Babyboom stokt door geldgebrek
BINNENLAND
Verhuisplicht voor dader bij ernstig delict
Grote groei werkloosheid onder potentiële papa': drukt aantal geboorten
Filerijden wordt leuker
'Verlichting studiehuis slecht voor bèta-studies'
CDA eist hard
migratiebeleid
Vermoedelijk vogelpest
in 'pluimveerijk' Brabant
Wantrouwen wil niet weg
(ftnuide IC&s
Hoger beroep
aak-Lucy de B.
c - Het openbaar mi-
is het toch niet eens
vonnis van de recht-
Den Haag tegen de
verpleegkundige Lucy
is in beroep gegaan.
M erkent dat het geen ho-
traf kan nastreven dan le-
ing, maar vindt dat De B.
il'e dertien tenlastegeleg-
jorden moet worden ver-
eld. De rechtbank legde
op 24 maart levenslang
or vier moorden op zie-
Ispatiënten.
tie houdt 'Jan
imers' aan
idam - Een 28-jarige Rot-
nmer is vanmorgen vroeg
[bewijs en zijn auto kwijt-
kt Hij reed met een snel-
van ongeveer 220 kilome-
r uur over de A16, waar
laximumsnelheid van 100
Een politiewagen die
jrobeerde te stoppen, kon
auwelijks bijhouden. De
inderde pas vaart nadat
itie de sirene had aange-
zei tegen de agenten dat
recidivist op het gebied
je hard rijden is. „Dan kan
Mer solliciteren bij de cou-
Jan Lammers", aldus een
Idvoerder van de politie.
hamen doden
DSM geborgen
_*|N De lichamen van drie
n die dinsdag bij een ex-
op het DSM-terrein in
omkwamen, zijn gister
geborgen. Dat heeft
vlak na de berging be-
emaakt. Een woordvoer-
DSM zei in een toelich-
at de bovenkant van de
waarin de lichamen la-
rst moest worden vrijge-
om berging mogelijk te
De technische recher-
de brandweer hebben
d verleend. In het zie-
s wordt sectie verricht
identiteit van de doden
kerheid vast te stellen.
e en gewonde
schietpartij
rdam - Bij een schietpartij
tterdam zijn gisteren een
en een gewonde gevallen,
li tie trof rond 23.10 uur
Bentincklaan twee ge-
mannen aan in en naast
uto. Een van hen, een 39-
Rotterdammer, overleed
laatse. Het tweede slacht -
een 41-jarige man uit
-Herzegovina, werd ge
in zijn bovenbeen en is
[het ziekenhuis gebracht,
politie verhoort hem nog
[de toedracht van de
jetpartij.
randstichter'
rijgt voor hof
hem - André de V., de man
vordt verdacht van brand
ing op het terrein van S.E.
works op 13 mei 2000 met
uurwerkramp tot gevolg,
ep zich gistermiddag voor
lof in Arnhem op zijn
grecht. Hij deed dat op ad-
van zijn raadsman. Het hof
ie De V. een groot aantal
;en, onder meer over zijn
op de dag van de vuur-
kramp, maar de verdachte
!e daar niets over zeggen,
alve dat hij nooit op het ter
van S.E. Fireworks is ge-
st. De rechtbank in Almelo
>ordeelde hem in augustus
djftien jaar celstraf.
inhoudingen na
ensensmokkel
out - Een rechercheteam
ift zaterdag drie mannen en
vrouw aangehouden op
lenking van mensenhandel,
ïsensmokkel en deelname
een criminele organisatie,
verdachten zijn een 29-jari-
touw uit Amsterdam, twee
nnen van 34 en 36 jaar uit
ïere en een derde man
ns identiteit nog niet be-
d is. De gesmokkelde perso-
waren hoofdzakelijk jonge
isjes uit Nigeria. Na aan-
nst in West-Europa werden
)nder druk van voodoo-
ktijken gedwongen om een
dbedrag van 40.000 tot
,000 euro aan de smokkel-
ïde te betalen. De meisjes
esten dat als prostituee ver-
nen.
iarechaussee
ewaart gegevens
haag - De Koninklijke Ma-
haussee houdt wel degelijk
[evens bij van passagiers die
i geweigerd op een vlucht
ar Curasao. Eerder verzeker-
minister Donner van justitie
Tweede Kamer nog dat dat
ft zo is, maar herriep dat deze
ek. Het is niet zo dat de ma-
fhaussee complete registers
liegt, aldus zijn woordvoer-
r. „Het gebeurt om eventuele
chten te kunnen behande
ldPassagiers die met het
Egtuig naar de Nederlandse
itÜlen willen, kunnen worden
Weigerd als de marechaussee
rmoedt dat zij drugs gaan
nokkelen.
vrijdag 4april 2003
door Mayke Calis
den haag - Als gevolg van de
economische neergang staat Ne
derland nu een daling in het aan
tal geboorten te wachten. Een
patroon vergelijkbaar met dat uit
de jaren tachtig, zegt Jan Latten,
onderzoeker van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek (CBS).
Mensen die onzeker zijn over hun
baan of die door ontslag minder
te besteden hebben, worden pes
simistischer over hun toekomst
en wachten met het nemen van
kinderen.
„Een man die net werkloos is
geworden, denkt niet 'kom, ik ga
een nieuw huis kopen met een
leuke kinderkamer'." Kinderen
kosten geld en dat moet je maar
net hebben. Latten stelt vast dat
kinderen krijgen steeds con
junctuurgevoeliger is geworden.
In de jaren vijftig was het van
zelfsprekend om kinderen te
krijgen als je getrouwd was.
Maar door het gebruik van de
anticonceptiepil en de ontkerke
lijking stellen mensen het krij-
Relatie consumentenvertrouwen en geboorte
Consumentenvertrouwen
+30
Kindertal
1,70
1975
GPD-RS Bron: CBS
1985
1995
2002
•Geboorte per vrouw in de vruchtbare leeftijd
gen van kinderen uit. Bijvoor
beeld tot na de studie of na een
carrière.
Het effect van de economische
recessie op het aantal kinderen
is na ongeveer twee jaar zicht
baar. Vandaar dat Latten voor
spelt dat het aantal geboorten
vanaf 2004 snd zal teruglopen
tot circa 180.000 kinderen per
jaar. In 2000, aan het einde van
de economische bloeiperiode,
werden 207.000 kinderen gebo
ren. De afgelopen jaren daalde
het consumentenvertrouwen
dramatisch. Begin jaren tachtig
was volgens Latten een zelfde
trend zichtbaar. De economi
sche recessie zorgde voor een
dalende 'koopbereidheid', en
door dat pessimisme werden er
minder kinderen geboren.
Harry van Dalen, onderzoeker
van het Nederlands Interdisci
plinair Demografisch Instituut
(NIDI) relativeert de invloed van
conjunctuurgolven op de kin
derwens. „Mensen kijken niet
naar de beurskoersen om ver
volgens te denken, nu maar
even niet. Misschien dat ze geen
derde kind nemen." Latten er
kent dat er een grote groep is die
zich niets aantrekt van welke re
cessie dan ook en gewoon kin
deren neemt. Daardoor blijft het
effect beperkt.
Volgens het CBS steeg de werk
loosheid de laatste maanden
vooral onder mannen in de leef
tijd van 25-44 jaar. „Het aantal
werklozen onder deze groep liep
op met bijna veertigduizend, dat
is bijna een verdubbeling ten
opzichte van het vorige jaar."
Latten: „Dit is precies de groep
van de potentiële vaders. Wan
neer een jong stel aan kinderen
denkt en de man wordt werk
loos, blijft de vrouw werken.
Grote kans dat ze de kinderen
uitstellen."
In die zin is het beter als de
Rotterdam - De files los je misschien nooit
op, maar de tijd die je noodgedwongen ver
blijft in een rij stilstaande auto's kan wel aan
genamer worden ingevuld. Dat is de achter
liggende gedachte van de Filekit, een project
dat het Rotterdamse bureau Artgineering be
dacht in het kader van de eerste Architectuur-
biënnale Rotterdam. De Filekit is een verza
meling hebbedingetjes voor bestuurders die
vastzitten in het verkeer en waarmee wordt
ingespeeld op de gevoelens die elke filerijder
wel kent: verveling, agressie of eenzaamheid.
In het pakket zit onder meer een waterpistool
om filerijders op een zomerse dag de moge
lijkheid te bieden agressie op luchtige wijze
om te zetten in een waterballet met mede
slachtoffers. Wie vervolgens spijt krijgt van
zijn 'agressieve' daad, kan gebruik maken van
de mogelijkheden tot zelfbezinning die de Fi
lekit biedt: zoals een pen en papier en een bij
bel. De Filekits worden in de ochtend- en
avondspits uitgedeeld door motorrijders.
Foto: GPD/Jaap Rozema
den haag/gpd - De wijzigings
voorstellen voor het studiehuis
van minister Van der Hoeven
(onderwijs) zullen een averecht
se uitwerking hebben op de
kenniseconomie. De wijzigingen
worden te snel doorgevoerd en
zijn niet goed doordacht Ne
derland blijft hierdoor een ach
terhoedepositie innemen in Eu
ropa.
Dat zegt de Onderwijsraad in
een ongevraagd advies aan de
minister over haar plannen om
de studielast in het studiehuis te
verlichten. Van der Hoeven stel
de eerder voor om in de hoogste
klassen van het havo en vwo al
gemene natuurwetenschappen
deels te schrappen en wiskunde
minder zwaar te maken.
Volgens de Onderwijsraad be
lemmert de minister hiermee
doorstroming naar bètaweten
schappen aan de universiteiten.
Die geven op hun beurt al lan
ger aan dat het bèta-niveau van
nieuwe studenten te wensen
overlaat.
De Onderwijsraad stelt dat de
voorstellen van Van der Hoeven
die situatie eerder beroerder
dan beter maakt. Wellicht wor
den de profielen op het studie
huis 'meer haalbaar en aantrek
kelijk', zo stelt de Raad, „maar
dit gaat ten koste van de diep
gang en de inhoud." Hierdoor
zullen nog minder studenten
feitelijk in staat zijn bètastudies
te volgen.
Van der Hoeven wordt door de
Onderwijsraad er nog eens op
gewezen dat Nederland zich aan
Europese afspraken dient te
houden en dat het versterken
van de kenniseconomie daar
onderdeel van uitmaakt. De Eu
ropese Commissie wil dat de
Europese lidstaten in 2010 meer
afgestudeerden in bètavakken
hebben dan in 2000 het geval
was. Door het voorstel van Van
der Hoeven kan Nederland daar
niet aan voldoen, zo meent de
Onderwijsraad.
De Raad vindt dat de minister
verder moet kijken naar moge
lijkheden om de studielast te
verminderen.
Voor het belang van de kennis
economie moeten de bètavak
ken minstens zo 'robuust' blij
ven zoals ze nu zijn.
vrouw werkloos wordt, zegt eco
noom Adriaan Kalwij, verbon
den aan de Universiteit van Am
sterdam. „Al klinkt dat onaardig.
Werkloosheid kan voor sommi
ge vrouwen juist een reden zijn
om aan kinderen te beginnen."
Niettemin erkent de econoom
dat er een verband is tussen de
economische recessie en kinde
ren krijgen. „Dat effect is niet
gioot, maar het is onmiskenbaar
aanwezig.
Naast werkloosheid speelt ook
onzekerheid over het carrière
perspectief mee, bijvoorbeeld
bij mensen met tijdelijke con
tracten."
Een babydepressie kan in een
later stadium tot een babyboom
leiden. De mini-babyboom van
2000 was volgens Kalwij te dan
ken aan de uitgestelde kinder
wens van een paar jaar daar
voor. „Stelletjes zeggen zelf: 'we
wachten even'. Maar omdat
vrouwen gemiddeld op latere
leeftijd kinderen krijgen, soms
pas als ze ver over de dertig zijn,
kan van uitstel afstel komen. De
biologische klok tikt door."
den haag/gpd - Het CDA is al
leen bereid een paar duizend
uitgeprocedeerde asielzoekers
alsnog een verblijfsvergunning
te geven, als daar een keihard
migratiebeleid tegenover staat.
Met name de eisen aan het ha
len van een huwelijkspartner uit
het buitenland moeten fors
worden aangescherpt. Dat heeft
CDA-onderhandelaar Verhagen
gisteren duidelijk gemaakt in
een korzelig gesprek met PvdA-
leider Bos.
Over het migratiebeleid konden
PvdA en CDA het gisteren niet
eens worden. Bos herhaalde gis
teravond dat het stellen van in
komenseisen bij huwelijksmi
gratie voor zijn partij principieel
onaanvaardbaar is. Het CDA eist
dat de 'gastpartner' minimaal
130 procent van het minimum
loon verdient, om te voorkomen
dat steeds meer migranten aan
spraak maken op dure regelin
gen zoals de individuele huur
subsidie.
De partijen slaagden er ook niet
in een akkoord te sluiten over
het ziektekostenstelsel, hoewel
volgens de informateurs op on
derdelen wel 'flinke vooruit
gang' werd geboekt. Zo is afge
sproken dat een deel van de
AWBZ in het toekomstige basis
pakket wordt ondergebracht.
CDA en PvdA leggen zich er ook
bij neer dat de premies de ko
mende twee jaar zullen stijgen
en dat de kosten beperkt moe
ten worden door het verzeke
ringspakket kleiner te maken, of
een eigen risico in te voeren.
„Die opties liggen nog op tafel",
aldus Bos.
CDA en PvdA bereikten gisteren
ook overeenstemming over de
WAO. De uitkering voor ar
beidsongeschiktheid wordt over
drie jaar verhoogd van 70 naar
75 procent van het laatst ver
diende loon, als blijkt dat door
de nieuwe WAO-wet er aanzien
lijk minder arbeidsongeschikten
zijn bijgekomen. Bos en Balke
nende hebben besloten dat een
nieuw WAO-stelsel zo snel mo
gelijk moet ingevoerd. In dat
nieuwe stelsel hebben alleen
werknemers die volledig ar
beidsongeschikt zijn nog recht
op een uitkering. Als de nieuwe
wet voldoende vruchten af
werpt, wordt de boete voor
werkgevers die relatief veel
werknemers in de WAO laten te
rechtkomen, afgeschaft.
D66 wil door extra straf confrontatie met slachtoffer voorkomen
door Jaco van Lambalgen
den haag - De tijd is er rijp voor, vindt D66-fradieleider
Boris Dittrich. Jarenlang stond het beschermen van de pri
vacy van de dader van een misdrijf voorop. Maar langza
merhand wordt de positie van het slachtoffer belangrij
ker. Je ziet dat mensen allerlei initiatieven gaan nemen
en bijvoorbeeld zelf namen van criminelen willen ver
spreiden om te voorkomen dat er nieuwe slachtoffers val
len. Dat moeten we in goede banen leiden." Daarom pleit
D66 voor het invoeren van een nieuwe straf: de ver
huisplicht.
„Er zijn heel schrijnende voorbeelden van slachtoffers
die steeds opnieuw onverwacht geconfronteerd worden
met degene die hen iets vreselijks heeft aangedaan",
zegt oud-rechter Dittrich. „Zoals de man die twee kin
deren uit zijn straat misbruikt had.
Hij wilde, nadat hij zijn straf had uitgezeten, per se in
zijn eigen huis blijven wonen. De kinderen in de straat
raakten echter steëds in paniek als zij de man zagen.
Uiteindelijk zijn er vijf gezinnen verhuisd."
In dat soort gevallen vindt hij het beter als een dader
verplicht wordt te verhuizen.
„Dat geldt niet alleen voor seksuele delicten. Beroving
kan ook heel traumatisch zijn. Zoals de vrouw die be
roofd werd door haar achterbuurman en die man
steeds opnieuw tegenkwam."
Dittrich wil dat minister Donner van justitie het wet
boek van strafrecht aanpast, zodat de rechter bij ernsti
ge delicten als extra straf kan opleggen dat iemand ver
boden wordt terug te keren naar zijn 'oude' huis. „De
officier van justitie kan dat dan eisen. Hij moet wel goed
met de slachtoffers praten, want het heeft geen zin om
voor verhuizing te pleiten als het enige slachtoffer in
een zaak zelf al besloten heeft dat hij niet in zijn huis wil
blijven wonen."
Het is een extra straf, benadrukt Dittrich. „De officier
kan die voorstellen met het doel om een directe con
frontatie tussen dader en slachtoffer te voorkomen.
Maar groepen bewoners kunnen niet lukraak eisen dat
een dader uit hun straat verhuist."
Als iemand verplicht naar een andere stad of wijk ver
trekt, is het de vraag of zijn 'nieuwe buren' geïnfor
meerd moeten worden.
Dittrich: „Het Amerikaans Hooggerechtshof heeft on
langs besloten dat de namen en adressen van delin
quenten op internet gezet mogen worden, met het ar
gument dat ouders extra opletten als iemand die ver
oordeeld is wegens kindermisbruik in de buurt komt
Dierenarts Bethlehem, interim-directeur van de pluimveevakschool
PTC in Barneveld, zit in een leeg klaslokaal. Vanwege de vogelpest is
de schooi al vier weken dicht en zijn de dieren op de school inmid
dels geruimd. Foto: ANP/Juan Vrijdag
den haag/gpd - De vogelpest is
hoogstwaarschijnlijk overgesla
gen naar Noord-Brabant, de
provincie met het meeste
pluimvee. Gisteren is een
leghennenbedrijf in Teeffelen,
nabij Oss, geruimd wegens een
ernstige verdenking. Ook in het
omliggende gebied Ravenstein,
Oss en Lith worden zo snel mo
gelijk alle bedrijven en hobby-
kippen uit voorzorg gedood.
Minister Veerman van land
bouw besloot gisteravond tot
het instellen van deze zogeheten
bufferzone gezien de ernst van
de situatie. Het toezichtsgebied
rondom de Gelderse Vallei en
het Rivierengebied werd eerder
al uitgebreid. Daar gelden zeer
strenge vervoersbeperkingen.
De nieuwe verdenking is een
klap in het gezicht voor de
pluimveesector. Het virus is nu
vermoedelijk ook de laatste ri
vier in zuidelijke richting over
gestoken, de Maas. De afgelo
pen week is al het pluimvee in
de Betuwe en het land van Maas
en Waal geruimd, juist om te
voorkomen dat het zeer besmet
telijke virus zou overspringen
naar Noord-Brabant. Deze pro
vincie telt circa 30 miljoen kip
pen, vooral in het oostelijke
deel. Limburg heeft bijna 16
miljoen kippen, waarmee de
beide provincies samen goed
zijn voor ruim 40 procent van de
kippen in Nederland.
Op gemengde bedrijven waar
klassieke vogelpest is geconsta
teerd, moeten ook varkens op
het virus worden getest, zo
maakte het ministerie gisteren
bekend. Minister Veerman wil
weten of varkens het virus kun
nen verspreiden.
Het aantal verdenkingen staat
nu na bijna vijf weken vogelpest
op 30 bedrijven. Van 172 pluim-
veebedrijven staat vast dat ze
zijn besmet. Ruim 600 bedrijven
met meer dan 10 miljoen stuks
pluimvee zijn al geruimd.
De sector vreest dat in het ge
troffen gebied een kwart van de
pluimveehouders het financieel
niet trekt. Dat zei een woord
voerder van de Gewestelijke
Land- en Tuinbouw Organisa
ties (GLTO) gisteren in de Ka
mer. „En veel andere pluimvee-
boeren zullen de komende jaren
op het randje van het bestaans
minimum moeten leven."
den haag/anp - Na meer dan
twee maanden onderhandelen
was er maandag voor het eerst
sprake van een echte doorbraak
in de kabinetsformatie. CDA en
PvdA werden het eens over een
fors bezuinigingspakket. Maar
het hardnekkige wantrouwen
tussen CDA en PvdA heeft nog
niet echt plaatsgemaakt voor
eensgezindheid.
„Hebben jullie nou de indruk
dat ze bij het CDA echt willen?",
informeerde een lid van de
PvdA-onderhandelingsdelegatie
gisterochtend bezorgd bij enkele
journalisten. Volgens de PvdA-
bron waren de irritaties woens
dag niet van de lucht. Vooral de
CDA-onderhandelaars zouden
zich schuldig hebben gemaakt
aan al dan niet gespeelde woe
de-uitbarstingen toen Bos naar
hun mening niet snel genoeg
over de brug wenste te komen.
Volgens een CDA-bewindsper-
soon, tevens belangrijk adviseur
van Balkenende, is het juist Bos
die problemen veroorzaakt.
„Wouter is een aardige jongen,
maar je moet niet met hem hoe
ven te onderhandelen. Hij heeft
de neiging voortdurend te willen
terugkomen op dingen waar
over je een afspraak dacht te
hebben. Dan zegt hij dat het
niet gaat om de letterlijke af
spraak, maar om de geest er
achter." De CDA'er is overigens
ook bereid de hand in eigen
boezem te steken. „Het ligt ook
aan ons. Wij zijn af en toe zo
flexibel als een looien deur."
CDA en PvdA zijn tot elkaar ver
oordeeld, dat lijkt ze aan de on
derhandelingstafel te houden.
Keiharde afspraken op schrift
moeten houvast bieden.
(advertentie)
wonen. Je ziet dat mensen in Nederland daar. ook voor
voelen."
De D66-leider vindt dit een gevaarlijke ontwikkeling.
„Het is vrij naïef om te denken dat mensen alert worden
en opletten of zo iemand weer de fout in dreigt te gaan.
Ze willen hem gewoon niet in de wijk en proberen zo ie
mand te verjagen." Toch vindt hij dat bijvoorbeeld de
wijkagent wel gewaarschuwd moet worden als een ex-
crimineel in 'zijn' wijk komt wonen.
Dittrich wil strenge regels opstellen voor de informatie
verstrekking. „Het is aan het openbaar ministerie te be
slissen of de politie op de hoogte gesteld moet worden.
En dan moet worden vastgelegd dat gevoelige informa
tie over voormalige delinquenten niet mag uitlekken
naar bewoners of scholen in de buurt. Ook moet de da
der zelf altijd te horen krijgen.dat de politie van zijn
komst op de hoogte is. Dat kan hem trouwens ook rust
geven en voorkomen dat hij in herhaling valt."
De D66'er is ervan overtuigd dat hij in de Tweede Ka
mer gehoor krijgt voor zijn plannen. „We kunnen het
nu regelen. De balans tussen privacy en bescherming
van het algemeen belang verschuift. De tijd is er rijp
voor. De overheid moet meer aan de kant van burgers
gaan staan. Zij moet zelf een goede regeling treffen om
te voorkomen dat burgers in hun onvrede te ver door
schieten."
O/UerjUi jneituti wntvj..
Kom kijken, ruiken en proeven
in de kassen.
Kom in de kas in
Roelofarendsveen, Oude Wetering, Assendelft, Westzaan en
Valkenburg op zaterdag 5 april, In Aalsmeer op zaterdag 5
en zondag 6 april en in Noordwijkerhout op zondag 6 april.
Volg de routeborden.
Voor meer informatie, bel gratis 0800 - 0230199
of kijk op www.komindekas.nl 1
Kom in de Kas wordt mede mogelijk gemaakt door Rabobank en Interpolis.
