OORLOG IN IRAK
VS bereid hoge
prijs te betalen
'Zeg niet dat God aan de kant van Amerika staat'
Westerse en Arabische media
brengen ieder eigen waarheid
Ophef over een miljoen Mogadishu's
Arnett aan
de slag bij
Daily Mirror
Rode Kruis bezoekt Iraakse krijgsgevangenen
Voedsel bereikt Irak
loorse Saddam
=#il andere naam
jjio Een gevluchte Iraakse
Nfoerd in Noorwegen wil zijn
aam Saddam Hussein laten
eranderen. Dat heeft de Noet
ic krant Aftenposten gisteren.
imeld. De Koerd heeft aan de
r oorse autoriteiten gevraagd
I jn naam ie veranderen in Ra-
Hussein. Hij werd altijd al in
10 apjes vergeleken met de
aakse president, maar de laat-
8 e tijd wordt hij ook telefo-
Jl jsch lastiggevallen door men-
111 in die zijn naam in de tele-
'P »ongids hebben gevonden.
01 Toen mijn vader twintig jaar
II sleden deze naam koos, was
jddam Hussein nog een ge-
'n specteerde man", aldus Ra-
^bl. De twintigjarige Koerd
uchtte twee jaar geleden naar
s oorwegen.
•addam en zonen
èHp de televisie
1 Wdad - De Iraakse staatstele-
|sie heeft gisteren beelden uit-
tnden van president Sad-
Hussein en diens beide
men Uday en Qusay tijdens
vergadering met militaire
;fs. Saddam leidde de verga-
ig in militair uniform. Het
voor het eerst sinds het be-
ivan het Amerikaans-Britse
snsief in Irak dat Uday op de
":se televisie te zien was.
Iet was niet duidelijk wanneer
beelden werden opgeno-
;n. Saddam Hussein heeft
idaag ontkend dat leden van
familie het land hebben
laten. In een verkaring zei
ïddam Hussein dat de ge-
jchten als zouden familiele-
>n zijn gevlucht 'een herhaal-
i Ie leugen van het Pentagon' is.
Amerikaanse tank
yalt in Eufraat
k>ha - Een Amerikaanse tank
°bet daarin vier mariniers is van
n brug gevallen en in de rivier
Eufraat beland. Dat gebeur-
nadat de bestuurder was
iodgeschoten in de strijd. De
'erige bemanningsleden zijn
iardoor verdronken. Dat heb-
len Amerikaanse militaire
zinctionarissen gisteren ge
held. Het ongeluk is vorige
Qeek donderdag gebeurd vlak
bij Nasiriya in het zuiden van
rak, maar de slachtoffers en de
&nk zijn pas zondag boven wa-
er gehaald, zo verklaarde het
I pntraal commando op zijn
loofdkwartier in Qatar.
|ush verwacht
terreurcampagne
Philadelphia - De Amerikaanse
1 {resident George Bush denkt
nJat Saddam Hussein of zijn
^ondgenoten terreuracties in
s3e Verenigde Staten zullen pro-
Teren te ontketenen in reactie
-Np de oorlog in Irak. Bush zei
jat gisteren in een toespraak
-*bt leden van de Amerikaanse
'mstwacht in Philadelphia.
%ish probeert al maanden ver
banden te leggen tussen het re-
jjme van Saddam en al-Qaeda
andere terroristische organi
ses. Vlak voor hij het sein gaf
01lm de oorlog in Irak te begin
gen liet hij vorige maand de
'rUarmfase voor terreuracties
[jen stap verhogen, van geel
laar oranje.
9fS: Saddam is
érgste tiran
Pvashington - Niet Adolf Hitier
if Josef Stalin, maar Saddam
lussein is de ergste tiran in de
ichiedenis van de mensheid.
»at was althans gisteren het
irdeel van het Amerikaanse
listerie van defensie. „Het
ie volk zal vrij zijn na tien-
len jaren en tientallen jaren
en tientallen jaren van marte-
Jing en onderdrukking waarvan
rile wereld nooit eerder de gelij-
heeft gezien", zei woord-
:rder Victoria Clarke. Sad-
is ook door andere landen
de Verenigde Staten ver-
irdeeld om zijn bijzondere
leid tegen zijn volk, maar
itorici zijn het erover eens dat
iazi-dictator Hitier en de Sov-
it-leider Stalin meer doden op
iun geweten hebben dan ande
dictators.
icident bij
Sritse ambassade
iheran - De Britse ambassade
fc de Iraanse hoofdstad Tehe
ran lijkt gisteravond aan een
Zelfmoordaanslag te zijn ont-
jnapt. Een pickup-truck ramde
«en muur naast de hoofdingang
Én vloog onmiddellijk in brand,
bestuurder kwam om het le
ft. In de ambassade vielen
[een gewonden. Een politie-
oordvoerder zei dat het waar-
hijnlijk een ongeluk was,
iaar een ooggetuige verklaarde
lat de manier waarop de
tuffeur zijn voertuig van de
ftfdweg langs metalen afeet
gen aan weerszijden van een
lusbaan had gestuurd opzet
jeed vermoeden. De chef van
veiligheidsdienst meldde la
ter dat de chauffeur vele liters
'xtra brandstof had meegeno
men achterin de auto, mogelijk
om de kracht van de explosie te
"Versterken.
dinsdag 1 april 2003
bag dad-wash ington/rtr-an p -
Een hoge officier van het Ameri
kaanse centrale commando heeft
gisteren gewaarschuwd dat de
Verenigde Staten bereid zijn 'een
erg hoge prijs' te betalen om
Bagdad in te nemen en Saddam
Hussein af te zetten. De officier
had het daarbij over de verliezen
aan geallieerde zijde.
Volgens Bagdad zijn in het afge
lopen etmaal zestig Amerikaan
se en Britse soldaten gedood. De
geallieerden becijferen dat sinds
het uitbreken van de oorlog 46
Amerikanen en 25 Britten zijn
gedood. Verder worden zeven
tien Amerikaanse soldaten ver
mist. De geallieerden hebben
8000 Irakezen krijgsgevangen
gemaakt, maar daar zitten geen
hooggeplaatste politieke of mili
taire figuren bij.
De Arabische zender al-Jazeera
toonde de lichamen van twee
dode Britse militairen, die vol
gens Irak bij gevechten zijn om
gekomen. Maar volgens een
Britse inlichtingenofficier is het
duo na drie dagen gevangen
schap geëxecuteerd. Britse mili
tairen hebben twee Kenyaanse
vrachtwagenschauffeurs bevrijd
bij al-Zubayr, in de buurt van
Basra. Die waren tien dagen ge
leden opgepakt door Iraakse gu
errilla's. Het Britse leger had ze
ingehuurd om voedseltranspor-
ten voor de Irakezen te rijden.
Het zuiden van Bagdad werd
ook vandaag weer wakker door
zware explosies, na een stilte
van drie uur. Voor die tijd viel
door bombardementen de elek
triciteit uit in delen van de stad.
Doelwitten leken het presidenti
ele paleis, overheidsgebouwen
in het centrum en stellingen van
de Presidentiële Garde. In en
rond Nasiriya wordt nog steeds
zwaar gevochten. Daar schoten
Iraakse militairen vanuit een
ambulance op geallieerde solda
ten van wie er drie gewondraak-
ten. De VS sturen 5000 extra
troepen naar Nasiriya om de
7000 mariniers bij te staan.
De Franse oud-minister van
buitenlandse zaken Roland Du
mas is pessimistisch over het
Amerikaanse voornemen na de
oorlog in Irak ook 'orde op za
ken' te stellen in het Israëüsch-
Palestijnse conflict. „Dat voor
nemen hadden Bush senior en
zijn minister van buitenlandse
zaken, James Baker, na de Golf
oorlog van 1991 ook. Maar van
al hun plannen is niets terecht
gekomen", zo zei Dumas giste
ren in Parijs in een gesprek met
enkele buitenlandse journalis
ten.
De 80-jarige ex-bewindsman
geldt als een van de belangrijk
ste Midden-Oosten-experts van
de Franse diplomatie.
zag het Amerikaanse publiek
hoe een dode landgenoot door
de straten van Mogadishu werd
gesleept. Het drama was voor
president Clinton van de VS re
den zijn troepen terug te trek
ken uit Somalië.
De New Yorkse krant Newsday
berichtte vorige week als eerste
over de uitspraken van De Ge-
nova op een 'teach-in' op zijn
universiteit. „Ik persoonlijk zou
graag een miljoen Mogadishu's
zien", citeerde de krant hem.
Het publiek bleef stil na deze
uitspraak, aldus de verslaggever
van Newsday.
washington/gpd - Ontzetting
heerst op de Columbia Univer
siteit in New York. De rector
magnificus van de universiteit
heeft een ongebruikelijke stap
gezet door openlijk afstand te
nemen van een uitlating van
een van zijn stafleden. Lector
antropologie Nicholas de Geno-
va heeft vorige week op een ac
tiebijeenkomst op de universi
teitscampus gezegd te hopen op
'een miljoen Mogadishu's' in
Irak. Dat was over de grens van
het betamelijke, aldus de rector
magnificus Lee Bollinger in een
verklaring.
Mogadishu (hoofdstad Somalië)
is een zwarte bladzijde in de
Amerikaanse geschiedenis. Wat
als een humanitaire VN-missie
was begonnen om de orde te
herstellen in het door oorlogsge
weld geteisterde land, eindigde
in een drama voor de VS. Op 3
oktober 1993 werden twee Ame
rikaanse legerhelicopters boven
Mogadishu uit de lucht gescho
ten bij een poging om de be
langrijkste krijgsheer generaal
Aidid te pakken te krijgen. Acht
tien Amerikaanse soldaten von
den de dood en 85 raakten er
gewond. Vervuld van afschuw
safwan - Irakezen proberen een voedselpakket te pakken te krijgen die de Britse soldaten in de Zuid-lrake-
se stad uitdelen. Het plan van de coalitietroepen was om zo snel mogelijk na het uitbreken van de oorlog
voedsel en water bij de plaatselijke bevolking te krijgen, maar door omstandigheden heeft dit even ge
duurd. Foto: Reuters/Russell Boyce
londen/rtr-afp - De Ameri
kaanse journalist Peter Amett
heeft een dag na zijn ontslag
bij de Amerikaanse televisie
zender NBC alweer een nieuwe
werkgever gevonden. Amett
(68) gaat voor de Britse krant
Daily Mirror verslag doen van
de oorlog in Irak. De reporter
was bij NBC niet meer welkom
nadat hij voor de Iraakse tele
visie een persoonlijke visie op
de oorlog had losgelaten.
Amett zei toen onder meer dat
'het eerste Amerikaanse oor
logsplan mislukt is, dankzij de
vastberadenheid van het Iraak
se volk'. Hoewel de oorlogsver
slaggever officieel zijn excuses
aanbood voor de commotie,
zei hij tegenover de krant dat
hij allerminst spijt had van zijn
controversiële uitspraken. „Ik
heb de waarheid verkondigd
over wat er in Bagdad gebeurt.
Daarvoor hoef ik geen veront
schuldigingen aan te bieden."
De nieuwe werkgever van Ar
nett heeft zelf ook een duide
lijk standpunt over de oorlog.
De Daily Mirror is van de Brit
se media het meest uitgespro
ken tegen de oorlog. Amett,
die in de eerste Golfoorlog in
1991 naam maakte door zijn
verslagen voor CNN, hoeft
overigens ook niet meer te re
kenen op opdrachten van tele
visiezender National Geo
graphic.
Tot nu toe huurde National
Geographic hem af en toe in,
maar de directie heeft om de
zelfde beweegredenen als NBC
besloten verder van zijn dien
sten af te zien.
Bij de Daily Mirror is men ech
ter wel gecharmeerd van de
stijl van Amett, getuige de
slagzin op de voorpagina van
de editie van dinsdag: „Ontsla
gen in Amerika omdat hij de
waarheid vertelt, ingehuurd
door de Daily Mirror om daar
mee door te gaan."
door onze verslaggever John Wanders
ridgewood - Het is de laatste weken beduidend drukker in
de veertig jaar oude, in Tudor-stijl opgetrokken kerk van
Father Gerard Lombardo in Ridgewood, New Jersey. Het
gaat in golfbewegingen, vertelt Lombardo, sinds vier jaar
priester in dit welvarende stadje nabij New York City. „Na
11 september nam het aantal kerkgangers merkbaar toe. In
de maanden daarna zakte het geleidelijk weer wat in. En
sinds het begin van de oorlog in Irak constateer ik weer
meer toeloop."
Het is een universeel verschijnsel dat gelovigen in politiek
onzekere tijden hun toevlucht zoeken in het huis van God.
Amerika is bij uitstek een land van gelovigen. Vergelijkend
onderzoek heeft aangetoond dat Amerikanen frequentere
kerkgangers zijn dan bijvoorbeeld inwoners van traditio
neel katholieke landen als Spanje en Italië. De parochie
van Father Gerard Lombardo telt veel jonge gezinnen: „Het
aantal doopplechtigheden ligt hier twee keer hoger dan het
aantal begrafenissen."
De grondleggers van de VS brachten in de 18de eeuw be
wust een scherpe scheiding aan tussen staat en kerk. Maar
sinds president Truman, na de Tweede Wereldoorlog, affi
cheert Amerika zich in haar nationale eed van trouw (dage
lijks opgedreund door miljoenen Amerikaanse scholieren)
nadrukkelijk als een 'natie onder God'. Truman dacht in
die dagen van Koude Oorlog tussen de Sovjetunie en de VS
precies te weten aan wiens zijde God stond; tegenover de
oprukkende duisternis van het 'goddeloze communisme'
was zijn eigen Amerika een baken van licht en hoop. De
echo daarvan klinkt door in de opvattingen van Amerika's
huidige leiders. George W. Bush is een president die graag
beklemtoont dat Jezus zijn enige echte inspiratiebron is.
Het is niet zonder betekenis als Bush, strijdend tegen 'de
As van het Kwaad', een speech over de oorlog in Irak afsluit
met de wens 'dat Gods zegen moge blijven rusten op Ame
rika'. Dit slotakkoord lijkt misschien een ritueel, maar geeft
wel degelijk blijk van het geloof dat God aan de zijde van
de VS staat. Miljoenen gelovige Amerikanen, onder wie ook
vele voorstanders van de oorlog in Irak, worstelen dezer
dagen echter met het spanningsveld tussen de boodschap
van God en de boodschap van Bush. Als God synoniem is
voor naastenliefde en verbroedering, hoe dan de bommen
op Bagdad te verklaren?
„Denk eens aan alle getraumatiseerde kinderen die deze
oorlog zal voortbrengen", verzucht John Thoms, werkzaam
als verpleger in New Jersey en in zijn vrije tijd actief lid van
Pax Christi. Samen met een klein groepje geloofsgenoten
betoogt hij op deze druilerige zondag in het hartje van
Ridgewood tegen de Amerikaans-Britse invasie van Irak.
Thoms houdt een oranje gekleurd stuk karton in zijn hand,
waarop met viltstift geschreven staat: 'Gij zult niet doden'.
Als vader van twee kinderen van vijf en zeven probeer ik
mij de machteloosheid voor te stellen van Iraakse ouders
die hun kinderen maar niet kunnen troosten omdat de
bommen in hun stad blijven inslaan. Oorlog is immoreel."
Een aanhanger van Bush scheurt voorbij in zijn ronkende
auto. De man gooit vrijwel het hele bovenlijf uit het auto
raampje, furieus schreeuwend: „You're fucking nuts!" (Jul
lie zijn hartstikke gestoord.) John Thoms reageert met een
flauwe glimlach: „Ja, wij worden nu uitgescholden. Maar
wij bidden niet alleen voor de onschuldige burgers van
Irak. Wij bidden ook voor de Amerikaanse troepen in de
Golf. Ik beschouw mijzelf een patriot. Deze oorlog is naar
mijn overtuiging strijdig met het belang van de VS. Deze
oorlog zal alleen maar meer haat jegens Amerika oproepen
en meer terreur brengen in ons land."
In zijn onlangs verschenen boek, getiteld War is a force
that gives us meaning (Oorlog is een kracht die ons beteke
nis geeft) schrijft de Amerikaanse journalist en publicist
Chris Hedges: „Het is moeilijk, zo niet onmogelijk, een
oorlog uit te vechten wanneer het volk de redenen voor die
oorlog als ondeugdelijk ervaart. Daarom steekt de regering
enorm veel energie in het uitleggen, het beschermen en
het promoten van de beweegredenen voor die oorlog."
Tijdens de eerste Golfoorlog en na de terreuraanvallen op
11 september kreeg diezelfde activiteit van de Amerikaanse
regering een bijna religieus aura, stelt Hedges. „Zelfs de
media spraken over de VS in de 'wij'-vorm. In tijden van
oorlog verwordt de natie zo tot een religieus centrum. Een
ieder die deze mythe probeert door te prikken, wordt
ogenblikkelijk buitengesloten." Father Gerard Lombardo
gelooft niet in een God die exclusief aan de zijde van de VS
staat. „Het is niet goed om te zeggen dat God aan onze
kant staat. God is evenzeer de god van het volk van Irak als
de god van het volk van Amerika. God is overal." God is nu
zeer verdrietig, verzekert de priester: „Hij huilt om de we
reld." Bush spreekt aangaande Irak veelvuldig over een 'ge
rechtvaardigde' oorlog. Dit is 'gewaagd', meent Lombardo.
„Het concept van de gerechtvaardigde oorlog kent uiteen
lopende criteria waaraan moet zijn voldaan alvorens je
daadwerkelijk kunt spreken van 'gerechtvaardigd'. Over de
mate waarin aan die criteria is voldaan in het geval-Irak,
wordt verschillend gedacht. De leider van mijn kerk, de
paus in Rome, vindt dat niet aan alle criteria voor een ge
rechtvaardigde oorlog is voldaan. President Bush daarente
gen meent van wel."
Waar deze katholieke priester uit het kleine Ridgewood zelf
staat in dit debat, laat Father Gerard Lombardo graag in
het midden. „Wij bidden voor de inwoners van Irak en wij
bidden voor onze troepen. Veel van onze parochianen
hebben een of meerdere familieleden die nu militair actief
zijn in de Golf. Wij bidden voor vrede en voor hun spoedi
ge terugkeer."
gieus aura, sreir neages. „z.eus ae ge terugxeer.
door onze correspondent
Cees van Zweeden
an najaf - Een Irakese man troost zijn zoontje in een kamp voor
krijgsgevangenen in An Najaf. De man werd samen met het kind op
gepakt en de Amerikanen wilden vader en zoon niet scheiden. In het
uiterste zuiden van Irak heeft het Internationale Rode Kruis Comité
(ICRC) gisteren voor het eerst een kamp met 3000 Iraakse krijgsgevan
genen kunnen inspecteren. Op het Ceneefse hoofdkwartier van de or
ganisatie zei de chef-gedelegeerde voor het Midden-Oosten, Balthasar
Staehelin, dat het Rode Kruis-team van de Amerikaanse kampcom
mandant drie dagen kreeg om de namen van de krijgsgevangenen te
registreren. Verder konden de humanitaire omstandigheden van hun
detentie worden gecontroleerd en zo nodig medische en psychische
assistentie worden verleend. Foto: AP/Jean-Marc Bouju
- Toen een Franse
hoogleraar vorige maand op
CNN verscheen voor een inter
view over Irak, verwelkomde
presentator Tucker Carlson hem
met de volgende zin. „Ik weet
niet hoe lang u al in het land
bent van de vrijheid, in de ba
kermat van de moed, maar
waarschijnlijk lang genoeg om
te weten hoe wij denken over
uw land."
Dat wist Justin Vaisse, de hoog
leraar in kwestie, inderdaad.
Kort daarvoor had de New York
Post een foto afgedrukt van de
Amerikaanse begraafplaats in
Normandië, met daarboven de
tekst: „Zij stierven voor Frank
rijk, maar Frankrijk is het verge
ten."
Vaisse was geschokt door de
Amerikaanse media. Hij zei:
„Zoals iedere Fransman ben ik
dank verschuldigd aan Amerika
voor de bevrijding van Frankrijk.
Maar wij vragen de Amerikanen
toch ook niet het Afrika-beleid
van Chirac te steunen omdat
Frankrijk hen hielp tijdens de
Amerikaanse Revolutie?"
De toonzetting op CNN en in de
New York Post aan de voor
avondvan de oorlog deed het
ergste vermoeden. Nu de oorlog
bijna twee weken oud is, rijst de
vraag hoe de berichtgeving
daarover is.
Het eerste wat opvalt, is de par
tijdigheid aan zowel westerse als
Arabische zijde. Al-Rai, de
grootste krant van Jordanië, be
richtte gisteren over de slag om
de steden in het zuiden van Irak.
De kop op de voorpagina luid
de: 'Steden in zuiden houden
stand'.
De International Herald Tribune
had hetzelfde onderwerp op de
voorpagina. Maar in deze Ame
rikaanse krant was de kop ietsje
anders: 'Strijdkrachten verster
ken grip op steden'.
Deze oorlog is de eerste die bij
na rechtstreeks op de buis
wordt gebracht, waardoor het
de televisiestations aan tijd ont
breekt om feiten te verifiëren.
Zo claimden de Britten in de
eerste dagen van de oorlog ne
gen keer dat ze het zuidelijke
havenstadje Umm Qasr hadden
ingenomen, en zelfs de negende
claim bleek afgelopen weekein
de onjuist.
Blunders stapelen zich op. Afge
lopen zondag meldden alle
Westerse televisiestations dat de
Britten een Iraakse generaal ge
vangen hadden genomen, de
beste vangst tot dan toe. Op al-
Jazeera, de Arabische CNN, ont
kenden de Irakezen het verhaal.
De ontkenning werd aanvanke
lijk weggewuifd, maar vandaag
moest een Britse woordvoerder
kleur bekennen. De 'generaal',
zo zei hij, bleek bij nader inzien
een 'gewone officier'.
Het is twijfelachtig of de Irake
zen 'honderden' Koerden heb
ben gedood bij Kirkuk, zoals de
BBC op 27 maart meldde. De
'volksopstand' in Basra, waar
over op 26 maart werd gerap
porteerd, bleek een kleine beto
ging. De bewering van premier
Tony Blair dat twee Britse solda
ten als krijgsgevangenen waren
'geëxecuteerd', werd tegenge
sproken door de nabestaanden
van de slachtoffers.
Terwijl in Westerse dagbladen
echter nog ruimte is voor dissi
dente meningen, dompelen
Arabische journalisten hun pen
unaniem in bloed. Voor zover
hun kranten artikelen van wes
terse collega's afdrukken, zijn
die altijd tegen de oorlog. Het
Jordaanse al-Rai bracht gisteren
een artikel van het Franse pers
bureau AFP waarin wordt ver
haald hoe de Britten bij hun
laatste invasie van Irak in 1919
een rebellie met chemische wa
pens smoorden.
Al-Dustour, een andere Jordaan
se krant, drukte een foto af van
een groep bange vrouwen en
kinderen die werden bewaakt
door een Amerikaanse marinier
met een bazooka op de rug. Bo
ven de foto stond: 'Is dit een be
vrijdingsoorlog?' q
CNN weigerde de Beelden uit te
zenden van een aantal doodsbe
nauwde Amerikaanse krijgsge
vangenen. Die weigering werd
verdedigd met een verwijzing
naar de Conventie van Genève,
die het paraderen van krijgsge
vangen voor de camera ver
biedt. Maar CNN en de BBC
weigerden tevens de beelden te
tonen van een Iraaks kind,
wiens hoofd grotendeels was
weggeblazen door een Ameri
kaanse bom.
Al-Jazeera heeft minder scrupu
les. Voorafgaand aan ieder jour
naal toont de Arabische zender
dezelfde aangrijpende beelden
van de oorlog.
Een ervan laat een benauwd
kind zien, het hoofd in bebloed
verband, terwijl een B-52 bom
menwerper overvliegt.
