Nieuw leven voor verminkten
GESPREK VAN DE DAG
Fotoreportage schokt Alexander en Maxima
Brainstorm
VRIJDAG 4 APRIL 2003
DAGELIJKS LEVEN
'Mëms' AJEEA/Y PAIVJ EEM FACF. LI ft
MENSELIJK
Prins Constantijn en prinses Laurentien vertegenwoordigen volgende week za
terdag de Nederlandse koninklijke familie bij het HUWELIJK van de Belgische
PRINS LAURENT en Claire Coombs. Ook prinses Margriet en Pieter van Vollen
hoven reizen naar Brussel voor de plechtigheden. Kroonprins Willem-Alexander
en prinses Méxima gaan niet. Het wegblijven van het Nederlandse kroonprinse
lijk paar is gezien de status van het huwelijk niet opmerkelijk. Bij koninklijke
huwelijken wordt doorgaans gekeken naar de rangorde van de betrokkenen. Lau
rent (39) is het derde en jongste kind van koning Albert en koningin Paola, en is
slechts achtste in de rij van mogelijke troonopvolgers. Foto: GPD
De lente zit me achterna. Zoekend naar een bondge
noot in wisselvalligheid. Zonnestralen in mijn rag ha
len me in en strelen mijn gezicht. De stad tintelt in het
verse frisse licht, de zon weerkaatst op de zwermen nar
cissen in het gras. De bomen die als schimmen langs de
gracht de winter hebben afgewacht, kleuren voorzichtig
de lege ruimte tussen de zachtjes zwiepende takken. Ik
zit op de fiets alsof ik een overdosis Davitamonpillen
heb geslikt.
Baldadig onverschillig scheur ik tussen de ploeterende
taxi's door. Overrompeld door de kleurenpracht van de
opbloeiende stad zie ik het rode stoplicht eventjes over
het hoofd, maar de panisch toeterende vrachtwagen
klappert in mijn oren en met een schok kom ik tot stil
stand. Een wild bonkende golf rekt zich uit in mijn li
chaam. Met zonnevlekken in mijn hoofd kan ik me
maar weinig bekommeren om deze bijna-dood-erva-
ring maar de verschrikt opkijkende ramptoeristen den
ken daar duidelijk anders over te zien aan hun zwaar
afkeurende blikken. Twijfelend over wie er nu als eerste
verdergaat, doen we om de beurt hakkelende pogin
gen. Het duurt niet langer dan een paar seconde, maar
even lijkt het ofwedansen. Dan draai ik meteen sier-
lijke-zwaai om de motorkap en vervolg grijnzend mijn
weg. Opschieten. Ik heb een afspraak. Een beetje voor
barig nemen we plaats op het terras. Ik ben onrustig
klets de oren van zijn kop over hoe fantastisch het leven
wel niet is. Hij kijkt geamuseerd. Pas als ik terloops,
maar iets te enthousiast verslag doe van een prettige
ontmoeting vraagt hij ineens achterdochtig of ik mis
schien verliefd ben. Verliefd? Misschien. Een beetje,
maar dan ook op alles en daar gaat het nu even niet
om. Dus wel, want nippend aan mijn drankje, krijg ik
zijn ongezouten visie getrakteerd. Dat ik zo onstuimig
ben. Dat ik me bijna naïef op dingen kan storten waar
van de rest van de wereld al in de gaten heeft dat het
onprettig gaat aflopen. Dat ik in al mijn enthousiasme
vanzelfsprekend denk terug te krijgen wat ik in volle
overgave klakkeloos weggeef. Dat ik initiatieven neem,
zonder gunstig tij af te wachten. Dat ik uiteindelijk
weer teleurgesteld zal worden en bij onze volgende af
spraak boos, gekwetst en gedesillusioneerd zit te prui
len, terwijl ïk degene ben geweest die een inschattings
foutje heeft gemaakt. Hij is bezorgd. Weet dat mijn hy
per enthousiaste optimisme een gitzwarte schaduwzij
de heeft en weet dat die twee elkaar gevaarlijk makke
lijk kunnen afiuisselen. Ik betrek. Behalve het feit dat
het ernstig waar is, is het ernstig. Bij het afscheid kijkt
hij onderzoekend, maar ik lach geruststellend. Laat mij
maar waaien!
Terug in mijn hoofd blijkt de roes wel enigszins opge
lost. Helder zie ik het nu. Ik mis zwaartekracht en waai
Het Consumentenplatform Open
baar Vervoer Groningen houdt van
daag een RACE met het OPENBAAR
VERVOER. De deelnemers moeten
zo snel mogelijk een afstand met
bus, trein en treintaxi afleggen door
de provincie Groningen. Er moet zo
snel mogelijk een afstand van mini
maal 35 kilometer worden over
brugd. Reis- en wachttijden tellen.
,,Dus het is zaak goede aansluitin
gen te vinden", aldus het Consu
mentenplatform Openbaar Vervoer
Groningen, waarbij de ov-coureurs
zijn aangesloten. De deelnemers
aan de wedstrijd kunnen vanaf huis,
hun werk of het station van Lopper-
sum vertrekken. Op het station aan
de spoorlijn tussen Groningen en
Delfzijl is 's middags ook de finish.
Heb ik last van een dipje, of ben ik
DEPRESSIEF? Wie antwoord op de
ze vraag wil krijgen, kan terecht op
de website www.depressiezelftest-
.nl. en daar een test doen. Het initi
atief voor de site komt van de Amer-
damse instelling voor geestelijke ge
zondheidszorg MENTRUM, in sa
menwerking met de Stichting Fobie
vrienden, die zich onder andere in
zet voor mensen met een depressie.
De uitkomst van de test kan voor
mensen aanleiding zijn professione
le hulp in te roepen. Dat kan voorko
men dat zij te lang met depressieve
gevoelens blijven rondlopen.
In de vijftig jaar na de eerste ge
slaagde beklimming van de MOUNT
EVEREST zijn 175 bergbeklimmers
op weg naar de top van de hoogste
berg ter wereld om het leven geko
men. Dat meldt het Duitse tijd
schrift GEO in het nummer van deze
maand. Meer dan 1200 klimmers
bereikten de top op 8848 meter in
het Himalayagebergte. Sommigen
overwonnen de berg twaalf keer. In
middels zijn er ruim honderdvijftig
expedities per jaar. Edmund Hillary
en zijn sherpa Tenzing Norgay wa
ren op 23 mei 1953 de eersten.
Willem-Alexander en Méxima zijn 'on
aangenaam verrast' door een stiekeme
fotoreportage van hun nieuwe woning in
Wassenaar. De foto's staan in de Privé
van deze week. De Rijksvoorlichtings
dienst onderzoekt de herkomst van de
foto's.
„We willen weten hoe dit heeft kunnen
gebeuren", zegt Han Tonnon, woord
voerder van de RVD. Met de aannemers
en bouwbedrijven zijn strikte afspraken
gemaakt over bescherming van de priva
cy van het kroonprinselijk paar, juist om
het maken van stiekeme foto's te voorko
men.
Die afspraken zijn kennelijk geschonden.
Elf pagina's lang toont het weekblad
kiekjes uit villa Eikenhorst, van toilet tot
keuken, van sauna tot kinderkamer.
De villa, voorheen bewoond door prinses
Christina, ondergaat op dit moment een
grondige opknapbeurt en verbouwing.
Rond het landgoed, eigendom van prin
ses Juliana, is een soort tankgracht ge
graven en zijn hekken geplaatst om Wil
lem-Alexander en Méxima te beveiligen.
Het paar woont nu nog in de woning van
Willem-Alexander aan het Noordeinde,
pal naast het werkpaleis van koningin
Beatrix.
Evert Santegoeds, hoofdredacteur van
Privé wil niet zeggen hoe de reportage
tot stand is gekomen. Er staat anders dan
gebruikelijk geen naam van de fotograaf
bij de foto's, die mogelijk zijn gemaakt
door een bouwvakker of andere werkne
mer van een van de bedrijven die in Ei
kenhorst aan de slag zijn.
„Laat ik zeggen dat ik best wel een beetje
begrijp dat Willem-Alexander en Méxima
zullen denken: zijn we hiervoor nou uit
Brazilië teruggekomen? Ik vermoedde
natuurlijk wel dat deze reportage wat los
zou maken. Wij zijn er echter toch best
tevreden over, zoiets is naar mijn weten
nooit eerder gebeurd. En goed: zij doen
hun werk, wij het onze. We zijn er voor",
aldus Santegoeds.
GPD
André Lemmers zette in Indonesië
de stichting Sinar Pelangi (Straal
van de Regenboog) op, die door
ziekte of brandwonden ernstig ver
minkte kinderen laat opereren. Met
steun van het Nederlandse Liliane-
fonds wordt de kinderen een nieuw
leven geboden.
'Norbertijn zijn: gewoon spannend!'
is de leuze waarmee de abdij van
Berne in Heeswijk jonge mannen
voor het KLOOSTERLEVEN probeert
te interesseren. Een kleurige folder
en de website van de abdij prijzen
de levenswijze van de norbertijnen
met haar 'spannende tegenstellin
gen' uitgebreid aan. Behalve in
Heeswijk hebben de norbertijnen
vestigingen in Hierden en Tilburg.
Geïnteresseerde mannen kunnen
van 9 tot en met 11 mei tijdens een
weekeinde in de abdij van Berne na
der met het kloosterleven kennisma
ken. De wervingscampagne richt
zich op mannen tussen de twintig
en veertig jaar. Die zouden het sterk
vergrijzende kloosterleven enigszins
kunnen verjongen.
De Rooms-Katholieke Kerk in Erfurt
is boos over een speciale souvenir
verpakking van CONDOOMS met de
afbeelding van de kathedraal van de
Oost-Duitse stad. ,,We kunnen zulk
godslasterlijk misbruik van een hei
lig symbool niet goedkeuren", Zei
pastoor Reinhard Hauke van de Hei
lige Mariaparochie. Het pakje toont
een afbeelding van de 700 jaar ou
de gotische kathedraal bij nacht.
Het bureau voor toerisme van de
stad blijft ondanks het kerkelijke
protest tevreden over zijn reclame
stunt.
Villa Eikenhorst. Foto: ANP/Phil Horvat
„Hé, gaan jullie daar eens spelen,
hier mag het niet." Zuster André
Lemmers geeft een schop tegen de
bal om duidelijk te maken dat het
haar ernst is. Een jongetje met een
te ruim blauw T-shirt en vieze
knieën probeert nog even of hij
niet toch tegen zijn balletje kan
blijven trappen. Maar de zuster is
streng en wijst hem en zijn twee
kameraadjes, van wie er een in een
rolstoel zit, terecht.
André Lemmers laat niet met zich
sollen, maar is met de kinderen
begaan als geen ander. Het joch in
de rolstoel, Marcus, heeft een gui
tige toet Hij heeft ook een veel te
kort been en misvormde voeten.
Zijn normale been is niet minder
zwart dan dat van zijn kameraadje.
„Markus krijgt veel aandacht en is
een beetje verwend, dat moet
niet", vindt de zuster „want dan
krijgt hij het later nog veel lastiger
in het leven.
Zuster André komt uit het Noord-
Hollandse Purmerland en trad
ruim 39 jaar geleden in bij de Zus
ters Fransiscanessen van Aerden-
hout Dertig jaar geleden vertrok
ze naar de missie in Indonesië. Ze
richtte in '89 de stichting Sinar
Pelangi (Straal van de Regenboog)
op om ernstig verminkte kinderen
en jongeren te helpen een norma
ler leven te leiden.
De meeste van de vijftig kinderen
die zij met haar team begeleidt,
hebben een hazenlip. De eenvou
dige gevallen zijn na een enkele
operatie weer toonbaar, vooral als
die op jonge leeftijd plaatsvindt
Kinderen met een gespleten ver
hemelte hebben twee operaties
De weg naar een normaal leven is nog lang voor Nunsin (links) en Jaam. Foto: GPD/Theo Haerkens
nodig en als er een breuk in de
kaak zit wordt de ingreep nog ge
compliceerder. Hoe langer het
duurt voor de patiënten geholpen
worden, hoe moeilijker het wordt
hen medisch en sociaal te rehabili
teren. Kinderen met een open ver
hemelte spreken door de neus en
moeten opnieuw leren praten.
Daarvoor beschikt de stichting
over een logopediste.
De patiëntjes komen uit de hele
archipel. Maar de non trekt er ook
op uit om op verre eilanden hon
derd kinderen ineens aan een ha
zenlip te laten opereren. Neder
landse artsen die daarvoor overko
men, leren hun Indonesische col
lega's tegelijkertijd die operaties
zelf te doen. „Je moet proberen je
zelf zo snel mogelijk overbodig te
maken", filosofeert ze.
Naast hazenlippen worden ook
andere ziekten in verschillende
Zuster André Lemmers inspecteert een kindje met een hazenlip. Foto: GPD/Theo Haerkens
gradaties behandeld door Sinar
Pelangi. Er zijn kinderen met vre
selijke verbrandingen, kinderen
die zonder anus geboren zijn of lij
den aan noma. Deze laatste ziekte
is een regelrecht gevolg van zwakte
door armopde en slechte voeding:
het lichaam biedt geen weerstand
meer aan bacteriën die mond en
neus aantasten. De bacteriën vre
ten zoveel weg dat zelfs kaken en
tanden wegvallen en het gezicht
ernstig verminkt raakt. De patiën
ten raken vervolgens volkomen ge-
isoleerd.
Kinderen met noma gaan zelden
lang naar school. Ze kunnen niet
op tegen pesterijen en de angst
van andere ouders dat ook hun
kind wordt besmet Gevolg is dat
ze analfabeet blijven en zich daar
door niet staande kunnen houden
in de maatschappij. Zelfs de ou
ders kunnen de druk vaak niet aan
en nogal wat patiëntjes sterven
aan verwaarlozing. „Hier knappen
ze zienderogen op", aldus zuster
André. „Ze eten gezonder, zien dat
ze niet de enigen met een aandoe
ning zijn en maken vrienden."
Kinderen die langer dan enkele
weken in het centrum blijven gaan
naar scholen in de buurt. Jonge
volwassenen die dat niet kunnen
opbrengen, krijgen op het rehabili
tatiecentrum in het oosten van Ja
karta les aan huis. Daar krijgen ze
ook een vakopleiding: houtbewer
king voor de jongens en naaien
voor de meisjes. Dat levert kussens
en fleurig geschilderde kinderpuz
zels op. hi de toekomst kan er ook
computer- en electrotechniek
worden geleerd.
Wie andere dingen of meer wil le
ren, mag dat buiten de deur doen.
De weg naar een normaal bestaan
is echter lang. Nunsin (18) uit een
dorpje in Kalimantan (Borneo)
woont al vier jaar in Sinar Pelangi.
Hij kreeg als 14-jarige noma, die
zijn mond aanvrat. Met weefsel uit
zijn bovenbeen hebben de dokters
de schade al flink hersteld. Hij
leert voor automonteur en wil als
chauffeur terug naar zijn dorp om
te laten zien hoe goed het hem
gaat. „Hij was in het begin zo ver
legen dat hij zich verstopte", ver
telt de zuster.
Nu heeft Nunsin er geen moeite
mee zich te laten fotograferen, sa
men met zijn kameraad Jaam (24)
die een nieuwe neus kreeg, waar
voor de artsen een driehoekig stuk
huid van zijn voorhoofd gebruik
ten. Ook hij wil straks achter het
stuur. „Ze gaan samen op les, dan
hebben ze steun aan elkaar",
meent zuster André. Nog altijd
schuchter lachend praten de jon
gens over de toekomst, ook al is er
nog een aantal operaties te gaan.
De pijn en het ongemak daarvan
doet hen weinig, want dat weegt
ruimschoots op tegen de verbete
ring in hun uiterlijk die uitzicht
biedt op een nieuw leven.
Theo Haerkens
als vanzelf te makkelijk met de wind mee. Speels als
een veertje laat ik me bij elk verleidelijk zuchtje
wind verlangend meevoeren en net als ik einde
lijk de grond lijk te raken, is er weer een vlaag
van ongecoördineerd enthousiasme. Zo kom
ik overal, inaar in feite nergens. Ik wil alles
wat niet kan... Ik moet daar over nadenken.
Ik moet proberen stil te zitten en even
af te wachten, maar ik kan niet. Ben nu
in staat tot stilstand Teveel te voelen, te
zien, te ruiken en te doen. Het weerbericht
voorspelt buien. Ik heb ze al. Onrustig tas
tend loop ik binnen tegen de muren op.
Buiten lijkt het weer om te slaan. De wind
trekt aan het huis. Het is de lente, ze achter
volgt me. Ze daagt me uit.
Als ik de voordeur achter me dichtgooi, slaat
een treiterig miezerbuitje me als de waarheid
in het gezicht. De lente zit me niet achterna,
ze zit in mijn hoofd. En niet de lente, maar
ik zoek een bondgenoot net zo wisselvallig
als ik. Iets dat me de moed en het vertrou
wen geeft om te zijn zoals ik ben: Overwe
gend zonnig met af en toe een bui.
reageren? reactJes_op_coliunn@hotmaU.com
AMSTERDAM krijgt als eerste stad
ter wereld een aangepaste tram
waarmee chronisch zieken en ge
handicapten een toeristische rondrit
door de stad kunnen maken. De zo
geheten 'RED CROSSER' is een ini
tiatief van het Rode Kruis in de
hoofdstad, zo maakte de organisatie
bekend. De tram is rolstoelgeschikt
gemaakt en voorzien van een lift, in
validentoilet en airco. Vrijwilligers
van het Rode Kruis zullen de passa
giers begeleiden op de ritten. Het is
de bedoeling dat de tram zes dagen
in de week gaat rijden buiten de
spitsuren. Op zondag rijdt de Red
Crosser niet.
