'Ik ben blij dat ik nog kan genieten
REGIO
De Amerikaanse soldaten gedragen zich heel professioneel
De innerlijke televisie van pastoor Smith van de Petruskerk
MAANDAG 7 APRIL 2OO3
NAVRAAG
Huren moeten de komende vijfjaar met 25 procent omhoog. Coali
tiepartners PvdA en CDA stellen voor de huren gedurende die perio-
'Huurverhoging van 25
de elk jaar met
drie procent
y plus inflatie te
procent onaunvaavdbcicir verhogen. Met
die maatregel
willen de partijen de staatskas spekken met 500 miljard euro en
'scheefwoners' aanpakken. Het Sociaal Cultureel Planbureau bekijkt
of de plannen zinvol zijn. J. BANCA, directeur van de Oegstgeestste
woningbouwvereniging Buitenlust, toont zich verbaasd.
Kent u het plan van CDA en
PvdA?
„Om eerlijk te zijn, niet zo
goed. Ik heb er op teletekst iets
over gelezen."
En, wat vindt u ervan?
Als het de bedoeling is om
zonder meer een stijging van
25 procent door te voeren dan
zeg ik: dat is voor de sector
onaanvaardbaar. Wij zijn er
voor de laagstbetaalden: we
moeten betaalbare woningen
leveren. Vreemd dat dit zo de wereld wordt ingeslingerd. Ik denk
dat het veel ongerustheid bij huurders veroorzaakt."
Hoe kan zo'n maatregel de staatskas spekken?
„Dat weet ik niet. Daarvoor zou ik meer achtergrondinformatie
moeten hebben. Het lijkt me dat het rijk dan andere opbrengsten
moet gaan afromen. Want wij functioneren helemaal zelfstandig,
zonder subisidie van het rijk. Er is een centraal fonds voor de
volkshuisvesting, misschien dat ze daar iets mee willen doen. Daar
worden armlastige corporaties mee gesteund. Het zou kunnen dat
we daar meer voor moeten gaan betalen."
Is een forse huurverhoging nuttig om schee fivoners' aan te pak
ken?
„Het probleem van scheefwoners is duidelijk: sommige huurders
wonen na verloop van tijd in een 'te goedkope woning'. Maar ook
hierbij is me niet duidelijk hoe het nieuwe kabinet dat probleem
wil aanpakken."
Hoe zou u het probleem zelf aanpakken?
„Persoonlijk vind ik het wel een goed idee om een inkomenshef
fing in te voeren voor huurders met een hoog salaris. Daar heb ik
op zich niets tegen. Al gaat het er dan natuurlijk nog wel om bij
welke inkomensgrens je dat doet en hoe je de maatregel uitvoert."
Met een inkomensheffing blijft de scheefgroei in het huurdersbe
stand toch ook bestaan?
„Ja, maar dan krijg je wel de financiële middelen om de huursub
sidie in stand te houden. En daarmee kan je zorgen dat huurders
met een laag inkomen niet in de knel komen. Maar goed, zoiets is
al jaren een heet hangijzer in de politiek. Partijen zijn blijkbaar
bang voor stemmenverlies als ze met zo'n voorstel komen."
tekst: Erna Straatsma
foto: Hielco Kuipers
UIT DE ARCHIEVEN
ANNO 1903, Dinsdag 7 April
DE STAKING - Het sein is dus gegeven. Het Comité van Verweer
roept het gansche Nederlandsche proletariaat op tot een een alge-
meene werkstaking. De oproep is van den volgenden inhoud:
'Het Comité van Verweer, gezien het feit, dat de Regeering haar mis-
dadigen aanslag op de rechten der arbeiders doorzet en daartoe den
steun vindt van degenen, die, onder den naam van volksvertegen
woordigers, zich tot gewillige dienstknechten van de kapitalistische
tyrannie laten gebruiken, roept het gansche proletariaat van Neder
land op, tot verweer door de algemeene werkstaking voor alle arbei
ders zonder onderscheid.
Vooruit, mannen en vrouwen der arbeidersklasse! Zoo deze brutale
rechtsmoord geschieden zal, laat dan de bourgeoisie van Nederland
weten, dat ze zich daarmee in het volk zelf een vijandelijk leger
schept, dat haar macht zal weten te weerstaan. Wie beschikt over een
denkend hoofd en een vrijheidlievend hart, legge terstond den arbeid
neer en neme hem niet meer op, dan op het sein van het comité. Op
voor de vrijheid! Op voor het recht! Weg met de dwangwetten!'
ANNO 1978, vrijdag 7 april
LEIDEN - De bezetters van de Grofsmederij kregen gisteravond een
warme maaltijd geserveerd. Deze was gehaald bij de mensa van de
studentenvereniging Augustinus. Foto: archief Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op
gironummer 57055 tn.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507, 2003 PA
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO d.d.(datum van
plaatsing) of door contante betaling aan de balie van het Leidsch Dagblad,
Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
OORLOGSDAGBOEK
Lee Eure (30) studeert interna
tionale betrekkingen aan de
Webster University in Leiden.
Hij komt uit Florida. In de vori
ge Golfoorlog was hij soldaat in
het Amerikaanse leger.
„Verloren onschuld. Dat ge
voel krijg ik als ik al die jonge
Amerikaanse soldaten zie.
Beelden van een prachtige
zonsopgang boven Bagdad,
maar het is zo vreemd om
Amerikaanse tanks door de
straten te zien rijden.
Volgens mij gedragen de Ame
rikaanse soldaten zich heel
professioneel. Ze tonen rede
lijk tot veel respect voor het
culturele erfgoed van Irak.
Mijn grootste zorg is het men
selijk lijden. Een groot deel
van de bevolking van Bagdad
heeft het al een hele week
zonder stromend water moe
ten stellen. Volgens mij heeft
zoiets op de lange termijn gro
tere gevolgen dan de oorlog
zelf.
De mening van de Nederland
se samenleving verandert
langzaam tijdens deze oorlog.
Die is niet meer zo uitgespro
ken anti. Dat komt waar
schijnlijk ook omdat we alleen
de 'schone' beelden van de
strijd te zien krijgen. We kun
nen overal reportages over het
conflict zien, dus denkt ieder
een dat we een compleet
beeld krijgen. Maar we moe
ten niet vergeten dat alles dat
we op televisie zien, van tevo
ren is goedgekeurd.
De VS heeft al contracten met
sommige Amerikaanse maat
schappijen getekend voor de
wederopbouw van Irak na de
oorlog. De landen die tegen de
oorlog zijn, moeten daarbij
achteraan sluiten. Ik denk dat
de Verenigde Staten hun eigen
economie weer omhoog wil
len stuwen met de wederop
bouw. Wat dat betreft is dit
een briljant idee: al die bedrij
ven die Amerikaanse dollars
uitgeven, die Amerikanen in
dienst hebben en die allemaal
een winstpercentage in hun
zak steken.
Het grootste probleem tot nu
toe is het verlenen van huma
nitaire hulp. Waar blijft die
hulp? De coalitie moet veel
meer doen om de burgerbe
volking te helpen. Het vernie
tigen gaat heel snel, maar de
hulp komt maar heel lang
zaam op gang.
Ook in de derde week van de
oorlog is het grootste pro
bleem van de Amerikaanse
krijgsmacht, de Amerikaaanse
krijgsmacht zelf. Waar is dat
grote gevaarlijke en dodelijke
Irakese leger dan? En zal de
wereld de regering Bush
openlijk veroordelen als er
geen massavernietigingswa
pens worden gevonden?
Dat zijn vragen die me nu
even bezighouden."
Lee Eure
Loes Flendrie schrijft boek over cruciaal halfjaar na haar bijna fatale hersenontsteking
De Leidse schrijfster en dichteres Loes Flendrie (51) werd in 1983 getroffen door
een hersenontsteking. Wekenlang balanceerde ze op het randje van leven en
dood. Toen ze uiteindelijk ontwaakte uit een coma, wist ze niet meer wie ze
was en was ze bijna volledig verlamd. Bovendien zag ze niets meer en kon ze
niet meer praten. In de maanden die erop volgden knokte ze zich zo goed en
kwaad als kon er weer bovenop. Maar helemaal de oude werd ze niet meer. Nu,
twintig jaar later, verhaalt Flendrie in het boek 'Zomerslaap' over deze zo tu
multueuze fase van haar leven.
„Het was echt een nachtmerrie, toen
ik ontwaakte uit mijn coma. Zo heb
ik het ook beschreven. Ik wist niet
wie ik was, ik kende mijn eigen
naam niet eens meer. Ik had geen
besef van mijn ledematen.
Maar tegelijkertijd
miste ik ze
ook
niet, ik wist niet dat ik ze ooit had
bewogen. Ik kon ook niet meer zien,
ik kon niet meer praten, ik kon
slecht horen. Waar ik was, wist ik
ook niet. Dat heeft een tijdje ge
duurd. Dat is heel beangstigend.
Maar zodra ik een stem herkende,
voelde ik me veilig, beschermd."
„Dat heeft me erg geholpen. Ik heb
veel steun ondervonden. Iedere dag
kreeg ik prikkels van de
mensen
om me heen. Mijn vader bijvoor
beeld kwam heel vaak langs om met
me te praten. Langzamerhand kwa
men de herinneringen terug. En ook
de lichaamsfuncties. Inmiddels heb
ik al mijn herinneringen aan vroeger
weer terug. Maar bepaalde vaardig
heden ben ik kwijt. Wiskunde, reke
nen, vind ik enorm moeilijk. Een
voudige sommetjes gaan me moei
lijk af. En ik weet niet meer hoe ik
een staartdeling moet maken."
„Ik heb ook geen grote spankracht.
Als ik moe ben, neemt de afasie toe.
Dan moet ik weer zoeken naar woor
den. En ik ga dan ook weer slechter
zien. Dat is toch al minder, mijn ge
zichtsvermogen. Ik heb nog dertig
procent zicht. Daar bedoel ik niet
mee dat ik min tien heb of zo - ik
heb trouwens min drie - maar er
ontbreken grote stukken in het beeld
dat ik zie. Mijn hersenen vullen dat
in, zo goed en zo kwaad als
dat gaat. Ik zie alles als een
slechte fotokopie. Dat
blijft zo, er zit geen
verbetering
in. Verder zit mijn heup vast. Daar
heb ik nog veel pijn aan."
„Ik heb me regelmatig versproken.
'Als ik weer een keer dood ga, wil ik
het anders', zei ik dan. Ik heb het op
de een of andere manier toch erva
ren als doodgaan. Het is toch net of
het leven voor mijn coma een ander
leven is geweest. Al ken ik het meisje
van vijf dat ik was nog wel. En het
meisje van achttien. Ik weet het, dat
is bepaald geen vrolijk verhaal, geen
verhaal dat je puur voor je lol gaat
lezen. Het was ook helemaal niet
mijn bedoeling dat het uitgegeven
zou worden."
„Ik ben direct alles gaan opschrijven
wat ik nog wist, toen ik na mijn co
ma mijn handen weer en beetje kon
gebruiken. Gewoon, omdat ik mijn
schrijfkunst weer terug wilde krijgen.
Voor de hersenontsteking was ik al
schrijfster en dichteres. Ik vertel in
het boek over mijn verblijf in het
Westeinde-ziekenhuis in Den V
het Zeehospitium in Katwijk, mijn
pogingen weer op te krabbelen. Ook
de vorderingenschriftjes die mijn va
der had bijgehouden tijdens mijn
ziekte, heb ik gebruikt voor mijn ver
haal. Ik heb zo'n dertig ko
pieën gemaakt
vrienden, familie en bekenden
dat was het dan. Wie zit er nou l
wachten op zo'n zwaar depressl
verhaal, dacht ik. Ik ben daarna
der gegaan met het schrijven va
lemaal vrolijke verhaaltjes. Om i
mensen blij te maken."
„Dat het verhaal nu toch in boel
vorm wordt uitgegeven, komt v<
een groot deel door mijn zus. Zi
overleed vorig jaar. Mijn zwagei
me nog wat te geven, zei hij, hiji
nog wat gevonden in haar spulli
Een gedicht dat hij niet kon plai
sen. Hij las het voor en ik dacht
is mijn gedicht. Het was het een
gedicht wat ik had geciteerd nai
coma, toen ik nog niet zelf kon
schrijven. Toen, met dat gedichl
durfde ik de stap te zetten dat bi
uit te laten komen. Ook omdat i
uitgever op een gegeven momei
om mijn verhaal vroeg. Misschi|
hebben andere mensen er ook i|
aan, dacht ik."
„Niet dat er zoveel mensen zijn]
een hersenontsteking hebben gj
Een hersenontsteking is een hec
zeldzame ziekte. Er is zelfs geen
entenvereniging van. Ook al om
er heel weinig overlevenden zijl]
meesten overlijden binnen een
weken. Waar het om gaat is dat
geschiedenis mij sterk heeft ge
maakt. Je wordt met zo'n 2
zo geconfronteerd m
de eindigheid van h
ven. Ik ben blij dat i
leef, dat ik nog kan j
nieten. Als er een b(
schap in het boek z
dét de boodschap,
heb mazzel gehad,
niet alleen omdat il
leef. Een heleboel n
sen die een herseni
steking hebben ov<
leefd, zitten te bral
len in verpleegtehi
Als je niet goed kui
praten, je niet goe<
kunt uitdrukken, v
je niet serieus geni
men. Ik zit in een 1
stoel en dat is tocl
ders."
'Zomerslaap' doo
Loes Flendrie (ISi
90 6265 549 1) is
gegeven door de
Haarlemse uitgei
In den Knipschei
Flendrie schreef
der de dichtbun<
'Met het Oog op 1
wereld', de bund
erotische verhal
Tongstrelend' e
detectives 'Met '1
der Pardon' en
derom Pardon'.
Leidsch Dagblad
Loes Flendrie: „Ik ben direct alles gaan opschrijven wat ik nog wist, toen ik na mijn coma mijn handen weer en beetje kon gebruiken. Gewoon, omdat ik mijn schrijfkunst weer
wilde terugkrijgen." Foto: Henk Bouwman
PREEKTIJGERS
Herman Joustra
Directie.- B.M. Essenberg, C.P. Arnold
W.MJ. Bouterse (adjunct)
E-mail: directie@damiate,hdcnl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor, Kees van
der Malen, Léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactie.ld@damiate.hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden.
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 323 508
Familieberichten fax 023-515° 5&7
ADVERTENTIES
071-5 356 300
Sprinters (rubrieksadv.): 072-519 6868
ABONNEESERVICE
071-5128 030
E-mail: abonneeservice@hdc.nl
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €19,60 (alleen aut ine)
p/kw €55,00 p/j €210,60
Abonnees die ons een machtiging verstrekke_n_
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 071-5128 030
ma t/m vr: 18-19.30 uur, za: 10-13 uur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Zu,id BV
c.q. de betreffende auteur.
HDC Uitgeverij Zuid BV, 2003
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
verwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad. Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegerrrdan-kunt-u dat schriftelijk laten weten
"c,3n HDC Uitgeverij Zuid BV, Afdeling I c>
Lezersservice, postbus 507,2003 PA Haarlèm.
preek recensie
Floor Ligtvoet
Pastoor Smith, Sint Petruskerk, Leiden.
Zaterdag 5 april, 19.00 uur
Een preek geeft pastoor Jeroen
Smith van de Petruskerk deze
zaterdagavond niet. Die be
waart hij tot morgenochtend.
Toch is de eucharistieviering
onder zijn leiding tot in de
puntjes verzorgd en bijzonder
overzichtelijk. Zo licht de pas
toor al voor de dienst begint
de vier onderdelen van de vie
ring toe; de schuldbelijdenis,
de lezing uit de bijbel, de eu
charistieviering en het afslui
tende gebed.
Geen enkel moment komen
kerkgangers bij pastoor Smith
voor verrassingen te staan. Het
gebed, de psalm en schriftle
zing staan in een gestencild
boekje afgedrukt. Dit komt de
duidelijkheid ten goede, maar
maakt de luisteraar jammer
genoeg ook een tikkeltje lui.
Aandachtig luisteren blijkt
minder noodzakelijk als de
draad een paar minuten later
weer snel genoeg kan worden
opgepakt. Dat de aandacht
van de aanwezigen soms ver
slapt, is goed te horen in het
gebed waarin de kerkgangers
afgewisseld door de voorgan
ger een paar regels moeten
voordragen. Ondanks hun
aantal klinkt de bijdrage mat
en zacht. Iets meer pit en vaart
in de dienst kan geen kwaad.
Zeker niet nu door de kou een
uur lang stilzitten toch al geen
pretje is. <|js
Het is niet dat dit alles aan het
oog van de pastoor ontsnapt.
Hij stelt zijn verwachtingen
ten aanzien van zijn publiek
gemakkelijk bij. Na de lezing
uit Jeremia en Hebreeën
springt Smith er creatief op in.
„Het eerste deel van de viering
draait om woorden. Er is van
avond zoveel te horen dat een
aantal woorden langs ons
heen zal gaan. Zij gaan het ene
oor in en het andere oor uit.
Of gaan het oor zelfs helemaal
niet in." Dat is allemaal niet zo
erg, vindt Smith, zolang de
kerkgangers maar onthouden
dat de woorden uit de bijbel
van groot belang zijn.
Voor de kinderen heeft de pas
toor ook wat troostende woor
den: „Het is altijd even wen
nen in de kerk. We hebben
hier geen televisiebeelden."
Toch is dat maar goed ook,
legt hij uit. „Want nu hebben
ook de kinderen zonder televi
sie thuis wat aan het geloöf.
Overal ter wereld kunnen kin
deren naar de woorden van de
Heer luisteren."
Mochten woorden alleen toch
iets te hoog zijn gegrepen, dan
weet Smith nog wel een oplos
sing. „Doe je ogen maar dicht
en gebruik je fantasie." Hij
wijst de jonge gelovigen erop
dat ze hun 'innerlijke televisie'
kunnen gebruiken. „Je kan in
gedachten overal een voorstel
ling van maken", roept de pas
toor enthousiast. Als voor
beeld noemt hij de engel uit
de eerder gelezen bijbelpassa
ge. „Heeft hij bij jullie ook zil
verkleurige vleugels? En welke
taal spreekt hij?" Stiekem
hoopt de pastoor op een Ne
derlandssprekende engel.
„Anders is hij wel heel moeilijk
te verstaan", lacht hij vriende
lijk.
Hij vraagt de kinderen en der
volwassenen te gaan staan.
„We gaan ons voorstellen
God en als je je aan iemai
voorstelt blijf je niet onde
gezakt op de bank liggen,
sta je op, schudt je die pe
soon de hand en vertel je
je bent", zegt Smith. „Bij
gaat dat eigenlijk net zo. 1
gaan netjes staan, maar ii
plaats van de handen te
schudden groeten we hei
gebed."
Anders dan bij mensen, r
God geen woord van wat
wordt gezegd, verzekert d
pastoor. „Hij onthoudt h<
gaat ermee aan de slag!" 1
dan ook te hopen want G
hulp wordt in de gebedel
vanavond niet voor de mi
eenvoudige klussen gevra
het spoedig beëindigen v
oorlog, de wereld verlossi
van het geweld en het gei
van de zieken.
