Leidse tandartsen helpen Kenya
LEIDEN REGIO
Leerling Da Vinei
op studiereis
door Duitsland
FloraHolland blijft vechten voor
een betere oost-westverbinding
'Het corso moet andersom
dan is het vanzelf een feestje'
De Kim begint in oktober
rijnsburg - De bouw van indu
striegebied Rijnfront, op de
grens van Oegstgeest en Rijns
burg, gaat alleen maar voor pro
blemen zorgen. De voorgestelde
ontsluitingswegen zijn volstrekt
onvoldoende. Dat is de mening
van bloemenveiling FloraHol
land in Rijnsburg. De veiling ziet
grote opstoppingen in het ver
schiet, wat de bloemenvervoer-
ders tijd en dus geld zou kosten.
„Elke keer dat er in de omgeving
op het gebied van wegen iets ge
beurt, maken wij onze visie
daarbij kenbaar", verklaart ves
tigingsdirecteur J. de Mol. „Dat
zijn we aan onze leden ver
plicht."
Het is voor de bloemenveiling
onontbeerlijk dat Rijksweg 11
nu eindelijk eens wordt afge
maakt, zegt De Mol. Wie vanuit
de Duin- en Bollenstreek naar
Utrecht wil, moet over Amster
dam of over Den Haag rijden.
De route door Leiden, Alphen
aan den Rijn en Bodegraven is
vaak te vol, en opstoppingen
kunnen voor een vers product
als bloemen funest zijn.
Vandaar dat de veilingdirecteur
zich ook zo'n zorgen maakt om
het nieuwe bedrijventerrein
naast de deur. Al het verkeer dat
daar vandaan komt, moet ge
bruik gaan maken van het
knooppunt N206/A44. Die aan
sluiting kan nu op drukke mo
menten de verkeersstroom al
nauwelijks verwerken. Laat
staan als er nog meer bij komt
En daarnaast staat ook de ont
wikkeling van FloraHolland niet
stil. De veiling blijft uitbreiden,
wat er ook toe leidt dat daar
meer verkeer vandaan komt.
De Mol houdt vol dat FloraHol
land niet de oorzaak is van de
problemen op de weg. „Eerder
het slachtoffer. Door hier een
groot distributiecentrum te heb
ben, voorkomen we juist heel
veel nodeloos heen en weer rij
den van alle individuele ver
voerders door deze streek."
De gemeente Oegstgeest wijst
erop dat een verbreding van de
N206 de oplossing is voor de
verkeersproblemen die Rijnfront
zou kunnen veroorzaken. Dat is
volgens FloraHolland niet te
recht. De N206 moet sowieso al
verbreed worden, vindt de vei
ling. Er zijn nu al opstoppingen
bij de vleet. En verkeersafwikke
ling van Rijnfront via de Rhijn-
zichtweg is ook geen optie, want
ook daar is het al druk genoeg.
KIJKEN NAAR HET CORSO
Het bloemencorso van de
Bollenstreek rijdt zaterdag weer
van Noordwijk naar Haarlem. Het
Leidsch Dagblad gaat alvast de
route verkennen, met mensen
langs de corsostraten. Vandaag
aflevering 1: De Duiventil, in de
Zeestraat in Noordwijk.
De Zeestraat is een smal straatje
in Noordwijk-Binnen. Halver
wege staat een klein, bruin cafe-
tje. De Duiventil. Op een gewo
ne doordeweekse avond zitten
er een kleine tien mensen bin
nen een borreltje te drinken.
Het is erg gezellig, en Gerrit
hangt van gezelligheid al met
zijn kin op de bar.
Het corso, ja, dat komt weer hè.
Maar echt Stampvol is het in de
Zeestraat dan niet, zeggen de
aanwezigen. „Het ligt een beetje
aan het weer", volgens bardame
Sofia.Als het echt lekker warm
is, dan gaat iedereen natuurlijk
op de boulevard kijken."
En dat is niet de enige, niet eens
de belangrijkste reden dat de
Zeestraat niet gevuld is met een
menigte joelende toeschouwers.
Het is gewoon te vroeg op de
dag, als het bloemencorso
langsrijdt. „Ze moeten gewoon
weer in Haarlem beginnen en in
Noordwijk eindigen, net als
vroeger", luidt de stelling van
Nico. Hij zit aan het einde van
de bar, neemt een slok en zet
zijn glas om zijn woorden te on
dersteunen met een flinke klap
neer. „Noordwijk moet gewoon
wat centen uit zijn zak trekken.
Want het draait natuurlijk alleen
maar om geld."
Nico krijgt onmiddellijke bijval.
Van Peet, die zelf in de bollen
teelt zit. „Die wagens stonden
hier altijd drie dagen op de bou
levard. 's Avonds mooi verlicht,
echt een plaatje. Dat trok al die
Duitsers er naartoe. En het was
veel beter voor de horeca, als ze
hier 's avonds langskwamen in
plaats van 's morgens." Sofia:
„Nu komen de mensen hier
voornamelijk binnen om even te
plassen."
Of het oubollig is geworden?
M'och. Het corso heeft nog be
staansrecht genoeg, zeggen de
borrelaars. „Duitsers en Japan
ners, die komen toch wel kij
ken", zegt Peet. VW-directeur
Tjeerd Scheffer wil eigenlijk in
elk dorp een feestje, op de dag
dat het corso rijdt. Zodat er
voor- en nadat de stoet met
bloemenwagens langskomt, ook
nog wat te beleven is. 'Het mag
wel wat modemef vindt Schef
fer. „Onzin", zegtTeet. „Dat
hoeft helemaal niet. Waar komt
die Scheffer vandaan? Leiden?
Leienaars en luizen, zijn de pest
voor je huizen. Schrijf dat maar
op. Als ze het corso gewoon
weer de goede kant op laten rij
den, dan is het vanzelf weer een
feestje."
Het corso moet weer andersom.
Ze zijn het er allemaal over eens.
„De bollenstreek, zeg nou zelf,
da's toch niet Haarlem? De bol
lenstreek is Lisse! Hillegom! Sas-
sem! En Noordwijk ook", zegt
Peet. „En Noordwijkerhout",
voegt Nico toe. „En Voorhout",
zegt Gerrit, die even zijn kin van
de bar tilt.
Maar in elk geval niet Haarlem,
dat is duidelijk.
Anton Diedrich
van De Kim in Noordwijk, dat in oktober tegen de grond gaat. Foto: Wim Dijkman
tijdelijk naar Leeuwenhorst
ii
ordwijk/regio Herstelhotel
Kim in Noordwijk, waar pa-
K iten na een operatie kunnen
isterken, wordt anderhalf jaar
lergebracht in congrescen-
g, ni Leeuwenhorst in Noord-
r. ;erhout. In die periode wordt
huidige onderkomen aan de
a nbrandtweg totaal ver-
b uwd. De sloop van het uit
4 daterende pand begint in
Dber.
I vereniging Willen Is Kunnen
e K), waar De Kim onder valt,
naanvankelijk van plan om
lf Ens de bouw uit te wijken
H ir een ander hotel in Noord-
l Omdat geen geschikte lo-
e kon worden gevonden, is
n ozen voor Leeuwenhorst,
lar hebben we de ruimte die
nodig hebben. De afspraken
al gemaakt", aldus A. Bok-
directeur van De Kim en
ma loopt daarmee vooruit
de toestemming die de ge-
inte Noordwijk nog moet ge-
voor de nieuwbouw aan de
ibrandtweg. Zij gaat er ech-
vanuit dat het definitieve
werp dat deze week wordt
fcleverd, geen problemen zal
Everen. „We gaan de grond
die we hebben maximaal benut
ten, maar we blijven binnen de
rooilijnen."
Het nieuwe herstelhotel krijgt
een souterrain en vijf verdiepin
gen. De patiënten worden op
drie etages ondergebracht. Op
dit moment zijn er 24 kamers,
straks veertig. Elke kamer wordt
26 vierkante meter, tien vierkan
te meter meer dan nu. Op de
bovenste verdieping komen on
der meer een ruimte voor activi
teitenbegeleiding, een sauna,
een whirlpool en een dakterras.
„We liggen vlak bij zee. De men
sen krijgen een geweldig uit
zicht."
WIK heeft vorig jaar voor nieuw
bouw gekozen, omdat het be
staande gebouw verouderd en
verre van efficiënt is. Het hotel
voldoet niet meer aan de eisen
van deze tijd en is bijvoorbeeld
niet ingesteld op mensen met
een rolstoel. Enkele jaren gele
den is er een verdieping opge
zet, maar omdat de vloer niet
goed is, kan van deze extra
ruimte niet optimaal gebruik
worden gemaakt. Bokma: „Al
die problemen worden nu in
één klap opgelost, zodat we ge
zondheidszorg kunnen aanbie
den die mondige mensen wil
len. Wij gaan straks nog meer
dan nu uit van de wensen van
onze gasten. Nu blijven ze ge
middeld drie weken, de termijn
die wordt vergoed door de ziek
tekostenverzekeraars. Regelma
tig krijgen wij echter verzoeken
van mensen die langer willen
blijven, bijvoorbeeld omdat ze
zich thuis niet kunnen redden.
Nu hebben we niet voldoende
ruimte om aan die wensen te
voldoen. In de nieuwe situatie
wel. Dan gaat het om mensen
die, als ze geen vergoeding meer
krijgen, zelf voor de kosten op
draaien. Het begrip hotel gaat
een grotere rol spelen."
Met sloop en nieuwbouw zijn
vele miljoenen euro's gemoeid.
Wat het exacte bedrag is, wil
Bokma niet zeggen. „We zijn
nog in onderhandeling met aan
nemers, vandaar." Ook is nog
altijd niet bekend of de vereni
ging het hotel in eigen beheer
houdt, of het project uitbesteedt
aan een projectontwikkelaar of
een ziektekostenverzekeraar.
„We zijn nog in gesprek met
particulieren over koop en met
banken voor een lening. De keu
ze maken we binnenkort."
door Maijolein Hendriks
leiden - Soledad Valdivia Rivera
(18) kwam vijf jaar geleden van
Bolivia naar Nederland, omdat
haar moeder met een Nederlan
der trouwde. Nu zit ze in 5 vwo
van het Da Vinei College aan de
Kagerstraat in Leiden. Nadat ze
in een razend tempo Neder
lands leerde, heeft ze zich ook
de Duitse taal machtig gemaakt.
Haar talent bleef niet onopge
merkt. Ze is één van de twintig
leerlingen die op een studiereis
door Duitsland mogen. De reis
is een initiatief van het Europees
Platform in Den Haag, die tot
doel heeft om de internationale
uitwisseling tussen leerlingen te
bevorderen.
Naast haar moedertaal Spaans,
beheerst Soledad het Neder
lands, Engels, Frans en Duits.
Vooral aan die laatste taal heeft
ze haar hart verpand. Daarom
schreef ze een brief in het Duits
om zich te kwalificeren voor de
reis. De brief moest gaan over
haar beeld van Duitsland. „Ik
houd van klassieke muziek, lite
ratuur en filosofie. Veel Duitsers
blinken uit in deze vakgebieden.
Ik wil er proberen achter te ko
men hoe dat komt."
Ze werd uitgenodigd voor een
gesprek. „Mijn spreekvaardig
heid is slecht. Ik stotterde wat,
terwijl de anderen het wel heel
goed konden. Ik besloot te kij
ken hoever ik kon komen, want
ik had toch niets te verliezen."
Binnen een week kreeg ze be
richt dat ze mee mag. „Ik denk
dat mijn brief de doorslag heeft
gegeven. Schrijven is mijn sterke
kant."
Het precieze programma weet
ze nog niet. „Het wordt in elk
geval zwaar, want ik moest een
verklaring hebben van de huis
arts dat ik kerngezond ben." De
reis duurt van 26 juni tot 18 juli.
Ze zal in een gastgezin verblij
ven. Daama moet ze een opstel
schrijven over haar ervaringen
voor de ambassade in Den
Haag. Ook moet ze een brief aan
haar gastouders schrijven.
Op de vraag hoe ze in korte tijd
zoveel talen heeft kunnen leren,
antwoordt Soledad dat ze geen
tijd nam om te wennen. Ze ging
meteen naar school, een an
derstalige vestiging van het Da
Vinei College. „De meeste men
sen namen de tijd om te accli
matiseren. Ik niet." Een tape,
boek en plaatjes moesten haar
helpen de taal te leren. Het eer
ste woord dat ze leerde, weet ze
nog altijd: appel. Het was een
moeilijke tijd. „Ik had een Ma
rokkaans vriendinnetje, maar
we konden elkaar niet verstaan.
We wisten alleen dat we elkaar
aardig vonden." Ook had ze
moeite met de lessen. „Ik be
greep niets van wat de leraren
zeiden!" Het leren ging uitein
delijk vrij snel. „Ik was er de hele
dag mee bezig. Angst om fouten
te maken was er niet, omdat ie
dereen hetzelfde probleem
had."
De culturele verschillen vielen
haar toen nog niet op. „Ik zat
tussen allemaal buitenlanders."
Ze kwam naar Nederland rond
sinterklaas en kerst. „Een leuke
tijd. Ik kende dat feest niet. Ik
had nog nooit gehoord van
zwarte pieten. Op school leer
den we de liedjes." Met de fiets
naar school was ook een hele
ervaring voor haar. „De stop
lichten die ik tegenkwam, deden
me denken aan verhaaltjes." Op
haar school zaten veel moslims.
„Ik hoorde toen voor het eerst
van de ramadan. Ik bewonder
het dat ze hun wil meester zijn."
Soledad stapte over naar het Da
Vinei College aan de Ka
gerstraat. Ze zat in een brugklas
voor buitenlanders, waar ze ex
tra lessen in Nederlands kreeg.
Haar mentor gaf vwo-advies.
„Ze zag dat ik het aankon. Dat
was nieuw voor mij. In Bolivia
Soledad Valdivia Rivera (18) gekozen
door Europees Platform in Den Haag
Soledad Valdivia Rivera van het Da Vinci is één van de twintig leerlingen die op een studiereis door
Duitsland mogen. Foto: Hielco Kuipers
kijken leraren niet zo individu
eel." Het tweede jaar zat ze voor
het eerst tussen 'echte Neder
landers'. „Ze spraken zo snel en
accentloos natuurlijk." Ze werd
bang om voor te lezen. „Ik was
erg stil die eerste jaren. Nu kan
ik me beter uiten. Ik ben druk
ker geworden. Iemand zei laatst
tegen me dat hij pas een jaar het
gevoel heeft dat ik bij hem in de
Idas zit."
eerste keer kwam hij eigen
bij toeval in Kenya terecht,
ndarts Rob Snoep van de
isburgerweg liet zich ompra-
door een aantal leden van
Soroptimist Club Leiden,
internationale organisatie
vrouwen die opkomt voor
rechten van de mens en van
uwen en kinderen in het bij-
ider. In maart vorig jaar was
L i afvaardiging van die club
Leiden in Afrika voor de
van een school in het
i 'je Vanga waarvoor geld
i ingezameld. Snoep was
rbij aanwezig en kwam in
medisch kamp terecht waar
samen met z'n gelegen-
dsassistente Nel Peerdeman
ntaan zo'n 170 patiënten
andelde.
moet anders, efficiënter en
er, dacht Snoep. Bij terug-
tist in Nederland vatte hij sa-
met anderen het plan op
stichting op te richten die
ten doel stelt tandheelkun-
hulp te verlenen in Kenya,
stichting is nog in oprich-
maar de eerste tandartsen
na een jaar planning al uit-
onden naar het Afrikaanse
L „Vorige maand van 20 tot
net 31 maart. En het is de
oeling dat er voortaan eens
halfjaar een delegatie naar
ya gaat om hulp te verlenen
visselende plaatsen."
Snoep, zijn collega Donk uit
Den Haag en tandarts Leo Al-
brecht uit de Boerhaavelaan
kwamen, met twee assistentes
en een mondhygiëniste, dit keer
terecht op een school in de
buurt van de havenstad Mom
basa. „We hadden voor de
praktijkruimte een dak boven
ons hoofd, maar dat was dan
ook alles", aldus Snoep. „De
wind blies er doorheen en het
was er 39 graden met een voch
tigheidspercentage van 95. Dat
was dus zweten. We hebben er
vijf dagen gewerkt en een kleine
duizend mensen geholpen.
Schoolkinderen, hun ouders en
iedereen die maar in de buurt
was. Bij de kinderen hebben we
nog wel gaatjes gevuld met be
hulp van een accuboor maar bij
de ouderen was het vooral pijn
bestrijding. Trekken dus, want
ze lopen daar al jaren met pijn-
klachten."
Bij de Landmacht had Snoep
een tandartsstoel op de kop ge
tikt „Handig en mobiel. Die
stoel is verscheept naar Kenya
en wonder boven wonder was
die daar aangekomen. Vervol
gens is die stoel met geld losge
weekt van de autoriteiten. Zo
gaat dat in die landen." Naast
de legerstoel had Snoep ook
twee tot behandeltafel omge
bouwde terrasstoelen tot zijn
beschikking. „Zo hadden we ei-
De Blauwe Steen, die al 700 jaar in de
Breestraat ligt, is het symbolische
middelpunt van de stad.
Onder redactie van
Timoteus Waarsenburg en Eric-Jan
TELEFOON 0 71 - 53 56 424
Tandheelkundige hulp in Kenya vanuit Leiden en omgeving. Van links naar rechts: de voorzitter van de
stichting in oprichting voor hulp aan Kenya Koos van der Geest, tandarts Rob Snoep, Carla van Huffel
(assistente), tandarts Bas Donk, zijn vrouw Annelies Donk, Nel Peerdeman en zittend mondhygiëniste
Tineke Rozendal en tandarts Leo Albrecht. Particuliere foto
genlijk een klein veldhospitaal.
Het was een beetje zoals in de
tv-serie MASH, waar Ameri
kaanse legerdokters achter het
front in Korea werkten. Primi
tief ja, maar je bent met je vak
bezig, je helpt mensen en dat
geeft een enorme voldoening
aan het einde van een werk-
dag."
Naast het behandelen van men
sen wil de stichting in oprich
ting in Kenya ook aan opleiding
en preventie gaan doen. „Er is
in Kenya één tandarts op
500.000 inwoners en er komen
er slechts zo'n 20 per jaar bij.
De tandartsen die er bij komen
verdwijnen naar de grote ste
den en op het platteland is niks.
Een puur onontgonnen gebied
dus. Daar moet verandering in
komen door een betere sprei
ding en uitbreiding van de op
leidingscapaciteit en door loka
le opleidingen. Ik had in maart
extra trektangen meegenomen
om daar achter te laten, maar er
is niemand die er mee kan wer
ken. Die tangen heb ik dus
maar weer mee terug geno
men."
Snoep en zijn groep hadden
voor de preventie ook 600 tan
denborstels meegenomen.
„Maar dat doen we nooit meer.
Al snel bleek dat de mensen
daar hun tanden poetsen met
de tak van een boom die zij een
beetje uitkauwen. Zoals we dat
in Nederland met zoethout
doen, zeg maar. Dat poetsen
met die tak gaat over het alge
meen heel goed. Daarbuiten za
ten de tandenborstels ingepakt
en niemand wilde dat cadeautje
openmaken. Dat vonden ze
zonde. Tot slot willen we ook
aan preventie doen. Er wordt
daar namelijk veel op suikerriet
gekauwd met alle schadelijke
gevolgen van dien voor het ge
bit."
Het is de bedoeling dat er
voortaan twee keer per jaar een
delegatie uit de Leidse regio
naar Kenya vertrekt. „Maar we
zoeken nog wel sponsors", al
dus Snoep. „We mikken op bij
dragen van bijvoorbeeld clubs
als de Rotary of Lions." Dit keer
kreeg de stichting in oprichting
al wel aardige bijdragen van de
Lions uit Leiderdorp en van een
jubilerende apotheker, „maar
veel ging nog voor eigen reke
ning", aldus Snoep. „We zou
den graag zien dat bijvoorbeeld
het materiaal, zoals naalden,
verdoving en handschoenen,
wordt gesponsord. We werken
in Kenya met dubbele hand
schoenen om besmetting met
het hiv-virus tegen te gaan. Veel
materiaal betekent weer extra
gewicht in het vliegtuig dus ex
tra kosten. Met een beetje
sponsoring zijn wij en de men
sen daar al flink geholpen."
Eric-Jan Berendsen
