Oorlog kruipt steden binnen
OORLOG IN IRAK
1
De Republikeinse Garde bestaat niet meer
Boycotten van Franse producten blijkt zo makkelijk nog niet
W&4
Amerikanen krijgen
de smaak te pakken
Moskou: Amerikanen
beschoten ons konvooi
Achttien Koerden door
'friendly fire' gedood
-daille Saddam
Jr 'martelaren'
- De twee vrouwen die
rdag met een zelfmoord-
gg drie Amerikaanse mili-
doodden, hebben van
n Hussein postuum twee
nderscheidingen gekre-
e twee 'gelukkigen' krij-
n de Iaakse leider de me-
- an de 'Moeder van alle
gen' en de medaille van
idine. Hun families krij-
ler zo'n 20.000 euro, zo
de Iraakse tv. Donder-
md stopte de auto waar-
rouwen reden bij een
caanse controlepost in
brdwesten van Irak. Ver-
s ontplofte er een bom.
*pgers pakken
tonald's aan
a-b el roet - Duizenden
esiërs hebben gisteren bij
lialen van McDonald's
onstreerd tegen de oor-
h rak. De betogers riepen
een boycot van de Ame-
lr se fastfoodketen en wes-
iroducten in het alge-
i „De winst wordt besteed
ui gels", riep een van de de-
ranten. In een vestiging
I1] cDonald's in Beiroet ont-
zaterdag een kleine bom.
s ?nsen liepen lichte ver-
ja ngen op. De politie ont-
I later dat er op de parkeer-
een auto met 55 kilo ex-
ren stond. Als gevolg van
kige ontstekers was de
>m niet afgegaan,
ik
|r oningen voor
e geallieerden'
- Het Iraakse regime
jeloningen uitgeloofd
p, trijders die geallieerde
en doden of hun materi-
nietigen. Dat zeggen Brit-
tieren in het zuiden van
p leidt een meereizende
1 jgever van The Daily Mir-
Baath-partij van Sad-
lussein heeft 4.200 euro
rjj Dor een gedode geallieer-
laat, 42.000 euro voor
U ergehaalde helikopter en
r (4.000 euro voor een
ihaalde straaljager. De of-
n zeggen zich te baseren
verhalen van diverse
n' e krijgsgevangenen.
ten vinden in
oude lijken
;r R - Britse militairen heb-
A11 het zuiden van Irak circa
h< sten gevonden met daarin
ffelijke overschotten, ver-
elijk militairen die zijn ge-
eld tijdens de oorlog tus-
ik en Iran in de jaren '80.
ten waren opgeslagen in
ur tkhuis bij Zubayr. Ze be
st gelabelde plastic zakken
n ïenselijke resten. Het pak-
o ras al geruime tijd veria-
s'n 85 procent van de lij-
ex1 Iraaks, de rest is Iraans.
P eeft het Rode Kruis ge-
13 1 te helpen de Iraanse li-
n 3 en terug te brengen.
inlkse ballingen
Jj hten in oorlog
to ington - Iraakse ballingen
Uk ;n per vliegtuig naar Zuid-
etransporteerd om er de
;erde troepen te vervoe-
2 ij zullen de kern vormen
f et nieuwe leger van het
zei de Amerikaanse
vervangend stafchef Pace
en. Tot nu toe zijn er zo'n
nderd ballingen naar het
n van Irak gevlogen. Vol-
het Pentagon zal dat aan-
lopen tot zo'n duizend.
vertelde dat het ging om
i se burgers die willen
en voor een vrij Irak'.
iel voor hoge
ikse generaal'
en - De Britse regering
een van Iraaks hoogste of-
en amnestie en asiel aan-
den in ruil voor informatie
het regime van Saddam
ein. Dat heeft de Britse
'The Times vandaag ge-
op basis van anonieme
ia lire bronnen. Een Britse
ief ionaris noemde de krijgs-
igen gemaakte generaal
(je gouden vangst'. De afvalli-
!nc 5 hoogste Iraakse officier
t zuiden van het land,
■g i er voordat hij wilde pra-
1p aan dat Britse troepen
u zijn gezin zouden redden,
ich schuilhield in Basra.
it vermisten
9Jken overleden
ik; iington - Acht Amerikaan-
Je ilitairen die tegelijk met de
kijlugs bevrijde soldaat Jessica
h werden vermist, zijn
eden. Dat heeft het Ameri-
se ministerie van defensie
dag verklaard. De acht zijn
od tijdens gevechten, toen
.v >23 maart in de buurt van
lid-Iraakse stad Nasiriya
erkeerde afslag namen en
n hinderlaag liepen. Ame-
nse militairen vonden de
men op 2 april tijdens de
Q rijdingsactie van Lynch. Zij
b| nmiddels in de Verenigde
07 n geïdentificeerd. Forensi-
experts onderzoeken nog
negende lichaam.
maandag 7 APRIL 2003
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - Het lijkt zo gemakkelijk:
een boycot van Franse producten en
bedrijven vanwege Irak. Je weigert het
likje Poupon mosterd, ontzegt Franse
bedrijven overheidscontracten en ver
andert French fries' in 'freedom fries'.
Maar Congresleden en consumenten
zijn er de afgelopen weken achterge
komen dat namen bedriegen, en me
de-Amerikanen het slachtoffer wor
den van hun ijver alles wat Frans is te
mijden.
Neem nou het voorbeeld van Sodexho
Ine, dat een contract ter waarde van
881 miljoen dollar heeft om de Ameri
kaanse mariniers te voeden. Ja, Sodex
ho is een in Parijs gevestigde cateraar.
Maar de betreffende dochter verschaft
100.000 mensen in de VS werk, en be
schouwt zichzelf als een Amerikaans
bedrijf. Onthutst namen ze op het
hoofdkantoor in Virginia kennis van
een verzoek van de Republikein Jack
Kingston om het contract te verbre
ken. Of meneer Kingston wel wist dat
4000 gezinnen in zijn thuisstaat Geor
gia hun brood verdienen bij Sodexho?
Wie op de internetpagina 'notofrance-
.com' te rade gaat, treft een enorme
lijst met te boycotten producten aan,
van Bic pennen tot de 'Poohjoe', een
automerk dat je in de VS overigens
zelden ziet. Sommige bedrijven liggen
helemaal niet voor de hand, want wel
ke Amerikaan denkt er nu aan dat de
films vein Universal uiteindelijk geld in
het laatje van het Franse Vivendi
brengen? Of dat een nachtje in de Red
Roof Inn onvaderlandslievend zou
kunnen zijn omdat het behoort tot de
Accor hotelgroep?
Franse wijn en kaas zijn nog wel een
voudig te identificeren. Maar afgaan
op de naam kan consumenten bij hun
strafexpeditie op het verkeerde been
zetten. Poupon mag erg Frans klinken,
het mosterdmerk is van het Ameri
kaanse Kraft Foods. En de yoghurtjes
van Yoplait worden ook gewoon door
een bedrijf in de VS gemaakt.
Volgens de Wall Street Journal hebben
bedrijven nog niet echt iets gemerkt
van de luidruchtige protesten, maar ze
maken zich wel zorgen. Dat is trou
wens geen eenrichtingsverkeer, Ame
rikaanse bedrijven zijn ook bang voor
overzeese anti-sentimenten. Hun
dochters in Europa brengen 333 mil
jard dollar per jaar binnen. Andersom
is dat 301 miljard. Volgens een studie
bieden Franse firma's 649.000 Ameri
kanen werk, waarmee ze de op twee
na grootste buitenlandse werkgever in
de VS zijn.
In deze wereld van multinationals
leidt een boycot al snel tot schade aan
de eigen nering. Bedrijven zoals
Sodexho hebben gemerkt dat die
boodschap het beste werkt. Senatoren
in South Carolina waren niet erg en
thousiast over een boycotvoorstel van
hun collega's, toen ze beseften dat
veel van hun inwoners afhankelijk zijn
van de Michelin-fabrieken in die staat.
Ook steun voor aanpakken Iran of Syrië
los angeles/anp - De beelden
van oprukkende Amerikanen
geven de Amerikanen volgens
een recente peiling het idee dat
de militairen nog veel meer
kunnen uitrichten in het Mid
den-Oosten. Een zaterdag gepu
bliceerde opiniepeiling van The
Los Angeles Times geeft aan dat
een overweldigende meerder
heid de oorlog inmiddels steunt,
en dat een aanzienlijk deel
denkt oorlogen tegen Iran en
Syrië ook te zullen steunen.
Circa driekwart van de onder
vraagden steunt de oorlog tegen
Irak. Tachtig procent stelt de
aanvallen ook goed te keuren als
er helemaal geen massavernieti
gingswapens worden aangetrof
fen. Bush' politiek tegen Irak
wordt nu ook door Amerikaans
'links' gesteund, ofwel door zo'n
70 procent van de progressieve
liberalen en leden van de De
mocratische oppositie.
Voor 52 procent van de onder
vraagden spelen Amerikaanse
verliezen aan het front geen be
langrijke rol. Zij blijven achter
de oorlog staan, ook al vallen er
Een inwoner van Basra rent de Britse 'Desert Rats' tegemoet. Die trokken de stad gisteren na een beleg van twee weken binnen. Foto: AFP/Cristophe Simon
bagdad-basra/afp-dpa-anp-ap -
De stadsoorlog woedt niet alleen
in Bagdad, maar ook in Karbala
en Basra. De Britten zijn die laat
ste stad na ruim twee weken van
beleg gisteren eindelijk binnen
getrokken. Bij de gevechten in de
stad zijn volgens Defensie in Lon
den drie Britse militairen gedood.
De Iraakse bevolkingscentra
werden tot nog toe vanuit de
lucht getroffen, maar nu drin
gen soldaten met tanks de stra
ten binnen en dondert de 'ou
derwetse' artillerie. De zieken
huizen in- het grotendeels zon
der stroom zittende Bagdad
kunnen het niet meer aan, vol
gens het Rode Kruis. Hulporga
nisaties spreken over een huma
nitaire ramp. Tot nog toe wer
den voornamelijk burgers het
slachtoffer, maar nu worden de
ziekenhuizen in Bagdad ook
overspoeld met gewonde mili
tairen.
Inmiddels kunnen minstens an
derhalf miljoen Irakezen niet
meer aan schoon water komen.
Al voor de oorlog waren er meer
dan vijftien miljoen mensen in
Irak aangewezen op voedsel
hulp uit het buitenland, die niet
meer komt. Volgens sommige
waarnemers hebben de meldin
gen van hulporganisaties over
onder meer de ellende in Basra
bijgedragen aan het Britse be
sluit de stad in te gaan. Zaterdag
deden de Amerikanen dat vech
tend in Karbala, 80 kilometer
onder Bagdad. Gisteren is de
stad volgens hen ingenomen.
De bevolking wacht voorname
lijk in angst af. Er zijn weinig
aanwijzingen dat Irakezen de
wapens opnemen tegen de aan
vallers. Dat ondanks herhaalde
lijk aandringen van het regime,
dat met behulp van voorgelezen
verklaringen van president Sad
dam Hussein of beelden van de
opgewekte leiders het verzet wil
len aanwakkeren. „We slaan
hun verrotte hoofden van hun
rompen", zo, merkte informatie
minister al-Sahhaf ,dit weekein
de fijntjes op.
De Britten bij Basra waren er
van overtuigd dat de Iraakse
verdediging voldoende verzwakt
was, zei woordvoerder Lock-
wood. De Britten zijn nog niet in
het centrum, maar wel 'verder
de stad in dan we tot nu toe zijn
geweest'. De Britse 'Desert Rats'
willen afrekenen met de overge
bleven Iraakse strijders in Basra.
Eerder beperkten zij zich tot
kortstondige operaties in de
stad.
Volgens Lockwood was de be
slissing de stad binnen te trek
ken deels gebaseerd op Arabi
sche nieuwsberichten, waarin
werd gemeld dat de top van
Saddams Baath-partij in Basra
bereid was zich over te geven,
en deels op berichten over plun
deringen in de stad, die duidden
op de afwezigheid van gezag.
Het ziet er vooralsnog naar uit
dat de Baath-top in Basra ge
vlucht, ondergedoken of gedood
is, zei Lockwood.
Een Britse verslaggeefster die
meereisde met een konvooi
Britse tanks dat Basra vanuit het
noorden binnenreed meldde
dat er helemaal geen sprake was
van verzet. De Iraakse troepen
waren door het offensief verrast,
aldus Juliet Bremner van JTV
News. Een Britse militaire bron
meldde dat enkel een groep le
den van de Fedayin-miïitie wei
gerde zich over te geven. De
strijders zouden zich in huizen
verscholen houden.
door Martijn Delaere
den haag - Amerikaanse tanks
rijden door Bagdad. Vanuit de
lucht worden de restanten van de
Republikeinse Garde rond de
Iraakse hoofdstad aangevallen.
Aan de zuidkant van de stad kun
nen de Amerikanen rustig hun
posities versterken. Er zijn nog
volop loslopende groepen solda
ten en paramilitairen, maar het
Iraakse leger als organisatie be
staat na meer dan twee weken
vechten niet meer.
Er was eens een Republikeinse
Garde, en die bestond uit zes di
visies met imposante namen als
Medina, Nida, Bagdad, Nebu-
kadnezar, Hamurabi en Adnan.
Maar die divisies lijken opeens
niet meer te bestaan, en feitelijk
bestaat de hele Republikeinse
Garde alleen nog in naam. Waar
zijn Saddams 70.000 elitesolda
ten, de pijlers onder zijn regime?
Minister van informatie al-Sah-
haf weet zeker dat de Republi
keinse Garde 'alles onder con
trole heeft', en dat de Iraakse
troepen de Amerikanen bij het
vliegveld van Bagdad 'hebben
vermorzeld'. Hij moet de enige
in de wereld zijn die dat gelooft.
Gisteren arriveerde een Ameri
kaans konvooi van 128 voertui
gen op de luchthaven. De Ame
rikanen kunnen het vliegveld
snel gebruiken als belangrijkste
uitvalsbasis voor acties in Bag
dad.
De verslagen van het front rond
Bagdad vertellen het verhaal van
dood en verderf, en van massale
desertie. Een verslaggever van
AP tekende dit weekeinde op
hoe het de Amerikanen verging
toen zij het hoofdkwartier van
de Medina-divisie onder de voet
liepen. Honderden jonge Iraki's
stonden langs de weg en zwaai
den naar de passerende Ameri
kaanse voertuigen. Burgerkle
ding aan, militair kapsel. De
Gardisten hadden gedaan waar
toe de Verenigde Staten ze al
voor de oorlog begon hadden
opgeroepen: niet vechten.
Hoe het de soldaten verging die
wel wilden strijden, weten we
inmiddels ook. Uit verslagen
van journalisten kunnen we op
maken dat duizenden Irakezen
de afgelopen week zijn omgeko
men. Hun tanks, pantservoer
tuigen, trucks en artilleriestuk
ken staan uitgebrand langs de
weg. Overal liggen lijken. De on
ophoudelijke aanvallen over de
grond en door de lucht hebben
Saddams resterende militaire
macht verkruimeld.
De vernietiging van de Republi
keinse Garde laeeg begin vorige
week zijn beslag toen de Ameri
kanen over twee fronten - langs
de rivieren Tigris en Eufraat - ra
zendsnel optrokken naar Bag
dad en hun artillerie en lucht-
wapens inzetten. De Iraakse mi
litaire knooppunten en zenuw
centra werden weggebombar
deerd, maar de bruggen, wegen
en vliegvelden bleven heel. De
Amerikanen stootten bij Karbala
door, om vervolgens een bocht
te maken en de restanten van de
Medina divisie in de rug aan te
vallen.
De Hammurabi-divisie ten wes
ten van Bagdad werd aangeval
len door de cavalerie, terwijl de
Garde ten noorden van de stad
werd gebombardeerd vanuit de
lucht. En terwijl de restanten
van de Republikeinse Garde op
Een in burger geklede Irakees wordt bij Bagdad door een Amerikaan gefouilleerd, omdat hij er van wordt
verdacht lid van de Republikeinse Garde te zijn. Foto: Reuters/Oleg Popov
de grond vechten tegen een veel
sterkere tegenstander, kunnen
Amerikaanse vliegtuigen onbe
dreigd hun bommen afwerpen.
Gemiddeld worden er dagelijks
duizend missies uitgevoerd.
Duizenden Iraakse gardisten
zullen zijn omgekomen, meer
zullen eieren voor hun geld heb
ben gekozen, maar er zullen er
ook zijn die op de een of andere
manier naar Bagdad zijn ge
vlucht om daar het regime over
eind te houden. De Amerikaan
se planners weten niet hoeveel.
In elk geval lijkt iedere vorm van
organisatie te ontbreken. De
Amerikanen hopen dat hun
overrompeling van Bagdad zó'n
schok teweeg brengt dat het
Iraakse regime snel ineenstort,
en de troepen de stad in kunnen
om de laatste verzetshaarden op
te ruimen.
meer dan duizend Amerikaanse
slachtoffers. Bij slechts 17 pro
cent houdt bij meer dan vijf
honderd Amerikaanse slachtof
fers het enthousiasme voor de
oorlogen op.
De regering-Bush heeft gepro
beerd de veronderstelde aanwe
zigheid van massavernietigings
wapens in Irak als rechtvaardi
ging te gebruiken voor een aan
val. Die begon evenwel voordat
de VN klaar waren met hun on
derzoek naar die wapens in Irak.
Nu meent volgens de krant 50
procent van de ondervraagden
dat Iran op een soortgelijke ma
nier kan worden aangepakt.
Als Iran doorgaat met zijn kern
energieprogramma, wat volgens
de VS gericht is op kernwapens,
dan is de helft van de Amerika
nen voor militaire actie tegen
het land. Syrië kan volgens 42
procent van de ondervraagden
al worden aangevallen als
slechts blijkt dat het land Irak
een handje heeft geholpen, zo
als minister van defensie Rums
feld heeft beweerd.
moskou/gpd - Een konvooi met
Russische diplomaten en jour
nalisten is op weg van Bagdad
naar Syrië gisteren beschoten
door Amerikaanse eenheden.
De Russen belandden in de
vuurlinie bij een gevecht iets
buiten Bagdad. Er vielen vijf
Russische gewonden. Een diplo
maat moest geopereerd worden
door een Iraakse arts. Daarbij
zouden twee kogels uit een
Amerikaans machinegeweer
verwijderd zijn.
In een emotioneel verslag ver
klaarde correspondent Alexan
der Minakov van de staatszen-
der Rossia dat het gevecht be
gon nadat Amerikanen het vuur
openden op Iraakse eenheden.
Het Russisch konvooi van onge
veer acht auto's zat midden in
de vuurlinie.
„Het is volstrekt onduidelijk
waarom ze begonnen te schie
ten precies op het moment dat
wij voorbij reden", aldus Mina
kov. „De Amerikanen begon
nen, dat is 100 procent zeker."
Volgens de correspondent was
het konvooi goed herkenbaar.
Bovendien waren de Amerika
nen op de hoogte van de reis.
Het verslag van Minakov is in
tegenspraak met de officiële
Amerikaanse verklaring. Volgens
een woordvoerder waren er he
lemaal geen Amerikaanse troe
pen actief in de regio. De Ameri
kaanse minister van buitenland
se zaken Powell belde gisteren
zijn Russische collega Ivanov
om zijn 'diep leedwezen' te to
nen over het incident. Verdere
mededelingen over het gesprek
werden er niet gedaan.
Het incident kan de relatie tus
sen Washington en Moskou ver
der onder druk zetten. Rusland
is uitgesproken tegen de oorlog
in Irak. Amerika beantwoordde
de kritiek met de beschuldiging
dat Rusland Bagdad illegaal wa
pens levert. Dat werd weer in
heftige bewoordingen ontkend
door Moskou. De laatste dagen
leken beide partijen wat toena
dering te zoeken, maar het inci
dent kan nieuwe spanningen
oproepen.
De Amerikaanse veiligheidsad
viseur Condoleezza Rice zal
vandaag veel vragen moeten be
antwoorden. De vertrouweling
van president Bush reisde giste
ren af naar Moskou om gesprek
ken te voeren met Russische be
windslieden over de mogelijke
rol van Rusland in de wederop
bouw van Irak. Inmiddels zal
het incident bovenaan de agen
da staan.
De Russische ambassade in
Bagdad blijft ondanks het inci
dent gewoon doorwerken. Rus
sische media menen dat voor
namelijk medewerkers van de
militaire inlichtingendienst SVR
en van de geheime dienst FSB
actief zijn in Bagdad. Ze hebben
als opdracht de relaties met de
Iraakse bureaucratische elite te
onderhouden, om zo de Russi
sche belangen in een post-Sad-
dam tijdperk veilig te stellen. De
afgelopen week vonden vlak bij
de Russisch ambassade bom
bardementen plaats, wat tot een
officieel protest van Moskou
leidde.
irbil/ap - Twee Amerikaanse ge
vechtsvliegtuigen hebben giste
ren per ongeluk een konvooi
van Koerdische strijders en
Amerikaanse commando's ge
bombardeerd. Achttien Koerden
kwamen daarbij om het leven,
45 mensen raakten gewond.
BBC-verslaggever John Simp
son, die met het konvooi mee
reisde en wiens tolk om het le
ven kwam, zag de bom vlak
naast zich neerkomen. „Het is
hier een tafereel uit de hel", zei
de oorlogsverslaggever. „Alle
voertuigen staan in brand,
rondom mij liggen lijken te
branden, er liggen overal li
chaamsdelen. De Amerikanen
hebben hun eigen mensen ge
troffen."
Een van de Amerikaanse officie
ren ontdekte op zo'n anderhalve
kilometer afstand Iraakse tanks
die geallieerde troepen probeer
den terug te dringen. Hij riep
luchtsteun in, maar de F-15 ge
vechtsvliegtuigen kozen het ver
keerde doel. Het konvooi be
vond zich op dat moment in de
buurt van een aantal uitgebran
de Iraakse tanks, wat mogelijk
voor de verwarring heeft ge
zorgd.
Central Command, dat de oor
log in Irak coördineert, heeft een
onderzoek ingesteld. De Ameri
kaanse commando's zijn in het
gebied actief om Koer^sche
strijders te helpen in hun strijd
tegen het Iraakse leger. Geregeld
roepen de Amerikanen daarbij
luchtsteun in.
Simpson zelf raakte lichtgewond
bij de beschieting in de buurt
van de stad Makhmur, dat in
autonoom Koerdisch gebied ligt
tussen de steden Mosul en Kir-
kuk. Hij kreeg een aantal bom
scherven in zijn been. Wajy Bar-
zani, de jongere broer van de
Koerdische leider Masoud Bar-
zani, raakte eveneens zwaar ge
wond, meldde de Koerdische
partij. Hij is naar een ziekenhuis
in Duitsland gevlogen. Onder de
andere gewonden was Mansur
Barzani, zoon van de Koerdi
sche leider en een belangrijke fi
guur binnen de Koerdische
strijdkrachten.
