'Iran infiltreert in Zuid-Irak' I BUITENLAND China speelt zeldzame diplomatieke rol in Korea-overleg Sarcofaag rond centrale Britse parlementariër betaald door Saddam' Tsjemobyl op instorten doo,o„ze „„„ponden. Powell en Rumsfeld botsen steeds vaker Abbas weigert nog met Arafat te overleggen eenden dieren ustralië weg r - Duizenden Australi- iersoorten dreigen nog buw uit te sterven door oietiging van bijna 3000 lieden. Dit staat in een kt onderzoek van de id waarover de Australi- ieuwszender ABC giste- ichtte. De ecosystemen dreigde zoogdieren, vo- reptielen worden ver door het cultiveren van tukken land, aldus het oek. Ook de verandering t klimaat heeft invloed. isverkeer op us versoepeld 11 - Het Turkse deel van versoepelt het grensver- et het Griekse deel met van maandag. Burgers i dan gemakkelijker door r en van het eiland rei- Griekse en het Turkse n sinds de Turkse inval streng gescheiden. Zo- ekse als Turkse kranten tgisteren de versoepe- teld. Beide gemeen- ri slagen er maar niet in elkaar te verenigen. vel noodzakelijk voor ing tot de Europese Ie Grieks-Cypriotische nt Papadopoulos teken laag namens Cyprus toetreding. Het Turkse n blijft buiten de EU er nog geen akkoord is reniging. i sancties van igen Sudan gton/khartum - De ranse president Bush isloten geen sancties af igen tegen het regime in Dit heeft gisteren een nctionaris in Washing- :gd. Bush is tot dit be- ;omen omdat de rege- Chartum zich zijns in- spant om de oorlog in i en van Sudan te beëin- le Amerikanen dreigen cties en bekijken om de nden of die worden uit- De oorlog in Sudan is de langste en bloedig- moderne geschiede- 4i Jemaah liyah gepakt - In Indonesië zijn jdag zeventien leden adicale moslimbewe- p laah Islamiyah aange- Dat maakte de politie bekend. Onder de ar- i n zijn een regionale lei- rie mensen die worden II van betrokkenheid bij ag op een disco in Bali r oktober. noordvesten' i k gevonden merikaanse troepen n Irak dodelijke uitrus- ivonden, waaronder derd vesten met explo- ior een zelfmoordaan- ii heeft generaal Brooks gemeld in het Centraal ido in Doha, het artier in Qatar. Toen ietroepen oprukten dad, zei de regering lam Hussein dat dui- lanhangers bereid wa- ïoordaanslagen tegen ïgers te plegen. Behalve vonden de troepen rwerpen voor normaal lie zijn veranderd in wapens'. Brooks en marmeren theetafel innen hol was en vol- net explosieven, voor- een op afstand te be- I ltstekingsmechanisme. VS neemt van Mosul jTroepen van de Ameri- pdmacht zijn gisteren pnder verzet de Noord- Itad Mosul binnenge- IHet vliegveld en som en van de stad waren (k geleden al ingeno- r mariniers, maar zo'n dmachtsoldaten heb- et centrum bezet, de cste regeringsgebou- aantal ziekenhuizen, siezender en de groot- iciteitscentrales. ia kiest Dbasanjo n e zittende president 1 heeft de presidents- r gen van zaterdag in ïwonnen. Het christe- shoofd komt uit op van de stern- belangrijkste tegen- 5 e moslim Muhamma- blijft steken op 32 an de stemmen. eft de uitslag al ver- 1 ïjn partij noemde de ïissie niet onafhanke- ou kunnen leiden tot onrust in het land. jpositiepartijen wei- eneens hun goedkeu ren aan de uitslag. Dit de kiescommissie er 1 !t van Obasanjo giste- roepen tot winnaar. washington/anp - De Ameri kaanse ministeries van defensie en buitenlandse zaken strijden in toenemende mate over de koers van de Amerikaanse bui tenlandse politiek. Hoewel de ministers Rumsfeld en Powell zeggen op goede voet met elkaar te leven, zit het Pentagon Powell steeds vaker dwars. Volgens The Washington Post zijn er intussen vrijwel dagelijks aanvaringen tussen ambtenaren van beide departementen. Het is al langer duidelijk dat Buitenlandse Zaken van de 'duif Powell en het Pentagon van 'havik' Rumsfeld het oneens zijn over de vorm van het na oorlogse bestuur in Irak. Terwijl Rumsfeld en de zijnen vooral aandringen op een rol voor uit gesproken pro-Amerikaanse en ook deels omstreden Iraakse bannelingen als Ahmed Chalabi, zoekt Powell juist naar nieuwe bestuurders die op meer steun van de bevolking kunnen reke nen. Het Pentagon zette zijn zin door en bracht Chalabi alvast naar Irak. De kwestie Noord-Korea is ook een splijtzwam. Rumsfeld en de zijnen hangen volgens de amb tenaren van Buitenlandse Zaken een te agressieve koers aan. Het Pentagon zou voor de bespre kingen deze week met Pyongy ang liever een 'hardliner' als on derminister Bolton hebben af gevaardigd, maar Powell wist uiteindelijk toch zijn eigen ge zant John Kelly benoemd te krij gen. Tot ergernis van het Penta gon. De irritatie over de 'beleidsvoor stellen' van Rumsfeld, die al 'Rummygrams' worden ge noemd, is groot op het State De partement. Gevraagd en onge vraagd doen de minister en zijn adviseurs voorstellen die niet stroken met de lijn die Powell voorstaat. Zo is er op het Penta gon ook twijfel over de effectivi teit van de samenwerking met Rusland, de EU en de VN in de diplomatie rond het Midden- Oosten. Vele topfunctionarissen van het Pentagon wijzen op de tegenstribbelende houding van deze partners in de aanloop naar de jongste Golfoorlog. Zij verwachten daarom dat weinig vooruitgang kan worden ge boekt. De voormalige voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, Newt Gingrich, ontpopt zich in tussen als een belangrijk vertol ker van de Pentagon-lijn. Als vertrouweling van Rumsfeld en als lid van een adviesraad voor defensie rept Gingrich ongege neerd van een 'falend' State De partement. Hij vergelijkt 'zes maanden diplomatiek falen' in de kwestie-Irak met 'een maand van militaire successen' in het zelfde Arabische land. De conservatieve Gingrich wil dat de bezem door Buitenlandse Zaken gaat. Volgens hem frus treert dat ministerie de pogin gen van Bush om het terrorisme in de wereld te bestrijden. Ging rich is er bijvoorbeeld des dui vels over dat Powell heeft aan gekondigd naar Syrië te gaan, een land 'met overduidelijke banden met het terrorisme'. Powell zelf en rijn woordvoer ders weigeren te spreken van een conflict met het Pentagon. ,,Ik praat voortdurend met Don. We kunnen prima met elkaar overweg", verzekerde Powell eerder al. Een topfunctionaris op Buitenlandse Zaken zei:Als Gingrich een probleem heeft met Powell, dan heeft hij ook een probleem met de president, want Powell heeft steeds gedaan wat de president wilde." De woordvoerder van het Witte Huis, Ari Fleischer, zei gister avond dat Bush 'alle vertrou wen' heeft in Powell. „Hij is een zeer capabele diplomaat", aldus Fleischer. „De president be schouwt het diplomatieke pro ces rond Irak ook als uiterst be langrijk, omdat dit het uiteinde lijke militaire succes mogelijk heeft gemaakt." Amerika broedt op straf voor Frankrijk De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Po well heeft gisteren gezegd dat Frankrijk 'de gevolgen zal moeten dragen' van rijn houding tijdens de crisis rond Irak. Flij trad niet in details. Volgens Powell is het vooral aan de Franse dreiging met een veto te wijten dat de VS in de Vei ligheidsraad onvoldoende stemmen kregen voor een oorlog. Gisteren was er overleg tussen Defensie en Buitenlandse Zaken over strafmaatregelen. Er is nog geen besluit genomen. Po well zou uit rijn op ont spanning met Parijs, terwijl defensieminister Rumsfeld en vice-president Cheney voorstanders zijn van stren ge sancties. new vork-bagdad/anp-rtr-afp- opa - In Iran opgeleide agenten steken de Iraans-lraakse grens over om bevriende sji'itische geestelijken te steunen en om mogelijk een islamitische rege ring naar Iraans model te vesti gen. Dat meldt The New York Ti mes vandaag, zich baserend op Amerikaanse regeringsfunctiona rissen. Volgens de zegslieden zijn de agenten lid van de Badr Brigade, de militaire vleugel van een Iraakse groepering in balling schap, en van de Iraanse Revo lutionaire Garde. De agenten zouden de pelgrimstocht van honderdduizenden gelovige sji ieten naar de Iraakse stad Kar- bala als dekmantel gebruiken om het land binnen te komen. Om infiltratie te voorkomen be waken Amerikaanse militairen de grens, maar die is veel te lang om goed toezicht te kunnen houden, aldus de zegslieden. Volgens hen is Washington bang dat Iran een belangrijke rol wil spelen bij de ontwikkelingen in Zuid-Irak, waar de bevolking net als in Iran overwegend sji'i- tisch is. The Washington Post citeerde vandaag regeringsfunctionaris sen die zeiden dat de Verenigde Staten de mate waarin de Iraak se sji'ieten zijn georganiseerd schromelijk hebben onderschat. De zegslieden menen dat Was hington niet is voorbereid op de opkomst van een anti-Ameri kaanse, fundamentalistische re gering. Tijdens de pelgrimstocht naar Karbala, die deze week voor het eerst in 26 jaar mocht worden gehouden, riepen de sji ieten anti-Amerikaanse leuzen. De wapeninspecteurs van de VN kunnen voorlopig nog niet te rugkeren naar Irak omdat de si tuatie in het land niet veilig ge noeg is. Dat zei het hoofd van de inspecteurs, Hans Blix, gisteren achter gesloten deuren tegen de Veiligheidsraad. In het hoofd kwartier van de volkerenorgani satie zocht Frankrijk tegelijker tijd enige toenadering tot de VS. Parijs is voorstander van de on middellijke opschorting van de sancties tegen Irak. Frankrijk, fel gekant tegen de oorlog in Irak, stond tot dusver op het standpunt dat afschaffing van de sancties pas mogelijk is als Irak zich volgens VN-inspec- teurs heeft ontwapend. Door nu van 'opschorting' te spreken, is het volgens de VN-ambassadeur mogelijk de sancties al direct buiten werking te stellen. De VS rijn daar voor, omdat dan han del met Irak weer mogelijk is. Sji'itische moslims in Karbala slaan zichzelf tot bloedens toe met ijzeren kettingen tijdens de bedevaart ter ere van de dood van Ali, de zoon van Mohammed. Hij ligt begraven in de Iraakse stad, die daardoor een sji'itisch heiligdom is. Foto: AFP/Karim Sahib Met uitzondering van het zoge heten olie-voor-voedselpro gramma is die handel nu verbo den. Volgens Parijs is een volledige opheffing van de sancties pas mogelijk als de VN-inspecteurs een rapport hebben opgesteld over de ontwapening van Irak. De Amerikaanse ambassadeur Negroponte herhaalde dat op heffing van sancties niet gekop peld mag worden aan het oor deel van de inspecteurs over de ontwapening. Volgens hem is de coalitie nu belast met de ontwa pening van Irak. De Amerikaanse bewindvoerder voor Irak, Jay Gamer, werd gis teren in de Koerdische stad Su- leimanya warm onthaald door de leider van de Patriottische Unie Koerdistan (PUK), Jalal Ta- labani. Ook sprak hij met Mas- soud Barzani, leider van de an dere grote Koerdische partij KDP. Tijdens de oorlog streed de PUK met de Amerikanen mee. Talabani en Barzani hebben gis teren alle belangrijke oppositie groepen opgeroepen een bij eenkomst in Bagdad te houden over een interim-bestuur in Irak. Dat zou geleidelijk de macht moeten overnemen van het Amerikaans tijdelijk bestuur. Het onthaal van Gamer in Sulei- manya stond in schril contrast met de verwelkoming in Bagdad op maandag. Duizenden Irake zen demonstreerden voor het vertrek van de Amerikanen uit Irak. J Harm Harkema A A George Galloway voor een portret van 'heer' Saddam Hussein, tij dens een van zijn bezoeken aan Bagdad. Foto: Reuters/Faleh Kheiber moskou/rtr-afp - De 'sarco faag', het betonnen schild dat straling binnen de in 1986 ont plofte kerncentrale van Tsjemo- byl moet houden, staat op in storten en moet dringend wor den versterkt. Dat heeft de Rus sische minister van kernenergie Roemjantsev gisteren gezegd. Het is bijna zeventien jaar gele den dat een van de reactoren van Tsjemobyl ontplofte, en wolken radioactiviteit uitstootte over een groot deel van Europa. Het was 's werelds ergste civiele kernramp. „Het dak zou kunnen instorten of de steunen die het dragen, zouden kunnen omval len", zei Roemjantsev, die er nog aan toevoegde dat door het beton zelf straling lekt. „Er rit ten veel gaten in de sarcofaag." Medewerkers van rijn ministerie houden Roemjantsev op de hoogte over de reactor in de voormalige sovjetrepubliek Oe kraïne. „Ik weet hoe de sarco faag is gebouwd. Dat gebeurde in moeilijke omstandigheden. De bouwers moesten snel wer ken om van het gevaar af te ko men", zei hij. „We moeten de reactor omgeven met nog een sarcofaag", aldus de minister. Hij zei er wel bij dat een nieuwe ramp met de kerncentrale niet dezelfde omvang zou hebben als die van 26 april 1986. „Het zou meer een regionale kwestie rijn." Bij de ramp in 1986 kwa men ongeveer dertig brand weerlieden vrijwel direct om. Naar schatting 15.000 tot 30.000 mensen overleden later aan aandoeningen die met de ramp in verband worden gebracht. Roemjantsev, een verwoede voorstander van kernenergie, noemt het geschatte aantal slachtoffers sterk overdreven. „Laten we zeggen dat er onge veer 200 doden vielen. Het was ongeveer even dodelijk als een vliegtuigongeluk", meent de Russische minister. Tsjemobyl bestaat uit vier reac toren. Nummer vier is geëxplo deerd en daarna met beton be dekt. De drie andere bleven in bedrijf, totdat er in 1991 een werd geslo ten na een brand. De volgende werd buiten bedrijf gesteld in 1996, en tegen betaling van 2,3 miljard dollar door rs werelds rijkste landen sloot Oekraïne 2000 de laatste reactor in de cember 2000. londen - Een Brits parlements lid zou op de loonlijst hebben gestaan van Sadam Hussein. Journalisten van The Daily Tele graph hebben in het ministerie van buitenlandse zaken in Bag dad documenten gevonden waaruit bijkt dat George Gallo way (48), Lagerhuislid voor La bour, jaarlijks minimaal 600.000 euro verdiende met olie die hem was geschonken door het Iraak se regime. Galloway ontkent de beschuldi gingen en noemt ze 'duistere propaganda' en 'trucs van in lichtingendiensten'. De contro versiële parlementariër, die is getrouwd met een Palestijnse microbiologe, lag wegens rijn nauwe banden met het Iraakse regime al onder vuur, en ook vóór de laatste onthullingen wa ren er al plannen om hem te royeren als Labour-lid. Partij voorzitter McCartney deed dan ook geen enkele moeite de druk op Galloway te verlichten. Inte gendeel. Hij noemde de be schuldigingen 'bijzonder ern stig' en kondigde een diepgaand onderzoek aan. Op bemoedigende woorden van collega's in het Lagerhuis hoeft Galloway evenmin te rekenen. Hij rekent zichzelf tot de uiterst linkse vleugel van Labour, maar zelfs in die kring wordt hij gemeden als een paria gezien zijn vriendschappelijke betrek kingen met het voormalige Iraakse regime. Niet voor niets werd hij de afgelopen jaren spottend 'ons parlementslid voor Bagdad' genoemd. Voordat de publiciteitsgeile Gal loway - een Schot uit Glasgow - in 1987 een zetel in het Lager huis opeiste, had hij al menig maal de krantenkolommen ge sierd. Hij slaagde er destijds niet alleen in om een noodlijdende liefdadigheidsinstelling nieuw leven in te blazen, maar riep ook kritiek over zich af vanwege zijn hoge uitgaven en onkosten: Gal loway was opvallend vaak op wereldreis en overnachtte bij voorkeur in vijf-sterrenhotels. Eenmaal in het Lagerhuis bleek hij een controversieel, maar ge talenteerd debater. Zijn reputa tie als rokkenjager werd beves tigd toen hij eind jaren tachtig moest toegeven dat hij tijdens een congres in Griekenland met twee vrouwelijke afgevaardigden in bed was gekropen. Een actie die hem de bijnaam 'Gorgeous George' (Verleidelijke George) opleverde. Kon in het Lagerhuis om deze escapades nog gelachen wor den, de wenkbrauwen werden gefronst toen hij zich tijdens de eerste Golfoorlog bijzonder kri tisch opstelde jegens de Ameri kaanse (en Britse) opstelling. In 1994 daalde hij definitief af naar de obscuriteit van het Lagerhuis, toen hij Saddam Hussein tijdens een ontmoeting in Bagdad toe sprak met de woorden: „Heer, ik huldig uw moed, uw kracht en uw uithoudingsvermogen." Steeds vaker ontpopte hij zich als een verdediger van Saddam Hussein. Een groot aantal foto's waarop beiden elkaar vriendelijk toelachen zijn daarvan het beste bewijs. Ruim drie weken gele den, terwijl Britse troepen voch ten om Basra, beleefde Galloway een publicitair hoogte- dan wel dieptepunt, toen hij George Bush en Tony Blair uitmaakte voor wolven, en de Britse solda ten opriep om orders niet uit te voeren. jeruzalem-washington/afp - De Palestijnse premier Mahm- oud Abbas weigert verder te praten met president Yasser Arafat over de vorming van een nieuw kabinet Dat heeft een medewerker gisteren gezegd. Abbas liep zaterdag weg uit ka binetsbesprekingen toen Arafat de aanstelling van Mohammad Dahlan tot minister van binnen landse zaken blokkeerde. Zon dag dreigde Abbas zelfs ontslag te nemen. Sindsdien hebben de twee geen contact meer gehad. Abbas heeft tot vanavond laat de tijd om een nieuw kabinet presenteren. Om middernacht verstrijkt de wettelijke termijn van vijf weken. Als er geen op lossing komt, moet Arafat een nieuwe premier benoemen. De bemoeming van Abbas op de nieuwe post had echter de steun van de VS, Rusland, de Europe se Unie en de Verenigde Naties. Zij achten hem in staat de Pales tijnse Autoriteit te hervormen door beperking van de macht van Arafat. De VS, de VN, de EU en Rusland vormen het zoge noemde kwartet, dat een vre desplan voor het Midden-Oos ten heeft uitgewerkt. door Christopher Bodeen peking/ap - De Verenigde Staten dwongen Noord-Korea en China een halve eeuw geleden tot een staakt-het- vuren, dat het einde inluidde van de vij andelijkheden in de Koreaanse Oorlog. De besprekingen hadden twee lange ja ren geduurd, maar leverden geen vre desverdrag op, waardoor het Koreaanse schiereiland tot op de dag van vandaag een van de explosiefste en zwaarst be wapende gebieden van de wereld is. Vandaag ritten diplomaten van de zelfde drie landen in Peking opnieuw rond de tafel, voor het eerst sinds 1953. In het Amerikaanse kamp wordt gedoopt dat het overleg zal leiden tot y een overeenkomst die een einde zal maken aan decennia van spanningen, en aan het kemwapenprogramma dat Pyongyang erop na zou houden. De Chinese deelname aan het overleg laat zien hoezeer het communistische bewind is veranderd sinds Peking een miljoen militairen naar Noord-Korea stuurde om rijn bondgenoot te hel pen. Hoewel China Noord-Korea met brandstof en voedsel steunt, wordt het land door de VS, Zuid-Korea en Japan in toenemende mate beschouwd als partner in de pogingen het regime in Pyongyang in te tomen, en het te laten afzien van zijn pogingen toe te treden tot de club van kemwapenmogendhe- den. Geen van de regeringen wil details over het beraad vrijgeven, maar Ame rikaanse diplomaten zeggen dat het tot en met vrijdag zal duren. WaViing- ton wil niet minder dan een 'contro leerbaar en onomkeerbaar einde aan het Noord-Koreaanse atoomprogram ma'. Ook Peking zegt dat het geen kernwa pens in handen van het Noord-Kore aanse regime wil zien, en dat het een vreedzame oplossing van het conflict nastreeft. China liet zich echter tegen stribbelend naar de onderhandelings tafel voeren. Het prefereert een rol op de achtergrond in de internationale arena, en zegt zich niet met andere landen te willen bemoeien. Volgens Pan Shaozhong, Amerika- deskundige van het Foreign Affairs College in Peking, erkent China echter dat het cruciale belangen in Noord- Korea heeft. China vreest dat een nieuw Amerikaans-Noord-Koreaans conflict westerse troepen aan rijn grenzen kan brengen en t0£ een stroom vluchtelingen kan leiden. De Amerikaanse delegatie staat onder leiding van onderminister James Kelly. Voor Noord-Korea worden de bespre kingen geleid door Ri Gun, onderdi recteur Anerikaanse zaken. China heeft Fu Ying, de directeur-generaal van het departement voor Aziatische aangelegenheden, afgevaardigd. Japan en Zuid-Korea hebben diplo maten naar Peking gestuurd, die de besprekingen in eerste instantie als waarnemer zullen bijwonen en moge lijk later aan het overleg zullen deelne men. De Chinese woordvoerder Liu zei gisteren echter dat nog niet is be sloten of Japan en Zuid-Korea echt mee mogen discussiëren. Washington liet weten dat Kelly na drie dagen van besprekingen naar Seoul en Tokyo zal reizen om Zuid-Korea en Japan te in formeren. yi De spanningen op het Koreaanse schiereiland namen in oktober toe na dat Noord-Korea had erkend dat het was begonnen met een kernwapen programma. Pyongyang trok zich daarna terug uit het non-proliferatie verdrag, en herstartte een plutonium producerende reactor. Noord-Korea eiste lange tijd rechtstreeks, bilateraal overleg met Washington, maar stem de deze maand in met multilateraal beraad, zonder deelname van Zuid- Korea en Japan. Volgens functionarissen in Washing ton en Seoul had die toeschietelijk heid alles te maken met de snelle Amerikaans-Britse overwinning in de Oorlog in Irak. Diplomatieke bronnen zeggen bovendien dat Peking recent de olieleveranties aan Noord-Korea zeker eenmaal heeft stopgezet om Py ongyang naar onderhandelingstafel te dwingen. Als dat waar is, heeft Pe king zich ongekend ingespannen om zijn rol van bemiddelaar waar te ma ken. China heeft te kennen gegeven dat het de Noord-Koreaanse oproep voor vei ligheidsgaranties van Washington zal steunen. Amerikaanse functionarissen zeggen dat zij geen formeel niet-aan- valsverdrag zuilen ondertekenen, maar mogelijk ber eid zijn tot een min der formele overeenkomst, waarbij wordt beloofd af te zien van vijande lijkheden. Of het overleg tot de gehoopte door braak zal leiden is zeer de waag. De bestandsbesprekingen die in juli 1951 begonnen, sleepten zich twee jaar voort alvorens ze resultaat oplever den. Inmiddels ging de strijd op het slagveld onverminderd door. Dat is nu in wk geval anders. 1*

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2003 | | pagina 7