OORLOG IN IRAK
Brits-Amerikaanse verhouding is niet helemaal koek en ei
'Ik hou van haar. Ze werd zo gemist'
Opnieuw beelden Saddam Hussein op Iraakse televisie
'Dit is heel wat anders
dan de eerste Golfoorlog'
Turkije stemt toch in met
beperkte transporten VS
1 beschadigt
consulaat
Lil - Het Britse consulaat
1L\bul is afgelopen nacht
idigd geraakt door een
plosie. Enkele muren, de
r gspoort en ruiten liepen
;|ichade op. Er waren op
Iment van de ontploffing
iensen in het pand. Twee
(der eindige de EK-kwali-
QVedstrijd Engeland-Tur-
fe-0, zodat niet is uitge-
- tiat hooligans achter de
-je zitten. De aanslag kan
3 rband houden met de
:e!in Irak.
Andere kleur
Jselpakketten
rk - Kinderfonds Unicef
^VN wil dat de coalitie-
to de kleur wijzigen van
jselpakketten voor haak
kers. De huidige kleur
2mt overeen met die van
ftxplosieven uit 'cluster
en' die de geallieerden
Seen. Unicef wil voorko-
ij&t burgers zich vergissen
par pakketten zoeken.
klacht tegen
nier Aznar
- Een breed front van
activisten, advocaten en
rs heeft gerechtelijke
n aangekondigd tegen de
»e premier Aznar. De
'an de Spaanse rege-
ider aan de oorlog tegen
volgens hen illegaal. De
in dienden hun aan-
gisteren in bij het Spaan-
ggerechtshof. Ze be
igen Aznar ervan Spanje
oorlog te hebben gestort
toestemming te hebben
en van het parlement en
Juan Carlos.
island voor
rerwerping
I - De Duitse minister
kilitenlandse zaken Fischer
isteren gezegd een voor-
r te zijn van het omver-
van de Iraakse leider
n Hussein. Dit om op zo
Dgelijke termijn een ein-
ïaken aan de oorlog in
scher maakte zijn op-
gen voorafgaand aan
tmoeting met zijn Britse
:noot Straw in Berlijn,
atingen staan in scherp
;t met de weerstand in
atiek verband van de
regering tegen het Ame-
»-Britse offensief.
eraman BBC
d door mijn
i - Een freelance camera-
fotograaf van de Britse
BBC is gisteren om het
ekomen in Noord-Irak.
)te op een landmijn toen
auto verliet, aldus de
le 52-jarige Kaveh Goles-
n Iraniër, was op pad
ie anderen. Van de over-
en raakte alleen de pro
gewond aan zijn voet.
izeera
aag pitje
De Iraakse autoriteiten
gisteren een journalist
Arabische nieuwszender
era te verstaan gegeven
het land uit moet. Een
mag geen verslag meer
ïgen vanuit Bagdad. Dat
en woordvoerder van de
bekendgemaakt vanuit
Dfdkwartier in Qatar. In
op de Iraakse beslissing
e zender veel uitzendin-
nuit Irak.
ik: Kofi Annan
moeten gaan
5g - Secretaris-generaal
hnan van de Verenigde
had moeten aftreden
Verenigde Staten en
ynd Irak de oorlog ver-
tfen. Zo had hij mogelijk
jjdere oplossing voor de
^men in de Golf kunnen
&n. Dat vindt Jan Pronk.
^J-minister van ontwikke-
■imenwerking en VROM
£erde zijn mening van-
Univers, het weekblad
Universiteit van Tilburg.
Sis behalve oud-minister
Eminent PvdA-politicus
■ieciale gezant voor de
ftamheid bij de VN. Hij
;ln 2001 door Annan be-
sidle voor
positie-tv'
Incton - De VS hebben
«langrijke Iraakse opposi-
epering 4 miljoen dollar
Bn zodat die weer in Irak
itzenden. Dat heeft een
Dnaris van het Ameri-
e ministerie van buiten-
2 zaken gisteren gezegd,
slissing is volgens de
jan, die anoniem wilde
n, genomen door onder
ter Armitage van buiten-
2 zaken. Het Iraaks Natio-
Longres, dat in Londen ze-
an met het geld de uitzen-
n via satelliet hervatten,
jaren in mei stopgezet, na-
nerikaanse subsidies wa-
ivroren.
donderdag 3 april 2oo3
door onze correspondent
Harm Harkema
londen - Groot-Brittannië is weliswaar
Amerika's beste vriend, maar wanneer
de Amerikaanse defensieminister Rum
sfeld en de zijnen weer eens als olifan
ten door de porseleinkast dansen, leidt
dat niet alleen in Parijs en Berlijn tot
kromme tenen. Ook Londen is zo af en
toe 'not amused'.
Neem Rumsfelds dreigende waar
schuwingen (later herhaald door mi
nister van buitenlandse zaken Colin
Powell) dat Iran en Syrië zich niet die
nen in te laten met hulp aan Irak en
het ontwikkelen van massavernieti
gingswapens. Die zijn in Londen zeer
slecht gevallen. Powells Britse collega
Jack Straw antwoordde gisteren met
een volmondig 'ja' op de vraag of de
uitspraken van zijn Amerikaanse col
lega's hem zorgen baarden. Straw ont
kende dat de Amerikanen plannen
zouden hebben om de oorlog uit te
breiden naar deze landen maar voeg
de er aan toe 'dat we met zo'n bena
dering - als die er zou zijn - niets te
maken willen hebben'.
Terwijl de Amerikanen Iran beschou
wen als één van de landen behorend
tot het 'as van het kwaad', is Groot-
Brittannië weer volop op in dialoog
met Teheran, sinds de ayatollah's de
'fatwa' (doodstraf) over de Britse
schrijver Salman Rushdie hebben op
geheven. Straw zelf is eind vorig jaar
nog op bezoek geweest in Teheran en
vorige maand ontving hij de Iraanse
minister van buitenlandse zaken Ka-
mal Kharrazi in Londen. Afgelopen
weekeinde spraken de twee nog tele
fonisch met elkaar. Straw hield giste
ren de Amerikanen voor: „Iran is op
weg een democratie te worden. Iran
weet beter dan welk land ook wat Sad
dams terreur inhoudt."
Ook wat Syrië betreft prefereert Lon
den de dialoog boven de dreigemen
ten van de Amerikanen. Premier Blair
is vorig jaar hoogst persoonlijk nog op
bezoek geweest in Damascus en hij
ontving de Syrische president Assad
en diens vrouw Asma (die geboren en
getogen is in Londen) in december
nog in Downing Street.
De Britten en de Amerikanen zijn
evenmin eensgezind over de toekomst
van Irak na de oorlog. Tot geruststel
ling van zijn partijgenoten in het La
gerhuis (die het moeilijk hebben met
de oorlog) zei premier Blair gisteren
dat Irak zo snel mogelijk geregeerd
moet worden door Irakezen zelf. Bo
vendien dient een tijdelijk overgangs
bewind dat daaraan vooraf gaat, de
instemming van de Verenigde Naties
te hebben. Blair ontkende dat hij hier
over fundamenteel van mening ver
schilde met de Amerikanen, maar gaf
toe dat ze niet op een lijn zitten.
Zelfs Colin Powell, de meest tot diplo
matie geneigde Amerikaanse minister,
heeft in het Amerikaanse congres al
gezegd dat de VN geen rol krijgen in
het bestuur van het land. In plaats
daarvan zou een gepensioneerde
Amerikaanse generaal er als een soort
tijdelijke gouverneur worden aange
steld. En als het aan haviken als Rum
sfeld ligt, blijft die net zo lang tot van
Irak een pro-Amerikaanse democratie
gekneed is.
Onenigheid tussen de Verenigde Sta
ten en Groot-Brittannië ligt ook in het
verschiet over Israël. Volgens de Brit
ten is er geen oplossing voor Irak mo
gelijk zonder een oplossing voor de
Palestijnse kwestie. Blair heeft Bush
voortdurend aangespoord om zich
sterk te maken voor een nieuw vre
desplan dat voorziet in de vorming
van een eigen staat voor de Palestij-
nen en dat, zo is de bedoeling, op kor
te termijn gepubliceerd wordt.
Bush heeft zich hier tegenover Blair
op vastgelegd. De vraag is of de Ame
rikanen er ook echt werk van maken
indien Israël de kont tegen de kribbe
gooit. De gezamenlijke persconferen
tie van Blair en Bush, vorige week in
het Amerikaanse Camp David, beloof
de weinig goeds.
Op het moment dat Blair de Ameri
kaanse president uitgebreid prees
voor zijn 'commitment' aan een vre
desplan dat voorziet in een eigen Pa
lestijnse staat, keek Bush vanachter
zijn spreekstoel de zaal in met een on
gemakkelijke blik die verried dat hij
graag zo snel mogelijk doorwilde naar
een ander onderwerp.
Jack Straw. Foto: Reuters
bagdad/ap - De Iraakse staatstelevisie
heeft gisteravond beelden van een la
chende en geüniformeerde Saddam Hus
sein in gezelschap van een aantal rege
ringsfunctionarissen uitgezonden. Het
geluid is onder de beelden vandaan ge
haald en wederom is er geen enkele aan
wijzing dat het recente opnames zijn die
aantonen dat Saddam in goede gezond
heid verkeert en niet is omgekomen bij
de bombardementen op Bagdad.
De afgelopen dagen zijn op de Iraakse te
levisie verscheidene verklaringen uitge
zonden die afkomstig zouden zijn van
Saddam, maar deze werden telkens voor
gedragen door een nieuwslezer of de mi
nister van informatie.
In een verklaring die gisteren door de
Iraakse televisie werd uitgezonden zegt
Saddam Hussein dat zijn lShd aan de
winnende hand is in de strijd tegen de
Amerikaans-Britse coalitiemacht. „Be
strijd hen zodat Irak, het bastion van reli
gie en principes, in veiligheid wordt ge
bracht en ons land glorierijk uit deze cri
sis komt", zo staat in de verklaring. „Be
strijd hen. De overwinning is in aantocht,
zo God het wil, hoewel we nog slechts
een derde of minder van ons leger heb
ben ingezet, terwijl $je misdadigers reeds
alles wat ze hebben meegebracht hebben
gebruikt."
Sinds het begin van de oorlog op 20
maart is Saddam twee keer voor de tele
visie verschenen om het volk toe te spre
ken, een keer enkele uren nadat de eerste
aanvallen op Bagdad waren uitgevoerd
en nog een keer vier dagen later. Van de
ze opnamen is niet duidelijk wanneer ze
zijn gemaakt,.
door onze correspondent
Wierd Duk
LANDSTUHL - Het was vroeg in de
morgen, een heldere dag, toen
het konvooi van sergeant eerste
klas Bruce Cole (39) vorige week
in Zuid-Irak in een hinderlaag
liep. „We waren onderweg rich
ting Bagdad toen we ineens
werden beschoten", vertelt Cole
in het Amerikaanse militaire
hospitaal in het Duitse Land-
stuhl, waar zijn wonden worden
verzorgd. „Omdat de zon zo fel
scheen, konden we niet zien
waar de kogels vandaan kwa
men. Ik hoorde alleen het ge
fluit, zag de inslagen op onze
voertuigen en begreep toen dat
ik in de 'killing zone' lag."
De Iraakse sluipschutters had
den zich verschanst tussen de
burgers die langs de weg de op
mars van de Amerikaanse mili
tairen gadesloegen. „Ze waren
in burgerkleding. Een schandali
ge manier om oorlog te voeren",
vindt de kaalgeschoren marinier
uit Beaumont, Texas. Cole had
zijn magazijn pas halfleeg ge
schoten, toen hij ineens een ste
kende pijn voelde. „Borst, arm,
schouder, ik wist niet waar ik
geraakt was. We hadden van die
dikke beschermingspakken te
gen chemische wapens aan, en
kogelvrije vesten. Pas toen in de
mobiele ambulance de lagen
kleding waren verwijderd, bleek
dat ik door mijn rechterarm was
geschoten."
Het legerziekenhuis in Land-
stuhl, in de Duitse deelstaat
Hessen, is het grootste Ameri
kaanse hospitaal buiten de VS.
In elk conflict waarbij de VS zijn
betrokken, speelt het een cen
trale rol. Van het slagveld wor
den de gewonden immers
rechtstreeks hier naar toe over
gevlogen. Cole is in gezelschap
van sergeant Bill Hale (35) en
eerste luitenant James Uwins
(26), die zich beiden voortbewe
gen in rolstoelen. De bleke ge
zichten van de gewonde man
nen staan strak en de verhalen
die ze vertellen zijn, op een en
kele kwinkslag na, ernstig.
„Deze oorlog is onvergelijkbaar
met de eerste Golfoorlog", zegt
Hale, die er destijds ook bij was.
„Toen werden we door de Koe-
weiti's als bevrijders ingehaald.
Nu weet je niet of een burger
welwillend is of dat hij een mi
nuut later een kalasjnikov op je
richt."
Hale en Uwins behoren tot een
bevoorradingseenheid, het 2de
bataljon van het 8ste mariniers
regiment, die tijdens een rust
pauze op 25 maart onder zwaar
vijandelijk vuur kwam te liggen.
Zij hadden voedsel, munitie en
wapens geleverd aan een brug
genhoofd, zuidelijk van de stad
Nasiriya, en waren doodmoe.
Hale: „We waren al vierentwin
tig uur in touw, het had zwaar
geregend, we hadden net die
zware zandstorm achter de rug,
het was donker en koud." De
eenheid besloot het kamp op te
slaan bij een verlaten tanksta
tion. „Het leek een goede plek
om een paar dagen te blijven en
op krachten te komen." Net
toen Hale en zijn commandant
Uwins, met wie hij had staan
praten, hun veldbedden wilden
opmaken, sloegen de kogels en
granaten in. „Ik hoorde gesis,
zag een witte flits en zag naast
mij een gat ter grootte van een
baseball in een voertuig. Adre
naline schoot door mij heen. Ik
zond een paar van mijn mari
niers erop uit om te kijken wat
er aan de hand was." Toen volg
de een explosie en vloog Hale
acht meter de lucht in. Met rug
letsel, een kapotte rechterknie
en zenuwschade kwam de mari
nier er nog relatief goed vanaf.
„Mijn uitrusting heeft me ge
red", denkt hij. De gevechten
hielden anderhalf uur aan. Toen
de rust was teruggekeerd bleven
31 Amerikanen gewond achter.
Dat er onder hun maten geen
doden vielen, noemen Hale en
Uwins een wonder.
Uwins is verbaasd over het felle
verzet van de Irakezen: „In het
zuiden waren er nog mensen
die witte vlaggen uithingen en
ons hartelijk begroetten. Maar
verder naar het noorden moet je
voortdurend honderd procent
alert zijn. Er dreigt permanent
gevaar en dat schept een enor
me spanning." Dat Operatie
Iraqi Freedom anders verloopt
dan de strategen in Washington
hadden verwacht, is deze mari
niers duidelijk. Hale: „De slag
om Nasiriya had een uur of zes
moeten duren, maar wij waren
al vijf dagen achtereen aan het
vechten, 24 uur per dag." De
kritiek dat de coalitie te weinig
troepen zou hebben ingezet, de
len zij niet. Bruce Cole: „Teveel
soldaten op een te kleine ruimte
kan ook een probleem worden."
Ondanks de vele tegenslagen
twijfelen de Amerikanen er niet
aan dat Bagdad uiteindelijk zal
worden ingenomen. „Natuurlijk
winnen we", zegt Cole. „En lang
zal dat niet meer duren, want
onze troepen zijn gewoon te
goed."
Dat hij er niet bij zal zijn wan
neer zijn kameraden de Iraakse
hoofdstad binnentrekken, om
schrijft de gehuwde Cole als
'mijn persoonlijke hel'. „Die
jongens zijn als broers voor mij,
het leger is mijn tweede familie.
Ik word er ziek van als ik er aan
denk hoe zij in de open lucht en
in de kou moeten slapen, hoe zij
weer onder vuur zullen komen
te liggen en dat ik terug moet
naar huis. Ik zou er alles voor
over hebben om weer bij hun te
kunnen zijn."
ankara/ap - Turkije heeft giste
ren ingestemd met het transport
van voedsel, brandstof en medi
cijnen over zijn grondgebied
naar Irak voor Amerikaanse mi
litairen. Aan wapentransporten
wil de Turkse regering nog
steeds niet meewerken. De be
perkte Turkse knieval kwam na
een bezoek van de Amerikaanse
minister van buitenlandse zaken
Colin Powell aan Ankara.
De Turkse regering stemde ook
in met de evacuatie van gewon
de militairen via Turkije en het
toelaten van gevechtsvliegtuigen
die in de problemen zijn ge
raakt. Verder kwamen de VS en
Turkije overeen een waarschu
wingssysteem op te zetten om
spanningen in Iraaks Koerdistan
te voorkomen. Zodra de span
ning oploopt, zullen Turkije en
de VS contact met elkaar leggen.
Het systeem moet voorkomen
dat Turkije meer militairen naar
No&'d-Irak stuurt. De VS vrezen
dat er dan gevechten uitbreken
tussen Turkse en Koerdische
troepen.
Powell was naar Aakara gereisd
om meer medewerking van Tur
kije te krijgen in de oorlog met
Irak en de Turks-Amerikaanse
betrekkingen te verbeteren. Tur
kije heeft geweigerd Amerikaan
se troepen toe te laten en dreig
de eigen troepen naar Noord-
Irak te sturen om te voorkomen
dat de Iraakse Koerden naar
Turkije vluchten of in Irak een
onafhankelijk Koerdistan stich
ten als het regime in Bagdad is
gevallen.
Powell en zijn Turkse collega
Abdullah Gül benadrukten de
samenwerking tussen Turkije en
de VS en niet de wrijving. „Het
bezoek van minister Powell
heeft onze betrekkingen verste
vigd", zei de Turkse minister.
Powell noemde Turkije 'een bë-
langrijk lid van de coalitie tegen
Saddam Hussein'.
die onderstreept dat het Ameri
kaanse leger 'zijn helden niet
achterlaat'. Gesuggereerd
wordt dat Iraakse bewoners
tips hadden gegeven over de
verblijfplaats van Jessi. De ma
riniers zouden voor een aflei
dingsmanoeuvre hebben ge
zorgd. Het is niet duidelijk wat
er met haar is gebeurd vanaf
het moment dat zij en veertien
medesoldaten werden overval
len. De Britse zender Sky News
zond beelden uit van een Iraak
se apotheker die zei dat hij
werkte in het 'Saddam' zieken
huis waar ze lag. Volgens hem
was ze gewond aan haar be
nen, maar verder gezond. Ze
huilde elke dag dat ze naar huis
wilde, naar haar familie, en
hoopte op een redding door
het Amerikaans leger, zei hij.
In het ziekenhuis - en dat tege
lijkertijd een soort militaire fa
ciliteit was - zijn ook elf lijken
gevonden. Het Centraal Com
mando gaat er van uit dat som
migen dode Amerikaanse sol
daten zijn, maar kan dat nog
niet bevestigen. Jessi is ernstig
gewond en is afgelopen nacht
in een legerhospitaal in Duits
land gearriveerd. Ze zou bot
breuken hebben opgelopen en
schotwonden. Haar ouders wil
len haar zo snel mogelijk zien.
„Als het moet, lopen we naar
haai- toe." De familie Lynch
heeft drie kinderen en ook
jongste dochter Brandi gaat in
het leger. De verschrikkelijke
beproeving van Jessi heeft Gre
gory en Daedra niet op andere
gedachten gebracht over een
militaire loopbaan. Na terug
keer in Palestine, wacht Jessica
een enorm feest. Daama zal ze
wel weer terug gaan naar het
leger, verwacht haar moeder.
„Ze geeft niet gauw op."
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - Ze verschijnen
hand in hand voor de came
ra's die voor hun afgelegen
huis op het Amerikaanse plat
teland zijn opgesteld. Gregory
Lynch senior heeft zijn blik
naar beneden gericht, alsof hij
moeite heeft met alle aan
dacht. Hij praat zachtjes,
maar af en toe breekt een lach
door. In het binnenste van
Daedra Lynch lijkt het te bor
relen: „Het is zo opwindend.
Een heel ander gevoel van
adrenaline." Het wonder
waarom ze hebben gebeden is
geschied. Hun 19-jarige doch
ter Jessica, sinds zondag 23
maart vermist in actie in Irak,
is gered. Gregory: „Het is ge
weldig. Ze is veilig in een zie
kenhuis." Daedra: „Ik hou
van haar. Ze werd zo gemist."
De soldaat van de in Irak
overvallen 507de Onder-
houdscompagnie werd in de
nacht van dinsdag op woens
dag door Amerikaanse troe
pen gered uit een ziekenhuis
bij Nasiriya, waar ze gevangen
werd gehouden. Op een giste
ren door het Centrale Com
mando beschikbaar gestelde
video is in korrelig grijs-groen
te zien hoe Jessi Lynch op een
brancard naar een helikopter
wordt gebracht. Ze is ernstig
gewond, aldus de legerleiding.
Een legerfoto toont een bleek
gezicht, maar Jessi's ogen
blikken open de lens in. „Het
was een schok om haar ge
zicht te zien", zegt broer Gre
gory (21), zelf ook soldaat en
twintig maanden geleden te
gelijkertijd met Jessi in het le
ger gegaan. De opgeluchte
ouders Lynch hebben na een
De ouders van Jessi zijn dolblij dat hun dochter gered is uit een Iraaks ziekenhuis. Gisteren toonden de
Amerikanen beelden van de jonge soldate die naar Duitsland werd gevlogen. Foto's: Reuters/DPA
dag wachten hun dochter ge
sproken. „Haar stem kraakte en
was laag. Ze klonk zwak en
moe", zegt Greg junior tegen
nieuwszender CNN.
Het Icing verwachte telefoontje
over het lot van Jessica - het is
in de VS veel vroeger dan in
Irak - komt om kwart over zes
op dinsdagavond. Vader Gre
gory zit op de veranda, hij heeft
net wat gegeten en neemt de
telefoon op. „Ik dacht dat het
een slechte 1 aprilgrap was. Ik
heb drie, vier keer gevraagd de
naam te herhalen." Daama
moet de hele buurt hem heb
ben horen roepen en juichen,
zegt hij. Het was een gekken
huis, en iedereen was in een
soort roes, vertelt Jessi's broer.
Palestine, het dorp in het noor
den van de staat West Virginia
waar Jessica vandaan komt, en
het nabijgelegen Elizabeth gaan
uit hun dak als het nieuws be
kend wordt. Vrienden en be
kenden stromen naar het huis
van de familie Lynch. Vracht
wagens toeteren. Iedereen in
de kleine, hechte gemeenschap
heeft verschrikkelijk meege
leefd. Gele strikken sieren hek
ken, huizen en verkeersborden.
Overal hangen borden met Jes
si's naam. Eigenlijk deelt heel
Amerika in de vreugde, snak
kend naar een beetje goed
nieuws uit Irak.
Vader Lynch zegt dat geloof en
hoop het gezin overeind heb
ben gehouden. „Als je ophoudt
met bidden, is er geen hoop
meer." Hij is vol lof over de
reddingsoperatie. „Je hebt een
dappere groep mensen nodig
om met gevaar voor eigen le
ven iemand te redden. We wis
ten niet eens dat ze krijgsge
vangen was, dat heeft ons erg
aangegrepen." Jessica was niet
bij de vijf krijgsgevangenen,
waarvan op die dramatische
zondag videobeelden zijn ver
spreid.
Correspondenten ter plekke
melden dat de reddingsactie
een minuut of tien, twaalf heeft
geduurd, en de operatie dagen
lang was voorbereid na infor
matie van de CIA. Er waren
speciale eenheden van de ma
riniers, marine, land- en lucht
macht bij betrokken, aldus een
zichtbaar trotse woordvoerder
van het Centrale Commando
