LEIDE
Aantal verkeersdoden in Zuid-Holland stijgt
Grotestedenbeleid stagneert'
V eek geschiedenisles in twintig minuten
'Monument is alleen vitaal
als het bruikbaar blijft'
R1
REGIO
Provincie gaat tegen landelijke trend in
j iar cel voor Leidenaar na handel in valse paspoorten
Voorjaarsschoonmaak
Lemstra in actie tegen ambulanceplan
woensdag 30 april 2003
2 Schulden van
ex-gedetineerden
vaak probleem
3 Horeca in
Leiderdorpse
meelfabriek
5 Macht in de
raad, niet in het
gemeentehuis
door Roelf Reinders
leiden/regio - In Zuid-Holland is het
aantal doden in het verkeer vorig jaar
gestegen. Het Provinciaal Orgaan Ver
keersveiligheid (POV) telde 154 doden,
tegen 126 in 2001. Volgens het Centraal
Bureau voor de Statistiek (CBS), dat de
ze week bekendmaakte dat het aantal
verkeersdoden in Nederland is gedaald,
waren het er in deze provincie zelfs 171,
tegen 148 een jaar eerder.
Daarmee is Zuid-Holland na Noord-
Brabant (201 doden) de provincie met
de meeste verkeersdoden. Het verschil
tussen het CBS en het POV komt door
de rekenmethode. Het CBS telt ook de
slachtoffers mee die na een ongeluk
later in het ziekenhuis overlijden, en
het Provinciaal Verkeersorgaan niet.
Dat baseert zich op de politie en die
telt alleen de doden die tijdens het on
geluk of nog diezelfde dag aan de ver
wondingen bezwijken.
De stijging van het aantal verkeersdo
den kwam hard aan in Den Haag.
„Dat is schrikken", reageert verkeers-
gedeputeerde M. Norder. Maar het
meest is hij nog geschrokken van het
aantal gewonden op wegen waar je
niet harder dan dertig kilometer per
uur mag: 144. „Zoveel gewonden op
dertig-kilometerwegen", zegt Norder
verbouwereerd. „Dat zijn toch juist
plekken waar je veilig aan het verkeer
moet kunnen deelnemen."
Norder ziet één lichtpuntje: het aantal
zware bromfietsongevallen is afgeno
men: van 416 naar 369. Daarmee lijkt
de maatregel om bromfietsers van het
fietspad naar de weg te dirigeren, ef
fect te hebben. Maar dat is dan ook
meteen het enige lichtpuntje in de
nieuwe ongevallencijfers.
Het aantal omgekomen voetgangers is
in Zuid-Holland bijna verdubbeld in
een jaar: van 15 in 2001 naar 26 in
2002. Het aantal motorrijders dat in
het verkeer is verongelukt, is zelfs
meer dan verdubbeld: van 7 naar 18.
Het aantal ernstig gewonde fietsers
steeg van 338 naar 382. Al deze getal
len stemmen de Zuid-Hollandse ver-
keersgedeputeerde droevig, al houdt
hij vol dat de overheid met maatrege
len om de verkeersveiligheid te verbe
teren op de goede weg is. „De duur-
zaam-veilig-maatregelen hebben ja
renlang een daling van het aantal on
gevallen opgeleverd. En weer: „Dit
vind ik onbegrijpelijk."
Norder wil actie. Hij gaat met het Pro
vinciaal Overleg Verkeersveiligheid,
het Zuid-Hollandse kenniscentrum
rond veiligheid en verkeer, praten
over nieuwe maatregelen 'om de cij
fers positief te beïnvloeden'. Ook wil
hij een grondig onderzoek naar loca
ties waar de ongelukken plaatsvinden.
Verder wil hij met handhaving en
educatie het verkeersgedrag van de
Zuid-Hollanders veiliger maken.
Hans Vergeer van het POV kan nu nog
niet zeggen op welke wegen in de re
gio de meeste ongelukken gebeuren.
„Maar het is als een schot hagel; over
al gebeurt wat." Wel is duidelijk dat er
veel meer mannen dan vrouwen in
het verkeer omkomen. „Eén op de zes
verkeersdoden is een vrouw. Bij de
ziekenhuisgewonden is het verschil
minder, maar ook daar zitten twee
keer zoveel mannen bij als vrouwen."
iden bezorgd over uitblijven kabinetsplannen
- Door de aanhoudende
itieke onduidelijkheid in Den
ag stagneert het grotesteden-
eid. Geld voor het onderwerp
ligheid' blijft uit en toe-
nstplannen worden vooruit-
choven. Onzeker is ook of
nieuwe kabinet het groteste-
ibeleid - en de daarmee ge-
ird gaande subsidiestroom -
voortzetten. ..Als die geld-
>om wegvalt, heeft Leiden
1 enorm probleem", zegt
>wethouder Alexander
jj :rtsema.
'den is een van de 26 ge-
j enten die rijkssubsidie ont-
igen voor grotestadsproble-
|tiek. Als het nieuwe kabinet
geldstroom schrapt is Leiden
last. Geertsema: „De afgelo-
vier jaar hadden wij een
ks projecten lopen die in to-
zo'n veertig miljoen euro
laan. Dat zijn projecten
waarvan wij de helft betalen."
Geertsema, die voorzitter is van
de 'pijler economie werk' van
de 26 'grote steden', hoopt dat
het nieuwe kabinet kiest voor
handhaving van het huidige be
leid. „Bij de vorige kabinetson
derhandelingen kwam het on
derwerp grotestedenbeleid'
nauwelijks voor, maar ik zou het
een drama vinden om het af te
schaffen. Je kunt gemeenten
niet jarenlang een worst voor
houden en er dan ineens mee
ophouden: als je ziet wat voor
ontwikkelingen wij op gang
brengen. De afgelopen vier jaar
hebben we flink veel investerin
gen gepleegd en nu moeten we
afwachten hoe het verder gaat.
Als het rijk echt 15 miljard euro
wil bezuinigen, lijkt het schrap
pen van het grotestedenbeleid
misschien voor de hand te lig
gen."
Voor de komende jaren hopen
de 26 grote gemeenten juist op
meer rijkssubsidie, zegt Geertse
ma Ze hebben de wens om ex
tra projecten op het gebied van
veiligheid te kunnen opzetten.
„Het grotestedenbeleid zou er
een extra 'pijler' bij krijgen en
dat zou gaan om veiligheid.
Maar de komst van die pijler
stagneert door het uitblijven van
een nieuw kabinet. Wij roepen
al een hele tijd dat geld nodig is
om het onderwerp smoel te ge
ven, maar dat geld is niet be
schikbaar."
Geertsema zou een hogere rijks
bijdrage voor het onderwerp
'werk economie' ook op zijn
plaats vinden. Als argument
daarvoor gebruikt hij de stagne
rende economie en het in zijn
ogen toch al niet ruime budget.
„Voor alle gemeenten tezamen
hadden we de afgelopen vier
jaar een budget van 160 miljoen
euro. De helft daarvan ging naar
de grote vier steden en de rest,
tachtig miljoen euro dus, werd
verdeeld over de overige steden:
dat is dus 20 miljoen euro per
jaar. Het komt erop neer dat er
per stad jaarlijks minder dan
één miljoen euro is te beste
den."
Om het grotestedenbeleid goed
koper te maken zou het rijk
moeten schrappen in de vele re
gelgeving, meent de wethouder.
„Het grotestedenbeleid is ont
zettend bureaucratisch. Het
brengt enorme hoeveelheden
papierwerk met zich mee, onder
meer vanwege een visitatiecom
missie die elke twee jaar komt
controleren hoe je het geld uit
geeft. Wij denken dat dat anders
kan, dat we heel goed zelf kun
nen beoordelen of beleid werkt
of niet."
- Een 41-jarige Leidenaar
et voor handel in valse pas-
irten, identiteitskaarten en
ewijzen een jaar de cel in.
heeft de rechtbank in Den
ag besloten.
man was tien maanden ac-
in Den Haag en maakte vol-
is de rechter deel uit van een
ninele organisatie. Hij kocht
gestolen documenten op en le
verde ze aan een vervalser. De
vervalsingen verkocht hij weer
door. Met de valse documenten
konden illegale Turken en Ma
rokkanen in Nederland aan het
werk komen. De tijd dat de Lei
denaar na z'n aanhouding al
vastzit, gaat van de straf af. Als
de man na z'n straf binnen twee
jaar weer met Justitie in aanra
king komt, moet hij weer de ge
vangenis in, bepaalde de rech
ter. Dan voor nog eens een half
jaar. De officier van justitie had
een celstraf van twee jaar geëist.
Een vader en een zoon uit Den
Haag moeten voor tweeënhalf
jaar respectievelijk tweeëntwin
tig maanden de gevangenis in
voor de paspoortenhandel. De
rechter ziet de 41-jarige vader
als leider van de criminele orga
nisatie die bijna twee jaar actief
is geweest. Volgens de uit Ma
rokko afkomstige Leidenaar wa
ren vader en zoon het adres
voor Marokkanen in Den Haag
met gestolen spullen. De officier
van justitie had vijf jaar geëist.
leiden - De wind woei wat hard maar daar
lieten de schoonmakers zich niet door op de
kop zitten. Gisteren trokken ongeveer 25 kin
deren uit Leiden-Noord met prikker en zak
door de Tuin van Noord, het park tussen de
Willem de Zwijgerlaan en Slaaghwijk. De
hoeveelheid zwerfvuil viel hen aanvankelijk
wat tegen, vertelt een medewerker van de
gemeentelijke dienst Milieu en Beheer. „Wij
waren daar uiteraard wel tevreden over,
want wij maken er niet voor niets ongeveer
elke dag schoon." Toch waren er voor de kin
deren al met al nog genoeg papiertjes en
stukjes plastics te verzamelen in het Noorder
park en de aangrenzende volkstuinen. Hun
werk werd beloond met pannenkoeken en
sleuteldrop; het 'betaalmiddel' waarmee kin
deren bij de Leidse Welzijnsorganisatie (LWO)
speelgoed zoals skeelers en skelters kunnen
huren. De schoonmaakactie was georgani
seerd door de LWO en de dienst Milieu en Be
heer. Over twee weken is de wijk Groenoord
aan de beurt. Daar pakken naar verwachting
zo'n zeventig kinderen de vuilprikker op. De
voorjaarsschoonmaak maakt deel uit van het
vier jaar durende project 'Leiden ruimt op',
dat vorig jaar van start ging. Binnenkort gaat
de gemeente onder deze vlag ook de honden
poep in Slaaghwijk bestrijden.
Foto:
erlingen supergemotiveerd voor eindexamencursus van Universiteit Leiden
r Wilfred Simons
Negen 5-havoscholie-
zitten diep boven hun sylla-
ebogen. Met een flip-over
it zich vertelt geschiedenis-
;nt Rob Schuurmans in een
l tempo over de geschiede-
'an de Sovjet-Unie. De leer-
;n luisteren geconcentreerd,
n toe stelt er één een vraag,
x, Lenin en Stalin komen als
onskogels voorbij. Hier
dt een week geschiedenisles
wintig minuten gepropt Wat
Jekent het als arbeiders 'klas-
n ewust' zijn en boeren niet?
was het verschil tussen die
ïsjewiki en die bolsjewiki?
or het examen hoefje dat
tte weten", zegt Schuurmans
1.
;aat dat dus, de examencur-
ivan de Universiteit Leiden.
Ier de bezielende leiding van
Huibregtse (26), die net is
itudeerd in de chemie en de
lomie, houdt de universiteit
in april en mei zo'n cur-
om scholieren klaar te sto-
voor het eindexamen havo
'O. Het is doodstil, het rui-
van de bomen op het
iolplein vult het klaslokaal.
iu een docent het altijd wel
in. „Ja", fluistert Schuur -
collega Arnout van der
:r achter in de klas. „Maar
(e leerlingen zijn echt super-
tiotiveerd. Ze komen hier
maar één ding: examen ha-
Ze willen voor eeuwig van
:hool af."
ding valt meteen op tijdens
bezoek aan de examencur-
[in het ROC Leiden aan de
irpoellaan. Als het ernst
It, is het afgelopen met 'ver-
rende werkvormen' en het
idige leren in het studie-
Dan gaat het er weer ou-
its 'frontaal' aan toe: de le-
doceert voor in de klas, de
igen zwijgen, luisteren,
:n af en toe een vraag,
lurmans geeft antwoord op
vragen, maar houdt de
jes stevig in handen. Van
Architect licht ontwerp Kamerlingh Onnes Lab toe
door Wilfred Simons
leiden - Een monument kan al
leen blijven bestaan als het
bruikbaar blijft. Met deze uit
spraak verdedigde architect
Hans Ruijssenaars gisteravond
zijn ontwerp voor het Kamer
lingh Onnes Laboratorium aan
het Steenschuur in Leiden tij
dens een lezing in het RAP Ar
chitectuurcentrum aan de
Nieuwstraat. „Als een gebouw
niet vitaal meer is, dan kan het,
zelfs al heeft het historische
waarde, beter verdwijnen. Echt
bevriezen, definitief bewaren
voor het nageslacht, is een luxe
die de samenleving zich maar
met weinig gebouwen kan ver
oorloven." In het- laboratorium
uit 1856 wordt, na renovatie en
nieuwbouw, de rechtenfaculteit
van de Universiteit Leiden ge
vestigd.
Het plan om het laboratorium te
'hergebruiken' voor de rechten
faculteit kwam van oud-voorzit
ter Vredevoogd van het College
van Bestuur. Elk nieuwbouw-
plan liep echter stuk op de on
mogelijkheid om in het bestaan
de gebouw 13.000 vierkante me
ter kantoor- en werkruimte te
vestigen. In nood wendde Vre
devoogd zich tot rijksbouw
meester Wytze Patijn. Die raad
de hem aan met Ruijssenaars te
spreken, die sinds 1989 hoogle
raar architectonisch ontwerpen
is aan de Technische Universi
teit Eindhoven. „Als die het niet
kan, kan niemand het", zou Pa
rijn tegen Vredevoogd hebben
gezegd.
En zo kwam het dat Ruijsse
naars in 1998 een telefoontje
kreeg van Vredevoogd met het
verzoek een plan te maken voor
het laboratorium. De architect
kwam met het voorstel om van
de binnenplaats een bibliotheek
te maken. Daarmee kon zelfs
16.000 vierkante meter netto
vloerruimte worden gereali
seerd. Het laboratoriumdeel van
de Leidse architect Schutte uit
de jaren '60, dat aan de Zonne
veldstraat ligt, kon behouden
blijven, evenals een aanbouw
aan de Nieuwsteeg. Aan de Lan-
gebrugzijde moest wel nieuw
bouw komen. „Reuze simpel ei
genlijk", zei hij met gepaste
trots. „Je moet er alleen opko
men."
Het Kamerlingh Onnes Lab kon
dus blijven, maar het T-vormige
achterdeel moest sneuvelen.
Het stond in de weg van de bi
bliotheek. Niet alle bezoekers
van het architectuurcafé waren
het daarmee eens. Ruijssenaars
hield vol dat het nodig was om
de 'vitaliteit' van de rest van het
gebouw te redden. „Bovendien
was dat achterdeel erg vervallen.
Dat vereenvoudigde de keuze
om het op te offeren."
De bezoekers hadden ook moei
te met een pergola die als een
scherm verrijst voor het bouw
deel uit de jaren '60 aan de Zon
neveldstraat. „Poets je die jaren
'60-architectuur daarmee niet
weg?", wilden aanwezigen we
ten. Ruijssenaars vindt van niet.
„Het gebouw blijft zichtbaar,
maar de werking wordt ver
zacht. Ik wil de gevel laten 'wer
ken', er rijkdom mee suggereren
zoals je die ziet op een zeven
tiende- eeuwsö^racht.
Economieles tijdens de examencursus van de Universiteit Leiden. De leerlingen zwijgen, luisteren, stellen af en toe een vraag.
Foto: Hielco Kuipers
hun kant maken de leerlingen
het hem niet moeilijk. Het is
ernst
Alhoewel? „Dertig procent van
de leerlingen die hier komen,
staan al voldoende", zegt Hui
bregtse. „Vaak staan ze zelfs erg
goed, er zitten echte toppers
tussen. Ze willen voorrang krij
gen bij vakken als geneeskunde,
waarvoor een numerus fixus
geldt. Ze willen achten en ne
gens. Opmerkelijk vaak geldt dit
voor meisjes." Nog eens dertig
procent heeft in de laatste twee
jaar een achterstand opgelopen
op school. Hieraan is te zien dat
het niet overal goed gaat met de
kwaliteit van het Nederlandse
onderwijs, weet Huibregtse. „Er
zijn leerlingen die door het lera
rentekort lange tijd geen les
hebben gehad in hun examen
vak." De derde groep, nog eens
veertig procent, is gewoon aarts
lui geweest. „Veel docenten vin
den deze leerlingen - vaak jon
gens - het leukste om les aan te
geven. Ze zijn vaak superslim, je
hoeft het ze maar één keer uit te
leggen en ze stellen de interes
santste vragen."
De examencursus begon zeven
jaar geleden met vijfden leerlin
gen. Nu zijn het er 500 en dat
zonder noemenswaardige recla
me. „Het gaat van mond tot
mond", zegt Huibregtse. De -
grote kracht van de cursus is dat
de leerlingen drie dagen lang,
van 8.30 tot 22.00 uur, met niets
anders bezig zijn dan met biolo
gie, Engels, geschiedenis, wis
kunde, natuurkunde, scheikun
de of economie. Overdag wordt
de stof gedoceerd en nemen de
leerlingen proefexamens af, 's
avonds kunnen de leerlingen
met hun docenten napraten en
'de puntjes op de i zetten", zoals
Huibregste dat noemt. Verplicht
is die avondzit niet, maar meer
dan de helft van de leerlingen
maakt er gebruik van. De resul
taten zijn er naar. „Vrijwel alle
deelnemers slagen."
door Roelf Reinders
leiden - Burgemeester Lemstra gaat er alles aan
doen om te voorkomen dat ambulances er langer
over doen om op de plaats van een ongeluk te ko
men. Dat antwoordt hij op vragen van het Chris-
tenUnie-gemeenteraadslid F. van As over het am
bulanceplan van het Rijksinstituut voor Volksge
zondheid en Milieu (RIVM). Volgens dat plan ver
dwijnen de twee uitrukposten in de Duin- en Bol
lenstreek. Ook de post in de Leidse Merenwijk
verdwijnt dan, vreest de Centrale Post Ambulan
cevervoer (CPA), zodat er in het gebied met Lei
den en Leiderdorp maar twee ambulancestand
plaatsen over blijven.
Lemstra is bezorgd over het RIVM-rapport. Als de
twee uitrukposten in Noordwijk en Noordwijker-
hout verdwijnen, zullen Leidse ziekenauto's de
ambulancezorg in de Duin- en Bollenstreek moe
ten verzorgen, schrijft Lemstra. „Het is te ver
wachten dat de aanrijtijden in Leiden, nu gemid
deld negen minuten voor spoedvervoer, zullen
toenemen."
Ook al zal de gemiddelde aanrijtijd in de Leidse
regio onder de verplichte vijftien minuten blijven,
dan nog valt te verwachten dat het gezondheids
effect negatief zal zijn, aldus Lemstra.
De Leidse burgemeester stelt dat het RIVM-rap
port nog 'geen definitieve blauwdruk' is. Als de
minister het plan toch uitvoert, wil hij met de ge
meenten in de ambulanceregio Hollands Midden
actievoeren.
