'Europeaan wil leven niet doorgeven
REGIO
Griepprik heeft nu geen
toegevoegde waarde'
Keukenhof, SARS, de oorlog en de eur
Toon moed en veeg de plek rond
het bevrijdingsmonument schoon
Ook op De Burcht nog altijd veel overlast
DINSDAG 29 APRIL 2OO3
NAVRAAG
De kranten staan vol berichten over dodelijke virusziekten. De myste
rieuze longaandoening SARS waart rond in Azië en Canada; Neder
land en België tobben met het vogelpestvirus. Virologen waarschu
wen voor de
komst van een
wereldwijde, ern
stige griepepide
mie die in Neder
land duizenden doden tot gevolg kan hebben. In het Leidse verzor
gingshuis 't Huis op de Waard eiste een griepachtig virus de afgelo
pen maanden vermoedelijk acht levens van bejaarden. CORIEN
SWAAN, arts infectieziekten bij de GGD Zuid-Holland Noord in Lei
den, laat haar licht schijnen over al het naderend onheil.
Moeten we bang zijn voor alle huidige virusepidemieënof is alle
commotie schromelijk overdreven?
„Beide. Je moet wel op je hoede zijn voor nieuwe virusziekten, zo
als SARS en ook moge
lijke nieuwe griepepi
demieën, zodat je ver
spreiding op grote
schaal kunt voorko
men. Aan de andere
kant is het niet zo dat
we, hier in Leiden,
door allerlei virussen
worden bestookt. In 't
Huis op de Waard was
een klein epidemietje
met infecties aan de
luchtwegen, niet uit
zonderlijk. Vanwege
de kwetsbare popula
tie heeft dat tot een
aantal sterfgevallen geleid, maar het epidemietje is vanzelf overge
gaan. Het is niet zo dat we nu bij elke vorm van griep allerlei uitge
breide onderzoeken moeten gaan houden."
SARS heeft een sterftecijfer van vier procent. Dat is toch ongeveer
even hoog als het sterftecijfer van griep?
„Ja dat klopt, als het gaat om griep bij ouderen heeft u daar gelijk
in, maar dat men zich druk maakt over SARS komt omdat de ziekte
toch een wat andere uitingsvorm heeft. Er overlijden bijvoorbeeld
ook jonge mensen aan, die niet tot een kwetsbare groep behoren."
Onheilsberichten zijn er ook over de mogelijke uitbraak van een
ernstige griepepidemie. Het virus daarvoor zou zich kunnen ont
wikkelen uit het vogelpestvirus. Moeten we ons daar meer zorgen
over maken dan over SARS?
„We moeten ons zorgen maken over beide ontwikkelingen, al is
SARS al uitgebroken. De kans dat het vogelpestvirus zich ontwik
kelt tot een dodelijk griepvirus voor mensen is heel erg klein, maar
je moet altijd op je hoede zijn dat zoiets kan gebeuren.
Heeft de GGD het drukker door alle berichten over gevaarlijke vi
rusziekten?
„We krijgen wel meer vragen, dat is logisch. Maar het is niet ex
treem druk. Het zijn vooral mensen die op vakantie willen naar
Azië en zich'afvragen of dat verantwoord is."
Wat zijn toch die antivirale middelen waarover steeds wordt ge
sproken; zijn ze vergelijkbaar tnet een griepprik?
„Een griepprik heeft nu geen toegevoegde waarde hier in Leiden,
want het griepseizoen is vrijwel over. Maar in gebieden waar nu
wordt geruimd, is een griepprik wel nuttig voor kwetsbare groe
pen. Anti-virale middelen slik je als profylaxe, vergelijkbaar met de
pillen die je slikt in malariagebieden. Zolang je ze slikt is de kans
op besmetting een stuk kleiner."
tekst: Erna Straatsma foto: EPA/Giorgio Benvenuti
UIT DE ARCHIEVEN
ANNO 1953, Woensdag 29 April
ANNO 1978,
zaterdag 29 april
LEIDEN-Einde
lijk is het dan zo
ver. De veehan
delaren die uit
heel Zuid-Hol
land naar Leiden
komen, kunnen
zich voortaan in
een groot mo
dern en comfor
tabel restaurant
uitleven. Onder
het toeziend oog
van Groenoord-
haldirecteur De
Jong opent wethouder Van Aken het nieuwe restaurant.
Foto: archief Leidsch Dagblad
LEIDEN - Leiden staat in de komende dagen wederom in het teken
van de Braderie, de feestelijke markt, waaraan ditmaal het karakter
van een Bloemen-Braderie wordt gegeven. Bloemen op en in de
stands, op de toegangswegen, bloemen overal... Op het Braderie-ter
rein gonst het momenteel van activiteit, links en rechts spannen de
deelnemers zich tot het uiterste in om toch maar vooral goed voor de
dag te komen. Ook het Actie-Comité „Leiden Leeft", dat hier vorig
jaar de Braderie met zoveel succes in de Sleutelstad introduceerde,
blijft in deze algemene activiteit niet achter. Straks komen de dui
zenden, die tot tienduizenden zullen aangroeien. En allen moeten en
zullen dan weten, dat Leiden leeft. Leeft op zijn Braderie, die dit jaar
tegelijk valt met de viering van Koninginnedag en de Slagersvakten-
toonstelling, welke ter gelegenheid van het gouden jubileum van het
Openbaar Slacht
huis wordt geor
ganiseerd.
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op
gironummer 57055 Ln.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507, 2003 PA
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO d.d.(datum van
plaatsing) of door contante betaling aan de Dalie van het Leidsch Dagblad,
Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
Leidsch Dagblad
Directie: B.M. Essenberg, G.P. Arnold
W.MJ. Bouterse (adjunct)
E-mail: directie@damiate.hdc.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor, Kees van
der Malen, Léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactie.ld@damiate.hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden.
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 323 508
Familieberichten fax 023-5150 567
ADVERTENTIES
071-5 356 300
Sprinters (rubrieksadv.): 072-519 6868
ABONNEESERVICE
071-5128 030
E-mail: abonneeservice@hdc.nl
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €19,60 (alleen aut ine.)
p/kw €55,00 p/j €210,60
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 071-5128 030
ma t/m vr: 18-19.30 uur, za: 10-13 uur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Zuid BV
cq. de betreffende auteur.
HDC Uitgeverij Zuid BV, 2003
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
verwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad. Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Uitgeverij Zuid BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 507,2003 PA Haarlem.
Naar aanleiding van
de artikelen over de
overlast bij Molen De
Valk wil ik ook iets
kwijt over de overlast
op De Burcht.
Ik woon op de Oude
Rijn en mijn apparte
ment ligt direct aan
De Burcht. Ondanks
alle 'voorzorgsmaatre
gelen' van de ge
meente is het allemaal
(nog) niet veel beter
geworden. Vooral op
een mooie zomerse
dag is het vaak volop
irriteren. Dronken,
scheldende, lallende
mensen. Ze legen hun
blaas direct voor mijn
raam en als je er wat
van zegt, word je nog
uitgescholden ook.
Seksuele handelingen
(all the way!) voor
mijn deur komen ook
niet zelden voor en in
de zomermaanden
loop ik vaak een
slaaptekort op door
dat er om 04.00 uur
's nachts nog volop
wordt gezongen, gela
chen en geschreeuwd
op De Burcht.
Buiten de overlast die
de omwonenden er
van hebben, is er na
tuurlijk ook overlast
voor toeristen, spelen
de kinderen en derge
lijke. Tijdens een kin
derpartijtje zat er te
gen De Burcht een
man zijn mes schoon
te maken, meer hoef
ik niet te zeggen, lijkt
mij-
De reden dat ik dit
schrijf, is omdat ik
vaak het idee krijg dat
men denkt dat de
problemen omtrent
De Burcht zijn opge
lost, maar dit is bij
lange na niet het ge
val.
F. Wortman,
Leiden.
Dagjesmensen genieten van de bloemenpracht in de Keukenhof in Lisse. Foto: GPD
Op het idee gebracht door diverse artikelen in
het Leidsch Dagblad over de Keukenhof, heb
ben we na jaren weer eens een bezoek gebracht
aan dit schitterende park. Hierbij een korte fi
nanciële indruk in euro's.
Parkeren: 4. Entree per persoon: 11,50. In het
zelfbedieningsrestaurant een flesje Spa blauw:
2,75, een kopje thee: 1,85, een klein broodje
ham: 2,45, een broodje kaas: 3,85 en een bevro
ren appeltaartpunt: 3,00. Vervolgens op het ter
ras geen tafel met vier stoelen te vinden.
Als gevolg van de oorlog in Irak, de aanslage
in New York en de SARS zou het aantal bezc
kers tegenvallen en moet een publiciteitscai
pagne meer Nederlanders aantrekken.
Of zou het teruglopend aantal bezoekers mi
schien liggen aan de prijsbewustheid na de
voering van de euro?
F. van I
Noordv
wereld en ook,
zij het iets min-
HHf der, in de Ver-
V enigde Staten,
f Maar niet in het
'oude Europa',
dat ten prooi is ge-
W vallen aan relativisme en
twijfel. Europeanen put-
y ten zich uit in
enerzij ds anderzijdsdis-
cussies, zoals pijnlijk duide
lijk werd in de aanloop naar
de oorlog in Irak. Het
maken van principië
le keuzes vinden zij
moeilijk. Liever
willen zij con-
«SpA, sumeren,
Êp genieten,
zich-
1 X zelf
Met ergernis - en dat is nogal
zacht uitgedrukt - nam ik
dinsdag 22 april kennis van de
inhoud van het artikel over het
bevrijdingsmonument nabij
Molen De Valk onder de kop
'Een no go area bij het bevrij
dingsmonument'. Verslagge
ver Wim Koevoet stelde de
gang van zaken aan de orde
met betrekking tot het 'verblijf
ofwel rondhangen van (jonge)
lieden rond het bevrijdings
monument, dat van jaar tot
jaar wil herinneren aan de vre
selijke dictatuur waar de Ne
derlandse - en in dit geval
Leidse - bevolking onder te lij
den had in de periode 1940-
1945.
Het is niet voor het eerst dat
de mijns inziens barre situatie
rond dit monument aan de or
de wordt gesteld. Meerdere
keren heb ik zelf ook een kijkje
genomen bij het monument
en de regelmatige aanwezig
heid van bepaalde lieden ter
plekke getuigt van geen enkel
respect ten aanzien van deze
gewijde plek, herinnerend aan
een periode dat de in ons land
overheersende nazi-dictatuur
geen enkel respect had voor
democratie, zeker óók niet
voor hem of haar die dit ble
ven verdedigen.
Het stemt mij in elk geval goed
dat er enkele leden van de ge
meenteraad zijn die zich met
mij ontzettend ergeren aan de
dagelijkse situatie bij en rond
het bevrijdingsmonument.
Dat zij onder andere ook actie
verwachten van de politie om
voor eens en altijd echt op te
treden is terecht, maar gezien
het gedoogbeleid dat ons land
nog steeds teistert, zal het wel
een wens blijven.
Het verbaast mij ook zeer dat
de heer Lemstra als burge
meester bang is om op te tre
den, omdat hij anders bang is
om - ik citeer nu de krant -
'alle leven uit de stad weg te
jagen'. Wat een onzin van deze
tijdelijke burgervader!
Ik heb persoonlijk de indruk
dat het college van B en W van
Leiden niet of nauwelijks enige
interesse aan de dag wil leggen
om eer in te blijven lossen ten
aanzien van onze bevrijdings
dag. Jarenlang heb ik mij in 5
mei-comités (sedert 1960 en
bestaande uit burgers) sterk
beijverd om onze bevrijdings
dag met activiteiten bij de
Leidse bevolking te presente
ren, onder andere met exposi
ties, maar er gebeurt al enkele
jaren niets meer in Leiden op
die vijfde mei. Onverschillig
heid en machtswellust van
mensen zijn daar debet aan.
Vandaar dat ik wél hoop dat
burgemeester Lemstra alsnog
de moed kan opbrengen om
de politie opdracht te geven
om de locatie rond en bij het
bevrijdingsmonument blij
vend 'schoon te vegen'. Want
bij de stille omgang op de
avond van 4 mei naar dit mo
nument zijn óók nog veel na
bestaanden van oorlogsslacht
offers aanwezig. En die laten
zich zeker niet uit Leiden weg
jagen.
Henny Kwik,
Leiden.
Cl
Verdwijnen van religie maakt Europa 'levensmoe', meent Leidse filosoof Verbrugge
door Wilfred Simons
De Europese samenlevingen gaan ten
onder aan een gebrek aan gemeen
schapszin. Doordat iedereen voor zich
zelf is gaan leven, delen wij geen ge
meenschappelijke waarden meer. Wij
willen wel leven, maar wij willen het
niet meer doorgeven. Dat zegt de
Leidse filosoof Ad Verbrugge (36). Op
den duur betekent dat niets goeds
voor Europa. Ons gebrek aan een ge
deelde overtuiging ondermijnt onze
cultuur van binnenuit.
Ad Verbrugge doceerde tot voor kort
filosofie aan de Universiteit Lei
den. Vorig jaar won hij de on
derwijsprijs van de universi
teit. Het geldbedrag dat
daaraan verbonden
was, besteedde hij
aan de organisatie
van een symposi
um onder de
naam 'De toe
komst van het
Westen'. Hier
ontvouwde hij
zijn toch wat
sombere visie
op de toekomst
van het oude
continent.
Sinds kort
werkt hij aan
de Vrije Uni
versiteit in Am
sterdam.
Europeanen
willen vrij zijn,
zij willen het
recht om hun le
ven in te richten
naar hun eigen
verlangens en be
hoeften. Ze heb
ben de afgelopen
dertig jaar allerlei
knel
lende banden van zich afgeworpen,
waarvan georganiseerde godsdienst
de belangrijkste is. Dit stelsel van ge
en verboden staat immers in de weg
van vrijheid en zelfrealisatie. 'Post
christelijke', seculiere Europeanen
willen zich ontplooien en genieten
van het leven.
De Europese vrijheid heeft een keer
zijde, aldus Verbrugge. De vrije Euro
peanen verliezen het gevoel dat zij
deel uitmaken van iets dat groter is
dan zijzelf. Een begrip als 'natie' bij
voorbeeld staat der discussie. Wat is
de Nederlandse identiteit eigenlijk?
Moet een Nederlander op klompen
lopen, of mag hij ook een djellaba
aan? Als niemand
meer precies kan zeggen wat het be
tekent om Nederlander te zijn, dan
identificeren Nederlanders zich ook
niet meer met hun nationaliteit. Zij
raken er los van, worden 'mensen die
toevallig in Nederland wonen' en
voelen zich niet meer verbonden met
andere mensen die hier ook wonen.
Verbrugge vraagt vooral aandacht
voor de samenbindende rol van reli
gie. Binnen een religieuze gemeen
schap gaan mensen op in iets groots
en alomvattends. Dat grote, alomvat
tende is heilig, absoluut en onaan
tastbaar en de gelovige maakt daar
deel van uit Aanhangers van een
godsdienst geven hun individuele
vrijheid deels op, maar daar krijgen
zij veel voor terug: steun en warmte
van de gemeenschap, erkenning van
anderen, een gevoel van 'erbij ho
ren'. Ze krijgen een wereldbeeld,
dat houvast biedt. Maar vooral,
meent Verbrugge, willen de
gelovigen de waarden die zij
zo belangrijk vinden, uitdra
gen en doorgeven.
Dat verlangen om te staan
voor wat je belangrijk
vindt, dat te willen ver
dedigen en het te willen
doorgeven aan vol
gende generaties,
dat ziet hij wel in
de Arabische
ontplooien, carrière maken. „Zij wil
len wel leven, graag zelfs", zegt Ver
brugge. „Maar zij hebben niets om
vóór te leven."
Als dat ontbreekt, is er ook geen re
den om kinderen te krijgen. Meer
dan uit een veronderstelde 'aangebo
ren behoefte' verklaart Verbrugge de
kinderwens uit het verlangen van
mensen om centrale waarden door te
geven aan een volgende generatie.
Steeds minder mensen willen dat,
blijkt uit recent onderzoek van psy
chologe Susanne van Boven van de
Universiteit Leiden. Uit gesprekken
met 'kindervrije stellen' bleek dat zij
'geen zin hebben om hun vrijheid op
te geven', 'geen verantwoordelijkheid
voor een kind willen dragen' en
'hechten aan hun autonomie'. Deze
mensen wil Verbmgge niet zozeer
egoïsme verwijten. Deze mensen
hebben een volgende generatie niets
meer te zeggen. Hij ziet in hen voort
brengselen van een 'letterlijk steriele'
en 'levensmoede' cultuur.
Maar als Europeanen geen waarden
meer hebben om over te dragen,
geen
kin-
De Leidse filosoof Ad Verbrugge, die onlangs de Universiteit Leiden verruilde voor de Vrije Universiteit in Amsterdam. „Europeanen\villen wel leven, graag zelfs, maar
zij willen het leven niet meer doorgeven." Foto: Dick Hogewoning
deren willen krijgen en niets andei d
huldigen dan 'leven en laten leven
gaan Europese waarden en Europj ii
zelf uiteindelijk teloor. „Niet alleen c
de religie verdwijnt dan, maar ook i
daarop gestoelde ideologieën zoals 1]
socialisme, humanisme en zelfs dep;
mensenrechten, die uit onze waar
den voortkomen."
De eerste effecten zijn al zichtbaar,
meent Verbrugge. Geweldstoenam r
corruptie, de claimcultuur, teloor
gang van het onderwijs, gebrek aaije
vorming bij de burgers en gezinspi n
blemen schrijft hij alle toe aan het
'gebrek aan richting en levenskracht
in onze cultuur. Het ultieme bewiji n
de vergrijzing, een 'dramatische d( it
mografische aardverschuiving die 11|
westen in zijn greep houdt'.
Italië bijvoorbeeld telt nu 57 miljoe
inwoners, maar in 2050 nog maar
miljoen. Hoe zal het land er dan ui
zien? Is het leger? Of hebben, meei
waarschijnlijk, immigranten de Ita
aanse samenleving getransformeei
In Nederland lijkt de vergrijzing m
der radicaal te verlopen, maar hoe
dan ook vreest Verbrugge een eind
aan het Europa zoals dat sinds het
einde van de middeleeuwen heeft
bestaan.
Hoe anders is de toestand in de
Verenigde Staten. „Daar is e<
openlijk beleden geloof in
terse waarden, zoals democ a
tie, vrijheid van meningsuitR
en mensenrechten een ver
bond aangegaan met religi*
Amerika is openlijk religieu:
Bush zegt heel duidelijk: 'vri
heid is geen uitvinding van qd
mens, maar een gift van Goi
aan de mensheid'. Dat geef
de Amerikanen bezieling.
Kom daar in Europa eens
om!"
Ook de Arabische wereld n
bezield door een directe
koppeling van godsdiens
aan samenleving. Arabiei
leven in de 'umma', een
meenschap van gelovige
die zij als groots, alomve
tend en heilig ervaren.
Daar zijn mensen zelfs lig
reid om als zelfmoordte L
rorist voor hun overtuig a
te sterven, iets dat de twi L
lende Europanen als vol
strekt wezensvreemd voor
komt. Als er al sprake is va
een 'clash' tussen oost en
west, dan verbaast het Ver-
brugge niets dat het oude, v j
moeide Europa daar geen ron
speelt. „Het Westen, dat is nr r
vooral de Verenigde Staten. In,
Europa worden algehele verwa
ring en richtingloosheid voel
baar."
Wilfred Simons
SCHRIJVEN
