Regen kan enthousiasme niet tempereii
GESPREK VAN DE DAG
Willem-Alexander en Maxima
populairder dan Beatrix
Dubbele taak keuringsdienst
op Koninginnedag
Stromende regen heeft gisteren in Deventer het enthousiasme van de ko
ninklijke familie en bijna honderdduizend belangstellenden bij de viering
van Koninginnedag niet kunnen temperen. Deventer had er dan ook iets
bijzonders van gemaakt, met een programma vol kunst en cultuur, met
lekkere hapjes en frivoliteiten. Aantrekkelijk genoeg eigenlijk om ook zon
der de komst van het koninklijk gezelschap naar de IJsselstad te reizen.
De hoosbuien bedierven het ko
ninklijke feestje in de oude Hanze
stad wel een beetje. De speciale
Deventer oranjekoek bijvoorbeeld
werd soppig en plakkerig, omdat
het regenwater de suiker deed
smelten. Niet alle programma-on
derdelen konden worden uitge
voerd, en de zee aan paraplu's
onttrok een deel van de bijzondere
gasten aan het zicht. Van nagenie
ten was dan ook geen sprake. Zo
dra de koningin en Maxima voor
bij waren, zocht iedereen snel een
droog onderkomen. Op een aantal
achterop geraakte prinsen werd
niet gewacht.
Het tempo van de koningin en
haar gezelschap lag in Deventer
ook duidelijk hoger dan 's och
tends in het iets noordelijker aan
de IJssel gelegen Wijhe. Dat lag ten
dele aan het andere karakter van
de activiteiten in de koekstad, die
voornamelijk vroegen om toekij
ken en niet om deelname. Daar
naast praat het natuurlijk niet lek
ker als je steeds natter wordt. Bea
trix, die zichtbaar straalde en zich
zelfs liet verleiden tot meezingen
en meeswingen, deed alsof er geen
regen was. Maar burgemeester
Lidth de Jeune van Deventer, die
dapper een paraplu boven haar
hield, was tot zijn onderbroek
doorweekt. Desondanks had hij
genoten, het handjevol demon
stranten dat eerder op de dag werd
aangehouden, kon daar niets aan
veranderen.
Wijhe had eerder op de dag het
weer wel mee, en de koninldijke
familie liep er een vertraging van
zo'n twintig minuten op. Dat was
te danken aan de enthousiaste in
zet van met name de 'Apeldoom-
se' prinsen aan het feestprogra#
ma. Buiten Koninginnedag kon?'
de vier zoons van prinses Marg#
en de gisteren 64 jaar geworderr
Pieter van Vollenhoven niet in 2
beeld, en wanneer over een aanl
jaren Willem-Alexander zijn mtr1
der opvolgt, doen ze helemaal H2
meer mee. Reden genoeg om ei
maar eens lekker tegen aan te
gaan.
Prins Maurits zorgde voor een \l
re one-manshow, al wist niet ie
dereen in het publiek wie hij rnJc
precies was. Een jongetje vroeg P
prins althans, nadat hij van hen16
een handtekening had gekregeH?
„meneer, wie bent u?" Touwtrek
ken, koekhappen, mandvlechtef
(„In dit tempo is die over drie jaP
nog niet klaar"), van een toren n
roetsjen, en ontelbaar veel hand1
schudden, niets was Maurits te
veel. Echtgenote Marilène moe#
af en toe bezorgd naar hem op 1
zoek. r:
Ook prins Constantijn, de jongst
zoon van koningin Beatrix, en ziv
vrouw prinses Laurentien lieten'3
zich niet onbetuigd. Laurentien
kan, getuige de cijfers van een Nj
po-enquête waaruit zij als minsr
bekend lid van de familie naar u<
ren kwam, wel wat extra aandac
gebruiken. Met haar volksdans-11
kunsten maakte ze indruk. 11
Een uitzondering vormde ook cT
jaar prins Johan Friso. Noncha-"
lant, handen het liefst in de zak-'j
ken, gekleed in een gekreukeld
pak, babbelde hij bij de rondwaP
deling het liefst een beetje met z'
neven, zonder ook maar één kef'
aan de activiteiten deel te nemeï
Af en toe kon er een glimlach vaP
af, en plaagde hij schoonzus Móe
ma tijdens het koekhappen (eeri*
koninklijke primeur, dat koekhajl
pen) maar verder straalde Beatrr
middelste zoon slechts desinterc
se uit.
Hij moet mee, dat hoort tot de
rebusiness' van de familie, zoals*
vader Claus het zou hebben ont
schreven. Toen Johan Friso een j2
paar keer verstek liet gaan vanwt€
ge andere verplichtingen, kwam^
daarop stevige kritiek van de Oré
je-aanhangers. De prins zegt zic|
niet te willen onttrekken aan zijn
tweede plaats in de troonopvol-1
ging, maar buiten Koninginneda
en Prinsjesdag, speelt hij geen 1
openbare rol. Daar staat tegenor
dat hij, anders dan zijn oudste
broer Willem-Alexander, ook ge#
uitkering krijgt van de staat, en
zich zo gezien ook niet met famr'
liezaken en taken bezig hoeft te 8
houden.
Maar als de koninklijke familie
teren inderdaad bezig was met ef(
soort van charme-offensief, zoallj
enige commentatoren beweerd#
dan had iemand dat toch moete?
vertellen aan Johan Friso. Die h#
bovendien nog de handicap dat
zijn nichtje Margarita juist over f
hem een paar lelijke dingen heef
gezegd. Die uitlatingen - over ee£
stiekem opgeheven middelvinget
van de ene hand, terwijl hij met
andere plichtmatig zwaaide naai2
het publiek - bevestigden het
beeld van een op zijn zachtst ge
zegd weinig enthousiaste prins.
Een actieve Koninginnedag. Maxima koekhapt. Willem-Alexander seilt ab. Maurits trekt touw. En Laurentien volksdanst (foto boven). Koningin Beatrix
probeert ondertussen de moed erin te houden ondanks de regenval in Deventer. Foto's: ANP/GPD
DONDERDAG 1 MEI 2OO3 m
l
DAGELIJKS LEVEN
PlE NIE.R.TJBS MOETJE- Ane-T
NEM£KJ, VIE- IK LEI<^EJ2.DE_K_
MENSELIJK
Vier kinderen uit een brandend gebouw redden en toch nog achter de TRALIES
behandelen. Het overkwam de 22-jarige Kris Leija in de plaats Abilene in de
Amerikaanse staat Texas, maar de publieke verontwaardiging over zijn arrestatie
leidde gisteren alsnog tot zijn vrijlating. Leija redde zondag twee kinderen en
twee baby's uit een appartementencomplex dat in lichterlaaie stond. Net na een
persconferentie, maandag, arresteerde de politie hem omdat hij zich niet had
gemeld bij de reclassering. Leijja bekende in maart enkele maanden eerder in
te hebben gebroken. Zijn vonnis, 20 maanden cel, werd later omgezet in vier
jaar proeftijd. De arrestatie van Leija was rechtstreeks op televisie te zien omdat
de camera's na de persconferentie nog draaiden. De politie en de lokale media
ontvingen brieven en e-mails uit het hele land van mensen die er schande van
spraken.
Koningin Beatrix moet haar
schoondochter Maxima en kroon
prins Willem-Alexander voor laten
gaan in populariteit. De koningin
eindigt op de derde plaats in een
populariteitspoll die deel uitmaakt
van een enquête die NOSActiieel
uit liet voeren door het Nipo.
Op de vierde plaats staat de jarige
prinses Juliana. De populariteit
van de monarchie trekt volgens de
NOS-cijfers weer iets aan ten op
zichte van het begin van de affaire
rond prinses Margarita. Toen vond
81 procent van de ondervraagden
het goed dat Nederland een mo
narchie is, nu ligt dat percentage
op 86 procent. Toch vindt een
meerderheid (57 procent) dat erf
opvolging niet meer van deze tijd
is. De helft van de Nederlanders
vindt de affaire-Margarita schade
lijk voor het koningshuis, al zegt
driekwart geen geloof te hechten
aan de aantijgingen van de prinses
en haar man Edwin de Roy van
Zuydewijn.
Gevraagd naar de invloed van de
koningin op het landsbestuur
noemt 60 procent de macht vém
het staatshoofd precies goed, 30
procent vindt dat haar invloed wel
wat minder mag. Volgens 44 pro
cent mag Beatrix de politiek niet
negeren. Eenzelfde percentage
heeft daar geen problemen mee.
Uit een andere enquête van bu
reau Intomart, in opdracht van het
Algemeen Dagblad blijkt dat Ko
ninginnedag gemoderniseerd
moet worden. Bijna de helft van
alle Nederlanders is die mening
toegedaan.
De jaarlijkse bezoeken op Konin
ginnedag van de vorstin aan twee
plaatsen geeft haar geen goed
beeld van hoe de Nederlanders de
feestdag vieren, meent 65 procent
van de ondervraagden. Ze zou
daarom verrassingsbezoeken moe
ten afleggen, meent precies de
helft, en meer 'gewone' evene
menten moeten bezoeken, zoals
vrijmarkten en concerten.
Geen shoarma die naar chloor smaakte, geen barbe
cue met uitslaande brand, maar wel een lopend buf
fet dat zijn naam alle eer aan deed. En opmerkelijk
veel studenten die illegaal drank verkochten.
De Keuringsdienst van Waren lette op twee zaken tij
dens Koninginnedag: De volksgezondheid en de ver
koop van alcohol aan jongeren onder de 16 jaar. In
Amsterdam gebeurde dat laatste een aantal keren tij
dens het concert op het Museumplein. Deze uitbaters
krijgen een boete. In de hoofdstad boden volgens de
Keuringsdienst ook heel veel studenten drank aan op
de stoep van hun woning. Niet de inspecteurs, maar
de politie houdt zich verder met deze groep bezig.
In voorgaande edities boden veel mensen op de vrij
markten zelfgemaakte hapjes en drankjes aan, die uit
zichzelf gingen bewegen of tot braken leidden. Daar
om mochten particulieren in de grote steden dit jaar
geen etenswaren meer verkopen. Vooral in Rotter
dam en Utrecht was het op dit punt misgegaan. Gis
teren viel vooral Hoogezand op, waar het verbod niet
gold. Een complete Surinaamse familie moest wor
den weggestuurd, omdat ze een lopend buffet had
den gemaakt waarvan de temperatuur rond de dertig
graden lag in plaats van onder de zeven. Diverse an
dere particulieren in deze Groningse plaats rooster
den op straat complete speenvarkens en moesten ook
hun boeltje inpakken. In Amsterdam waren de snad
volgens de Keuringsdienst wat slechter dan vorig ja^
maar niet in die mate dat ze gevaarlijk waren voor c&
gezondheid. Over het algemeen was de dienst tevrejj
den. Volgens een woordvoerster is bewezen dat het)
onverantwoord is als particulieren op eigen houtje
eten en drinken verkopen. Overigens maakten ook (h
professionals in Amsterdam aan het eind van de mijl
dag wat foutjes. Als gevolg van de regen leek het koiï
der dan het in werkelijkheid was. Caféhouders dachjl
ten daardoor dat de drank koel genoeg was om te sé'
veren. De temperatuur van de drankjes lag echter nip
onder de zeven graden Celsius en had daarom eigeijj
lijk niet verkocht mogen worden. Deze overtredingef
waren echter niet ernstig genoeg voor een bekeurini
In Utrecht werden door de Keuringsdienst zogehetel
waterjojo's in beslag genomen. Dat zijn een soort n
gummiballen met water aan een elastiek, dat tot bijn:
twee meter kan uitrekken. Het koord kan daardoor fe
om de hals van een kind slingeren en is zo lastig te li
verwijderen, dat het tot verstikking kan leiden. De
Keuringsdienst waarschuwde eerder al voor het ge
vaar van deze jojo's, die niettemin toch worden ver
kocht. p
Dick Hofland h
Al was hij twee dagen eerder, op zijn
79ste verjaardag, overleden, Johan
nes Fransen was er gewoon bij toen
zijn kleindochter Rachel James vori
ge week trouwde. In de kerk en later
op de receptie, waar de gasten na
het BRUIDSPAAR te hebben gefeli
citeerd in een moeite door een blik
in de KIST konden werpen van
'opa', zoals de in 1950 uit Neder
land naar Nieuw-Zeeland geëmi
greerde Fransen doorzijn familie
werd genoemd. ,,Het hielp iedereen
enorm", zei Rachels moeder Nancy.
.Vooral mam, die graag bij pap wil
de zijn." Fransen, die twaalf kinde
ren, 54 kleinkinderen en vier ach
terkleinkinderen had, is gisteren be
graven.
Door de regen weigerden gisteren in
Deventer camera's en geluidsappa
ratuur dienst. De cameramensen op
hoge punten registreerden alleen
maar PARAPLU'S. Toch is NOS-re-
gisseur Martin de Groot tevreden.
,,lk had het moeilijk, maar de kijker
heeft niets gemerkt." ,,Het is na
tuurlijk vreselijk jammer dat het in
Deventer zulk ontzettend slecht
weer was", zegt De Groot. „Asper
ges steken in de blubber en skate
boarders die niets kunnen begin
nen, dat is op televisie niet erg aan
trekkelijk." Volgens de regisseur
was het een ramp geweest als het
bezoek aan Wijhe was verregend.
„Daar vonden veel doe-dingen
plaats op grasvelden. Die waren ver
anderd in één grote modderpoel."
Door de regen gingen in Deventer
massaal de paraplu's op. „De hoge
camera's zagen bijna geen publiek
meer, dan moet je als regisseur iets
anders. De camera's op de grond
maken natuurlijk ook leuke plaatjes,
maar de mooie overzichtsbeelden
waren weg."
Het uitleggen van een kleedje op de
VRIJMARKT in Elburg heeft geleid
tot COMMOTIE. Een vader ging op
de vuist met een winkelier omdat
die zijn dochter had weggestuurd,
zo meldde de politie. Een meisje
had haar kleedje voor een winkel
aan de Havenkade uitgestald. De
winkelier vond dat het pad naar zijn
winkel geblokkeerd werd en stuurde
haar weg. Het meisje liet het er niet
bijzitten en riep haar vader erbij.
Toen de winkelier het kind van het
kleed trok en de spulletjes opzij
duwde, ontstond er een schermutse
ling tussen de twee mannen. Vol
gens de politie heeft de winkelier
zijn excuses gemaakt en het meisje
wat geld gegeven.
Hol-la-di-o, dul-je, dje-ho-ri-ridl: de
jodelriedels zijn in het Oostenrijkse
Salzburg verheven tot officiële stu-
diestof. De universiteit voor muziek
en beeldende kunst Mozarteum
biedt ook het JODELEN en de volks
dans als studie aan, zo maakte het
onderwijsinstituut gisteren bekend.
De studenten kunnen hun opleiding
met een officieel diploma afsluiten.
De politie heeft tijdens de viering
van KONINGINNENACH in Den
Haag 64 arrestaties verricht. Dat het
op de valreep toch nog onrustig is
geworden, weerspreekt de politie.
„Er zijn wat meer aanhoudingen
verricht dan vorig jaar, maar van rel
letjes of grote vechtpartijen was
geen sprake", aldus een woordvoer
der. Het aantal aanhoudingen op
een totaal van 175.000 bezoekers
stelt niet zoveel voor. „Bijna nie
mand zal er iets van hebben ge
merkt", zegt de politiewoordvoer
der. De indruk die gisteren onder
meer op het middagjournaal van de
NOS werd gewekt dat de Nach uit
de hand zou zijn gelopen, klopt niet.
Van onrust was in de nacht van
dinsdag op woensdag geen sprake.
Er waren zoveel politieagenten op
straat, dat geen overtreding onge
merkt voorbij kón gaan. „We zijn
strak opgetreden. Elke ordeversto
ring die we zagen, leidde tot een
aanhouding", aldus de woordvoer
der.
Premier Balkenende heeft gister
ochtend via toespraken op radio en
televisie PRINSES JULIANA gefeli
citeerd met haar 94ste verjaardag.
„Een leeftijd die alleen voorbehou
den is aan de zeer, zeer sterken. Ze
maakt het naar omstandigheden ge
lukkig wel", zei Balkenende. Ook
Pieter van Vollenhoven ontving de
gelukwensen van de premier. Hij is
64 jaar geworden. In zijn tv-toe-
spraak blikte Balkenende kort terug
op een bewogen jaar voor koningin
Beatrix, waarin haar echtgenoot
prins Claus overleed en zij met Eloï-
se er een kleindochter bij kreeg.
„Prins Claus missen we nog alle
maal", zei Balkenende. De manier
waarop de koningin ondanks tegen
slagen haar functie invult, verdient
groot respect, voegde de premier er
aan toe. Hij wenste verder nog het
Nederlandse volk een feestelijke Ko
ninginnedag toe. „Een dag om sa
men te vieren." Foto: ANP
