Bush: Gevechtsfase oorlog Irak voorbij BUITENLAND Vonnis werpt slagschaduw over toekomst Berlusconi China heeft geleerd van Sovjetunie, niet van SARS Vissen blijken toch stress en pijn te kunnen voelen Nihoul toch berecht met Dutroux Algerije praat met bende over groep vermisten SARS-patiënten worden na genezing weer ziek Veel doden door busongeluk Tiese ex-leider 'yfo Ziyang dood 11 - De voormalige Chine- ijleider Zhao Ziyang is lag op 83-jarige leeftijd in ikenhuis in Peking aan rtkwaal overleden. Zhao, 1987 secretaris-generaal Chinese communisti- iartij werd, viel in 1989 in ^ade omdat hij de dialoog Imet de pro-democrati- V jtudenten die op het Plein Hemelse Vrede demon- len tegen de onderdruk te partij zette hem uit al icties en gaf hem huisar- 'jiterste vernedering, het ek£ van zijn partijlidmaat- ijkï, bleef hem bespaard. iej Jen na zware djen Argentinië p*s aires (DPA) - Bij over ig gingen na zware regenval i gj noorden van Argentinië )n Ser mensen verdronken. Inponderdduizend mensen ,in hun woningen moeten n om aan de watermas- ontkomen. In de groten- londer water staande tad Santé Fe riep gouver- teutemann de Wereld en de regering op snel te verlenen. Hij vergeleek oestende effect van de oming met dat van een aardbeving. De water- in de rivier de Salado was jaar niet zo hoog. donderdag 1 mei 2003 ie ontdekt in busje jgalen iai >rl Zalmvissen in Schotland. Hengelen is bij veel Britten mateloos populair. Foto: PA/David Cheskin door onze correspondent Ans Bouwmans Washington - President Bush zal vannacht in een rede tot het Amerikaanse volk aankondigen dat de militaire strijd in Irak zo goed als gestreden is. Dat heeft het Witte Huis gisteren aange kondigd. De tv-rede van Bush wordt uitgezonden vanaf vlieg- dekschip USS Abraham Lincoln, enkele honderden kilometers uit de kust van Californië. Bush zal zeggen dat de cruciale gevechtsfase is beëindigd, maar waarschuwen dat het gevaar nog niet voorbij is. „Het is een feit dat de belangrijke gevechts operaties zijn afgelopen. Maar dit is geen conflict met een for meel einde", aldus Bush' woordvoerder Fleischer. Toch moet de rede van Bush volgens het Witte Huis worden gezien als 'een belangrijk moment'. Dat het gevaar nog niet is gewe ken, bleek vanmorgen in Falluja. Zeker zeven Amerikaanse mili tairen raakten daar gewond door de ontploffing van hand granaten, die door twee man nen naar hen werden gegooid. Falluja is al dagen in de ban van anti-Amerikaanse betogingen. Militairen openden gisteren het vuur op een mensenmenigte in de stad. Er vielen drie doden. De massa demonstreerde tegen het doodschieten van dertien ande ren, dinsdag. De Abraham Lincoln is negen maanden in het Golfgebied ge weest, en nu op de terugweg naar zijn thuisbasis in de staat Washington. De locatie is be doeld als symbool van de over gang van oorlog naar vrede. Bush zal met een vliegtuig op het schip landen, en zijn toe spraak houden vanaf het dek Verwacht wordt dat Bush zijn dank zal uitspreken aan de mili tairen, en de in Irak omgeko men soldaten zal eren. Minister Rumsfeld van defensie, als eerste lid van de Amerikaan se regering op bezoek in Bag dad, zei gisteren tegen de Ame rikaanse militairen dat ze 'iets bijzonders' hebben verricht. „Jullie hebben een natie gered, een volk bevrijd, een wrede dic tator afgezet en een einde ge maakt aan diens bedreiging van vrije naties." Hij sprak ook het Iraakse volk toe, vanuit een van de paleizen van Saddam Hus sein, en beloofde nogmaals dat de Amerikaanse troepen geen dag langer blijven dan noodza kelijk is. In een in Londen verschijnende Arabische krant verscheen giste ren een brief, die van de hand van Saddam Hoessein zou zijn. In de brief worden Irakezen op geroepen in opstand te komen tegen de Amerikaanse 'bezetter', wiens overwinning was geba seerd op 'verraad'. Er is veel speculatie over het lot en de ver blijfplaats van de Iraakse dicta tor, van wie tot nu toe niet kan worden vastgesteld of hij dood of levend is. - De Duitse politie heeft Mgale Chinezen gearres- nadat zij hen tijdens een ^ïecontrole hadden ont- in een busje bij de grens tsjechië. De Chinezen zul- orden getest op het dra- an het SARS-virus. De ffeur van het busje vlucht- aar een 32-jarige Tsjech gearresteerd. Dinsdag- ;nd vroeg waren ook al en Chinese illegalen opge- jbij de grens met Tsjechië. ndelsblokkade irus opgeheven «ia - Een handelsblokkade tientallen jaren voor het se deel van Cyprus wordt iel beëindigd. De Grieks- ioten kondigden gisteren de beperkingen voor de del in Turks-Cypriotische leren te verlichten. Door de tregel kunnen Turks-Cy- ten hun goederen naar het elijk deel van Cyprus ex- eren, maar ook naar het enland. Het besluit is een we stap in de politiek van panning tussen de Griekse ürkse helft van het eiland. 2002 minder reuraanslagen mington - Het aantal inter- pnale terreuraanslagen is in sterk gedaald ten opzichte het jaar daarvoor. Dat con- leert het Amerikaanse mi- Crie van buitenlandse zaken en gisteren gepubliceerd port. De VS noemen zeven len als sponsors van terro- le: Cuba, Irak, Iran, Libië, ïrd-Korea, Syrië en Sudan. Saddam Hussein is verdre- wordt Irak van de lijst afge- Id. In 2002 werden wereld- i 199 aanslagen gepleegd, 44 cent minder dan in 2001. Er imen 725 mensen om het le- .Het aantal aanslagen tegen I'S daalde van 219 naar 77. varen veel minder aanslagen pijpleidingen in Colombia. irdachte aanslag iS Cole gepakt iachi - Een Jemenitische ver- hte van de bomaanslag op Kmerikaanse torpedobootja- iUSS Cole in Jemen is gear- teerd in de Pakistaanse stad Iachi. Samen met de Jeme- I werden nog vijf andere al- fcda verdachten opgepakt, hoofdverdachte, Waleed hammed bin Attash, wordt lok van verdacht een rol te Iben gespeeld in de aansla- van 11 september in de VS. [staat in de top tien van ge- ihte al-Qaedaverdachten van |/S. Bij de zelfmoordaanslag pe USS Cole in oktober 2000 ïmen zeventien beman- gsleden om. rinier pleegde logsmisdaden' •hington - Een Amerikaan- ïarinier wordt verdacht van ogsmisdaden in Irak nadat n een krant had gezegd dat sen gevangengenomen ikse soldaat had doodge- oten. De marine is begon- met een vooronderzoek. In interview met de Las Vegas 'ada Review-Journal zei hij hij in een huis een Iraakse laat met een granaatwerper atrof. De marinier droeg de kees op zich om te draaien, schoot hem vervolgens door hoofd. Ook doodde hij een lere Irakees die probeerde te chten. Hun papieren en ba ten name hij als souvenir 'terug naar de VS. edinburgh/anp - Het is al jaren een bron van discussie tussen vissers en natuurbeschermers: voelen vissen pijn? Britse onder zoekers menen dat zij voor het eerst hebben aangetoond van wel. Van zoogdieren en vogels is al langer bekend dat ze pijn er varen, maar omdat vissen wei nig mogelijkheden hebben om gevoelens te uiten, werd vaak aangenomen dat zij nauwelijks pijn ervaren. Schotse onderzoekers deden twee jaar lang proeven met re genboogforellen om een ant woord te vinden. Om aan te to nen dat vissen meer dan refle xen vertonen, onderwierpen de onderzoekers hen aan allerlei pijnlijke zaken, zoals hoge tem peraturen en azijnzuur. „We ontdekten dat de vissen heel vreemd reageerden", aldus een van de onderzoekers. „Toen we ze met bijengif injecteerden, sloegen ze alle kanten op. Een reactie die erg vergelijkbaar is met die van andere dieren en mensen die stress ervaren." De vissen begonnen pas weer te eten toen de effecten van de ex perimenten waren uitgewerkt. Volgens de onderzoekers moe ten er regels komen voor de ma nier waarop vissen worden ge dood. „Ik heb geen probleem met mensen die vissen snel uit het water weten te krijgen, en hen snel en humaan doden om ze thuis op te eten. Maar er zijn anderen die ze vangen en voor door onze correspondent Pa scale The wissen luik - Het moet een flinke schok zijn geweest voor de Brusselse zakenman Michel Nihoul. Bijna zeven jaar na het losbarsten van de zaak-Dutroux besliste de Ka mer van Inbeschuldigingstelling van Luik gisteren dat ook hij te recht moet staan voor ontvoe ring en kindermoord. De uitspraak is een overwinning voor procureur Michel Bourlet, die altijd heeft beweerd dat Ni houl bij de zaak betrokken was. Zijn theorie dat Nihoul de grote man achter de schermen was, leidde tot knallende ruzies met de leider van het onderzoek, Jacques Langlois. Die houdt vol dat er geen sprake was van kin- derpomonetwerken, en dat Dutroux meisjes enkel en alleen voor zijn eigen plezier ontvoer de. Langlois weet zich gesteund door Sabine Dardenne, het des tijds 13-jarige meisje dat na tachtig dagen gevangenschap samen met de toen 14-jarige Laetitia Delhez levend bevrijd kon worden uit de kelder van Dutroux' woning in Marcinelle. Zij beweert dat ze al die tijd nie mand anders dan Dutroux heeft gezien. Voor Paul Marchal, vader van de vermoorde An en aanhanger van de complottheorie, is de uit spraak echter een opluchting. Met de uitspraak komt het lang verwachte 'proces van de eeuw' eindelijk een stap dichterbij. Mits geen van de betrokken par tijen in beroep gaat, kan er bin nenkort een datum voor de rechtszaak worden geprikt. Met zijn ongure, pafferig uiter lijk groeide Nihoul vlak na zijn arrestatie in 1996 al snel uit tot volksvijand nummer twee, na Mare Dutroux. Zelf hield de lou che Brusselse zakenman altijd vol dat hij niets met de verdwij ning en moord op de meisjes. Dat hij daags na de ontvoering van Laetitia Delhez 1500 xtc-pil- len aan Dutroux overhandigde, was volgens hem toeval. De par tij drugs was volgens zeker geen betaling voor bewezen diensten, zoals Bourlet altijd heeft be weerd. De raadkamer in Neufchateau geloofde Nihoul, en besliste eer der dit jaar alleen Dutroux zelf, zijn (ex) echtgenote Michèle Martin en zijn hulpje Michel Le- lièvre door te verwijzen naar het Michel Nihoul. Foto: Belga Hof van Assisen. Zowel Bourlet, Marchal als ook de advocaat van Laetitia ging in beroep. Laetita beweert dat ze Dutroux met ene 'Michel of Jean-Michel' hoorde telefoneren om te zeggen dat 'alles in orde' was. Nihoul is al sinds eind 1999 voorwaardelijk vrij. de sport weer laten gaan, of ze nog een tijdje in een net laten leven. Ik denk niet dat dat dier vriendelijke praktijken zijn", al dus Lynne Sneddon. In Groot-Brittannië is vissen met 3,5 miljoen hengelaars een van de populairste vrijetijds- sporten. Tussen voor- en tegen standers woedt een hevige dis cussie over de vraag of vissen aanvaardbaar is. Tegenstanders proberen het hengelen bij wet verboden te krijgen. algiers-parijs/dpa - Er zijn on derhandelingen gaande over een losgeld voor de 31 Europese toeristen, onder wie de IJmuide- naar Arjen Hilbers, die in de Sa hara zijn ontvoerd. Dat meldde de Franse radiozender RFI giste ren. De ontvoerders zijn smok kelaars, die miljoenen euro's zouden willen hebben, vertel den Algerijnse bronnen. Volgens de zegslieden van RFI verkeren de toeristen in goede gezondheid. De Algerijnse over heid ziet onder druk van Duits land af van een militaire actie tegen de ontvoerders. Berlijn vreest dat zo'n ingreep tot een bloedbad zou leiden. De meeste ontvoerden zijn Duitsers. De smokkelaarsbende die de toeristen in handen zou heb ben, is al tien jaar actief in het gebied tussen Algerije, Mali, Ni ger en Mauritanië. Dë leider van de wapen-, auto- en sigaretten- smokkelaars is bij de autoritei ten bekend. Geldgebrek zou de smokkelaars op het ontvoe ringspad hebben gebracht. Buitenlandse Zaken wilde niet op de berichten reageren. door onze correspondent Hans Celeijnse rome - Na vijfjaar onderzoek en driejaar procesgang is Ceasare Previti, een boezemvriend en naaste medewerker van de Itali aanse premier Silvio Berlusconi, dinsdag wegens omkoping van rechters veroordeeld tot elf jaar cel. Berlusconi reageerde gisteren woedend: „Dit is een juridische heksenjacht door gepolitiseerde rechters." Geen wonder. Het vonnis hangt hem als een molensteen om de nek. Cesare Previti (69) is al tien jaar lid van het Italiaanse parle ment voor Berlusconi's Forza Italia. Maar nooit was hij zo ijve rig en zo breed georiënteerd als de laatste drie jaar. Van Europe se melkquota tot de rechten van Italianen in Argentinië, Cesare liet zich voor elk onderwerp op de sprekerslijst bijschrijven. Opvallend was wel dat die spreekbeurten vielen op dagen dat hij werd verondersteld voor de rechtbank van Milaan te ver schijnen. Het was een van de vele juridische trucs van Previti - en op de achtergrond Berlusco ni - om de procesgang te vertra gen. Berlusconi kent de voorde len. Veel aanklachten tegen hem zijn geseponeerd omdat ze na jaren van haarkloverij veijaard bleken. Dat zo'n 'vrijspraak' niet onschuldig betekent, schijnt de mediamagnaat regeringsleider niet te deren. Berlusconi en de zijnen gebruik ten hun parlementaire meerder heid ook onbeschaamd voor wetgeving die henzelf goed van pas kwam. Zo kwam het niet zonder meer toelaten van bui tenlandse documenten bij frau deprocessen de advocaten van Previti en Berlusconi prima uit. Als omkoping van rechters via Zwitserse bankrekeningen ver loopt, wordt het officieren van justitie zo wel héél moeilijk ge maakt om harde bewijzen op ta fel te brengen. Meer recentelijk regelde de re geringsmeerderheid 'in het be lang van de bescherming van al le Italianen' een wet die regelt dat een rechtszaak naar elders mag worden verplaatst als ver dachten vinden dat rechters vooroordelen hebben, danwel partijdig zijn. Berlusconi en Pre viti ontkenden bij hoog en bij laag dat die wet hen op het lijf was geschreven. Maar hun advocaten vroegen op grond ervan meteen om wra king van de 'rode rechters' in Milaan, en verplaatsing van pro cessen naar Brescia. Als het Hooggerechtshof en het Hof van Cassatie hiermee akkoord waren gegaan, hadden die processen weer geheel opnieuw moeten beginnen, met alle kans op ont slag van rechtsvervolging we gens verjaring van de beschuldi ging- Previti werd veroordeeld omdat hij ten gunste van het chemi sche bedrijf SIR voor rond 30 miljoen euro onder meer drie rechters omkocht in een zaak van SIR tegen het staatsbedrijf IMI. Deze corrupte rechters - over wie Berlusconi nimmer een banvloek heeft uitgespro ken - oordeelden vervolgens dat IMI het chemiebedrijf rond 350 miljoen euro moest betalen als schadevergoeding voor het niet nakomen van contractuele ver plichtingen. Previti werd het 'slachtoffer' van Ilda Boccassini, on- derzoekrechter in Milaan, en niet alleen wegens haar rode haar La Rossa - De Rode - ge noemd. Boccassini, strijdvaardig en vasthoudend, is een van door Berlusconi vervloekte 'rode to ga's' uit het Milanese parket De veroordeling betekent voor Pre viti behalve schande in de prak tijk nog weinig. Hij is onmiddel lijk in hoger beroep gegaan, wat in Italië betekent dat de zaak zich nog jaren kan voortslepen, en alsnog in vrijspraak kan ein digen. Maar voor Berlusconi staat er meer op het spel. 'Berlusconi draagt morele verantwoordelijk heid voor het Previti-vonnis', schreef het linkse dagblad La Repubblica. Previti, mede-op- richter van Forza Italia en top functionaris in Berlusconi's be drijf Fininvest, is immers altijd te vuur en te zwaard door zijn baas verdedigd. Bovendien moet Berlusconi zelf voor zijn gehate rechters verschijnen, in een zaak wegens omkoping van rechters bij de overname van een staatsbedrijf door Fininvest. Ook daarbij was Previti betrok ken. Het vonnis zit Berlusconi daar om niet lekker. Over een maand neemt Italië het voorzitterschap van de EU over. Misschien kun nen zijn Europese collega's Ber lusconi op de eerstvolgende eu rotop een cursus democratische spelregels geven. Want zoals het gematigde dagblad La Stampa gisteren schreef: een regerings leider die elk vonnis dat hem niet bevalt toeschrijft aan 'rode rechters' en 'juridische heksen jacht' haalt het hele rechtssys teem onderuit en lapt de schei ding der machten in een demo cratie aan zijn laars. hong kong-toronto-peking/ap- afp-rtr - Twaalf SARS-patiënten in Hong Kong zijn na genezen te zijn verklaard opnieuw met ziekteverschijnselen in het zie kenhuis opgenomen. Zes van hen zijn inmiddels weer thuis. Dat hebben de autoriteiten gis teren bekendgemaakt. Malik Peiris, microbioloog aan de Universiteit van Hong Kong, noemt het niet verbazend dat patiënten die genezen leken een terugval vertonen, in aanmer king genomen hoe weinig er be kend is over het virus dat SARS veroorzaakt. In Hong Kong overleden giste ren vijf mensen aan de longziek te en er kwamen elf nieuwe ge vallen bij. Het aanatal overleden patiënten bedraagt nu 162 men sen. China meldde elf nieuwe doden en 187 nieuwe gevallen van SARS geregistreerd. De volksrepubliek telt nu zeker 170 doden. Het aantal besmettingen be loopt intussen 3638. Zeven van de elf nieuwe doden vielen in de hoofdstad Peking. Daar stierven tot dusver 82 mensen. Van de 187 nieuwe gevallen stammen er 122 uit de hoofdstad. Canada neemt strengere maat regelen om de verspreiding te gen te gaan. Passagiers die op de luchthavens van Toronto en Vancouver aankomen, moeten een vragenformulier over hun gezondheid invullen voordat ze verder mogen. Ook komen er binnenkort infraroodcamera's die controleren of mensen koorts hebben. De maatregelen komen nadat Wereldgezondheidsorganisatie WHO dinsdag het negatief reisadvies voor Toronto. Er is goede hoop dat Canada binnen kort van de WHO-lijst van 'be smette gebieden' kan, in navol ging van Vietnam. Gisteren overleden er weliswaar twee mannen aan SARS, maar er zijn sinds 22 april geen nieuwe be smettingen geconstateerd. Als dat tot 10 mei wordt volgehou den, zal Canada van de lijst wor den afgehaald. johannesburg/anp - Een bus ongeval in Zuid-Afrika heeft vandaag aan mogelijk tachtig mensen het leven gekost. Vol gens de BBC gaat het om leden van de grootste Zuid-Afrikaanse vakbond, die op weg waren naar een manifestatie voor de Dag van de Arbeid. Door een nog onbekende oorzaak stortte de bus waarin ze zaten van een dam nabij de plaats Bethlehem in het midden van het land. In de bus zaten ongeveer negentig mensen. Voor zover bekend hebben slechts tien mensen hebben het ongeval overleefd, aldus de politie. door onze correspondent Gert-Jan Broere Peking - Wordt SARS China's Tsjemobyl?', kopte The Econo mist deze week Er werd een verband gelegd tussen de ramp met de kernreactor in 1986 in de voormalige Sovjetunie en de SARS-epidemie in China anno 2003. Tsjemobil versnelde het proces van glasnost (openheid) en perestrojka (hervorming) dat onder Michaïl Gorbatsjov was ingezet, en luidde uiteindelijk indirect de val van de Sovjetunie in. De dodelijke longziekte zou het nieuwe leiderschap in China in potentie op eenzelfde pad kun nen zetten, nu president Hu Jintao en premier Wen Jiabao 'volledige openheid' hebben toegezegd in de strijd tegen het virus. The Economist beantwoordt de zelf opgeworpen vraag ontken nend, door te wijzen op de fun damentele verschillen tussen de Sovjetunie eind jaren tachtig en China nu. Die maken een vergelijkbare ontwikkeling heel onwaar schijnlijk China staat er econo misch nog redelijk voor, hoewel de consequenties van SARS voor de economie niet langer uitge vlakt kunnen worden. Maar de Sovjetunie was al in verval, en Tsjemobyl fungeerde slechts als versneller van een proces. De kernramp was niet de oorzaak van de veranderingen. Het is inderdaad iets te eenvou dig om Tsjemobyl en SARS naast elkaar te leggen, omdat de Chinese agenten bewaken het in een week uit de grond gestampte speciale SARS-ziekenhuis bij Peking, dat de capaciteitsproblemen in de reguliere zorg deels moet oplossen. Het kan duizend patiënten ber gen, en er werkten 7.000 bouwvakkers aan. Foto: AP/Ng Han Guan eerste reactie (totale ontken ning) en de gekozen oplossing (volledige openheid) toevallig hetzelfde zijn. Waar de Sovjet unie en China eigenlijk al niet vergelijkbaar zijn, is er nog een ander belangrijk onderscheid. De Chinese machthebbers heb ben de val van de Sovjetunie als een voorbeeld gebruikt hoe je een samenleving niet moet ver anderen als je als communisti sche partij aan de macht wil blijven. Vanuit het Chinese perspectief is 'het oversteken van de rivier door het voelen van de stenen in het water' altijd te prevaleren boven de 'big bang' van de Sov jetunie. En met China als eco nomisch succesverhaal hebben de machthebbers zowel politiek als economisch het gelijk aan hun zijde. Zeker als ze wijzen op het niet gestuite verval van Rus land, Maar China's behoedzame modernisering, waarbij Peking en niemand anders het tempo van de veranderingen bepaald, heeft wel een keerzijde: de mo dernisering dreigt stuk te lopen als het politieke systeem niet meegroeit De SARS-epidemie heeft alles in zich het zandkorreltje te zijn dat het raderwerk laat vastlopen. Het imago van China heeft in ternationaal een deuk opgelo pen, met mogelijke economi sche repercussies, en de geloof waardigheid van het regime na dert nationaal het nulpunt. Dat zou de les van het virus moeten zijn. Zolang de machthebbers menen dat ze geen verantwoor delijkheid hoeven af te leggen aan het eigen volk, en al hele maal niet aan het buitenland, sleept het zich van de ene naar de andere crisis. Maar de politieke elite in een autoritair regime als dat van China is er van overtuigd dat zij alleen het beste weet wat goed is voor het volk, en dat glasnost gelijk staat aan machtsverlies. Daarom wordt het volklbm ge houden, en rekent het regime er op dat een probleem verdwijnt als het maar fanatiek genoeg wordt weggemoffeld. Er zijn weinig signalen die er op wijzen dat de nieuwe top de es sentie van de SARS-les heeft be grepen, en dat de 'nieuwe open heid' structureel is. Het is veel meer een noodverband bij acuut bloedverlies. Dat komt deels omdat Hu Jintao en Wen Jiabao niet die machtspositie binnen de partij bezitten om een wezenlijke beleidswijziging door te drukken. Maar ook om dat zij goed hebben opgelet in de 'masterclass' van Gorbatsjov: hoe gooi ik een communistisch regime overboord. Ze voelen er absoluut niets voor om in zijn voetsporen te treden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2003 | | pagina 5