Allard Schroder opnieuw in de race
1
KUNST 8f CULTUUR
Digitale klokjes die de tijd tarten
We zijn nu weer supergemotiveerd'
Kittige knorretje
in geinige musia
m
iiet'*
Cappella pro Cantibu
zet lijdenstijd mooi ii
Nominaties Libris-prijs: zoeken zonder zaklantaarntje
Pleidooi in Voorschoten voi
een nieuw Cultureel Centra
Hoogleraar
Kunsten
leiden - Frans de Ruiter heeft
vandaag in het Leidse Acade
miegebouw zijn inaugurele re
de uitgesproken. De Ruiter is
daarmee de eerste Leidse hoog
leraar van de nieuwe Faculteit
der Kunsten. Deze faculteit is
ontstaan uit een intensieve sa
menwerking tussen de Univer
siteit Leiden en de Hogeschool
van Beeldende Kunsten, Mu
ziek en Dans in Den Haag.
Praktisch kunstonderwijs en
wetenschappelijk onderzoek
moeten in deze nieuwe instel
ling hand in hand gaan. De Rui
ter is naast hoogleraar, ook di
recteur van het Koninklijk Con
servatorium te Den Haag.
Filosofen bij
Kooyker
leiden - In het kader van de
'maand van de filosofie' organi
seert Boekhandel Kooyker
(Breestraat 93 in Leiden) een
tweetal activiteiten. Morgen
avond om 20.00 uur, spreekt
Michiel Leezenberg over islami
tische filosofie, waarbij hij zo
wel klassieke als moderne den
kers behandelt. Over twee we
ken, op 23 april, voert Joep
Dohmen het woord over de
grote filosofen en het goede le
ven. Aansluitend licht Jos Del-
noij de toekomstplannen van
het Filosofisch Café Leiden toe.
DJ Montana zegt
tournee af
breda - DJ Montana heeft zijn
tournee door Azië afgezegd. De
Bredase dj vindt het risico om
de ziekte Sars op te lopen te
groot. Montana zou vanaf 30
april op tournee gaan langs de
Gatecrasher-clubs in Maleisië,
India, Singapore en Thailand.
De dj zegt dat hij geen zin heeft
'om Russische roulette met zijn
gezondheid te spelen'.
Meat Loaf
naar Amsterdam
Amsterdam - Meat Loaf geeft
op 23 april een concert in de
Heineken Music Hall in Am
sterdam. De Amerikaanse zan
ger is vooral bekend van zijn hit
'Paradise by the dashboard
light', maar kwam onlangs met
een nieuw album: 'Couldn't ha
ve said it better'. Dat is ook de
naam van zijn huidige wereld
tournee en de titel van zijn
nieuwe single. Die komt vlak
voor het concert in Amsterdam
uit. De voorverkoop voor het
optreden is vandaag begonnen.
Holland Art Fair
met 8o galeries
den haag - Tachtig galeries uit
binnen- en buitenland presen
teren zich op de Holland Art
Fair, de kunstbeurs die van
donderdag 17 tot en met maan
dag 21 april in het Nederlands
Congres Centrum in Den Haag
wordt gehouden. Ook Galerie
De Greef Greef en Galerie
Henk J. Pruijsen, beiden afkom
stig uit Wassenaar, zijn op de
beurs aanwezig. Voor meer in
formatie, zie: www.hollandart-
fair.nl.
dinsdag 8 APRIL 2003
vervolg van voorpagina
den haag/gpd - Abdelkader Benali, Ma-
rek van der Jagt, Oek de Jong, Rob van
der Linden, Doeschka Meijsing en Ailard
Schroder zijn de zes kanshebbers op de
Libris Literatuur Prijs van dit jaar. De
winnaar wordt 7 mei bekend en ont
vangt dan een bedrag van 50.000 euro.
Leidenaar Benali dingt mee met 'De
langverwachte', Van der Jagt met
'Gstaad 95-98', De Jong met 'Hokwer-
da's kind'. Van der Linden maakt kans
met 'De hand, de kaars de mot',
Meijsing met '100 chemie' en Schroder
met 'De hydrograaf. Allard Schroder
won vorig jaar al de AKO-Literatuur-
prijs met 'De hydrograaf. Zijn boek
wordt door de Libris-jury, onder voor
zitterschap van Tweede Kamerlid Jeltje
van Nieuwenhoven, aangeprezen als
één van de zes boeken van het jaar
2002 die 'het hart raken en het hoofd
doen duizelen'. De jury noemt 2002
een 'rijk jaar'. In de stapel van 154 inge
zonden romans en verhalenbundels
'hoefde niet met een zaklantaarntje te
worden gezocht naar prijzenswaardig
proza'.
Alle zes genomineerde romans brengen
volgens de vijfkoppige jury een zinnen
prikkelend effect teweeg. Schroder
wordt geprezen om zijn heldere en
evocatieve stijl waardoor in 'De hydro
graaf 'het onbeduidende betekenis
krijgt'. 'De langverwachte' van Benali is
een 'gedurfde roman' die aanstekelijk
en tegendraads over het botsen van
twee culturen gaat. Van der Jagt zoekt
het volgens de jury in kaalslag, direct
heid en grote precisie.
Oek de Jong liet zeventien jaar op zich
wachten met zijn roman 'Hokwerda's
kind', maar geeft daarin blijk van 'vak
manschap, literaire bevlogenheid en
virtuositeit'. En 'tintelend' is het jury
woord voor de familiekroniek met
dwarse toon van Doeschka Meijsing.
Debutant onder de genomineerden is
communicatie-adviseur en slagwerker
Rob van der Linden voor 'De hand, de
kaars en de mot', met een 'glasheldere,
puntige en zwierige stijl waar het ver-
tellersplezier van afspat'. De winnaar
wordt op 7 mei live bekend gemaakt tij
dens het avondvullende NPS-program-
ma 'De avond van het boek'.
Abdelkader Benali: 'Cedurfi
to: GPD/Sieko Kloosterhuis
Resi van der Ploeg borduurt met bejaarde bewoners Rijn en Vliet
door Theo de With
leiden - In de centrale hal van
het Leidse verzorgingshuis Rijn
en Vliet hangen sinds kort zeven
digitale klokjes. Ze zorgen nogal
eens voor verwarring onder de
bejaarde bewoners. Elke klok
geeft namelijk een andere tijd
aan en bovendien laat één dis
play het tijdstip van 29.00 uur
zien. Aanstichter van deze ver
warring is de Leidse kunstenares
Resi van der Ploeg, die ter gele
genheid van de verbouwing van
het verzorgingshuis een 'sociaal
sculptuur" tot stand heeft ge
bracht
„Kunstenaars worden steeds va
ker ingezet als smeermiddel van
de samenleving", vat Van der
Ploeg het begrip 'sociaal sculp
tuur' samen. „Ze gaan bijvoor
beeld met hangjongeren of be
woners van een probleemflat
aan de slag. Blijkbaar is daar be
hoefte aan. Ik merk dat ik als
beeldend kunstenaar steeds
minder in mijn atelier zit en
meer onder de mensen ben.
Tóen ik de opdracht voor een
kunstwerk in Rijn en Vliet kreeg,
wilde ik dat niet alleen doen,
maar samen met de bewoners.
Ik heb veel respect voor de
mensen in dit huis. Er lopen
hier vrouwen rond die acht kin
deren hebben gebaard, jam
kunnen maken, weten wat te
doen als de stroom uitvalt. Nou,
ik kan het niet. En ze zijn er niet
eens trots op."
Bij haar eerste kennismaking
met het verzorgingshuis viel het
de kunstenares op dat het bruist
van de activiteiten en dat de
meeste bewoners erg actief zijn.
„De directeur zei ook tegen me:
het moet hier ruiken naar het le
ven en niet naar de dood. Dat
vond ik een mooi uitgangspunt.
De bewoners hebben een ander
besef van tijd dan jij en ik, maar
het is niet zo dat iedereen zit te
wachten op de dood. Met het
Resi van der Ploeg: „De bewoners
Foto: Mark Lamers
kunstwerk wilde ik daarom
graag voortborduren op het the
ma tijd."
Resi van der Ploeg ondervroeg
diverse bewoners over hun
tijdsbesteding en of ze vaste ri
tuelen op vaste tijdstippen heb
ben. „Ze ontbijten bijvoorbeeld
om negen uur, nemen hun me
dicijnen in om half elf en drin
ken een kopje thee met hun
kleindochter om kwart voor
drie. Ik was soms verrast over
wat ik te horen kreeg. Sommige
bewoners lezen bijvoorbeeld el
ke nacht tot half cirie. Er ont
staat een nieuwe generatie ou
deren. Dat beeld van bloeme
tjesjurken en volksmuziek klopt
niet meer. Er zijn ook ouderen
die van U2 houden."
Alle tijdgebonden rituelen wil ze
verwerken in drie lichtkranten
hebben een ander besef van tijd dan jij en ik, maar het is niet zo dat iedereen zit te wachten op de dood."
op de buitengevel van Rijn en
Vliet, zodat het langsrazende
verkeer op de Churchllllaan als
het ware een inkijkje in het huis
wordt gegund. 14.45 uur, ik
drink thee met mijn kleindoch
ter, vrouw, 86. „Zoiets moet het
worden, zonder namen, maar
wel met leeftijd en geslacht. Om
duidelijk te maken dat het ste
reotiepe beeld van bewoners
van een verzorgingshuis niet
meer klopt." Voor dit gedeelte
van haar kunstproject is een be
drag van 20.000 euro nodig. Mo
menteel worden fondsen en
sponsors benaderd om het geld
bij elkaar te sprokkelen.
Het eerste deel van het kunst
project heeft Resi van der Ploeg
inmiddels wél gerealiseerd. Sa
men met de bewoners heeft ze
zeven digitale klokjes gebor
duurd. „Er is hier in huis een
handwerkclub. Ze maken de
mooiste dingen, maar vaak wil
niemand het hebben. Ik sprak
een vrouw van 98 die een sprei
aan het maken was. 'De kinde
ren gooien hem straks weg', zei
ze. Het interesseerde haar niet.
Het handwerken is een vorm
van vrijetijdsbesteding die in te
genstelling tot vroeger niet meer
zinvol hoeft te zijn."
„Ze waren heel enthousiast dat
iemand ze nu juist vroeg om te
handwerken. En het leuke is dat
ik op alle klokjes de tijd heb la
ten borduren die nodig was om
het te maken. Vandaar dat één
klokje 29.00 uur vermeldt. Dat
overschrijdt dus de normale
tijdsgrens. Ik vind het wel iets
moois hebben om juist in een
bejaardenhuis de grens tussen
Caesar met nieuwe plaat zaterdag in LVC
door Peter Borgers
leiden - Caesar mag zich sinds
jaar en dag tot de betere Neder
landse bands rekenen. De fut leek
er even uit nadat het drietal in
Amerika een album opnam met
topproducer Steve Albini - een al
bum dat achteraf gezien niet he
lemaal bracht wat ervan ver
wacht werd. Maar Roald Von,
Claire Obscure en Semmi Auto
matic tonen veerkracht en slaan
terug met een titelloos album dat
Caesar in één klap terug aan de
vaderlandse top brengt. Komen
de zaterdag staat de band in het
LVC in Leiden.
Dat het nieuwe album 'Caesar'
beter wordt gevonden dan voor
loper 'Leaving Sparks' be
vreemdt Roald Von (geboren
Roald van Oosten) een beetje.
„Destijds waren de kritieken
toch heel positief. En de plaat
heeft ook goed verkocht. Pas nu
'Caesar' er is, hoor ik dat de vo
rige toch wat minder gevonden
werd."
Boos is de voorman er niet om:
„Ik vind het opmerkelijk dat
mensen deze plaat afeetten te
gen de vorige. 'Leaving Sparks'
voldeed minder aan het ver
wachtingspatroon, zou ik zeg
gen. Deze plaat is blijkbaar meer
wat men toen al hoopte te ho
ren. Dus zijn we via een omweg
terecht gekomen waar we zijn
moeten. 'Leaving Sparks' was
volgens velen wat moeilijker,
ontoegankelijker. Deze plaat is
juist weer helemaal fris, als een
nieuw debuut of zo."
Ook het opnameproces ver
schilde nogal. In plaats van een
korte studioperiode met een be
roemde producer werd ditmaal
een eigenzinniger aanpak verko
zen. „Voor dit album hebben we
ruim twee jaar nummers verza
meld, gepolijst en afgewerkt",
aldus Von. „Daarnaast hebben
we andere vormen en arrange
menten uitgeprobeerd. Het is
een afgewogen geheel gewor
den, dat is een groot verschil."
De band eindigde met zoveel
materiaal, dat zelfs geschrapt
moest worden, zegt de zanger.
„Ik denk dat we zo een even
wichtiger album hebben kun
nen maken. Want 'Sparks'
kwam na een ongelooflijk druk
ke tijd, we waren helemaal op.
Daarna hebben we dan ook een
rustpauze ingelast, is iedereen
wat anders gaan doen. Een ver
standige beslissing."
„Het is makkelijk om weg te zin
ken in een soort eigen reaüteitje.
Dan wordt muziek maken een
soort houvast, in plaats van een
avontuur. Voor ons was het
goed om aan de rem te trekken,
misschien net iets te laat, zelfs.
Het is moeilijk om datgene los
te laten waar je al die tijd met
overgave aan hebt gewerkt. Dit
was immers wat we altijd wil
den, toch? Het kost je grote
moeite om daar eens gewoon
rustig over na te denken en je te
realiseren dat de rek er uit is dat
je even moet opladen. Vroeger
of later loopt iedereen daar te
genaan."
„Maar we wisten vooraf wel dat
we niet uit elkaar moesten gaan.
Dat zou zonde zijn geweest.
Caesar moest blijven. Wij met
z'n drietjes moeten gewoon sa
men muziek maken. We zijn
een geweldige eenheid, vullen
elkaar aan en zijn goed op el
kaar ingespeeld. We hebben in
ons bestaan nooit wisselingen
gehad."
Des te groter de blijheid dat nu
weer gewoon kan worden inge
haakt, zegt Von. „Dat voelt als
een ongelooflijke overwinning.
We zijn een totaal andere groep
geworden, op een of andere ma
voorschoten - Een podium ge
schikt voor honderd muzikan
ten, een zaal die minstens vier
honderd toeschouwers kan her
bergen, een grand café, een ex
positieruimte, een bioscoop, oe
fenruimtes en driehonderd gra
tis parkeerplekken. Dat zijn nog
maar enkele van de punten
waaraan een nieuw cultureel
centrum in Voorschoten volgens
het Cultuur Platform Voorscho
ten moet voldoen.
Gisteravond overhandigde de
lobbygroep, waarbij twintig
plaatselijke verenigingen zijn
aangesloten, haar visie aan cul
tuurwethouder W. Carabain.
Met de nadruk op 'visie', want
de eerstkomende jaren is zo'n
nieuw cultureel centrum
nog een fata morgana. A
ding om toch vast te lucl
sen, is de 'gemeentelijke
tuur visie' waaraan Voorsc
momenteel werkt. In die
worden richtlijnen opg
waarlangs het dorp en d
meenschap zich de komen
jaar moeten ontwikkelen.
En daarin mag een cul
centrum niet ontbreken,
drukte Rob Hendriks, vooi
van het platform gisteravo
het Ambachts- en Baljuv
Zo'n nieuw cultureel centr
des te noodzakelijker, omd
huidige culturele centru
lang niet meer voldoet en
vatie geen haalbare kaart is
tijdelijkheid en eeuwigheid te
tarten."
De kunstenares heeft niet alleen
de bewoners van Rijn en Vliet
laten borduren. Ook leerlingen
van de naastgelegen Telders-
school hebben zich met de klas
sieke kruissteek beziggehouden.
„Ze maken gebruik van de grote
zaal van Rijn en Vliet voor onder
meer hun toneelrepetities en
dus zijn ze ook onderdeel van
deze gemeenschap. Er was
slechts één kind dat al kon bor
duren: een Marokkaans jonge
tje. Tot verbazing van' zijn klas
genoten ging hij als een speer."
Terwijl de kinderen en de be
jaarden borduurden, praatte Re-
si van der Ploeg met hen over
hun tijdsbesteding. „Ik heb hier
tachtig uur doorgebracht. Tel de
tijden van alle klokjes maar op."
theater recensie
Astrid Klein Beekman
Voorstelling: 'De 3 biggetjes'. Gezien:
4/4, Koninigin Elisabethzaal, Antwerpen
(première). Nog te zien aldaar t/m 11/5
mei; 17/5 t/m 1/6, Grenslandhallen,
Hasselt
Een gefrustreerde wolf en een
sexy Dolly Parton-achtig var
ken. Dat is alles dat is overge
bleven van het oorspronkelijke
verhaal van de 3 biggetjes. Als
sprookje ook niet echt musical
materiaal: het huisje van stro en
de villa van hout blaast de wolf
zo omver, maar de bakstenen
woning van de derde big zou
nog een orkaan doorstaan.
De breinen achter het Belgische
Studio 100 kozen toch voor dit
verhaal. Ze besloten een musi
cal te maken dat begint waar
het sprookje eindigt. Heel slim
^want zo heb je een bekende ti
tel als lokkertje, maar kun je
toch helemaal je eigen verhaal
bedenken.
Naar Nederland komt de musi
cal niet. Studio 100 zegt voor
ons land andere plannen te
hebben, maar doet daar nog
erg geheimzinnig over. Wie
toch het verhaal van de nazaten
van wolf Baltimoor (Dirk Lavry-
sen) en Ganda (Daisy Thys) de
derde big - inmiddels getrans
formeerd tot een volwassen
zeug - wil zien, moet over de
grens. Dat er veel Hollanders in
de zaal zitten heeft vast te ma
ken met de allergrootst!
bliekstrekker van de show:
vooral bij kleuters - supeq
laire meidengroepje K3.
Kristel en Kathleen zijl
schattige biggendochters.
moor heeft drie zonen:
(Dimitri Verhoeven), Will]
Schepens) en Wuppert I
Thyssen) respectievelijk
slimme, snelle en de stomi
Ooit was Baltimoor een
boze wolf. Maar van dat i
is niet veel meer over. De
re dieren in het bos lacher
uit omdat het hem nooit p
is de biggen te vangen
stuurt zijn zonen op de
biggen af om alsnog het j
te Waren. Zo komen ze te
in Herberg de 3 Biggen, wa
dieren uit het bos vrolijk
kastanjebiertje drinken.
Kostuums en het decor va
3 Biggetjes zijn zoals we ir
dels vain Stucüo 100 gewen
oogverblindend. Een e|
draaiplateau brengt de he
of de woonkamer van de
lie wolf in beeld. De muzie
Johan Vanden Eede gaat v
dan alleen zoetsappige K3
jes. Vader wolf leeft zich 1
ruige bluesnummers en d(
ge wolven brengen blue
pop. De varkens zingen c
try.
Het swingt lekker en zii
goed uit. Geinig, maar b
dat niveau komt de mi
niet uit. De 3 biggetjes wi
de niet zo woeste wolven
kittige knorretjes zo om
krulstaart en dat komt niel
als een verrassing.
nier. We zijn nu weer superge
motiveerd; het voelt weer als
een groot avontuur. Als je dat
gevoel weer hebt, weet je dat je
verstandig gehandeld hebt. Ik
kan me niet herinneren wan
neer ik voor het laatst zo stond
te springen om weer op tournee
te gaan als nu."
Caesar mag zich verheugen in
een herkenbare sound, zowel op
de plaat als op de planken. Die
eigen muzikale identiteit is niet
iets dat zich laat ontwerpen of
vanzelf aan komt waaien. Of uit
laat leggen, al doet de zanger-gi
tarist een poging: „Die herken
baarheid is iets waar ik blij mee
ben, we zijn geen groep die
klinkt als...- en vul daar maar
iets in. Mensen hebben de gek
ste associaties met ons groeps
geluid. Soms hoor ik dat het op
Muse lijkt, al kan ik me daar
nauwelijks iets bij voorstellen. Ik
ben zelf meer Amerikaans qua
smaak, hoewel ook Engelse din
gen me echt wel wat doen. Maar
al die. invloeden gooi je op een
hoop en dan moet er iets uit
ontstaan."
„Sommige mensen zijn daar erg
goed in het naspelen van din
gen, maar worden nooit meer
dan een slap aftreksel van hun
voorbeelden. Wij zijn daar rond
uit slecht in, dus dan krijg je
vanzelf iets eigens. Zoek liever
vanuit jezelf naar jouw stem,
jouw geluid. Ken je beperkin
gen, en werk vanuit die grenzen.
Ik denk dat wij heel goed zijn in
het benutten van onze beper
kingen. Misschien is dat ons ge
luid, dat we heel veel doen met
dat beetje dat we kunnen."
Caesar: 12 april in het LVC,
Leiden.
muziek recensie
Lidy van der Spek
Concert: Mozarts Requiem door Cappella
pro Cantibus o.l.v. Dick Duijst, m.m.v.
Lisette Emmink, sopraan, Mieke van
Laren, alt, Hans Latour, tenor, Bas
Kuijlenburg, bas en een
begeleidingsensemble. Gehoord: 6/4,
Willibrordkerk, Oegstgeest.
Cappella pro Cantibus heeft
zich dit jaar gericht op een Re
quiem. Een dodenmis is in de
lijdenstijd tot de verbeelding
sprekend, zeker als het gaat om
het schitterende Requiem van
Mozart. Voorafgaand aan deze
mis wordt de 'Vesperae solen-
nelles de Confessore' gezongen,
eveneens door Mozart getoon
zet. Het ad-hoc samengestelde
orkest speelt op kopieën van
barok instrumenten met darm
snaren. Dat betekent vaker
stemmen, en bijstemmen.
Het orkest laat direct horen hoe
zij van plan zijn Mozart te laten
klinken: met een fiere, alerte
klank van pittige violen en grote
strijkers, heldere blazers en
'maatgevende' pauken. Opval
lend vlot en feestelijk zingt het
koor. Puntig, gearticuleerd zin
gen lukt helaas niet altijd; dat
heeft zeker te maken met de
akoestiek die complexe passa
ges bewolkt doet overkomen.
Maar de tendens is open én
lichtvoetig musiceren
fraaie dynamische momen
In de overbekende 117de p
'Laudate Dominum' exce
de sopraan Lisette Emi
Haar uitspraak, de tijd d
neemt, haar overgave aa
inhoud van de tekst, spi
boekdelen, overtuigen voi
volle honderd procent.
In het Requiem na de pai
het koor nog zelfverzek
geworden, durft inzetten p
tig neer te zetten. Het begii
het Offertorium is daar
mooi voorbeeld van. Orke
koor vallen als één ster
haarzuiver met een verras
gezamenlijk coloriet. De
strijkers dansen lichtv
door de melodie heen. Het
zingt transparant en hoo
met een beeldende dynai
Ook het 'Rex tremendae 1
statis' getuigt van directe
trokkenheid en eensge!
opvatting van koor en orke
Van de vier solisten is naa
stralende sopraanstem
Lisette Emmink, de bas ee
tegere en overtuigende 1
steen zowel in kwartettei
solistisch. Met een totaal
spannen onderkaak blijft
Kuijlenburgs stem tot in
laagste register zuiver en v
van toon. De lijdenstijd i
muzikaal/ liturgisch gebie
drukwekkend mooi inj
door Capella pro Cantibus.
