Volkskrant
begint met
regionieuws
MEDIA
Schiffers.FM: cafégesprek over muziek
Duitse Kukident-zender ZDF belandt in zeer zwaar weer
Factor bericht over menselijke
ellende in verpleeghuizen
Revu schrijft seks nog met een x
TROS breng per ongeluk oude aflevering Spoed
ft
hdc648
dinsdag 22 april 2003
door Nico Postma
Hilversum - De Volkskrant lan
ceert na de zomer een regionaal
katern in de regio Utrecht. Voor
dit experimentele project heeft
de hoofdredactie vorige week
toestemming gekregen van de
raad van bestuur van PCM. Het
regiokatern wordt een jaar lang
toegevoegd aan de zaterdag
krant.
Dit meldt adjunct hoofdredac
teur Frank Kalshoven van De
Volkskrant
De Volkskrant heeft de regio
Utrecht uitgekozen voor het ex
periment. Utrecht is na Amster
dam de belangrijkste stad voor
De Volkskrant. De grenzen van
het verspreidingsgebied voor
het regiokatern zijn nog niet
vastgesteld, maar volgens
Kalshoven is de kans aanwi
dat de bijlage ook in Hilven
valt te lezen door kopen
abonnees van de krant.
De regiobijlage omvat achtp
na's op normaal kranten
maat, waarvan twee adven
tiepagina's. „Een aantal pagi
biedt service-informatie
uitgaan, kunst en cultuur
wellicht ook natuur. Ik schai
we vier pagina's zullen beste
aan achtergronden van het
gionale nieuws. Daarbij kk
we voor een hoger abstracti
veau dna de regionale krant
verslaan niet de brand of
aanrijding met dodelijke all
maar zoeken het meer ir
brede regionale discussies
thema's als ruimtelijke o
ning, verkeer, politiek en oo
wijs. Kortom, grote mensenj
nalistiek."
door Nico Postma
Hilversum - Hans Schiffers vervult al zijn wensen
in zijn dagelijkse muziekmagazine Schiffers.FM,
dat hij het liefst omschrijft als een hobbyclub. De
hele dag mag hij bomen over zijn favoriete ge
spreksonderwerp muziek en dat doet hij samen
met een naar eigen zeggen 'freakerige' redactie.
Begin mei bestaat Schiffers.FM twee jaar op Radio
2.
Zelf vindt Schiffers twee jaar te kort om te conclu
deren dat het programma een blijvertje is. Wel
licht staat het muziekprogramma nog maar in de
kinderschoenen en gaat het nog vele jaren mee.
Per slot van rekening is het programma behoorlijk
uniek. Want Schiffers.FM biedt meer dan muziek
alleen. „Ook de achtergronden bij de muziek pik
je bij ons op. Mijn programma gaat verder dan het
aan- en afkondigen van de plaat en een enkel in
terviewtje", vertelt Schiffers, die iedere werkdag
om twee uur 's middags achter de microfoon
kruipt.
„We brengen de muziekwereld in kaart en dat is
heel breed, van de jaren zestig tot nu. We vertellen
de luisteraars over het waarom van een bepaalde
plaat of het circus rond de komst van de Rolling
Stones. Het programma wordt gemaakt door een
enthousiaste redactie met een buitensporige be
langstelling voor muziek. Vergelijk mijn program
ma maar met een muziekblad als Oor of Aloha,
met dit verschik wij kunnen de muziekfragmenten
ook laten horen."
„Het maken van een breed muziekprogramma le
vert tegelijk een spanningsveld op, want ik moet
ervoor oppassen niet over al te veel nulletjes ach
ter de komma door te praten en door te freaken.
De missie van Hans Schiffers is de luisteraars verrassen. Foto: Ton Kastermans
Met iemand als Ilse DeLange in de studio kan ik
een middag lang praten. Over albums in het alge
meen valt sowieso veel te vertellen, maar dat
moeten we in de uitzending zien te beperken. Ik
wil de luisteraars verrassen en informeren zodra
ze de radio aanzetten. Tijdens de uitreiking van de
Edisons vertellen we ook iets over het verleden en
geven we een overzicht van voormalige winnaars
die veel voor de muziek hebben betekend."
Schiffers weet dat zijn luisteraars muziekliefheb
bers zijn. Ze zijn opgegroeid met de muziek van
de jaren zestig, zeventig of tachtig. „In je jeugd
dreunt die muziek bij je binnen en die blijft voor
altijd op je harde schijf staan."
„De sfeer van mijn programma is te vergelijken
met een café waarin een clubje bezoekers lekker
zit te bomen over muziek, waarbij je best zou wil
len aanschuiven om mee te praten. Ik wil dat en
thousiasme over muziek delen met de luisteraar."
De formule voor Schiffers.FM is bedacht door
Schiffers' samensteller Ton van Draanen ('een
wandelende encyclopedie op muziekgebied').
Schiffers.FM maakte een vliegende start met grote
gasten in de studio. Hij zegt: „Pluggers hadden de
weg naar ons snel gevonden. Het heeft ons ook
weinig moeite gekost om credits te krijgen van de
platenmaatschappijen, waardoor we grote namen
kregen als Elton John, Dolly Parton en Diana
Ross."
„Het wereldje is overigens klein en vergankelijk.
Sterren van nu stappen met bodyguards bij ons
binnen, terwijl Terence Trent D'Arby, vooral be
kend in de jaren tachtig, onlangs als een beschei
den man langskwam. Popmuziek is wat dat be
treft een beetje een zeepbel waar wij op onze ma
nier doorheen prikken."
Schiffers begon in 1985 bij de AVRO na een lera
renopleiding tekenen. Op Radio 3 presenteerde hij
onder meer het Steenen Tijdperk en Arbeidsvita
minen. In 1997 maakte de diskjockey de overstap
naar Radio 2, waar hij bij het toenmalige pro
gramma Thuis op 2 met journalistiek en nieuws te
maken kreeg.
„Met mijn achtergrond was dat behoorlijk wen
nen", aldus Schiffers, „Ik had er wel belangstelling
voor, maar ik moest veel leren over het maken van
nieuws en het interviewen van bijvoorbeeld politi
ci, toch iets heel anders dan het interviewen van
een artiest. Gelukkig blijven muziekinterviews ac
tueel. Een muziekalbum houdt zijn waarde en
fans verspreiden mijn interviews met hun idool
via internet. Ik ben blij dat ik er niet meer mid
denin zit en het dagelijkse nieuws nu van een af
standje kan consumeren. Laat mij maar gewoon
mijn programma maken en mijn missie volbren
gen: verrassen."
Omroep in grote financiële problemen, bedrijf probeert te verjongen met aloude kaboutertjes
Het tweede Duitse televisienet viert deze maand zijn veertigste ver
jaardag. Juist bij het bereiken van de jaren des onderscheids is
'Kukident-zender' ZDF gedwongen te verjongen.
door Geert Willems
Hilversum - Het ultieme insti
tuut van degelijkheid en conser
vatisme werkt aan een nieuw,
hipper imago. Het Zweites
Deutsches Femsehen (ZDF)
heeft bij zijn veertigjarig jubile
um geen tijd (en geen geld) voor
grote festiviteiten. De reclame
inkomsten zijn het afgelopen
jaar sterk teruggelopen. Tegelij
kertijd wil het Duitse net twee
nieuwe kijkersgroepen aan zich
binden. Dat zijn de bewoners
van de nieuwe bondslanden van
de voormalige DDR, die zich
niet herkennen in de program
ma's van het ZDF, en het jonge
re publiek in Duitsland, dat lie
ver afstemt op de commerciëlen
Pro Sieben en RTL.
Bij de verjaardag wordt meteen
duidelijk hoe behoudend het
ZDF in die veertig jaar is ge
weest. Het tweede Duitse net
was in die periode een kweekvij
ver van televisie-ikonen. Enkele
programma-onderdelen be
staan zelfs al sinds het beginjaar
1963.
De 'nachrichten' van Heute vul
den op 1 april 1963 de allereer
ste uitzending van het ZDF. Nog
steeds verschijnt om half acht
stipt de nieuwslezer van Heute
in beeld. In die eerste Heute be
loofde de oprichter - Intendant
Karl Holzamer - dat het er bij
het ZDF 'warmer, menselijker
en directer' aan zou toegaan
dan bij tegenvoeter ARD, het
eerste Duitse net. Hij opende de
zender met een citaat van een
theaterregisseur van Goethe:
Wie machen wir 's, dass alles
frisch und neu und mit Bedeut-
ung auch gefallig sei? Holzamer
is inmiddels 96 jaar oud en heeft
naar verluidt nog steeds een bu
reau in het gebouw van het
ZDF.
Ook het Aktuelle Sportstudio is
een programma dat aan het
veertigste seizoen bezig is. In het
eerste jaar was Harry Valerien al
een van de presentatoren. Nog
steeds schiet een van de gasten
elke week met een voetbal op
een kartonnen muur met twee
gaten.
Hét gezicht van de zender wordt
gevormd door de Mainzelman-
nchen. De kleurrijke kabouter
tjes luisteren de reclameblokken
op, in korte tekenfilmpjes met
kinderlijke grappen, steevast af
gesloten met een hinnekend ge
grinnik. De Loeki's van Duits
land, met het wat gemankeerde
taalgebruik, openen de show el
ke avond met de kreet 'Gud'n
Aaaamd', al veertig jaar de be
langrijkste tekstregel van de
Mainzelmannchen. Hun naam
verwijst naar de vestigingsplaats
van het ZDF: de Westduitse stad
Mainz.
Het ZDF kent meer van die iko-
nen. XY Aktenzeichen...ungelöst
bestaat al 35 jaar en werd al uit
gezonden lang voordat Neder
land met Opsporing Verzocht
begon. De bebrilde snelprater
Dieter Thomas Heek reeg vele
seizoenen lang schlagers aaneen
in Hitparade. Anno 2003 ver
schijnt hij nog regelmatig als
presentator op het scherm. Wet
ten dass... is al sinds 1981 het
grote kijkcijferkanon voor het
ZDF. De Duitse Jos Brink is
sinds 1987 Thomas Gottschalk,
in de jaren daarvoor was Frank
Elstner de anchorman.
Succesnummers
Het teren op oude succesnum
mers heeft het ZDF steeds on
aantrekkelijker gemaakt voor
jonge kijkers. Het publiek is ver
grijsd en heeft het ZDF het ima
go van 'Kukident-zender' (een
reinigingsmiddel voor kunstge
bitten) gegeven.
Het marlriaandeel was in 1999
gezakt naar 13,7 procent, terwijl
dat vier jaar daarvoor nog boven
Weekblad viert vijftigste verjaardag met jubileumnummer
telefoontjes te staan.
Volgens een woordvoerster van
de omroep is per abuis de ver
keerde band gestart waardoor
een oude aflevering in beeld
verscheen. Het was niet meer
mogelijk snel de goede afleve
ring te vinden.
Het uitzendschema van Spoed
schuift nu een week op; de afle
vering van afgelopen zondag is
nu komende zondag te zien.
de 15 procent lag. Om jonge kij
kers te trekken zijn program
ma's als Bravo TV en Die Schö-
neberger Show gestart. Een flit
sende reclamecampagne onder
het motto 'Mit dem Zweiten
sieht man besser' heeft er in
middels voor gezorgd dat een
stukje van het verloren terrein is
teruggewonnen. Die reclame
kreet betekende overigens een
revolutie in het denken van het
ZDF. Voor het eerst profileerde
de zender zich als 'het tweede
net'. Tot voor kort werd dat in
Mainz gezien als een badineren
de typering.
De financiële situatie is intussen
abominabel. De reclame-in
komsten komen dit jaar naar
verwachting op 121 miljoen eu
ro uit: 37 miljoen lager dan in
2002. De oorzaak is de slechte
economische situatie in Duits
land. Eind 2004 zal het tekort bij
het ZDF opgelopen zijn tot 200
miljoen euro.
Perikelen
Ondanks de financiële perikelen
moeten in de volgende slag de
kijkers uit de nieuwe bondslan
den aan het ZDF gebonden
worden. In de oude delen van
de bondsrepubliek kijkt gemid
deld 14,7 procent van de kijkers
naar het tweede net, in de nieu
we landen is dat percentage
slechts 11,3 procent. Volgens
onderzoeken hebben de voor
hoofddorp - Vijftig jaar en nog
steeds trendsettend. Dat leek
weekblad Nieuwe Revu reden
genoeg voor een feestje. Het
blad heeft de maand mei daar
om omgedoopt tot feestmaand,
waarin het op 8 mei in de Am
sterdamse Melkweg een verjaar
dagsfeest houdt en een jubile
umnummer (14 mei) publiceert.
Daarin worden de vijftig „meest
Revu-ste" mensen op een rijtje
gezet
Na een halve eeuw maakt het
tijdschrift dus kans een nieuw
woord aan de Nederlandse taal
toe te voegen. Of dat al eerder is
gebeurd, weet hoofdredacteur
Jildou van der Bijl niet zeker.
„Wel is het zo dat we ons vaker
niet aan het Groene Boekje hou
den. Zo schrijven we het woord
seks nog steeds met een 'x'. Dat
is internationaler en vinden wij
er mooier uitzien."
Een ander stijlkenmerk van het
mannenblad, is dat de redactie
de lezer steevast met „u" aan
spreekt „Op die manier creëren
we een prettige afstand en kun
nen we naar onze mening ook
brutaler zijn in onze stukken.
Het past bij de toon van het
blad", schetst Van der Bijl.
Nieuwe Revu ontstond in 1953.
Toen heette het blad nog Revue.
Na de fusie met de Katholieke
Illustratie in 1968 ontstond de
huidige titel. In de lange ge
schiedenis van het blad werd
het vaak gezien als ranzig kap
persblaadje omdat er veel ruim
te was voor onderwerpen als
seks, bloot, drugs en rock 'n roll.
Nieuwe Revu is daar nog steeds
niet vies van, maar ziet zich nu
liever als een kritisch nieuws
blad.
„Wij willen een kijkje geven ach
ter de schermen van het echte
leven", verwoordt de hoofdre
dacteur de huidige koers van het
blad. „Met Nieuwe Revu ben je
erbij. Zo hadden wij als enig ge-
„Wel is het zo dat we ons vaker niet aan het Groene Boekje houden. Zo schrijven we het woord seks nog
steeds met een V," zegt Jildou van der Bijl. Foto: ANP
schreven Nederlands medium
tijdens de Irak-oorlog een ver
slaggever (Arnold Karskens) in
Bagdad. Maar we richten ons
ook op onderwerpen als trends,
jongerencultuur, sport en mu
ziek. Onze doelgroep zijn man
nen tussen de 18 en 40 jaar. On
ze kerndoelgroep bestaat uit
mannen eind twintig, begin der
tig jaar. Maar we krijgen ook re
acties van lezers die in de zestig
zijn en via ons willen weten wat
er speelt in de wereld."
Foto's spelen traditioneel een
grote rol in het blad. In het ka
der van het jubileumjaar wordt
tijdens het fotofestival Naarden
veel ruimte voor typische Nieu
we Revu-foto's gemaakt. Vijftig
fotografen die werken of werk
ten voor het tijdschrift, sturen
hun mooiste, ontroerendste foto
in. Die foto's zijn tijdens het fes
tival te zien. Ook verschijnt er
een boek over de fotografie in
Nieuwe Revu.
Van der Bijl erkent dat Nieuwe
Revu, dat tegenwoordig een ge
middelde oplage van 115.000
exemplaren per week heeft, las
tige tijden doormaakt. Dat komt
door de economische malaise,
waardoor adverteerders niet in
rijen van tien staan opgesteld.
Ook zijn er in de afgelopen jaren
veel bladen bijgekomen en dat
levert veel concurrentie op.
„Lezers 'zappen' in het tijd-
schriftenschap, ze hebben veel
meer keus. Daar komt nog bij
dat wij van de overheid geen ta
baksadvertenties mèërmogen
plaatsen, enriat komt neer op
40 procent van onze inkom
sten." Nieuwe Revu reorgani
seerde en acht de tijd nu rijp
„op te bouwen".
Er zijn plannen om het blad dik
ker te maken (nu telt het blad
gemiddeld 68 pagina's per
week) en om te vertrekken uit
het pand van uitgever Sanoma
in Hoofddorp. Samen met de
andere mannenbladen van die
uitgeverij is het blad onderge
bracht in de divisie Sanoman en
dat bedrijf zoekt voor het eind
van het jaar huisvesting in de
nabijheid van een stadscen
trum, het liefst Amsterdam. Vol
gens Van der Bijl komt dat de
speelruimte van Nieuwe Revu
ten goede. „We zijn hier een
beetje een vreemde eend in de
bijt tussen de vrouwen- en
jeugdbladen."
Martijn Kamans
Hilversum - Het is een droefma-
kende reportage. Tegelijk borrelt
er ook iets van ergernis en boos
heid op. Het actualiteitenpro
gramma Factor van de IKON
besteedt vanavond aandacht
aan de bewoners van verpleeg
huizen. Daar gaat het niet goed
mee en dat is nog voorzichtig
uitgedrukt. Hoe komt het dat in
een welvarend land als Neder
land er nog zulke huizen be
staan?
Aanleiding voor Factor om aan
dacht te besteden aan de situa
tie in Nederlandse verpleeghui
zen zijn de resultaten van een
onderzoek door de Vrije Univer
siteit van Amsterdam naar de
pressiviteit onder verpleeghuis
bewoners. Onderzoekers gingen
met een vragenlijst de tehuizen
langs. Van de bewoners, die
mentaal nog in staat waren de
vragen te beantwoorden, liet de
helft weten zich depressief te
voelen, onder wie een kwart
zelfs zwaar depressief.
Factor brengt dat als nieuws,
waarvoor diepgaand onderzoek
nodig was om dat bloot te leg
gen. Maar wie wel eens in een
verpleeghuis komt of de beelden
van Factor bekijkt, heeft geen
onderzoek nodig om de conclu
sie te trekken dat zelfs een ras
optimist depressief wordt in een
Nederlands verpleeghuis.
Toegegeven, Factorheeft niet
hëtmeest moderne tehuis uitge-
Soms is het kommer en kwel in verpleegtehuizen. Foto: GPD
kozen voor de begeleidende
beelden: verpleeghuis De Hout
in Alkmaar. In de reportage zien
we dat daar nog meerdere men
sen op één slaapzaal liggen en
op het oog alle soorten bewo
ners (mentaal wel en niet in or
de) door elkaar verpleegd wor
den. In modernere verpleeghui
zen komt dat niet meer voor.
Maar voor bewoners van De
Hout die nog wel geestelijk in
orde zijn, is het verblijf een
ramp. Ze zitten de hele dag met
mensen om zich heen waarmee
ze geen gesprek kunnen voeren,
het stinkt er vaak en elke vorm
van privacy ontbreekt.
De onderzoekers van de Vrije
Universiteit willen de bewoners,
die niet tegen die leefsituatie be
stand zijn en depressief worden,
nog gaan behandelen ook, zo
luidt hun advies. Zodat er min
der antidepressiva nodig zijn.
Factor vergeet die aanpak kri
tisch te belichten. Want is het
niet raar mensen eerst 'op te
sluiten' in een verpleeginrich
ting waardoor ze depressief
worden en vervolgens die de
pressiviteit aan te pakken? Zou
het niet veel logischer zijn het
niet zover te laten komen?
Volgens één van de onder
zoeksters niet, zegt ze in Factor.
Ja, het helpt als de omstandig
heden beter zijn, maar veilig
heid en geborgenheid zijn ook
belangrijk De twee bewoners
van verpleeghuis De Houl
Factor aan het woord
denken daar heel ander
Die mensen willen niets
dan dood, omdat ze nu in
op aarde leven.
Dat klinkt hard en onvrir
naar bijvoorbeeld het pei
van De Hout. Zo bedof
bewoners dat niet. Ze 1
het niet verkroppen dat
eens meer zelf mogen uit
wanneer ze opstaan, ho
de televisie staat, wam
douchen (nu hooguit et
per week) of zelfs niet w
ze naar het toilet gaan ss,
vaak, want anders wordt
gek, aldus een verpleeghu
Ze zijn oud en hulpbehi
en dan zitten ze ook nogl
gen. Factor snijdt een
probleem aan, het is allee 10
mer dat het onderzoeken itv;
getroffen die de symp
willen aanpakken en ni|0
oorzaak. En het was verd No
eerlijker geweest als Facl lr'
een verpleeghuis had opg ,'pj
waar personeel en directi Ra,
met betere huisvesting eo
leiding iets proberen te
aan de leefomstandighed o
verpleeghuisbewoners. Ais
Dolf Rogmans
Factor, IKON, vanavotu
uur op, Nederlm
Nie
hilversum/me diaredactie - De
TROS heeft zondagavond op
Nederland 2 per ongeluk een
aflevering van de ziekenhuisse
rie Spoed herhaald. Het kwam
de omroep op een lawine aan
Veel kijkers hadden de
sing snel door. De uvcugcu
zeer succesvolle Vlaamse
trok zondag 714.000 men»
540.000 kijkers minder dan
week eerder.
Rowan Atkinson alias Mr. Bean. Atkinson heeft deelgenomen aan het populaire programma Wetten dass?! Foto: EPA
malige inwoners van de DDR
een ander idee van amusement
en informatie. Zo zouden zij
met name meer service en ad
viezen willen krijgen in plaats
van het pure nieuws.
Als eerste maatregel heeft het
ZDF besloten om vaker vanuit
de nieuwe landen uit te zenden.
Zelfs het aloude Aktuelle Sport
studio en Wetten dass... moeten
wat vaker in de voormalige
DDR-landsdelen opgenomen
worden.
De grootste verandering gaat
zich komende herfst afspelen.
De zes Mainzelmannchen An
ton, Berti, Conni, Det, Edi en
Fritzchen breken uit het recla
meblok en gaan verschijnen in
het kinderprogramma tivi. Zij
Rrijgen gezelschap van de twee
lingzus Zarah en Lea en het
huisdier Hund Guuudnberg,
vernoemd naar die andf
kende zoon van Mainz:
der Johannes Gutenberg,
écht grote nieuws is d
Mainzelmannchen in tivi
praten!
Jr*.
