Koekoeksclub: actuele avonturen
De onmogelijke emoties van onderduikkinderen
MEDIA
RTL 4 stookt Idols-vuurtje weer op
Geenwebcams in de studio'
i
s feestje
(nooppunt
[ranenbarg
Mix van fictie en werkelijkheid in nieuwe VPRO-serie
Radio viert honderdste
geboortedag Bing
Speciale aandacht NOS
voor kamp Amersfoort
L
tvERSUM Kindernet Z@ppe-
|(Ned. 3) van Publieke Om-
ep heeft de Universiteit van
usterdam (UvA) gewaagd on-
rzoek te doen naar de gevol-
ti van reclame voor kinderen,
fppelin moet van de Tweede
mier een proef doen met een
üamevrij jeugdblok. De om-
tp ziet daar eigenlijk niets in,
int de bestuurders vinden dat
ideren niet in een reservaat
ren en toch wel beïnvloed
[rden door commerciële ui-
igen via radio, geschreven
fc, bioscoop en commerciële
iderzenders. Maar als het
p toch moet, dan doet de
kroep het liever goed. Om de
bef zinvol tè kunnen uitvoe
rt is daarom het onderzoek
bonnen. De onderzoekers
Bn ouders interviewen, litera-
ijronderzoek doen, een ana
le uitvoeren naar de diverse
ider-commercials, alsmede
kijken wat de effecten zijn in
(den waar een verbod geldt
l kinderreclame. Z@ppelin wil
(ten of de jeugd daar minder
jterialistisch is. De onder-
iresultaten worden in juni
icht.
Iversum - Stokbrood, kaas,
pflook, wijn, crêpes en chan-
Iis. Met deze ingrediënten
p het Radio 2-programma
ippunt Kranenbarg komen-
•k een Frans feestje, ter ge-
:nheid van de vijfhonderdste
ending op vrijdag 9 mei.
intator Bert Kranenbarg
met het idee voor de
;e week. Op zich niet zo
k hij is gek op Frankrijk en de
Bnse taal. In de uitzendingen,
lere werkdag van 17.00 tot
lOO uur, laat hij deze week
Isteraars aan het woord in de
briek 'de plek en de Franstali-
jplaat'. Aan welke plek denken
terug bij dat ene Franstalige
d dat zo speciaal voor hen is?
(bben ze de plaat op die plek
(tocht, werden ze verliefd of
|s er een andere connectie?
i maandag 5 mei brengt
looppunt Kranenbarg het
ncert van Patrick Bruel dat hij
|21 april in Carré gaf.
Amsterdam - Aan de merchan
dising ligt het niet, mocht de
nieuwe VPRO-serie De Koe
koeksclub geen succes worden.
Tijdens een groots opgezette
persbijeenkomst liggen de T-
shirts, stickers en cd-roms met
promotiemateriaal al klaar. Al
leen naar de inhoud van de 'ac
tuele avonturenserie' blijft het
gissen. Op veel wagen hebben
de vijf acteurs, het schrijvers-
team en regisseur Michiel van
Erp nog geen antwoord.
'Uniek' is een stempel dat veel
omroeporganisaties te pas en te
onpas op hun nieuwe program
ma's plakken, maar in dit geval
is het volkomen terecht. Bij De
Koekoekoeksclub worden fictie
en werkelijkheid door elkaar ge
husseld. Iedere aflevering speelt
een groep vaste acteurs een rol
tussen echte mensen op een
plek in het werkelijke leven. De
iocatie wordt gekozen met een
blik op de actualiteit; in een
week vol onrust omtrent de
SARS-epidemie kan dat bijvoor
beeld een ziekenhuis zijn.
De namen van de makers zul
len, in ieder geval bij de VPRO-
achterban, hoge verwachtingen
scheppen. De acteurs zijn af
komstig van de theatergroep
Mugmetdegoudentand en de
verhaallijnen worden geschre
ven door Frank Houtappels en
Joan Nederlof, het team achter
bejubelde series als Herten
kamp en TV7. Regisseur Van Erp
is vooral bekend van de VARA-
documentaireserie Lang Leve.
De reeks zal zeven afleveringen
beslaan.
Tien dagen voor de eerste uit
zending was er nog weinig be
kend over het eerste deel van De
Koekoeksclub. De makers zullen
'iets doen' met dodenherden
king en op basis daarvan een
plek uitkiezen waar de opna
men worden gehouden. Maar
het is onmogelijk om met een
vastomlijnd scenario de set op
te gaan. Er komen immers 'nor
male mensen' in beeld die ge
sprekken aangaan met de ac-
De acteurs van de nieuwe VPRO-serie De Koekoeksclub met vlnr. Maureen Teeuwen, Marcel Musters, Joan Nederlof, Finn Poncin en Alix-Hen-
drien Adams. Foto: Jaap Vrenegoor
teurs. Regisseur Michiel van Erp
hoopt door deze bijzondere mix
juist een beter beeld van de wer
kelijkheid te geven. Druk wordt
het wel. Normaal heeft hij voor
een documentaire zo'n ander
halve maand de tijd. nu moet el
ke aflevering binnen een week
worden gedraaid. Maar daar ziet
hij wel voordelen in. „Televisie
moet weer een avontuur wor
den. Er is al zoveel 'prefab' te
zien."
Acteur Marcel Musters geeft toe
dat het experiment 'hartstikke
kan mislukken'.
Proefserie
„Maar als ik nu al zeker wist dat
het goed zou uitpakken, begon
ik er niet eens aan. Bovendien
noem ik niet snel iets een mis
lukking. Van Hertenkamp heb
ben we eerst een proefserie van
zes afleveringen gemaakt, die
echt niet even geslaagd was.
Maar gelukkig kregen we de
kans om de positieve kanten uit
de serie te halen en daarop ver
der te bouwen. Vervolgens werd
het een groot succes."
De VPRO heeft een groot ver
trouwen in de serie. Op basis
van de hoge kijkcijfers van Her
tenkamp en TV7 voorspelt
hoofd dxama Joost de Wolf dat
De Koekoeksclub zo'n 300.000
kijkers per keer gaat trekken.
Ook Musters sluit dat niet uit.
„We maken televisie die we zelf
ook graag zouden zien. En we
kunnen niet geloven dat we de
enige zijn die zo'n experiment
leuk vinden."
Bernice Breure
De Koekoeksclub, eerste uitzen
dingzondag, Nederland 3,22.10
uur. De volgende afleveringen
worden om 20.30 uur uitgezon
den.
iterdam - Het is een bekend verhaal
in de Tweede Wereldoorlog joodse
ideren onderdoken bij andere gezin-
n. Het gebeurde niet alleen in Neder-
id, maar verspreid over heel Europa.
;elijk is het een verhaal dat niet vaak
ioeg verteld kan worden. Zeker mor-
op de avond van de Dodenherden-
En zeker op de manier waarop de
lerikaanse documentairemaakster
iva Slesin het doet.
;in, die zelf als kind in Litouwen on-
look, zocht de afgelopen jaren ver-
eid over Europa dertig onderdui
ms, hun ouders en hun gastgezinnen
j. Aangezien ruim vijftig jaar na dato
len niet meer leven, leverde dat een
forme speurtocht op. Al zoekend
fam Slesin ook in Nederland uit waar
i een aantal betrokkenen vond die
in verhaal nog konden en wilden ver-
ïen.
fc programmamaakster wilde met de
fders, kinderen en gastgezinnen pra
ten over de gevoelens die haar zelf ook
bezighouden. Als baby verbleef ze een
deel van de oorlog bij een gezin in Li
touwen en pas een paar jaar geleden
zag ze haar onderduikmoeder terug. Al
hoewel ze de vrouw niet verstond en
geen enkele tastbare herinnering aan
die periode als baby heeft, was het ge
voel direct heel erg sterk, aldus Slesin in
een toelichting op haar documentaire.
Over dat gevoel en de vele andere emo
ties die bij onderduiken om de hoek
komen kijken, gaat de documentaire
Onderduikkinderen. Door interviews
met de betrokkenen af te wisselen met
historische beelden en feiten schetst
Slesin een indringend beeld van de on
mogelijke afwegingen die alle betrokke
nen hebben moeten maken.
Wat te denken van de joodse ouders
die op enig moment moesten besluiten
hun kinderen bij een ander onder te
brengen. Soms bij vrienden, maar net
zo vaak bij volstrekt onbekende men
sen. En met geen enkele garantie dat ze
hun kinderen ooit nog zouden terug
zien. De gastgezinnen stonden ook
voor bijna onmogelijke keuzes. Wie
door de Duitsers betrapt werd met jo
den in huis, wachtte hetzelfde lot als de
joden. Vandaar dat er maar heel weinig
onderduikadressen waren. Het was ze
ker geen wijd verbreid gebruik. Veel
mensen bedachten zich ook na korte
tijd. Slechts weinigen zetten door.
Na ruim vijftig jaar zijn de gastgezinnen
vrij laconiek over de risico's die ze des
tijds liepen. Dat geldt niet voor één van
de kinderen van de gastgezinnen. Tot
op de dag van vandaag verwijt ze haar
ouders dat ze onderduikers in huis na
men. „Mij werd niets gevraagd, terwijl
ook mijn leven op het spel stond."
En wat te denken van de onderduikkin
deren. Sommigen troffen het en had
den er de tijd van hun leven. Anderen,
zoals Fred in Polen, verbleven jaren
lang verborgen voor de buitenwereld.
Fred moest de meeste tijd doorbrengen
op een houten stoeltje in een gesloten
klerenkast. Weer andere kinderen voel
den dat ze niet welkom waren en bijna
allemaal (op de hele kleintjes na) mis
ten ze hun ouders. Het zal je als kind
maar overkomen dat je ouders je vaak
zonder verklaring achterlaten bij
vreemden.
In de documentaire komen alle fasen
van het onderduiken op die manier aan
bod. De geïnterviewden vertellen over
de wijze waarop het onderduiken be
gon, verliep en ook weer eindige. Ook is
die laatste fase zijn de drama's groot.
Vaak keerden ouders niet terug waarna
een strijd ontbrandde over de adoptie.
Joodse organisaties wilden doorgaans
niet dat kinderen bij christelijke gezin
nen opgroeiden. Soms hadden de kin
deren het prima op het onderduikadres
en kwamen volledig getraumatiseerde
ouders hun kinderen ophalen. „Voor
mij begon de oorlog na de oorlog pas",
zegt een van de onderduikkinderen
daarover in de documentaire.
En dan het gemis bij de gastgezinnen.
Sommige onderduikers waren gevoels
matig eigen kinderen geworden, wer
den plotseling weer opgehaald om er
niet meer terug te keren. Slechts in en
kele gevallen bleef er een goed contact.
Nu nog leven alle betrokkenen met hun
onderduiktijd vers in het geheugen.
Oud-minister Ed van Thijn, die in de
documentaire ook aan het woord
komt, schetst het laatste dilemma
waarmee vele onderduikers nu nog
worstelen. „Ik weet niet, tot op de dag
van vandaag, of ik zelf de moed zou
hebben onderduikers in huis te ne
men."
Dolf Rogmans
Onderduikkinderen, morgen om 22.55
uur bij de Humanistische Omroep
Stichting op Nederland 1.
nderzoek naar
zaterdag 3 mei 2003
Hilversum - De man die Irving
Berlins White Christmas tot een
ongekende evergreen maakte,
Bing Crosby, zou vandaag hon
derd jaar zijn geworden. De
AVRO-radio wijdt vanavond de
gehele uitzending van Easy Lis
tening op Radio 2 aan de legen
darische crooner (23.02 uur).
Crosby stierf in 1977, op een
Spaanse golfbaan waar hij kort
tevoren nog iedereen de ogen
had uitgestoken met zijn handi
cap 2. De allroundentertainer
was 74 jaar oud. Nu nog heeft
hij fanclubs en is er zelfs een
Bing Crosby Museum op het in
ternet.
Crosby is echter niet overal ge
liefd: enkele jaren geleden ont
dekte een Australisch winkel
centrum dat 'hangjongeren' het
beste verjaagd konden worden
door een plaatje van Bing te la
ten schallen. De crooner is ken
nelijk te zoetgevooisd voor de
probleemjeugd.
Bing Crosby begon in 1927 te
zingen bij het Paul Whiteman
Orchestra. In 1931 maakte hij
zijn filmdebuut in King of Jazz.
Zijn platen vlogen al snel als
warme broodjes over de toon
banken en in de crisisjaren ver
kocht hij miljoenen schijfjes. Hij
scoorde meer dan twintig gou
den platen. Sinatra noemde
hem 'de vader van mijn loop
baan'.
Ook als acteur in vijftig films
maakte Crosby furore. In 1944
won hij een Oscar met zijn ver
tolking van Father O'Malley in
Going my way. Nog steeds be
kend zijn True Love (met onder
anderen Frank Sinatra, Grace
Kelly en Louis Armstrong) en de
Road to-reeks samen met Bob
Hope (die eind deze maand echt
honderd hoopt te worden) en
Dorothy Lamour.
Bing Crosby heeft zichzelf om
onbekende redenen overigens
altijd voor een jaar min een dag
jonger uitgegeven dan hij was.
Na zijn dood ontdekte een
priester in de doopakte zijn wa
re geboortedatum: 3 mei 1903 in
plaats van 2 mei 1904.
Aviva Slesin ondernam een enorme speurtocht naar onderduikers,
hun ouders en gastgezinnen. Foto: GPD
inderredame
Hilversum - NOS Actueel doet
zondag als vanouds verslag van
de Nationale Herdenking op de
Dam en in de Nieuwe Kerk in
Amsterdam. Daarnaast wijdt de
NOS dit jaar speciale aandacht
aan kamp Amersfoort.
Dit Polizeiliches Durchgangsla-
ger kwam afgelopen week op
nieuw in de belangstelling te
staan door het eerste weten
schappelijke onderzoek erover,
van Geraldien von Frijtag Drab-
be Künzel van het Nederlands
Instituut voor Oorlogsdocumen
tatie (NIOD). Henny Stoel praat
met deze historica na de her
denking op de Dam.
Een bijzondere rol in het Kamp
Amersfoort speelde de Rode
Kruis-medewerkster Loes van
Overeem, die zich inzette voor
verbetering van het lot van de
gevangenen en de voedselsitua
tie. Ex-gevangenen herinneren
zich haar optreden met grote
dankbaarheid. Voor hen was zij
de Engel van Amersfoort. Zo
luidt tevens de titel van de do
cumentaire over het kamp die
NOS Actueel in samenwerking
met de redactie van het NPS-
programma Andere Tijden heeft
gemaakt. In de documentaire,
die om half acht begint na het
verslag van de herdenkingsbij
eenkomst in de Nieuwe Kerk,
vertellen ex-gevangenen hun
herinneringen aan dit relatief
onbekende kamp.
De Nationale Herdenking is van
18.45 tot 20.40 uur te volgen via
Nederland 2. De Herdenldng op
de Dam is van 19.50 tot 20.10
uur ook op Nederland 1 en 3 te
zien.
lversum - Op Jamai na, had
pnand een eigen repertoire,
par zeker in de hoogtijdagen
p de Idols-hype was het een
jiesoor die daarop lette. De
er concerten die de tien fina
len eind maart in Ahoy' ga
ll, waren binnen een halve
|g uitverkocht. Tienduizenden
ps kwamen naar het sportpa-
is om onder meer Hind het
Immer Feel van Robbie Wil-
pis te horen zingen, Bas te he
isteren bij zijn vertolking van
Ihen you say nothing at all van
(nan Keating en Zosja te ho-
p met de hit You Ought to
[low van Alanis Morisette.
Se er destijds niet in slaagde
|n kaartje te bemachtigen of
It geen liefhebber genoeg was
er tientallen euro's voor
Ier te tellen, zit zaterdagavond
fed bij RTL 4. Dan wordt het
(rste deel van de registratie van
I concert uitgezonden. Uiter-
|rd laat de zender dit vooraf-
|an door een compilatie van
|t televisieprogramma, voor
|e even kwijt was wie Marieke,
iël of David ook alweer waren.
Dor het concert over twee za-
fdagavonden uit te smeren,
Dokt RTL 4 het Idols-vuurtje
per eens op.
et uitzinnige publiek in Ahoy"
|stond veelal uit meisjes tus-
m de 8 en 12 jaar, die vooral
ön grote held Jim kwamen toe-
Üchen. Toch dichtten de
ïprecensenten na afloop van
|t Idols-concert juist de vrou-
elijke finalisten het meeste ta-
Eerste deel van concert in Ahoy' op tv
moet je niet bij de radio gaan.
Het is voor mij nooit een ambi
tie geweest om een bekende Ne
derlander te worden.
Krijg je veel reacties van luiste
raars?
Ja, iedere dag wel een paar hon
derd mailtjes, sms-jes en tele
foontjes.
Luister je zelf veel naar de radio?
Ja, ik luister heel veel. Zowel
professioneel als in mijn vrije
tijd. Tijdens de oorlog in Irak
luisterde ik veel naar Business
News Radio en verier luister ik
veel naar Yorin FM en andere
commerciële stations. Ik wil na
tuurlijk wel weten waar zij mee
bezig zijn.
Favoriete programma?
Het radioprogramma waarin
Gijs Staverman te horen is.
Met welke muziek zou je stiltes
opvullen?
Met What a fool believes van
Michael McDonald.
Voor welk programma zou je de
overstap naar televisie maken?
Ik zou wel een tv-programma
over vliegtuigen willen maken.
Ik heb zelf mijn vliegbrevet en
zou aan mensen willen laten
zien hoe mooi dat is.
Lieneke van der Fluit
Naam: Wouter van der Goes
Leeftijd: 30
Radioprogramma: Gijs en Wout
in de middag
Zender. Yorin FM
Altijd al bij de radio willen wer
ken?
Ja, vanaf het moment dat ik wist
wat radio was, wilde ik dat ook
Het hele traject, van thuis plaat
jes draaien tot werken bij piraat
jes tot prutsen op schoolfeestjes,
ik heb het helemaal doorstaan.
Radio is magie, je kunt je eigen
sfeer creeren. Ik vind dat je die
magie niet moet verkloten, ik
ben dan ook nooit zo'n voor
stander geweest van camera's of
webcams in de studio. Radio,
dat moet je niet zien, maar daar
moet je naar luisteren.
Is radio maken moeilijk?
Het is niet moeilijk, maar het is
wel een vak. Net zoals televisie
maken een vak is. Er zijn zoveel
mensen die denken: 'die doen
maar wat', maar dat is niet waar.
Je weet heel goed waar je mee
bezig bent.
Wat voor soort presentator ben
je?
Ik ben een eerlijke presentator
en ik wil niet scoren door ande
ren af te zeiken. Dat vind ik te
makkelijk. Natuurlijk heb ik een
mening, maar ik wil die niet aan
anderen opdringen. Daarnaast
houd ik niet van schelden, dat
voegt vaak niets toe.
Heb je een bepaald ritueel tij
dens het presenteren?
Ik zorg dat ik genoeg koffie en
genoeg sigaretten heb en dat de
studio schoon is. Ik heb een he
kel aan een smerige studio.
Word je wel eens aan je stem
herkend op straat?
Nee, wel aan mijn naam af en
toe. Als je bekend wil worden,
Winnaar Jamai werd toegejuicht tijdens het eerste Idols-concert eind maart in Ahoy'.
Foto: ANP/Koen Suyk
lent toe. Volgens de Volkskrant
hadden 'soul mama Yuli', 'de
charismatische Dewi' en de 'in
nemende Hind' veruit de beste
zangstemmen. Maar fans van
deze finalisten moeten nog lang
wachten voordat ze een eigen
single van deze dames kunnen
beluisteren. Volgens de uitge
kiende marketingregels van
Idols mogen de finalisten elkaar
nou eenmaal niet al te veel in de
hitlijsten beconcurreren. Nu
winnaar Jamai met zijn single
Step Right Up in een klap drie
keer platina behaalde en sinds
dien de hitlijsten domineert,
mag nummer twee Jim meer in
de spotlights. Van de 15-jarige
scholier is deze week de ballade
Tell Her verschenen. Een eigen
nummer van Hind bijvoorbeeld
zal zeker op zijn vroegst na de
zomer uitkomen, zo vertelde ze
laatst in een radioprogramma.
Wie al die tijd braaf voor haar of
een andere vrouwelijke kandi
daat sms-jes heeft verstuurd,
moet zich dus voorlopig tevre
den stellen met de covers uit het
concert. Geholpen door grote
videoschermen, ingestudeerde
danspasjes en geraffineerde
lichteffecten bracht het in ieder
geval wat meer spektakel dan de
optredens in de Idols-studio.
Idols in Concert, vanavond RTL
4, 21.00 uur
Hoe ben je bij de radio terechtge
komen?
In 1995 heb ik bandjes opge
stuurd naar Erik de Zwart, de
toenmalig directeur van Radio
538. Ik had die nogal origineel
verpakt in een taart met reus
achtige oren eraan. Hij vond het
bandje leuk klinken, dus ik werd
uitgenodigd voor een gesprek.
In het begin mocht ik invallen in
het weekend, maar al snel heb
ik mijn baan opgezegd en ben ik
fulltime in dienst van Radio 538
gekomen.
Radio-cv?
Ik heb twee jaar met heel veel
plezier bij Radio 538 gewerkt.
Daarna ben ik op 1 januari 1998
bij Veronica FM begonnen. Die
keuze heb ik toen gemaakt, om
dat Veronica net een fm-fre-
Wouter van der Goes Foto: Nick
van Ormondt
quentie kreeg. Er viel nog heel
wat te pionieren, terwijl bij Ra
dio 538 de basis al gelegd was.
Wat herinner je je van je aller
eerste uitzending?
Van mijn allereerste uitzending
bij Radio 538 herinner ik me nog
de slapeloze nachten die ik de
week daarvoor had. Ik stond
echt op het punt van hyperven
tileren, zo gespannen was ik. Ik
ben Ruud de Wild nog steeds
dankbaar, hij heeft me die zater
dagochtend heel erg geholpen.
Hij kwam speciaal naar de stu
dio om me bij te staan.
Wat is er zo leuk aan radio ma
ken?
