SPORT
Voetbalclub Unitas boog niet voor de bezetter
Kraak
LINKS
BUITEN
MAANDAG 28 APRIL 2003
Spugen blijkt
een dure grap
Haifa - Spugen in de richting
van een tegenstander is mid
denvelder Nenad Pralija van de
Israëlische voetbalclub Macca-
bi Haifa duur komen te staan.
Het bestuur van zijn eigen club
gaf de Kroaat een boete van
22.000 euro. Pralija kreeg rood
in de competitiewedstrijd tegen
Maccabi Petach Tikva, wegens
spugen naar opponent Idan
Malihi. Die had volgens Pralija
beledigende opmerkingen ge
maakt aan het adres van zijn
moeder, die kort geleden is
overleden. ,,Ik had niet mogen
spugen", erkende Pralija.
„Maar door die opmerkingen
over mijn moeder raakte ik bui
ten zinnen. Dat was erg onpro
fessioneel."
ING wil nog
een marathon
new york - De Nederlandse
bank- en verzekeringsgigant
ING staat op het punt zijn
naam voor meerdere jaren te
verbinden aan de marathon
van New York. Het Amerikaan
se SportsBusiness Joumal heeft
dat gemeld. Door de befaamde
marathon, waaraan elk jaar in
november tienduizenden atle
ten deelnemen, te sponsoren,
hoopt de financiële dienstverle
ner meer naamsbekendheid te
krijgen in de Verenigde Staten,
meldt SportsBusiness Joumal.
Het zou voor het eerst zijn dat
de marathon van New York de
rechten op zijn naam verkoopt.
Met de deal zouden miljoenen
dollars gemoeid zijn. De orga
nisatie van de marathon wilde
het bericht niet bevestigen,
maar erkende wel dat er ge
sprekken worden gevoerd met
potentiële sponsors. ING ver
bond afgelopen jaar al zijn
naam aan de marathon van
Amsterdam. Die heet sindsdien
de ING Amsterdam Marathon.
Ton voor een
wereldrecord
monte carlo - Toyota tast in de
buidel als een vrouw dit jaar op
de wereldkampioenschappen
atletiek in Parijs (23 tot en met
31 augustus) een wereldrecord
verbetert. De internationale at-
letiekfederatie IAAF maakte be
kend dat de Japanse autofabri
kant die prestatie zal belonen
met een premie van 100.000 eu-
Real Madrid
helpt Irak
madrid - Real Madrid gaat Irak
helpen bij de wederopbouw
van de sport en het voetbal in
het bijzonder. De meervoudig
Europees kampioen afgelopen
week de eerste zending hulp
goederen naar het door oorlog
stukgeslagen land. Real stuurde
trainingspakken, voetbalschoe
nen en shirts naar Bagdad. „De
rijke clubs in Europa hebben de
morele plicht om de jeugd in
Irak te helpen, zodat ze weer
kunnen spelen", verklaarde Jor
ge Valdano, de directeur van de
Spaanse kampioen.
Van de sport in Nederland is
in de Tweede Wereldoorlog
maar weinig verzet uitgegaan.
Dat was voor een deel ook wel
begrijpelijk. In tegenstelling tot
de vooroorlogse regeringen die
nooit een cent voor de sport wil
den uittrekken, stimuleerde de
bezetter de sportbeoefening.
Bovendien vonden sportbe
stuurders dat sport en politiek
gescheiden moesten blijven. An
derzijds liep wel men wel heel
slaafs in de pas. Zonder een kik
te geven zette bijvoorbeeld de
(fQNVB joodse spelers en
scheidsrechters buiten de deur
toen de bezetter dat eiste.
Tot de weinige verenigingen die
niet wensten te buigen voor wat
de de nazi's en aanverwanten
verordonneerden, behoorde de
Gorkumse voetbalclub Unitas,
bekend vooral omdat interna
tional Frank Wels daarvoor
speelde.
De problemen begonnen in
september 1941 bij de algemene
jaarvergadering van Unitas. Af
tredend en herkiesbaar was
penningmeester A. de Jong. Hij
beheerde de penningen slordig,
maar erger was dat hij zich in
1940 bij de NSB had aangeslo
ten. De leden, aangevoerd door
Huub Sterkenburg (die verder
steeds een voorname rol zou
spelen) kwamen met een tegen
kandidaat en die werd met
enorme meerderheid verkozen.
De zaak kwam ter kennis van
het 'Commissariaat voor niet-
commerciële verenigingen en
stichtingen' - een lichaam dat
louter bevolkt werd door NS-
B'ers. Dat eiste dat De Jong in
zijn functie werd hersteld en dat
Sterkenburg werd geschorst.
Voetballeider Karei Lotsy (die
zich met twee SS'ers tot Gevol
machtigde voor de Sport had la
ten benoemen) adviseerde het
bestuur aan de eisen van de
NSB te voldoen, anders zou
Unitas onherroepelijk als ver
eniging worden opgeheven. Het
bestuur van Unitas weigerde
dat: de verkiezing was regle
mentair verlopen en op Sterken
burg viel niets aan te merken.
Maanden gebeurde er niets,
maar in juni 1942 benoemde het
Commissariaat De Jong plots
klaps tot 'gemachtigde' bij Uni
tas. Het betekende dat elk be
stuursbesluit aan hem ter goed
keuring moest worden voorge
legd. Het bestuur van Unitas
trad daarop in zijn geheel af en
bedankte ook als lid. Vrijwel alle
leden volgden dit voorbeeld.
Er werd nog wel naar een oplos
sing gezocht. Het punt bleef dat
de Jong daarbij toch een (be
perkte) rol zou spelen. De bui
tengewone ledenvergadering
van juli 1942 wilde daar niet van
weten en stemde een voorstel
daartoe weg. Iedereen wist dat
dit het einde van de vereniging
kon betekenen. Sterkenburg
vond dat dat offer maar ge
bracht moest worden. En hij zei
het nog maar eens duidelijk: De
Jong hoorde niet meer thuis in
het bestuur van Unitas. Hij wees
ook op het clublied waarin
stond 'We gaan voor niemand
uit de weg'.
Wat nu dreigde was dat alle be
zit van Unitas zou worden ge
veild. De opbrengst daarvan zou
naar het Commissariaat gaan.
De leden lieten het er niet bij
zitten. Ze brachten een groot
bedrag bijeen om via een stro
man hun eigendommen terug te
kopen. Zo ver zou het niet ko
men. In een laatste poging de
vereniging te redden deed de
burgemeester van Gorkum, Rid
der van Rappard, het volgende
voorstel: alle bestuursleden van
Unitas zouden aftreden, inclu
sief gemachtigde De Jong, en
daarna zou een bestuur met ge
heel nieuwe mensen worden ge
kozen. Het zittende bestuur was
hiertoe bereid en ook het Com
missariaat, dat kennelijk van de
kwestie af wilde, kon zich hierin
vinden. In december 1942 ging
de ledenvergadering akkoord.
Het nieuwe bestuur benoemde
de oude bestuursleden direct in
allerlei commissies, zodat hun
inbreng voor de vereniging niet
verloren ging. Een mooie over
winning, vond Unitas zelf. Maar
tegen welke prijs. Sterkenburg
werd later opgepakt en naar een
concentratiekamp gevoerd. Hij
zou het niet overleven. Een paar
maanden voor de bevrijding
nam de bezetter nog even stevig
wraak: het gehele complex van
Unitas werd met de grond ge
lijkgemaakt.
Ruud Paauw
Huub Sterkenburg.
Foto uit 'Unitas 90 jaar*
Dit is de twceënzestigste aflevering
van een serie over de geschiedenis
van de sport
Start Olympus Marathon. Hamburg. April 2003.
Foto: AP/Christof Stache.
Piet Kraak is natuurlijk vooral dankzij Piet
Kraak een echte keepersnaam geworden,
maar met een beetje fantasie kun je je ook, als
Piet Kraak niet had bestaan, een romancier
voorstellen die een pracht van een jongensboek
over voetbal en vriendschap aan het schrijven is,
die op een dag op zijn zolderkamer zit te broe
den op een naam voor de heldhaftige keeper die
een hoofdstuk naar zijn hand zet en die dan
dansend van geluk de trap afstruikelt, uitroe
pend: „Ik heb hem."
„Wat heb je schat?"
„De naam. Ik weet hoe mijn
keeper heet Kréaaéaak."
„Kraak?" „Ja. Piet Kraak."
Je hoeft, zoals ik, Piet Kraak
niet te hebben zien spelen om
direct aan te voelen dat Piet
Kraak klopt, als keepersnaam.
Zoals Abe Lenstra klopt, als
naam voor een voetballer. Zo
als Faas Wilkes klopt. Zoals
Kick Smit klopt en zoals Johan
Cruijff klopt, zo klopt Piet
Kraak. Een geuzennaam in
zichzelf.
Mijn vader heeft met Piet
Kraak gevoetbald.
Mijn vader kon goed voetbal
len, maar Piet Kraak was beter.
Als keeper zeker.
Piet Kraak was zo goed als kee
per dat supporters uit bewondering spontaan
een erehaag voor hem vormden na een 7-5 ne
derlaag.
Na een 7-5 nederlaag! Een erehaag voor de kee
per! Dén moetje goed zijn. Het gebeurde Piet
Kraak.
Onder mijn ogen ligt nu, terwijl ik dit schrijf, het
boekwerkje Voetbalprominenten' door Leo Pa-
gano eind jaren vijftig samengesteld.
Je verkreeg de bij de spelersportretten behoren
de pasfotootjes bij aanschaf van Rizla+.
De Piet Kraak die mij vanaf het Rizla-voetbal
plaatje aankijkt verkeert in de nadagen van zijn
loopbaan, 'n Bijna-veertiger is hij dan, met een
ondanks de vele schrikaanjagende scrimmages
die hij moet hebben overleefd onaangetaste
filmsterrenlook.
Op 10 maart 1946 speelde Piet Kraak zijn eerste
van 33 interlands, maar volgens Pagano doet dit
aantal de statuur van Kraak geen recht „Zonder
oorlogsjaren zou hij reeds vele interlands heb
ben gespeeld vóór het jaar waarin hij nu eerst
kon debuteren."
Neem me niet kwalijk en niets ten nadele van 's
mans keeperskwaliteiten, maar bij Van der Sar
denk ik eerder aan een huisarts dan aan de doel-
verdediger van Fulham, Lobont zou goed een lid
van de vakbond voor gerefor
meerde gymnastiekleraren
kunnen zijn en bij Waterreus
moet je erg oppassen dat je ge
dachten niet afdwalen naar
één van de Deltawerken. Maar
bij het horen van Kraak zie je
alleen een keeper voor je.
Mijn vader heeft jarenlang met
Piet Kraak gevoetbald, in
Stormvogels.
Of Piet Kraak wel eens bij mijn
ouders over de vloer kwam,
heb ik mijn vader gevraagd en
of ik toen al geboren was en of
Piet Kraak mij toen met zijn
grote keepershanden uit mijn
wiegje opgepakt heeft en of er
toevallig een foto bestaat die
dit moment voor de eeuwig
heid heeft vastgelegd?
Maar het antwoord wist ik ei
genlijk al. Toen ik geboren werd had Piet Kraak
zijn club en zijn woonplaats net de rug toege
keerd, een te betreuren samenloop van omstan
digheden waardoor ik niet op één foto met hem
sta.
„Wist je dat Karei Kaufmann en later Jaap van
der Leek, toen die bondscoach waren, eens in de
week naar IJmuiden kwamen om Piet Kraak kee
perstraining te geven?", vraagt mijn vader.
Ik beeld me Advocaat en Van Hanegem in, die
wekelijks op een vast tijdstip in een wagon der
tweede klasse naar Eindhoven reizen om Water
reus op het trainingsveld van PSV eens goed on
der handen te nemen en antwoord dat ik dat in
derdaad niet wist.
Frank Snoeks
UIT HET OOG
Huug Aandewiel was niet alleen
jarenlang de grote smaakmaker
op de amateurvelden, de voet
baller had ook één van de meest
besproken transfers op zijn
naam staan. Het dorp was te
klein toen Aandewiel van Ouick
Boys overstapte naar Rijnsburg-
se Boys. Met die laatste ploeg
werd hij twee keer kampioen, in
1984 en 1990. De inmiddels 41-
jarige Aandewiel speelde voor
die tijd een jaar bij de profs,
maar het avontuur bij DS '79
kreeg geen vervolg. Aandewiel
heeft tegenwoordig een sport
zaak in Rijnsburg en zit bij Rijns-
burgse Boys in de technische
commissie.
„Ik had het totaal niet naar
mijn zin bij DS '79. Ik was 18
jaar en heb in het jaar best veel
geleerd, maar trof wel de ver
keerde club. Bij de amateurs
kwamen meer toeschouwers.
Na dat seizoen kon ik naar Wil
lem II en FC Den Haag, maar ik
had mijn buik er zo van vol dat
ik dat niet zag zitten. Of ik daar
spijt van heb? Bij de amateurs
heb ik ook een leuke tijd mee
gemaakt. Op dat moment neem
je die beslissing en dan moet je
niet meer terugkijken.
Ik was 21 jaar toen ik van Quick
Boys naar Rijnsburgse Boys
overging. Mijn familie was een
beetje blauwwit, maar ik had
ondertussen al veel vrienden bij
Rijnsburgse Boys zitten waar
door de overgang wat makkelij
ker ging. Het heeft best wel wat
teweeggebracht, maar later is
dat allemaal weer bijgedraaid.
Het ging er anders aam toe dan
nu. Zelfs in de Telegraaf ston
den stukken over mijn over
gang. In het eerste jaar dat ik te
gen Quick Boys speelde, hoorde
ik nog wel eens wat, maar nu is
dat vergeven en vergeten.
- v.*
fÈ&Mi
Huug Aandewiel in 1988 voor Rijnsburgse Boys aan de bal tegen Noordwijk.
Archieffoto: Loek Zuyderduin
Ik had gedacht tot mijn 35ste
mee te kunnen, maar op mijn
31ste ben ik gestopt. Alles deed
steeds meer pijn. Ik kon bijna
niet meer de trap afkomen. Tot
mijn 25ste had ik nooit ergens
last van, totdat ik in de wed
strijd tegen RCL een doodschop
kreeg. Daardoor is mijn knie
verpest. Daarna heb ik veel
pech gehad met kaak-, enkel
en knieblessures. Ik wilde te ge
forceerd terugkomen en werd
telkens weer teruggeworpen. Ik
heb nooit meer het niveau van
mijn beginjaren gehaald. Dat
kwam ook doordat ik aangepast
trainde. Je merkt dan dat alles
minder wordt.
Ik heb het nu druk met mijn
winkel en de kinderen. Dat is
de reden waarom ik niet zoals
mijn broer Gert in het voetbal
ben doorgegaan. Ik heb nog wel
een jaar of zes in een lager team
gespeeld. Ik ga geregeld bij mijn
zoontje kijken en het eerste van
Rijnsburgse Boys. Voor Gert
vind ik het leuk dat Quick Boys
kampioen is geworden, maar ik
had toch gehoopt dat Rijnsburg
het werd. Rijnsburg heeft met
Van Berkum, De Roode en Cha-
rité een redelijke spelersgroep,
maar het is toch best wel moei
lijk gegaan. De echte wil om er
alles uit te halen, mis ik nog wel
eens.
Ik maakte zelf als jong ventje
mijn debuut bij Quick Boys. In
dat jaar werd Noordwijk kampi
oen. In mijn eerste jaar bij
Rijnsburgse Boys, 1983/1984,
pakten wij meteen de titel. Arie
Lagendijk gebruikte in dat sei
zoen maar vijftien of zestien
spelers. Bovendien hadden we
maar zeven verliespunten. Dat
is gewoon heel weinig. In dat
seizoen schakelden we ook Wil
lem II voor de beker uit."
UIT
GESPROKE
Schaatsster Rei
Groenewold le
Sportweek uit,
waarom ze nie
poseren voor P
boy:
„Ik zou het niet doen, zeke
tijdens mijn carrière. Heb
rest van je loopbaan van d
mensen die zeggen: 'Heb je
van die moedervlek daar e
daar'.
Ajacied Andy van der Me]
over zijn geruchtmakend
aanvaring met FC Utrech
dediger Patrick Zwaansw
ELF:
Eigenlijk wilde ik hem ee
duwtje op z'n kont geven.
woon, voor de gein. Maar
schoot een beetje uiten ku
in zijn nek terecht.
Wielrenner Patrick Jonkc
over zijn voormalige plot
der Peter Post, in Sport li
national:
„Toen ik bij Post kwam, h
geen vriendin of niets. Dat
hij alleen maargoed. 'Je fit
je vriendin', zei hij. 'Als je
vrouw wilt, ga je maar na
hoeren in de Warmoesstra
Ajax' technisch directeur
Beenhakker komt graag I
amateurduels, vertelt hij
Voetbal International:
„Het mooiste van voetbal
is toch met z'n allen gewoi
over het hekkie hangen."
Arie Haan, bondscoach v
China, is beducht voor h
sars-virus, in het Algeme
Dagblad:
Laatst had ik een intervU
met een Japanse journalis
in Hongkong was geweest,
heb tivee keer mijn hande1
wassen, na de begroeting t
afscheid. Je moet het seriei
men, het is nergens meer v
Wielrenner Erik Dekker
de blessure-ellende van
gelopen maanden, in Sp<
week:
„Ik was boos op alles en ie
een, heel snel geïrriteerd, h
vrouw had buiten in de tu
de bloempotten klaargele\
stuk te gooien. Is overigen
gebeurd, hoor."
Oud-arbiter Jacques d'Ai
in Voetbal International:
„Luinge is typisch een schi
rechter uit de provincie. V
oudsher moeten die een gi
metje meer meebrengen di
jongens uit het westen, zo
len ze dat althans.
De vader van Richard Kr
over de tennisopvoeding
zijn zoon, in Sport Lnten
nal:
„Ik ben ooit met 240 kiloti
van Delft naar Wateringei
den toen ik een telefoontje
dat hij aan het janken wa
ben heel kwaad geweest, h
wedstrijd gered en hij woi
afloop zei hij: Dank u, pal
Frans Beckenbauer overl
CruijfF, in Johan:
„Hetgrote verschil russen)
en mij is dat ik calculeerdJi
dat Johan van voetballen f
kunstvorm wilde maken, 'r
Jerrel Hasselbaink (Chel
Veronica Magazine:
„Kijk, als ik naar het casii
dan speel ik of ik speel nie
ik zit aan de bar en eet en
wat. Maar dat is toch aan
Meer moet je er niet achte
ken."
ADO Den Haag-trainer R
Israel kijkt terug op zijn
spattingen als verdedigei
onder meer Feyenoord, i
NRC Handelsblad:
„Tijdens wedstrijden en ti
gen had ik nooit ergens sp
van. Het berouw kwam al
pas als ik onder de douclu
stond en mijn gedachten
rijtje zette. Meerdere male
ik gedacht: 'Oh god, hoe h
je zo kunnen laten gaan'.'
Idem:
Als trainer van Den Bosc
ik naar PSV. Ik koos voor
oord. Twee jaar later ston
Guus Hiddink met de Eui
Cup len werd ik ontslage
moet een beetje geluk heb
Idem, over zijn hartopei
„Als je dan weer thuis bet
je van kleine dingen genü
ging dingen doen die ik ai
nooit deed. Ik ben zelfs m
vrouw gaan winkelen.
Willem Il'er Tarik Sektio
ELF:
„Ik heb mijn mobiele tele
opgezegd, want ik had de
ste keer een rekening van
euro. Ik praat écht te veel
PSVer Mateja Kezman, i
dels al goed voor 31 treft
Johan:
Verdedigers en mid
denvelders kun je A
maken, maar als
topscorer word je ge- T
boren.
