kwaliteit
(5).
Oplossing
nummer 18
HORIZONTAAL:
4. Witwassen; 6. struikelblok;
8. veroveraar; 9. toog; 10. lei;
11. omlaaghalen; 12. huwe
lijksleven; 15. thans; 17.
Apollo; 18. ofschoon; 19.
paartijd.
VERTICAAL:
1Stuurvrouw; 2. papkerel; 3.
hebberig; 4. waterdicht; 5.
contratenor; 7. modebeeld; 8.
vals; 13. ijsschots; 14. slagor
de; 16. hofnar.
SCHAKEN
Van tevoren was hij een van de
twee grote favorieten, na vier
ronden gaf niemand meer een
dubbeltje voor zijn kansen,
maar uiteindelijk was hij toch de
verdiende winnaar. Jan Werle is
in Schoorl jeugdkampioen van
Nederland geworden op een
moment dat hij die opsteker
heel goed kan gebruiken.
De titelstrijd zou dit jaar gaan
tussen Jan Werle en Erwin l'A-
mi, zo was de voorspelling. Wer
le begon echter met twee rustige
remises en verloor in de vierde
ronde zelfs van de niet zo be
kende Rob Schoorl, die trou
wens wel de verrassing van het
toernooi werd. Terwijl L'Ami
struikelde over Rick Lahaye (de
nummer drie op rating), was
Werle opeens wakker geschrok
ken. Hij won vijf partijen op rij,
waarbij de overtuigende zeges
op Lahaye en L'Ami de belang
rijkste waren. Na negen ronden
hadden Werle en Lahaye allebei
zeven punten, waarna ze twee
barragepartijen moesten spelen
met versneld tempo. De eerste
partij werd remise, Werle won
de tweede en was kampioen.
De negentienjarige Jan Werle
was kampioen van Nederland
tot en met tien, twaalf en zestien
jaar. Doordat hij in Friesland
woont, had hij altijd iets minder
trainingsmogelijkheden dan zijn
leeftijdsgenoten uit Leiden en
omgeving. Toch werd hij enige
tijd gezien als het grootste talent
van zijn generatie. Vorig jaar
haalde hij zijn vwo-diploma,
waarna hij besloot om twee jaar
te gaan schaken en dan te be
slissen of hij beroepsschaker
wilde worden. In het gezelschap
van Harmen Jonkman trok hij
naar zonnige oorden, maar na
een halfjaar werd het een beetje
stil rond Jan Werle. Bovendien
zakte hij flink op de Nederland
se ranglijst, waarop hij al eens
dertiende stond. Onlangs werd
bekend dat hij zijn proefperiode
met een jaar inkort en in sep
tember met een universitaire
studie begint. Jan Werle, Dennis
de Vreugt, Sipke Ernst, Maarten.
Solleveld: het lijkt een trend te
worden dat schakers hun kwali
teiten ook voor andere zaken
willen aanwenden. Het is daar
bij wel te hopen dat zij de
schaakwereld niet vaarwel zeg
gen. Voor de motivatie van Jan
Werle, na een (misschien) moei
lijk halfjaar, komt zijn nationale
jeugdtitel op een uitstekend mo
ment.
De volgende partij werd ge
speeld in de laatste ronde, waar
in het voor Werle nog bijna mis
ging-
Werle-Rietman
l.PO Pf6 2.c4 g6 3.Pc3 Lg7 4.e4
d6 5.d4 0-0 6.Le2 e5 7.0-0 Pc6
8.d5 Pe7 9.b4 a5 10.La3 b6
1 l.bxa5 Ph5 12.Tel f5 13.Pd2
Pf6 14.Lfl g5 15.exf5 Pxf5
16.Pde4 h6 17.Lb4 bxa5 18.La3
Een grappige manoeuvre om de
loper op a3 te handhaven. Mis
schien had zwart eerder Txa5
moeten spelen.
18...Pd4 19.c5 Pe8 20.cxd6 cxd6
21.Pb5 Tf4 22.Pxd4 exd4
23.Lb5 Ld7 24.Lc6 Lxc6 25.dxc6
Le5 26.Pc5 dxc5 27.Db3+ Tf7
28.Txe5
Zie diagram. Wit wint de c-pion,
lijkt het. De volgende zwarte
tussenzet doet de partij echter
even kantelen.
28...Df6 29.Dg3 c4 30.Tael Pg7
31.Lc5 Ph5 32.Df3 Dxf3 33.gxf3
d3
Ergens in deze fase bood Werle
remise aan, waarmee hij de'titel
zou verspelen. Merkwaardig; of
hij nu tweede of vierde wordt,
dat zou voor hem toch even erg
moeten zijn. De aanblik van de
twee pionnen maakte hem mis
schien even moedeloos.
34.Tdl Pf4 35.Le3
Dreigt Tc5, wat zwart niet goed
kan verhinderen. De zwarte
pionnen blijken dan toch niet zo
geweldig als ze eruit zien.
35...Td8 36.Tc5 c3 37.Lxf4 Txf4
38.C7 Tc8 39.Txd3 Tf7 40.Td8+
Tf8 41.Txc8 Txc8 42.Txc3 Kf7
43.Kg2
Zwart geeft het op. De toren
blijft aan c8 gebonden omdat
ruil op c7 altijd een verloren
pionneneindspel oplevert.
Bij de meisjes ging de titel in de
hoogste leeftijdscategorie naar
Bianca Muhren. Dat lijkt geen
verrassing, zij behaalde die titel
al in 1998. In de hoogste catego
rie? Ja, zij werd kampioen tot en
met twintig toen ze twaalf was!
Vervolgens is ze maar bij de jon
gens gaan spelen. Europees
bleef ze wel bij de meisjes spe
len en werd ze in haar eigen
leeftijdsgroep een keer vijfde en
een keer zesde. Dit jaar wilde ze
kennelijk weer eens kampioen
van Nederland worden, dus wa
ren de jongens weer even van
haar verlost. Bianca Muhren, de
oudste van drie schakende zus
sen, leek vooral Marlies Bens
dorp van zich af te moeten hou
den. Zelf relativeerde zi
voorspelling meteen: in d
ronde van het Nederlan
pioenschap voor vrouw 1
zij uitgeschakeld door)n
van Weersel en was Ma
Bensdorp uitgeschakeli
haar zwakkere twéé
Laura. Deze vier bepaal i
derdaad de strijd in Scl
Muhren begon met vie u
speelde toen twee belai
remises tegen Van Wet r
Marlies Bensdorp, won r
twee keer en werd in di
ronde kampioen doori v
se in twee zetten te8*e
Visschedijk. Vïsschedijl a,
ook al niet eens kampii n
oudste groep? Ja, nee,
haar zus. Het volgen va re
jeskampioenschappen
gewikkeld. Gillian was ,a
pioen tot en met vcertii '9
zestien en thuis hebbeq
ter de bank of zo, vast
een kampioentje tot en
Bianca Muhren gaat in
proberen Europees kaï
worden. Of anders wel
haar zussen.
DAMMEN
Eric van Dusseldorp
Met het overlijden van Piet
Roozenburg, op 27 april 2003 in
zijn woonplaats Ochten, is een
dam-ambassadeur in de ware
zin van het woord heengegaan.
De man, die in de periode tus
sen 1948 en 1956 viermaal we
reldkampioen en tussen 1943 en
1966 liefst achtmaal Nederlands
kampioen werd, heeft een onge
kend grote invloed gehad op het
damleven in binnen- en buiten
land.
Als bestuurder was de geboren
Rotterdammer in de tweede
helft van de jaren tachtig actief
in de hoedanigheid van presi
dent van de FMJD (werelddam-
bond), hij was oprichter van het
internationale damtijdschrift 'Le
monde Damiste' en auteur van
een aantal publicaties, waaron
der de beroemde LOI-cursus
Dammen uit het begin van de
jaren vijftig.
Roozenburg beleefde zijn 'finest
hour' in 1948 toen hij, met een
voorsprong van liefst negen
punten op de nummer twee
(dat kon toen nog!), wereldkam
pioen werd. De rechtstreekse
concurrentie werd in onderlinge
partijen hardhandig verslagen.
Ook dat kon toen nog. En na af
loop werd onze Piet door de
nummers twee en drie zowaar
op de schouders gehesen. Die
goeie ouwe tijd toch!
Roozenburg was een volstrekt
ondogmatische dammer die
openstond voor allerhande
nieuwe strategische ideeën. Zo
introduceerde hij in de jaren
veertig een aanvalssysteem dat
m
d
a
D
tl!'
a
1
1
0
a
a
0
9
d,
Diagram nr. 1
voor altijd zijn naam zal blijven
dragen: de Roozénburgopstel-
ling. Maar de Rotterdammer ex
perimenteerde ook met andere
speelwijzen. Zo baarde hij op
zien door Maurice Raichenbach,
wereldkampioen van voor de
tweede wereldoorlog, te ver
slaan in een partij waarin hij al
zijn basisschijven liefst 33 zetten
liet staan. Een strategie die nor
maliter slechts door kinderen,
huisvrouwen en -natuurlijk-
huismannen wordt toegepast.
Zwart: M. Raichenbach - Wit: P.
Roozenburg (match 1950)
1.33-29,17-22; 2.32-27,11-17;
3.37-32,19-23; 4.35-30,14-19;
5. 40-35,6-11:6.31-26, 22x31; 7.
26x37,1-6; 8. 38-33,17-21; 9.42-
38,21-26; 10. 44-40,11-17; 11.
36-31, 20-24; 12. 29x20, 15x24;
13. 32-28, 23x32; 14. 37x28,
26x37; 15. 41x32,18-23; 16.30-
25,12-18; 17. 34-29, 23x34; 18.
40x20, 10-15; 19. 39-34,15x24;
20. 34-29, 7-12; 21.29x20,19-23;
22. 28x19, 13x15; 23. 45-40, 5-10;
Diagram nr. 2
24. 40-34,10-14; 25.34-29,8-13;
26.32-28,13-19; 27.35-30,2-7;
28. 29-23,18x29; 29.33x13 9x18;
30. 38-33, 7-11; 31. 43-38,16-21;
32.33-29 21-26; 33.38-33,17-21;
Zie diagram 1.
Nu moet het dan maar eens ge
beuren.
34.49-43; 12-17; 35. 28-23,11-
16; 36. 23x12,17x8 37.30-24, 6-
11; 38. 50-44, 3-9; 39. 33-28, 8-
13; 40. 28-23,21-27; 41. 44-39,
11-17; 42. 39-33, 27-32?; 43. 23-
19!, 14x34; en zonder 24-20
(15x24) 43-38 (32x43) 48x8 af te
wachten, gaf zwart zich gewon
nen.
In een partij tegen Ton
Sijbrands, Nederlands kampi
oenschap 1967, hanteerde
Roozenburg een wel heel bizar
ogend omsingelingssysteem.
Toch vergaloppeerde de toen
nog jeugdige Sijbrands zich in
de stand en kon hij slechts ter
nauwernood remise maken.
Zwart: T. Sijbrands - Wit: P.
Roozenburg
I. 33-29, 17-22; 2. 32-27 n
3. 37-32, 6-11:4.31-26,
26x37,17-22; 6. 36-31,
39-33, 7-11:8.31-27,22
37x26,19-23; 10.35-30,
II.40-35, 10-14; 12. 43-
24; 13. 29x20, 15x24; 14 d
24x33; 15. 38x29, 23-28;
32x23, 19x28; 17. 45-40,
30-25, 17-21; 19. 26x17,
20. 35-30, 6-11; 21. 30-21™
22. 24-20,16-21; 23. 20 g<
24. 34-30, 2-7; 25. 39-34P,
26.29-24,11-16:27.24-
21;28. 40-35,3-8; 29. V. el
26; 30. 39-33,28x39; 31.
Zie diagram 2
31.5-10(?!);
Objectief niet de beste:
zwart besluit ook een d
zakje te doen.
32. 50-44,Pas na 32
speelt Roozenburg zijn '1°
basisschijf op. Het blijft a
32 18-23; 33. 44-39,
34. 43-38, 8-13; 35.41-3"
36.38-33,27-31; 37.
38.43-38,22-27; 39. 33fn
17x28; 40. 39-34,12-17;
29, 17-22?;
De zwartspeler ziet een lf
over het hoofd en heeft 11
re zin geluk dat het voo P1
geen winst oplevert.
42. 38-33!, 28x39; 43. 42
31x24:44.30x8, 27-32;' ct
32-37; 46. 2x16,37-42;
22-27; 48. 16x32, 18-23;
32x19, 14x23; 50. 38-32f g
51. 35-30, 23-28; 52. 32J|SÏ
37; 53. 30-24, 37-42; 54.
13; 55. 19x8, 10-14; 56.
en de spelers kwamen 1
overeen.
FILATELIE
In Groot-Brittannië staat, evenals in de Ge-
menebestlanden, het koninklijk huis altijd
hoog op het uitgifteprogramma. Er gaat
nauwelijks een jaar voorbij of er valt wel iets
te vieren, te herdenken of te betreuren. Ook
in deze maanden is het weer raak. Niet al
leen is het vijftig jaar geleden dat Elizabeth
tot koningin werd gekroond, maar ook de
21ste verjaardag van prins William wordt
postaal gevierd.
Twintig miljoen mensen zaten op 2 juni
1953 voor de televisie om maar niets te mis
sen van de kroning van Elizabeth, honderd
duizenden omzoomden de route en nog
eens miljoenen waren in dorpen en steden
feestend op de been. De kroning en de
feestvreugde komen uitgebreid aan bod op
tien lst-zegels die de Royal Post op 2 juni
uitgeeft (tevens verschijnt een 24 pagina's
tellend prestige boekje, 7,46 pond).
Op 17 juni, vier dagen voor dat prins Wil
liam 21 wordt, verschijnen vier zegels met
op alle zijn portret; waarden 1st (28p, nieuw
binnenlands tarief), E (37p), 47p en 68p. Het
is voor het eerst in de geschiedenis van de
Britse posterijen dat een serie wordt gewijd
aan de 21ste verjaardag van een lid van het
koninklijk huis.
Wat koninklijke zegels in Groot-Brittannië
betreft zijn we er overigens nog niet. Op 20
mei wordt ook de Wildingserie gecomple
teerd. Deze tweede set laat, net als de eerste
die 5 december verscheen, de eerste perma
nente zegels met de beeldenaar van konin
gin Elizabeth zien, die in de jaren 1953-1959
verschenen. In de tweede set, ook nu in een
velletje, op de bovenste rij: 8p (4d-zegel),
68p (ls6d), een sierzegel, 4p (4d) en lOp
(41/2d); onderste rij: 19p (6d), 27p (9d), 41p
(lOd), 42p (lid) en 20p (7d).
Alderney presenteerde 30 januari al een
(reeds besproken) kroningsvelletje met
daarin een zegel van 2 pond. Canada komt
2 juni met een kroningszegel (48c, portret,
ook in velletjes van zestien stuks). Gibraltar
was er net als Alderney vroeg bij. Op 20 fe
bruari verschenen vier zegels in een velletje
M
en
