KUNST CULTUUR
'Dat is nou het leuke van deze avond, vroeger is weer zo dichtbij
Trijntje Oosterhuis kan niet
zonder glas of dansvloer
Karin Post wil te veel in 'Veranderingen'
Toonkunst Orkest maakt
verwachtingen niet waar
'Speedrun' blijft
in aanzet steken
Groeten van Pardoes
'Für Elise'
mogelijk toch
als merk
beschermd
Harmonie Voorschoten in concert
OM onderzoe
dossier-Fuchs
Paul McCartnr
is stem kwijt
Jazzmuzikant Rob
Madna overleden
berkel rodenrijs - JaZZmUZi-
kant Rob Madna is zaterdag op
71-jarige leeftijd overleden. Ma
dna werkte vele jaren als pia
nist, componist-arrangeur, or
kestleider en docent. Hij maak
te diverse platen, zoals 'Too
marvelous for words' van het
Rob Madna Quartet, 'First date'
en 'The universe' van het Rob
Madna Trio, 'My ship', dat hij
samen met Ann Burton opnam,
'Stella by starlight', de dubbel-
cd 'Update' en zijn laatste al
bum is 'En blanc et noir'.
Pritzker-prijs voor
Deen Jörn Utzon
los angeles - De Deense archi
tect Jörn Utzon (84) krijgt dit
jaar de Pritzker-prijs, de hoog
ste internationale onderschei
ding voor architecten. Utzon
heeft met zijn operahuis in Syd
ney een van de markantste ge
bouwen van de wereld gescha
pen. Hij heeft daarmee bewe
zen dat ,,in de architectuur het
schijnbaar onmogelijke kan
worden bereikt", zo oordeelde
de stichting. Aan de onder
scheiding is een bedrag van
100.000 dollar verbonden. In
2000 ging de prijs naar de Ne
derlander Rem Koolhaas.
Ilja Reingoud
wint Monk Award
enschede - Trombonist Ilja
Reingoud heeft in Washington
de Thelonious Monk Award ge
wonnen voor zijn compositie
'No substitute'. Reingoud is
daarmee de derde Nederlandse
jazzmusicus die de prestigieuze
jazzonderscheiding wint. Eer
dere winnaars waren gitarist
Jesse van Ruller en pianist
componist Michiel Borstlap.
Reingoud krijgt de prijs op 27
april in Washington uitgereikt.
maandag 7 april 2003
Amanda Lear, Irene Cara en Boney M brengen publiek Groenoordhallen in vervoering
door Herman Joustra
leiden - Disco, dat is die goeie
ouwe tijd. Eind jaren zeventig,
begin jaren tachtig. De Disco
Dance Classics Party in de
Groenoordhallen grijpt terug
naar die tijd. Met een keur van
artiesten uit vervlogen jaren.
Met plaatjes uit die periode.
Liefst vijf uur lang. Daarom is
Diana de Graaf (41) uit Voor
hout zaterdagavond naar de
Groenoordhallen gekomen. „Zet
de radio maar eens aan vandaag
de dag. Er wordt bijna geen dis
co meer gedraaid. Wel house,
maar daar heb ik niet zoveel
mee. Disco is gewoon lekkere
muziek om op te dansen. Om
op te swingen."
Aan het plafond hangt een reus
achtige, glinsterende discobol.
Zo eentje die het licht verstrooit
in miljoenen stukjes. Als de
Voorhoutse Diana de bomvolle
zaal rondkijkt, met duizenden
dansende mensen, denkt ze met
een tikkeltje weemoed terug aan
vroeger. „Elke zaterdag ging ik
naar Noordwijk naar de disco.
Club '71 geloof ik, het is al zo
lang geleden. Weet je wat ik
vooral lekkere muziek vond?
Earth, Wind Fire. En Marvin
Gaye. Nee, die zijn hier niet.
Maar Irene Cara is toch ook
goed? 'Fame', daar keek ik altijd
naar op televisie. De namen ken
ik niet meer, maar de muziek
nog weL En flarden van de tek
sten. Ik luisterde vaak naar de
radio. En elke vrijdag nam ik de
top-40 op."
Amanda Lear brengt met 'Fol
low Me' de massa nog moeite-
Kleurige pruiken, glinsterende overhemden en broeken met wijde pijpen op de Disco Classics Party.
Foto: Taco van der Eb
Amanda Lear brengt met 'Follow Me' het publiek moeiteloos in beweging. Foto: Taco van der Eb
loos in beweging. Straks zal Ire
ne Cara het podium beklimmen.
Intussen draait Comé Klijn zijn
stampende discohits. De zaal
danst, mensen gaan uit hun
dak.
Diana de Graaf kijkt met veel
plezier naar al die vrolijk uitge
doste mensen met kleurige
pruiken, glinsterende overhem
den, broeken met wijde pijpen.
„Mooi. Heel mooi", zegt ze.
Maar dat droeg ik vroeger toch
niet hoor. Gewoon een spijker
broek, een bloesje en gddn.
Meer niet"
Eefje van der Vlist (39) is ook
'gewoon' gekleed. Voor haar
geen glitter. „Zal nog wel een
overblijfsel zijn van vroeger. Ik
hoorde toentertijd bij een groep
die disco niet leuk hoorde te
vinden, zeg maar de alternatieve
groep. Ik droeg meestal een spij
kerbroek met lappen erop. Hoe
meer lappen, hoe beter. Met een
veter door de gulp. Het was een
superstrakke spijkerbroek. Zeker
als ie pas gewassen was. Dan
moest üc op bed gaan liggen om
hem aan te trekken. Ik danste
graag. Meestal in De Lindehoeve
in Voorschoten. Niet op soul-
schoenen, maar op Roots. Ken
je die schoenen nog?"
Van der Vlist is speciaal voor
Imagination gekomen. „Ik woon
nu in Amsterdam. Met de trein
is dat niet zo ver. Zeker niet voor
Imagination. Dat vond ik zulke
heerlijke muziek. 'Just an Illu
sion', die plaat heb ik vroeger
helemaal grijs gedraaid. Nou ja,
het cassettebandje dan. Een
vriendin had het voor me opge
nomen. Later heb ik die muziek
ook nog vaak gedraaid. Ik heb er
heel wat keren op staan poet
sen, ik draaide het bij het
schoonmaken. Eigenlijk kende
ik alleen de muziek, ik wist in
het begin niet eens hoe die gas
ten er uit zagen." Als ze hoort
dat Imagination niet komt - de
groep vindt het veiliger om thuis
te blijven, met de oorlog in Irak
nog in volle gang - is ze even
een beetje teleurgesteld. Maar
dat duurt maar even. „Want ik
vind het hier zo gaaf georgani
seerd. Waar heb je nog van dit
soort feesten? De gezelligheid,
het dansen...
En dansen kun je op Boney M.
Bobby Farrell en zijn girls ver
vangen Imagination en zijn
fantastische uitsmijter. 'Bri
girl in the ring', 'Rivers of E
Ion', het klinkt nog steeds
vertrouwd als vroeger. Ook i
Farrell een jaartje ouder ge\
den, zijn enthousiasme is er
minder om. Het publiek is i
enthousiast. Dat danst in
nu, en denkt aan toen. „Di
nou het leuke van deze avoi
zegt Van der Vlist. „Vroege
ineens weer zo dichtbij."
muziek recensie
Susanne Lammers
Concert: Trijntje Oosterhuis. Gehoord:
5/4. Stadsgehoorzaal, Leiden.
Wat Trijntje Oosterhuis in het
theater te zoeken heeft, wordt
pas na de pauze duidelijk. In
een kort akoestisch intermezzo,
dat begint met 'My funny Valen
tine' en eindigt met Vlieg met
me mee', maakt ze muziek die
niet alleen maar bedoeld is om
te dampen, te stampen en te
stomen, muziek die meer wil
zijn dan een middel om uit je
bol te gaan, muziek die niet in
de eerste en de laatste plaats
thuis hoort in de disco.
'My funny Valentine' wordt in
geleid door een fraai basloopje,
aangevuld door de piano. Het
tempo is verrassend traag en zo
doende heeft Trijntje werkelijk
de tijd om te zingen. Eenvoud is
de kracht van deze interpretatie
en ook al klinkt haar Engels
soms wat vreemd, zodat 'greek'
niet meer op 'speak' rijmt, dit
lied staat. De uitgekiende bege
leiding laat ruimte voor bijzon
dere modulaties en alles wijst op
speelplezier.
Ook in 'It's you I need' laat ze
haar stem stromen, komt ze tot
een expressieve voordracht die
de inhoud van de tekst naar vo
ren haalt. Met 'A thousand days'
en Vlieg met me mee' komt de
galm weer over haar stem, en
dat geeft in combinatie met de
verder nog wel ingehouden ver
sterkte akoestische instrumen
ten een wat huilerig effect.
Maar dan verdwijnen, tijdens
een bombastische 'interlude'
van broer Tjeerd, de contrabas
en de brushes weer van het po
dium om plaats te maken voor
rechttoe rechtaan dreunende
feestmuziek. De oude hits en de
potentiële nieuwe, die gespeend
van finesse en stylering erdoor
heen gejast worden. Het best
aangename 'Lie to me baby" en
het effectief funky 'Hifi' van de
Belgische Wizards of Ooze en de
tandeloze maar knallend lawaai
ige liedjes van Tjeerd, zoals 'A
little something' en 'Touch me
there'. Het ene liedje wat sneller
dan het vorige, allemaal 'dans
baar' en allemaal met een op
vallend gebrek aan eigen signa
tuur.
Maar het ligt niet ajleen aan de
liedjes dat het klinkt als weg-
werpmuziek. Of Trijntje Ooster
huis nu 'I'll say goodbye' onder
handen neemt of Stevie Won
ders 'For once in my life', het
klinkt kwabbig en weinig urgent.
Haar stemsprongen en trillertjes
zijn obligaat, haar brul is opge
legd. Haar eenvormige, opge
pompte aanpak kan eigenlijk
niet zonder glas en dansvloer.
oegstgeest - Het Zoeteiwoudse kindertheater Pardoes was afgelopen weekeinde een van de twintig ver
enigingen die zich presenteerden in een tent bij kasteel Oud-Poelgeest in Oegstgeest. Dat gebeurde in het
kader van het festival 'Groeten uit', waarbij twintig amateurgezelschappen uit de regio van zich lieten ho
ren. Pardoes maakte er een leuk optreden van. Met tal van adviezen en waarschuwingen voor de jeugd.
Zoals: Van roken worden je longen zo zwart als kachelpijpen'. Foto: Hielco Kuipers
theater recensie
Wijnand Zeilstra
Voorstelling: 'Speedrun' door Het
Syndicaat. Tekst: Isabel Wright Vertaling:
Oscar van Woensel. Regie: Daniëlle
Wagenaar. Gezien: 5/4, Leidse
Schouwburg.
Een discodreun bepaalt het rit
me van de voorstelling die na
drukkelijk de doelgroep - jonge
ren vanaf 14 jaar - poogt aan te
spreken. Er zijn maar zo'n vijftig
theaterbezoekers, van wie de
meeste als pa of ma niet echt
meer tot de discoleeftijdgroep
behoren. Van een dampend
dansfestijn is dan ook geen
sprake. De drukte op het podi
um slaat een beetje dood tegen
Öe leegte van de zaal.
De spelers van Het Syndicaat la
ten zich hierdoor niet uit het
veld slaan. Dat verdient respect.
De bedoeling van het stuk is nu
juist de kilte, de leegte en de ge
voelsarmoede temidden van de
opgefokte disco-entourage her
kenbaar te laten zijn. Daar j
iedereen wil en moet sco
blijkt heel veel onzekerheid
eenzaamheid schuil te gaan
dat is dan weer min of meer
metafoor voor deze onze)
leeftijdsfase van de doelgn
Rationeel is dat allemaal
wel te volgen, echt voell
wordt het niet.
Los nog van de weinig insp
rende omstandigheden is
stuk zelf tamelijk kwetsbaar
opzet. Eerst is er veel dans.
versatie is er aanvankelijk i
welijks, overigens wel gebru
lijk in een disco. Toch wint
gesproken woord steeds n
terrein. De structuur daarva
fragmentarisch en lichtpoëti
De toeschouwer moet zelf
nodige aanvullen. Na verl
van tijd heb je dat door. De
sonages vallen op hun plek I
is het 'op' - de inhoud blijft
pervlakkig, brengt al gauw n
nieuws meer en wordt
voorspelbaar. 'Speedrun'
slechts in aanzet aantrekkf
in een lege schouwburg wi
dat nog eens extra onderstro
rijswijk/anp - Als het aan de
advocaat-generaal bij het Euro
pese Hof ligt, kunnen klanken
als merken worden geregi
streerd. Dat heeft hij geconclu
deerd in de Für Elise-zaak.
Het Nederlandse bureau Shield
Mark heeft de eerste negen to
nen van Beethovens Für Elise
jaren geleden als reclamedeun
gedeponeerd bij het Benelux-
merkenbureau. Het Gerechtshof
in Den Haag stak daar later een
stokje voor, al constateerde het
wel dat een bepaald geluid door
langdurig en frequent gebruik
een bepaald onderscheidend
vermogen kan krijgen.
Een dergelijk geluid, bij voor
beeld in een tv-reclame, mag
ook niet zomaar door een ander
worden gekopieerd. Met die
overweging in de hand stapte
Shield Mark naar de Hoge Raad,
die de zaak uiteindelijk doorver
wees naar het Europese Hof van
Justitie.
Advocaat-generaal Colomer is
van oordeel dat klanken wel als
merk kunnen worden geregi
streerd omdat ze eenvoudig op
papier zijn weer te geven. Dit in
tegenstelling tot geuren. Een
zaak daarover liep recentelijk
stuk, omdat je een geur kunt
omschrijven, maar verder niet
grafisch kunt weergeven.
Ludwig van Beethoven compo
neerde Für Elise in 1810 waar
schijnlijk voor een door hem be
minde, maar naar later bleek
onbereikbare vrouw. Het Euro
pese Hof zal de huidige juridi
sche strijd om deze schone ver
moedelijk in het najaar beslech
ten. Het Hof neemt gemiddeld
80 procent van de conclusies
van de advocaat-generaal over.
theater recensie
Maarten Baanders
Voorstelling: "Veranderingen' door
Stichting Veranderingen. Gezien: 5/4,
LAKtheater Leiden.
Moderne dans wordt vaak ge
combineerd met visuele midde
len, tekst en muziek. Choreogra
fe en danseres Karin Post zit al
lang op deze lijn. Ze heeft een
aantal gerenommeerde beel
dend kunstenaars en componis
ten om zich heen verzameld,
met wie zij boeiende voorstellin
gen maakt. De nieuwste in de
reeks is Veranderingen'.
De titel is nog het meest terug te
vinden in de woelige pianoklan
ken van Guus Janssen, die een
elektronische bewerking onder
gaan door Peter van Bergen, en
in de bewegende projecties op
het achterdoek, ontworpen door
Peter Struycken, Rob Birza en
Yvonne Fontijne. Kleurvlakken
verschuiven, ontelbare blokjes
lijken door het heelal te zwer
men, hobbelige staven vallen
uiteen in rijen bolletjes en een
aandoenlijk konijn wordt lang
zaam een beer en daarna een
poes, een varken, een olifantje
en een hond. Mooie beelden,
fascinerend en speels, maar de
voorschoten - De Harmonie Voorschoten gaf zaterdag haar traditionele jaarconcert in het Cultureel Cen
trum. De nadruk in het programma lag op filmmelodieën. Zo werden thema's uit 'Dances with wolves' en
diverse tekenfilms ten gehore gebracht. Ook werd er klassieker werlt gespeeld, zoals de 'Second Waltz' diq
door toedoen van André Rieu weer populair is geworden. Foto: Taco van der Eb
vraag is hoe ze zich verhouden
tot de dans.
Als Karin Post aan het begin een
solo uitvoert, stuurt ze met haar
dans de bewegingen van een
mollig kunstwezentje op het
achterdoek aan. Dat fascineert,
maar na deze scène komt de sa
menhang tussen dans en beeld
maar af en toe terug. De voor
stelling valt uit elkaar.
Nog sterker wordt dit veroor
zaakt door de keuze voor de
dansbewegingen, gemaakt door
Karin Post en Gonnie Heggen.
Twee stijlen die in het geheel
niet op elkaar aansluiten, zijn
samengebracht. Naast eenvou
dige, heldere, krachtige bewe
gingen zien we dansers die zich
met een plastic neus, snavel of
slurfje over het toneel bewegen.
Heel af en toe is er een link met
de projecties.
Op een ander moment vormen
de dansers in versteende hou
dingen een reeks prachtige ta
bleaux vivants, waarin ook nog
eens uitkomt hoe mooi de kleu
ren van de kleding zijn. Het con
trast is te groot. Als aan dit alles
ook nog teksten toegevoegd
worden, die wel leuk zijn maar
nogal op zichzelf staan, krijg je
het gevoel dat Karin Post te veel
heeft willen verenigen. De be
standdelen versterken elkaar
niet, maar zitten de beleving van
elkaar in de weg.
muziek recensie
Susanne Lammers
Concert Britten en andere Britten door
het Toonkunst Orkest Leiden o.l.v. Wim
van Herk. M.m.v. Het William Byrd
Ensemble en Nuno Malajuwara. Gehoord:
6/4, Stadsgehoorzaal, Leiden.
Een goed begin is het halve
werk. Wat dat betreft schept het
programma van het Toonkunst
Orkest Leiden verwachtingen.
Een opmaat van Elgar, een stuk
met scherpe nageltjes van Brit
ten, een bijzonder georkestreerd
werk van Vaughan Williams, af
gerond met twee vrolijke dans
suites. Maar het Toonkunst Or
kest maakt het niet waar.
De negende variatie, Nimrod,
uit de Enigma-variaties duurt
gelukkig maar kort, maar toch
lang genoeg om een sfeer van
verbijstering te kweken. De strij
kers van het orkest zoeken, lij
ken doodsbang en aarzelen zich
door het stuk heen. Dat is een
heel slecht begin, en moet wel
negatief gewerkt hebben op het
moreel. Niet spelen ware beter
geweest: het concert was er niet
veel korter van geworden.
In Brittens Symfonische suite
Gloriana klinken de strijkers ei
genlijk niet veel beter, maar ze
worden dan overstemd door
stevig bruisend slagwerk en
overtuigend pralend koper. Dat
speelt met flair, probeert er iets
van te maken, maar de onbalans
tussen blazers en strijkers maakt
deze Gloriana onrustig en on
duidelijk.
De Suite of ancient dances van
Charles Vïlliers Stanford is in
wezen lieve kaboutermutsen-
muziek, maar vereist wel een
heldere aanpak, een onberispe
lijke intonatie en een beetje gra
tie en humor. Afgezien van een
enkele lichtvoetige klarinet, lijkt
niemand, laat staan dirigent
Wim van Herk, echt greep op de
muziek te hebben. Hij laat d$
strijkers nog voorzichtiger spe
len dan ze uit zichzelf al van
plan waren, geeft geen richting
aan, markeert niets en laat de
muziek onder zijn handen ver
brokkelen.
Als het William Byrd Ensemble
en altvioliste Nuno Malajuwara
zich bij het orkest voegen voor
Flos Campi van Ralph Vaughan
Williams, klaart het aanzienlijk
op. Flos Campi is een gek, ei
genlijk een beetje week stuk
voor altviool, klein orkest en
woordloos zingend koor. Mala-
juwara's alt is diep, donker en
stevig en neemt krachtig de lei
ding. Ze praat wat met de hobo,
verleidt het werkelijk subliem
homogeen zingende koor tot
grote expressiviteit en inspireert
ook het orkest tot geconcen
treerd muziek maken.
Helaas vervalt het orkest in de
Capriol Suite van Peter Warlock
weer in voorzichtige bange haal
tjes; met slecht intonerende
strijkers en fieperende blazer^
bereikt Toonkunst weer zijn ouL
de niveau.
amsterdam/gpd - Het BUI
Integriteit van de gemeentel
sterdam heeft het dossier
de betrokkenheid van 1
Fuchs bij de invoer van vijf'
ken van Karei Appel via Sd
hol overgedragen aan het op
baar ministerie (OM). „Van
strafrechtelijk onderzoek is
sprake, we gaan eerst de s
ken bestuderen", aldus pers
cier Hemelaar van het 'funt
neel parket'. Dit parket coö
neert de opsporing en ver
ging van mogelijke onregel
tigheden.
Voormalig Stedelijk Muse
directeur Fuchs heeft vorig
op verzoek van Appel een
gestuurd naar de douane wa
hij bevestigt dat de vijf wel
vanuit de Verenigde Staten
den ingevoerd als bruiklf
voor het Stedelijk Muse
Dankzij deze fax hoefde A
geen BTW over de waarde
ingevoerde kunst te bet
Fuchs heeft inmiddels er
dat er sprake is geweest van
'administratieve slordigheid
werken zijn met enige maani
vertraging alsnog in het Stedt
bezorgd.
londen - Paul McCartney b
gisteren het tweede concert
de tournee door zijn vaderl
moeten afzeggen. Na het o
ningsconcert van zaterdag
Sheffield was hij schor gev
den en daarna zijn stem kwijl
raakt.
McCartney zei met het afzeg
van het tweede concert de i
van de reeks optredens te wil
redden. Op 25 april komt f
Cartney naar de Gelredome
Arnhem.
