BUITENLAND VS: Iran moet meer inspecties toestaan Internationale gemeenschap in Peking slaat op de vlucht Strijd tegen SARS vergt veel van verpleegkundigen Iraaks bestuur mogelijk over maand al rond Amerika wantrouwt motief voor kernprogramma Rumsfeld ziet vrede in Midden-Oosten 'Noord-Korea bekende bezit kernbom niet' Pakistan maakt gebaar naar India lerikanen snel nSaudi-Arabië H - De VS zullen binnen af- tijd bijna al hun mili- [i terugtrekken uit Saudi- De aankondiging viel In met het bezoek van mi- r Rumsfeld aan het ko- jijk. De Amerikanen be en gisteren naar eigen zeg- met de ontmanteling van uchtmachtbasis. De com- locentrale voor de Golfre- jat naar Qatar. Washing- w zijn niet overal even po- te militaire aanwezigheid regio afbouwen nu het $e gevaar is geweken. rmiste toeristen iken het goed' t - De 31 in Algerije ver- Europeanen, onder wie jdenaar Arjen Hilbers, zijn jd en worden in twee jen vastgehouden. Dat een anonieme Algerijnse ^r tegen de Franse krant Le Je gezegd. Volgens de mili- «jn de toeristen in handen extremistische moslim- tisatie GSPC. Die werd in opgericht met de zegen jlsama bin Laden. De re- n en hun gijzelaars zouden h moeilijk toegankelijk ge- de grens met Libië zijn. heeft overigens geen HBvoor vrijlating gesteld. mummificeerde ~~jes in flat Polen ihau - De Poolse politie in Lodz de lijkjes gevon- jan een 9-jarige tweeling lee pasgeborenen in de flat un ouders. De overschot ten in vaten, twee lijkjes n gemummificeerd. De 29- i vader heeft ekend dat hij n 30-jarige vrouw de vier- Ige moord hebben ge- d. De kinderen zijn door inking gedood. Agenten i de gruwelijke ontdekking is een huiszoeking, omdat der wordt verdacht van al en inbraken. tse buskaper idelde alleen Iover - De 17-jarige Duit- in Libanese herkomst die S week een stadsbus in en kaapte, heeft waar- tlijk op eigen initiatief ge- eld en maakt geen deel uit en terroristische organisa- at heeft de deelstaatsrege- an Nedersaksen gisteren |d. De kaper eiste de vrijla- an al-Qaedaverdachten. •udt er extremistische n op na, maar de politie geen bewijs gevonden van eorganiseerde achter- De 27-jarige man die ïg in Berlijn een bus kaap- iok van Libanese afkomst. 5te de terugtrekking van uit de bezette gebieden. cezen geven fkunst terug liyah - Irakezen hebben elopen dagen ruim hon- ;eplunderde kunstschat- n het Amerikaanse leger edragen. Dat zei de Ame- ise bevelhebber in de Tommy Franks, gisteren, de teruggebrachte objec- n manuscripten, een vaas 000 jaar oud, een van de e bronzen bas-reliefs ter 1 en een beschadigd >eeld van een Assyrische g uit de negende eeuw Ihristus. Duizenden schatten zijn bij de plun- ;en die volgden op de val agdad geroofd uit onder het Nationaal Museum. tste vermiste erikaan dood ngton - Amerikaanse mi ll in Irak hebben het stof- iverschot van de laatste ste Amerikaanse soldaat den. Hij zat in een kon- at op 23 maart in het zui- in Irak in een hinderlaag 'olgens het Pentagon daarmee het aantal Ame- >se militairen dat tot nu igesneuveld in Irak op 137. en werden 114 gedood in jd of door eigen vuur. ens 23 militairen veronge- Verder zijn er 495 Ame- n gewond geraakt. ichten blik ir op Afrika ncton - De VS willen hun ire aanwezigheid in Afrika iden, om beter voorbe- zijn op nieuwe dreigin- »at zei de Amerikaanse bevelhebber van de generaal Jones, gisteren, ns hem zijn er in Afrika jnden met een zwakke re- die zelf niet opgewassen gen drugshandel en ter- le. Amerikaanse militai- uden daarom een handje n helpen en Jones drong le NAVO-partners op aan ee te doen. De NAVO zelf oeten worden ingekrom- ndt Jones. Hij wil meer nere mobielere legereen- die zich snel over lange- anden kunnen verplaat- dinsdag 29 april 2003 bagdad-washington/anp-afp- rtr - Leiders van de voormalige oppositie in Irak hebben afge sproken dat ze binnen vier we ken een nationaal congres hou den, waar een interim-regering moet worden aangewezen. Dat staat in een verklaring die giste ren na een vergadering van on geveer driehonderd prominente Irakezen in Bagdad werd voor gelezen. De Irakezen spraken ruim tien uur met de Amerikaanse be windvoerder in Irak, Jay Gamer. Onder de prominente Irakezen waren vertegenwoordigers van de Koerden en het Iraaks Natio naal Congres (INC), maar enkele belangrijke sji'itische groepen waren afwezig omdat zij de Amerikanen bezetters vinden. De Amerikaanse president Bush pleitte er gisteren in een toe spraak voor dat Irak zijn eigen leiders kiest zonder druk van de Verenigde Staten. Hij sprak in Dearborn, een bolwerk van Iraakse immigranten in de staat Michigan. Volgens nog onbevestigde be richten hebben Amerikaanse militairen afgelopen nacht het vuur geopend op een menigte in de Iraakse stad Falluja, 50 kilo meter ten westen van hoofdstad Bagdad. Vijftien mensen zouden zijn omgekomen en vijftig men sen zijn gewond geraakt. Dat meldt al-Jazeera. Volgens al-Jazeera had een groep van ongeveer tweehon derd moslims gebeden in een moskee, en reageerden de man nen op een oproep van de ge bedsleiders om tegen de Ameri kaanse aanwezigheid in Irak te protesteren. Rond middernacht wierp een van de demonstran ten een steen naar de militairen, die daarop het vuur zouden hebben geopend. Amerikaanse militairen hebben in Irak Amir Rashid Muhammad al-Ubaydi opgepakt. De num mer 47 op de lijst van de 55 meestgezochte Irakezen, was minister van olie en adviseur van Saddam Hussein genève-den haag/ap-anp - Iran moet inzicht geven in zijn nucle aire programma, en instemmen met extra inspecties door het In ternationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA). Dat zei de Amerikaanse onderminister van buitenlandse zaken John Wolf gisteren bij de openingszitting van een twee weken durende conferentie over het nonprolife ratieverdrag in Genève. „Ondanks verklaringen over transparantie en vreedzame be doelingen bewandelt Iran de zelfde weg van 'ontkenning en misleiding' die de inspecties in Noord-Korea en Irak belemmer de", zei Wolf. „Wij hebben het patroon van bedrog en terug trekking eerder gezien." De Iraanse vertegenwoordigers reageerden niet onmiddellijk op de uitlatingen van Wolf, die be last is met nonproliferatie. De VS hebben Iran, dat een kern centrale bouwt in Bushehr, eer der beschuldigd van geheime plannen voor de productie van kernwapens. Teheran zegt dat de centrale in Bushehr uitslui tend is bedoeld voor het opwek ken van stroom. Het Witte Huis wijst die verkla ring van de hand met een ver wijzing naar de Iraanse oliere- servers. Teheran wijst er op zijn beurt op dat de VS kernwapens en kerncentrales bezitten, terwijl ook daar olie in de grond zit. Ook staat het Iran niet aan dat de VS oogluikend toestaan dat Israël over kernwapens beschikt, en dat Israël zich het recht voor behoudt landen in de regio met kerncentrales te bombarderen. Het nonproliferatieverdrag houdt in dat de kernmachten die het hebben ondertekend hun eigen arsenaal verminde ren, de verspreiding van kern wapens stoppen en er voor zor gen dat kerntechnologie alleen vreedzaam wordt gebruikt. Wolfs collega voor ontwape ningsvraagstukken, Stephen Ra demaker, zei gisteren in Den Haag dat er 'vandaag niets ge- vaarfijkers in de wereld is dan landen waar het bezit van mas savernietigingswapens samen gaat met steun aan terrorisme'. De VS zullen samen met andere landen dan ook 'de nodige actie ondernemen' om er voor te zor gen dat chemische wapens niet in verkeerde handen komen. Rademaker is in Nederland voor de eerste herzieningsconferentie van de Organisatie voor het Ver bod op Chemische Wapens (OPCW). Hij riep alle landen op toe te treden tot die organisatie, en zich te onderwerpen aan de bijbehorende controles. Hij noemde drie niet-leden met naam: Syrië, Libië en Noord-Ko- rea. Die werken volgens de VS aan programma's om aan che mische wapens te komen. Ook in Iran, wel OPCW-lid, toonde Rademaker weinig vertrouwen. De Russische afgevaardigde Sergei Kirijenko sloot zich aan bij het voornemen om landen over te halen zich bij de OPCW aan te sluiten. De Rus voegde daar aan toe dat dat niet met ge weld moet gebeuren, maar 'door te proberen te overtuigen'. Kirijenko had ook goed nieuws: Rusland heeft de eerste fase van zijn vernietigingsprogramma succesvol afgerond. Eén procent van de 40.000 ton aan Russische chemische wapens is onschade lijk gemaakt. Moskou wil alles in 2012 vernietigd hebben. Sjl'iten gingen gisteren in Bagdad gisteren massaal de straat op om te bidden en te demonstreren tegen een te grote Amerikaanse invloed in het Irak van na Saddam Hussein. Foto: AFP/Ahmad al-Rubaye DOHA-WASHINGTON/RTR-AFP-DPA - De Amerikaanse minister van defensie Rumsfeld is optimis tisch over een vredesakkoord tussen Israël en de Palestijnen. Rumsfeld zei dat in Qatar, een van de landen die hij aandoet op zijn rondreis door het Mid den-Oosten en Azië. Volgens hem is vrede een stuk dichterbij gekomen, nu de Palestijnen de gematigde Mahmoud Abbas als premier hebben aangewezen. Vandaag houdt hij zijn inaugu rele rede. Met de aanstelling van Abbas en een nieuw kabinet komt er volgens Rumsfeld een einde aan de periode dat het Pa lestijnse volk 'slecht werd gere geerd door zijn leiders'. Het is de bedoeling dat het hernieuw de vredesoverleg aan de hand van een 'wegenkaart' wordt ge voerd. Dit plan, dat is opgesteld door de VS, de EU, Rusland en de VN, voorziet in een onafhan kelijke Palestijnse staat op ter mijn. De drie belangrijkste Pa lestijnse militante groepen heb ben gisteren gezegd door te gaan met de 'heilige oorlog te gen Israël'. Ze verwierpen de plannen van Abbas om de groe pen te ontwapenen. De gewa pende vleugels van Hamas, Fa tah en de Islamitische Jihad zul len doorgaan met de strijd 'tot dat Israël de bezetting van de Palestijnse gebieden opheft'. Dorpelingen steken SARS-gebouw aan Inwoners van een dorp in de buurt van Peking hebben een leeg schoolgebouw waar mogelijk SARS-patiënten zouden worden ondergebracht, in brand gestoken. Ook werd een overheidsgebouw bestormd en volledig vernield. De Chinese overheid heeft in het hele land gebouwen gevorderd waar SARS-patiënten kunnen worden afgezonderd, in een poging de verspreiding van het vims tegen gaan. In China heerst veel angst voor de ziekte en veel ongenoegen over het inefficiënte beleid van de overheid. door onze correspondent Gert-Jan Broere Peking - Europese managers brengen hun gezin in veiligheid voor het SARS-virus dat in Peking rondwaart. Multinationals, waar onder Shell, overwegen hun kan toor in de hoofdstad te sluiten door gebrek aan personeel en be drijvigheid. De internationale ge meenschap slaat op de vlucht. Wie de vertrekhal van het inter nationale vliegveld van Peking wil betreden/moet eerst op tweede rode voetstappen gaan staan en naar boven kijken. Een rood lichtje net boven de deur verklikt de infraroodscanner die de lichaamstemperatuur aftast. Achtendertig graden en meer betekent een ticket naar de qua rantaine in plaats van Amster dam. De familie De Gans uit Amers foort heeft haar voorzorgsmaat regelen getroffen. Een gewone griep kan ook koorts veroorza ken. Daarom heeft het echtpaar door onze correspondent Ans Bouwmans Toronto - Verpleegkundigen zijn de eerste verdedigingslinie tegen SARS, de besmettelijke luchtweg infectie die vooral in Azië heeft toegeslagen, maar ook in het Ca nadese Toronto al 21 levens heeft geëist. Het werk in de ziekenhui zen is zwaar, en sommige ver pleegkundigen geven hun baan op, omdat ze de stress en de werkomstandigheden niet meer aankunnen. Een warm dankjewel aan alle verplegers, want jullie zijn de echte helden! Die boodschap van de organisatie van verpleeg kundigen in Ontario (RNAO), weerklinkt in de Canadese me dia. Het ziekenhuispersoneel dat elke dag komt opdagen om de besmettelijke SARS-patiënten te verzorgen, zou een onder scheiding moeten krijgen voor heldendom en professionalis me, zegt Rosemary Tucker uit Toronto in de regionale krant The Star. „De reacties zijn bal sem voor de ziel van onze ver plegers", weet directeur Doris Grinspun van de RNAO. Anders dan in China, waar de mysterieuze virusziekte zijn oor- De Gans en hun twee kinderen voor vertrek naar het vliegveld een paracetamol genomen om elke verhoging voor te zijn. Een onvrijwillig verlengd verblijf in Peking klonk onder de huidige omstandigheden niet zo aanlok kelijk. Familie De Gans probeert met KLM-vlucht 898 Peking achter zich te laten. Het toestel is hoofdzakelijk gevuld met Brit ten. Ze maken deel uit van een reisgezelschap dat vrijdag in Pe king aankwam. Nog dezelfde dag kondigde de WHO een ne gatief reisadvies af voor de hoofdstad. De groep besloot di rect weer te vertrekken. Het eni ge dat de toeristen van Peking hebben gezien is de Verboden Stad en hun hotelkamer, waar ze zich uit angst voor SARS het merendeel van de tijd hebben opgesloten. „Peking is normaal een bruisen de stad", zegt KLM-purser Van der Velden, „maar in de 24 uur dat we hier zijn geweest hebben we de gevolgen van SARS goed kunnen zien. Het hotel waarin we zaten was bijna verlaten. Het sprong vindt, lijkt de SARS-epi- demie in Canada over haar piek heen. In Canada zijn tot nu toe 21 mensen gestorven aan de ziekte, allemaal in Toronto, met zo'n 2,5 miljoen mensen de grootste stad van hef Noord- Amerikaanse land. Minder dan honderd mensen zijn op dit moment ziek, sommige bijzon der ernstig, maar er zijn in totaal zo'n 300 verdachte gevallen. Niet allemaal in Toronto overi gens. Ook in andere Canadese provincies zijn mensen ziek ge worden, maar dat heeft niet tot grootschalige verspreiding van de ziekte geleid. Verdachte pa tiënten worden in ziekenhuizen gescheiden gehouden. Er is de afgelopen twee weken in Cana da geen nieuw geval gerappor teerd onder 'gewone mensen', aldus microbioloog Donald Low van Mount Sinai, een ziekenhuis in Toronto dat is gespecialiseerd in infectieziektes. Bij de enige nieuwe gevallen betrof het me disch personeel dat ondanks voorzorgsmaatregelen besmet raakte. Hoe zwaar de artsen en ver pleegkundigen het hebben, werd afgelopen weekend nog eens onderstreept toen Grin spun bekend maakte dat zes verplegers hun baan hebben opgezegd, omdat ze opgebrand wardri en de werkomstandighe- is te vergelijken met Hong Kong. Dat is nu ook helemaal uitge storven." De controles voor het betreden van het vliegtuig zijn in Peking opnieuw aange scherpt. Behalve de lichaams scan moet twee keer een ge zondheidsverklaring worden overlegd, met daarop een adres waar iemand te bereiken is, wanneer er onverhoopt een SARS-patiënt aan boord is ge weest. Al het grondpersoneel draagt mondkapjes en soms ook handschoenen. Een Nederlandse manager die den niet meer aankonden. „Ver pleegkundigen zijn helden, maar ze zijn ook mensen", zegt ze. „Het werk is zó uitputtend." Iedereen die met een SARS-pa tiënt werkt, moet nu twee paar handschoenen dragen, dubbele beschermende kledij en een vol ledig gezichtsmasker (bescher mende bril en mondkapje). Goed ademhalen is lastig, de kledij is ongemakkelijk en de twaalf-urige diensten - die nor maal zijn in Canada - zijn nu ex tra zwaar. De maskers gaan al leen maar af in de pauze en als ze om de paar uur gewisseld worden. Na een dag werken ben je uitgeput van alle kooldioxide in je hersenen, verzuchtte ver pleegkundige JoAnne Rutter in The Star. Volgens Grinspun legt het struc turele tekort aan verpleegkundi gen een zware last op de schou ders van de werknemers, en is het absoluut noodzakelijk om hen een hart onder de riem te steken. Er zijn 83.000 geregi streerde verpleegkundigen in Ontario, de grootste provincie van Canada en Grinspuns orga nisatie e-mailt haar leden elke dag en zet advertenties in de krant om het moreel hoog te houden. Na de uitbraak in Toronto, ver oorzaakt door een man die uit HongfKong was teruggekeerd, aan het inchecken is, besloot China met zijn gezin versneld achter zich te laten. Eind mei begint hij in Canada aan een nieuwe avontuur, gelukkig niet in Toronto, waar ook SARS heerst „Door SARS en de paniek er omheen besloten we een paar weken eerder te vertrekken en de tussentijd in Nederland door te brengen." De manager staat niet alleen. Volgens purser Van der Velden vervoert de KLM op dit moment veel Nederlandse gezinnen die op de vlucht slaan voor de long zijn honderden verpleegkundi gen verplicht tien dagen in qua rantaine gegaan. Susan Sorrenti, een intensive care-verpleegster, vertelt in de Globe and Mail hoe ze waarschijnlijk SARS heeft op gelopen door een ernstig zieke, hoestende man in eerste instan tie te verzorgen zonder mond kapje voor. Nu zit ze 'gevangen' in haar eigen ziekenhuis. Verpleegkundigen die uit voor zorg in quarantaine moesten, kregen opdracht thuis een mondkapje op te doen en direct ziekte. En het geldt voor de ge hele internationale gemeen schap in Peking, zegt een echt paar uit Friesland. Ze bleven een paar weken bij hun dochter in een villapark net buiten de hoofdstad, waar veel Zweden wonen. „Heel veel van die Zweedse expats hebben de afge lopen dagen hun vrouw en kin deren terug naar Europa ge stuurd." De expats wonen buiten Pekings grootstedelijke bebouwing in ommuurde complexen in een bijna uitsluitend internationale gemeenschap. Het Friese echt paar kwam het complex vrijwel niet meer uit nadat vorige week bekend werd dat de autoriteiten de echte cijfers van de besmet tingen hadden verdoezeld. Toch bleken ze zich niet helemaal te kunnen afsluiten van de paniek die Peking in zijn greep had ge kregen. Hun dochter kwam midden in een run op levens middelen terecht. „Ze vertelde dat ze nooit bang was geweest in Peking, maar toen was ze het wel. 'Het leek wel oorlog', zei ze." fysiek contact met familieleden te vermijden. Het werk is altijd vrij zwaar, maar SARS volgt je tot in huis, aldus de voorzitster van de lokale afdeling van de RNAO. 'Mama, ga je dood', vroeg haar negenjarige dochter na het zien van het tv-nieuws over SARS, maar haar eens lek ker knuffelen was er gezien het besmettingsgevaar niet bij. Buiten het ziekenhuis hoeven de verpleegsters - in Canada is 95 procent van de verpleegkun- digen^Touw - verder geen spe Het Friese echtpaar heeft nog overwogen eerder te vertrekken, maar dat bleek een te kostbare zaak. De familie De Gans uit Amersfoort zou onder dezelfde omstandigheden nu de reis an nuleren, maar besloot te blijven toen ze al in Peking was op het moment dat de werkelijke om vang van de dreiging duidelijk werd. Ze ontdekten ook de voordelen om Peking nu te be zoeken. „We waren de enigen op de Chinese muur", zegt Ro nald de Gans. „Dat is natuurlijk uniek. Dat wil overigens nog niet zeggen dat ik nu iedereen aanraad een stedentrip Peking te boeken. Het was op sommige momenten toch wel beangsti gend, en we hebben bewust de risico's niet opgezocht." De vrees die leeft werd zelfs bij de Chinese muur zichtbaar. „Bij het bezoek aan de muur bij Badaling, dat zeventig kilometer buiten de stad ligt, zagen we een lange rij mensen die hun hele huisraad bij zich hadden. Ze probeerden zo snel mogelijk de stad uit te komen." ciale maatregelen te nemen. Maar SARS heeft verpleegkundi gen met hun neus gedrukt op de risico's van hun werk. Mond kapjes zullen waarschijnlijk niet meer verdwijnen uit ziekenhui zen. Een van de laatste doden in Toronto betrof de man van een besmette verpleegster. Grin spun: „Medisch personeel is in het bijzonder getroffen door SARS. In het begin ging het om vijftig procent van de gevallen. En toen wisten we nog niet hoe besmettelijk het was." peking/afp-rtr - Noord-Korea heeft nooit toegegeven dat het land een atoomwapen heeft. Dat heeft de Chinese minister van buitenlandse zaken vandaag gezegd. Daarmee spreekt hij de VS tegen, die vorige week ver klaarden dat de communisti sche staat had toegegeven atoomwapens te bezitten. „Volgens mijn informatie heeft Noord-Korea dat nooit gezegd", aldus een woordvoerder. Vol gens de VS heeft Noord-Korea het bezit van kernwapens wél toegegeven, tijdens besprekin gen vorige week in Peking. Dat was de eerste vergadering tussen Amerikaanse en Noord- Koreaanse functionarissen sinds de onderlinge relatie een half jaar geleden verslechterde. Py ongyang zette toen wapenin specteurs het land uit, zegde het non-proliferatieverdrag tegen verspreiding van kernwapens op en liet een kerncentrale weer draaien. Dit leidde tot spannin gen in de hele regio. Noord-Korea zei vanmorgen dat meer gesprekken met de VS zin loos zijn als Washington er op blijft aandringen dat Pyongyang ontwapent, en als Amerika niet ingaat op het Noord-Koreaans aanbod om in ruil voor geld af te zien van het kemwapenpro- gramma. „We gaan niet betalen voor het verwijderen van kern wapens die er al nooit hadden mogen zijn", aldus een Ameri kaanse functionaris. islamabad/ap - Pakistan heeft gisteren een onverwacht vredes- gebaar gemaakt naar aartsrivaal India. De Pakistaanse premier Jamali stelde zijn Indiase ambt genoot Vajpayee in een tele foongesprek voorde vredesbe sprekingen tussen de twee kern machten te hervatten. Dat meldde de Pakistaanse staatstelevisie. India, dat nog niet officieel op het Pakistaanse voorstel heeft gereageerd, sloot hervatting van de dialoog met Pakistan tot nu toe uit. Vajpayee zei vorige week wel dat hij bereid is tot nieuwe vredes besprekingen, maar alleen als Pakistan ophoudt met het steu nen van moslimgroeperingen die strijden voor onafhankelijk heid van Kashmir van India. Sinds 2001 liggen de onderhan delingen tussen beide landen stil. De Pakistaanse premier zou hebben herhaald dat Pakistan bereid is tot een dialoog met In dia 'op ieder niveau'. Ook zou Tamali Vajpayee voor een be zoek hebben uitgenodigd. Een verpleegkundige in Vancouver wapent zich tegen besmetting met SARS. Foto: Reuters/Andy Clark

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2003 | | pagina 7