KUNST CULTUUR
Alle kanten van Shakira
Slagwerkgroep Amsterdam
zoekt de grenzen op
Beginneling met eigen stijl
Grijze
eminent
in de jaz
Schaamteloos
prutswerk
in 'Nonsens'
Ontspannen bij studentenorkest
Schrijfster
Keesing overleden
den haag - De schrijfster Elisa
beth Keesing is in haar woon
plaats Den Haag overleden. Dat
heeft uitgeverij Querido giste
ren bekendgemaakt. Keesing is
91 jaar geworden. Ze schreef
een dozijn boeken, waaronder
een bloemlezing uit de Chinese
poëzie, gebaseerd op de Engel
se vertaling. In de novelle 'De
zalenman' deed ze verslag van
een bezoek aan communistisch
China. In 'En dan zou jij zeg
gen' (1977) verwerkte ze veel
autobiografische elementen.
Liedjesschrijfster
Bryant overleden
nashville - In de Amerikaanse
staat Tennessee is gisteren de
liedjesschrijfster Felice Bryant
(77) overleden aan kanker. Sa
men met haar man Boudleaux
schreef ze onder meer 'Bye Bye
Love' en 'Wake Up Little Susie'
van de Everly Brothers. Felice
en Boudleaux Bryant maakten
samen 800 songs voor meer
dan 500 zangers. Zij schreef de
teksten en hij componeerde de
muziek. Tot de artiesten die hits
hadden met hun creaties beho
ren Jim Reeves, Buddy Holly,
Dean Martin, Elvis Presley, Bob
Dylan en Roy Orbison.
Placido Domingo
zingt vredesgebed
rome - De Spaanse tenor Placi
do Domingo gaat een vredesge
bed zingen dat door paus Jo
hannes Paulus II is geschreven.
De kerkleider schreef de tekst
na de terroristische aanslagen
in de VS op 11 september 2001.
Het 'Lied van vrede', dat op
roept te stoppen met geweld,
oorlog en terrorisme, is maan
dag voor het eerst te horen in
een muziektheater in Ancona in
Italië. Een plaatselijk orkest zal
Domingo begeleiden.
Dudok tekent
prentenboek
Amsterdam - Michael Dudok
de Wit, die in 2001 een Oscar
won met zijn animatiefilm Va
der en dochter', tekent het spe
ciale prentenboekje van de Kin
derboekenweek van dit jaar. De
Kinderboekenweek wordt ge
houden van 1 tot en met 11 ok
tober.
Miljoenste ticket
voor 'Aida'
scheveningen - Voor de musi
cal 'Aida' is gisteren het mil
joenste kaartje verkocht. Wan
neer op 3 augustus in Neder
land het doek voor 'Aida' valt,
hebben naar schatting 1,2 mil
joen mensen deze voorstelling
bezocht. Hiermee komt de mu
sical volgens een woordvoerder
van Joop van den Ende Thea
terproducties in de top drie van
best bezochte musicalproduc
ties in Nederland. Alleen 'The
Phantom of the Opera' en 'Miss
Saigon' trokken meer bezoe
kers.
muziek recensie
Hans Keijzers
Concert: 'Percussive Voices' van
Slagwerkgroep Amsterdam met Rafael de
Ultrea en Priti Coles. Gezien: 22/4,
LAKtheater, Leiden.
Slagwerkgroep Amsterdam
moet een grote truck op de weg
hebben. Als je het LAKtheater
binnenkomt, is het brede toneel
volgeplamuurd met allerlei rit
me-instrumenten uit zo'n beetje
alle windstreken. Ook hele sim
pele, want de slagwerkgroep be
gint met het betere potten- en
pannenwerk. 'Music for voice
and percussion' van John Cage
krijgt een simpel klap- en trom-
melspel op boeken en tafel en
ondersteunt dit met sis- en fluit-
geluiden.
Artistiek leider Josep Vïcent
zoekt grenzen op, blijft niet han
gen bij zijn eigen instrumenten,
maar nodigt mensen uit totaal
andere disciplines uit om tot
een soort kruisbestuiving te ko
men. Voor de pauze gebeurt dat
nadrukkelijk met de sopraan
Priti Coles bij het intens verdrie
tige 'Lamentation' van John Ta-
vemer en 'Kuli' van de Hon
gaarse György Ligetti. Koperpot
jes die klinken als kerkklokken
bepalen de klankkleur bij Taver-
ner en Priti laat hier haar ge
schoolde stem langskomen.
Veel speelser klinkt ze bij het
melancholische 'Keserédes'.
Met zichtbaar plezier speelt Am
sterdam de African songs. Ge
raffineerde en opzwepende rit
mes zijn het, alleen ontbreekt
het Joseph Vicent ondanks het
aanstekelijk enthousiasme aan
de echte Afrikaanse zangklank
kleur en krijgen de stemmen
een hoog 'Oeboema-gehalte'
mee. In Village Burial with Fire'
van James Wood wordt via wil
de klanken een hindi-begrafenis
nagebootst. De lawaaierige pro
cessie om de boze geesten te
verdrijven, krijgt een kakofonie
aan klanken mee. Koebellen,
woodblocks, trommels, gongs
en golfplaat roepen een dreigen
de sfeer op om later plaats te
maken voor rustige, verstilde
pianoklanken voor de treuren
den bij de smeulende resten van
het vuur.
Met 'Tabü' brengt de slagwerk-
groep flamencozanger Rafael de
Ultrea en danseres Josien Lo
cher in stelling. Vicent neemt
plaats achter de conventionele
drumkit en legt met speels,
maar dreigend drumwerk een
geraffineerd tapijtje vol heerlijke
accenten onder de flamenco
zang van De Ultrera. Intens
klinkt de zang van de Spanjaard
en na de laatste noot klinkt er
dan ook een hartstochtelijk olé
uit de zaal.
beeldende kunst recensie
Bernadette van der Goes
Expositie: 'What really needs to be seen',
schilderijen van Flore de Koning. Prijzen:
275 t/m 2.000 euro. Te zien: t/m 10/5,
wo t/m za 12-17 uur (30 april gesloten),
Centrum Beeldende Kunst,
Hooglandsekerkgracht 19-21, Leiden.
Kunstenaar Flore de Koning, ge
boren in 1977, is nog maar net
begonnen, hoewel zij voor haar
schilderijen onderwerpen kiest
die al eeuwen oud zijn. Bij het
Leidse Centrum Beeldende
Kunst exposeert zij haar land
schappen en stillevens. Menig
jong schilder zou bij het afbeel
den van deze thematiek niet
veel verder komen dan het op
eigentijdse wijze imiteren van il
lustere voorgangers, zoals de
Hollandse schilders uit de ze
ventiende eeuw of de impressio
nisten. Zo niet De Koning. Haar
schilderijen vallen meteen op
door een duidelijk eigen stijl.
Op het eerste gezicht lijkt het
alsof haar werk in grote haast is
ontstaan. Vooral de landschap
pen zien er snel en vluchtig uit.
Wat dat betreft passen ze goed
in deze tijd, waarin we via de
media dagelijks geconfronteerd
worden met enorme hoeveelhe
den voorbijflitsende beelden.
Toch is een van de boeiende as
pecten van haar werk juist dat je
al kijkend kunt analyseren hoe
het komt dat er zoveel leven in
deze schilderijen zit.
De Koning schildert in brede,
vlotte penseelstreken. Ze heeft
een uitstekend gevoel voor kleur
en beheerst de schildertechniek
zo goed dat zij met een eenvou
dige schets veel weet uit te druk
ken. Bovendien maakt zij er een
gewoonte van sommige delen
van haar schilderijen te abstra
heren. Weliswaar is de zichtbare
Werk zonder titel van Flore de Koning. Publiciteitsfoto
werkelijkheid haar uitgangs
punt, maar zij neemt volop de
vrijheid daarvan af te wijken.
Telkens duiken in haar schilde
rijen verrassingen op. Bijvoor
beeld in het landschap van een
dorp met houtopslagplaats. Glo
baal duidt De Koning de diverse
elementen in de compositie
aan. We zien huizen, een boom,
een vrachtauto, een stapel hout
en een brede paarse weg, die al
les met elkaar verbindt. Op zich
zelf niets bijzonders, maar bij
De Koning verandert zo'n on
derwerp in een vrolijke chaos.
De weg voorziet zij van verticale
witte strepen, zodat er meer
diepte en beweging ontstaat.
Een van de huizen bedekt zij
met vlekken en de boom aan de
horizon is slechts een plat sta
ketsel van takken. De wereld is
bij De Koning niet mooi ge
structureerd, maar een opeen
volging van momentopnamen.
Af en toe voegt zij op sommige
plaatsen in haar schilderijen een
laag hoogglanzende lakverf toe.
De ene keer gebeurt dat om be
paalde onderdelen te accentue
ren, de andere keer wil De Ko
ning daarmee juist iets verhul
len. Dat laatste zien we in haar
fruitstillevens. Zij schildert ap
pels, frambozen, peren en me
loenen, maar is niet echt geïnte
resseerd in deze vruchten. Vaak
zijn ze onder de laklaag nauwe
lijks te herkennen. Of we zien
een kleurige massa, waarvan
onmogelijk is vast te stellen wat
het precies is. Eigenlijk doet dat
er ook niet toe. Belangrijker is
dat De Koning in deze gedeelte
lijk abstracte schilderijen de ver
gankelijkheid heeft uitgebeeld.
De Colombiaanse zangeres Shakira toonde haar veelzijdigheid in Rotterdam. Foto: ANP/Robert Vos
Rotterdam - De Colombiaanse zangeres Shakira
(25) gaf gisteravond in het Rotterdamse sportpa
leis Ahoy' haar eerste concert op Nederlandse bo
dem. Dé vuurdoop benutte ze ook meteen voor
het opnemen van een concertfilm. Het bleek een
juiste gok. Shakira werd enthousiast onthaald
door bijna 11.000 fans.
Shakira (Mebarak Ripoli) deed haar uiterste best
zich niet te manifesteren als het zoveelste hapkla
re blonde poppetje. Ze wil zich tijdens de Tour of
the Mongoose duidelijk bewijzen als veelzijdige
rockbitch met het hart op de juiste plaats. Ze pak
te onder meer uit met ruige rockklassiekers van
Aerosmith en AC/DC om daarna moeiteloos over
te schakelen op een rondje reggae. Met mij kun je
alle kanten op, leek ze te willen zeggen.
De Colombiaanse zong niet alleen, maar nam ook
plaats achter de drums en ging flink tekeer op de
mondharmonica.
Meest imponerend waren toch de momenten dat
de met een krachtige stem gezegende Shakira het
dichtst bij zichzelf bleef. In die zin was de opening
'Ojos Asi', waarbij ze in een mengeling van Latin
en Arabische klanken een verbluffend staaltje
buikdansen ten beste gaf, misschien wel meteen
het artistieke klapstuk van de avond.
Temeer daar ze verder maar weinig koketteerde
met die exclusieve specialiteit, die ruim een jaar
geleden niet alleen haar eerste Engelstalige single
"Whenever, Wherever' tot een wereldhit verhief,
maar oo^ leidde tot algemene herontdekking van
die lichaamskunst
Teddy Edwards
1924-2003
'Teddy's ready' heette de pla
die Teddy Edwards in 1960
maakte. Waarmee toen een
omissie werd rechtgezet. Wa
tenorsaxofonist Teddy Edwa
was al jaren 'ready" en hij zo
het blijven. Een jazzmuzikaj
die in 1945 de allereerste bel
solo op tenor opnam in 'Up
do's room' (met Howard Mi
hee). Die in de schaduw van
grote namen altijd zichzelfl
en die in Nederland faam kn
door zijn werk met pianist!
de Graaff. Maandag overlee
Edwards aan kanker.
Het duurde lang voor Theoi
Marcus 'Teddy' Edwards be
kend werd bij een breder pu
bliek Ook in zijn eigen laad
had te maken met het feitd
in Los Angeles woonde, wa
jazz toen vooral 'white and
en niet 'black and heavy' w
Edwards moest z'n brood
verdienen 'met derderangs
zikanten in burleske housei
stripteasetenten'. Hij vertel)
het lachend tijdens een toui
door ons land. Dat was eind
ren tachtig en hij had, op es
leeftijd waarop anderen me!
pensioen gaan, eindelijk de
status bereikt waarvoor hiji
decennia klaar was.
Verbaal bescheiden was Ed
wards allerminst, want hij 3
er prat op dat Jimmy Heath
John Coltrane zijn platen ui
breid bestudeerden, dat De
Gordon ooit al zijn opnami
opvroeg en hem probeerde
te spelen. Edwards' spel he)
niettemin altijd de invloed)
van de West Coast behoud)
Met zachtere, lyrische elen
ten, nooit overdadig moeili
Het duurde lang, maar hij*
een grijze eminentie in dej
In 1980 maakt hij een werd
tournee met zanger Tom VI
hij schrijft het boek 'Paris
Nights', telt dan filmster O
Eastwood onder zijn fans e
speelt in het orkest van Get
Wilson. In Europa maakte I
opnamen met het orkest vs
BRT en het Metropole orke
Amerika laat Rutgers Univi
hem zeveneneenhalf uur li
vertellen over die bijzondei
canière die enkele general
jazzmuziek omspant. Wan
wards speelde met Billie li
day, Charlie Parker, Dizzy!
spie, Clifford Brown en Ma
ach. „Er zijn honderd teno
saxofonisten die technisch
spelen dan ik", zei hij opge
ruimd, „maar ik ben Teddj
wards, ik ben niet uitwisse
voor iemand anders."
PRO
V
In Leiden en de regio bestaat grote belangstelling voor
professionele en amateuristische kunstbeoefening. Heilig Vuur
volgt stad- en regiogenoten die musiceren, zingen, dansen,
toneelspelen, fotograferen of op andere wijze actief zijn.
Vandaag: fagottiste Marieke voor de Wind.
Muziek betekent niet alles
voor haar ('dat klinkt zo over
dreven'), maar Marieke voor
de Wind uit Leiden zou niet
zonder kunnen. De 20-jarige
studente psychologie speelt
fagot in het Nederlands Stu
denten Kamer Orkest (Nesko).
„De leden zijn goed op hun
instrument. Toch ambiëren de
meeste geen professionele car
rière. Die ontspannen sfeer is
heerlijk."
Het Nesko is in oktober 1964
opgericht door oud-leden van
het Nederlands Studenten Or
kest (NSO). Zij wilden het voor
studenten van Nederlandse
universiteiten mogelijk maken
om in een korte periode van
intensief samenzijn een reper
toire voor kamermuziek in te
studeren. Het Nesko wordt elk
jaar opnieuw na audities sa
mengesteld.
Marieke heeft niet meegedaan
aan de audities. Ze speelde al
in twee orkesten: het Ricciotti
en het Leids Studenten Koor
en Orkest 'Collegium Musi-
cum'. Dirigent Otto Tausk van
het CM benaderde haar voor
het studentenorkest. Aanvan
kelijk wilde ze liever meer tijd
aan haar studie besteden,
maar Tausk wist haar over te
halen. Ze speelde een dag op
een repetitieweekeinde mee.
„Het zijn zulke mooie stukken.
Bovendien is het niveau heel
hoog. Toen ik ook nog hoorde
dat ik een partij contrafagot
mag spelen, was ik helemaal
enthousiast."
Leeftijdsgenootjes namen vi
ool- of blokfluities, maar Ma
rieke koos op haar negende
voor de fagot. Bij een open dag
op een muziekschool in Gro
ningen zag ze een fagotspeler.
„Ik was bijna meteen ver
kocht Het zag er zo mooi uit!"
De docent liet haar het instru
ment bespelen. „Tot mijn ver
bazing kreeg ik er nog geluid
uit ook." Haar vingers waren
Marieke voor de Wind: „Ik ben niet weggelegd om te soleren. Ik voel me het fijnst in een begelei
dende functie." Foto: Hielco Kuipers
lang genoeg, dus ging ze op
les. Vier jaar lang huurde ze
een fagot. Haar eerste eigen fa
got heeft ze onlangs moeten
verkopen. „Dat was hartstikke
moeilijk. Het is toch een soort
maatje", zegt ze lachend.
Violisten hebben volgens Ma
rieke minder kans om in het
Nesko te komen dan de weini
ge fagottisten die er zijn. Ze
ziet onbekendheid als belang
rijkste reden voor de impopu
lariteit van het instrument.
„Daardoor zijn er weinig goe
de docenten. Eigenlijk is het
een vicieuze cirkel." Ze vindt
dat er 'meer mee kan' dan al
leen klassieke muziek spelen.
„De fagot heeft een warme
klank, dus het leent zich goed
voor jazz en blues. Leren im
proviseren lijkt me erg leuk,
maar er is weinig ruimte om
dat te ontwikkelen."
Wel heeft Voor de Wind goed
leren samenspelen. „Als fagot-
tist ben je de basis van het or
kest. Je moet goed luisteren
naar anderen. Ik ben niet weg
gelegd om te soleren. Ik voel
me het fijnst in een begelei
dende functie."
Ze wil geen professionele car
rière. „Ik wil muziek als hobby
houden, anders verlies ik mijn
ontspannenheid en vrijheid.
Bovendien zoek ik een intel
lectuele uitdaging. Die vind ik
in mijn studie."
Ze vindt muziek maken vooral
een uitingsvorm. „Je bent
praktisch bezig net als bij
sport. Dat werkt ontspannend.
Je moet even doorbijten, maar
het is niet zo dat de zweep er
over gaat"
Concert Nesko, maandag 28
april, 20.15 uur, Lokhorst-
kerk, Leiden.
Toegang: 13 euro.
Maijolein Hendriks
Musici, zangers en zangeressen uit
de regio zijn ook steeds vaker op cd
te beluisteren. In deze rubriek wor
den deze schijfjes besproken.
Belangstellenden kunnen hun cd's,
samen met een korte omschrijving
van de uitvoerende(n) sturen naar
de kunstredactie van het
Leidsch Dagblad, Postbus 54,
2300 AB Leiden.
Poll
The Sound of Poll
Vorige week gaven ze nog de aftrap
voor het Leidse popfestival Spring-
pop: Poll. Een Leids/Rotterdamse
band, voortgekomen uit Rumbone
en La Whora. Vier jonge muzikan
ten, die alternatieve rock met een
scherp randje maken. Hun demo
'The Sound of Poll' bevat vier num
mers, in totaal ndm twintig minu
ten, die een goed beeld geven van
waar deze muzikanten voorstaan.
Het eerste nummer '12 do' hakt er
meteen lekker in. Een pakkende
melodielijn over een rauw en op
zijn tijd dissonant gitaargeluid.
Daaronder een stuwende ritmesec
tie. Mooi is hoe de gedreven zang
van Paul wordt afgewisseld met de
heldere stem van Odette. Het emo
tionele en aanvankelijk fraaie
'Noom'gaat op den duur gebukt
onder de lengte: ruim zeven minu
ten is iets te lang. Maar verder een
mooie demo - het is nu wachten op
een compleet album. Voor meer in
formatie, tel. 010-4530128. Zie ook
de website: www.poll-band.nl.
RvdP
theater recensie
Wijnand Zeilstra
Voorstelling: 'Nonsens', musical van Dan
Goggin. Vertaling/bewerking: Allard
Blom. Muzikale leiding: Ad van Dijk.
Regie/choreografie: Michael Diederich.
Gezien: 22/4, Leidse Schouwburg. Aldaar
nog te zien: vanavond.
'Nonsens' is een leuke musical.
Misschien geen topklasse, maar
in elk geval een subcategorie die
je niet hoeft te versmaden. Luis
ter maar naar de Engelstalige
cd-versie met de vlotte, eenvou
dige, maar doeltreffende amuse
mentsmuziek die een feestelijk
en blijmoedig sfeertje kan creë
ren. Voeg daarbij het weliswaar
magere verhaaltje dat zich ech
ter verrassenderwijs aan het
musicalstereotype onttrekt en
een geestig einde kent. Want als
door een wondertje zijn de arme
Kleine Zusters van Zutphen
plotseling heel rijk geworden.
Kunnen ze eindelijk de laatste
vier aan giftige soep gestorven
medezusters netjes begraven.
Het geheel is, zo je wilt, één gro
te knipoog naar het Rijke Room
se Leven, die je meer of minder
sterk kunt accentueren. Een
paar jaar geleden toerde een bij
zonder aardige versie door Ne
derland.
De musical 'Nonsens' is dit sei
zoen opnieuw op het repertoire
genomen. Van dat op zich aar
dige materiaal is nu echter hele
maal niets meer over. Men le
vert schaamteloos prutswerk.
Het is ronduit verbazingwek
kend hoe spelers en regisseur
gemeend hebben het geheel te
moeten 'opleuken'. De 2
vertellen bijvoorbeeld af)
een grapje of halen iets g<
Het is flauwer dan flauw,
non doet constant olijk 0
koket de zaal in, hetgeen
tot op hol geslagen leukdu
Het spel is jachtig. De G
sten zijn soms slecht I
staan. De verhaallijn zelf i
bij in dit chaotische gehe<
welijks nog te volgen. Hel
is een smakeloos romme
arrangementen zijn zond
raffinement En tot o«
van ramp krijgt ieder lie)
choreografietje dat uit
huppeltjes bestaat. Mi
Keuning en Genie van de
om twee vertolksters te n
- staan zo onbeschrijfi
overdrijven dat de tem
mieren' volstrekt ontoei
is voor dit gebrek aan va
Een echte regisseur laat
gebeuren.
Het meest onbegrijpelijk
wel dat Gerrie van der I
Nelly'Frijda samen één
len. Dus je moet maar a
ten, wie je 's avonds t
krijgt. Marjolein Keuning
van Rijn doen dat trouwei
Dat komt de laatste tijd
ker voor, maar wat is dl
flauwekul? Deze fabrieks
inwisselbaarheid bij de ro
ting is ronduit bedenkeli
tekent de willekeur bij de
loze invulling van het 0
Het toch al zwakke
wordt er door gebrek a
hechte spelersgroep in el
bepaald niet beter op. Al
kun je je alleen maar ve
dat men dit aardige gegi
heeft verprutst. Wat jam
liever - om in de terminc
blijven - wat zonde.
