OORLOG IN IRAK 2
Jordaanse regering steunt Amerikanen in het geniep
In Bagdad, Kentucky is de oorlog héél ver weg
Saddams elitetroepen
B-52 werpen tientallen
zware bommen af om het
moreel van de Irakezen
te ondermijnen
grondtroepen en installaties aan te vallen met een
zwaar snelvuurboordkanon en anti-tankraketten.
Bulldozers Gepantserde Mfjnopruiming
gaan tanks en bruggen- Een soort ploeg
infanterie leggers aan de voorkant
vooruit. Zij Legt brug over van de Abrams-
graven gaten brandende tank maakt de
in de Iraakse tankgracht weg vrij
tankwallen binnen vijf
minuten
of brigrade
al naar ge
lang van
actie
Mijnenveld
Anti-tankmijnen
4 tot 5 m uit elkaar
Anti-persoonsmijnen
ongeveer 1 m
L uit elkaar
Tank- H
gracht met
brandende
olie
Tankwal
van zand
Apache gevechts-
r Naar schatting 1 km helikopters
T-72 tank: Uitgerust met nieuw
vuurleldingssysteem, speciale
bepantsering en anti-tankraketten
gelanceerd uit de kanonsloop
Verdediging t
Bagdad: De
Republikeinse Garde^Sgkj.
heeft drie divisies
samengetrokken rond
de hoofdstad van Irak,
De Medina-, Hammurabi- en
Nida divisies. Elk bestaat uit
10.000 manschappen, 150-200 tanks,
250 pantservoertuigen en 50-60 stuks
artillerie.
Kanon: 125 mm.
Met laservizier dat trefkans
vergroot. Kan een vijandelijke tank
uitschakelen op 1000 m afstand
rijswijk-bagdad/anp - De Iraakse
strijdkrachten tellen volgens de mili
taire denktank Global.Security.org
naar schatting 350.000 tot 450.000
manschappen. Het overgrote deel
daarvan vormt geen grote bedreiging
voor de Amerikanen en Britten. Maar
de elitetroepen van de Iraakse heer
ser zouden nog wel eens voor een
verrassing kunnen zorgen. Zij zijn
over het algemeen beter uitgerust en
loyaler aan Saddam. Ook de diverse
veiligheidsdiensten en paramilitaire
groepen zijn een onzekere factor. Een
overzicht:
Republikeinse Garde (RG)
Deze speciale elite-eenheid be
schermt het regime van Saddam te
gen zijn eigen leger. Naar schatting
zijn er 50.000 van deze gardisten. De
RG komt voort uit de Paleisgarde
van Saddam. Tijdens de oorlog te
gen Iran groeide deze brigade uit tot
een onderdeel met dertig tot 33 bri
gades, verdeeld over zeven divisies.
De RG is een van de best uitgeruste
en opgeleide eenheden binnen Sad
dams leger. De gardisten hebben
een beter salaris, krijgen bonussen,
nieuwe auto's en gesubsidieerde
huizen. De soldaten zijn uiterst ge
motiveerde vrijwilligers, over het al
gemeen geen dienstplichtigen. In
mei 1995 ontstond er een scheuring
in de elitetroepen van Saddam. Een
aantal officieren van de al-Dulaymi-
stam in het westen van Irak pleegde
een coup. Saddam Hussein üet de
opstandelingen martelen en execu
teren, en stuurde hun verminkte li
chamen naar huis. Daarop viel een
bataljon van de RG onder leiding
van officieren van de al-Dulaymi-
clan de gevangenis in Abu Gharayb
aan. De opstand werd onderdrukt.
De Iraakse president was woedend
over deze dwaling van zijn door
gaans loyale troepen. In juli volgde
een zuivering van de Republikeinse
Garde.
Speciale Republikeinse Garde
(SRG, al-Har as al-Jumhuri
al-Khas):
De Speciale Republikeinse Garde is -
afgezien van de militaire inlichtin
gendienst - de enige militaire een
heid die Saddam nog in Bagdad toe
laat. De SRG wordt vaak verward
met de RG, maar staat daar geheel
los van. De speciale eenheid bestaat
uit vier brigades, en rekruteert de le
den voornamelijk uit Saddams fami
lieclan al-Bu Nasir en verwante
clans in de buurt van zijn geboorte
stad Tikrit Saddams jongste zoon
Qusay staat aan het hoofd van deze
troepen. De SRG telt naar schatting
20.000 soldaten. Ook zij hebben
speciale privileges, zoals een hoger
salaris en voorrang bij de uitreiking
van voedsel en medicijnen. Hun
taak is het de president en zijn regi
me te beschermen. Ook vormt de
SRG een brug tussen het 'gewone'
leger en de veiligheidsdienst.
Speciale Veiligheids Organisatie
Qihaz al-Amn al-Khass):
Deze organisatie vormt een tweede
veiligheidsring om Saddam. De vei
ligheidsdienst moet de orde in Bag
dad handhaven en een opstand de
kop indrukken. De ongeveer 2000
leden zijn ook verantwoordelijk voor
de massavernietigingswapens.
Presidentiële Garde
(al-Himaya al-Ra'is):
De leden beschermen Saddam, zijn
familie en zijn naaste medewerkers.
De rekruten worden op 15 of 16-ja-
rige leeftijd al naar het presidentiële
paleis gebracht. Daar volgen ze een
opleiding van ongeveer drie jaar tot
lijfwacht. Ook worden ze ingezet bij
het executeren van militairen en 'ri
sicofactoren' binnen de veiligheids
diensten. Binnen deze groep van
enkele duizenden vormt een groep
je van 40 jonge mannen, bekend als
de al-Murafiqin (de gezellen), de
lijfwacht van Saddam. Deze man
nen zijn goed getraind, maar heb
ben verder geen enkele opleiding
gevolgd. Hierdoor hebben ze wei
nig hoop op een andere carrière.
Om deze lijfwachten aan zich te
binden, laat Saddam ze vaak mis
drijven plegen. Ze hebben daarom
vaak dezelfde vijanden als de presi
dent, en zijn compleet afhankelijk
van hem. De Presidentiële Garde
zal de Amerikanen en Britten niet
veel tegenstand kunnen bieden,
maar zal misschien burgers als le
vend schild gebruiken. De hoop is
dat zij zich overgeven zodra Sad
dams regime wankelt.
Saddams Martelaren
(Fedayin Saddam):
Aan de onderkant van Saddams 'ei
gen' leger hangen de paramilitaire
Fedayin. Zijn oudste zoon Uday
richtte dit legertje van lichtbewa
pende en slechtgetrainde vrijwilli
gers in 1995 op. De meesten zijn
arm en komen van het platteland.
De ongeveer 20.000 paramilitairen
zijn een binnenlandse terreurbriga-
de. Ze arresteren en executeren te
genstanders van het regime. Ook
zouden ze vrouwen die van prosti
tutie worden verdacht onthoofden,
en kritische mensen de tong uit
snijden. Volgens de laatste berich
ten gebruiken ze in de stad Nasiriya
vrouwen en kinderen als levend
schild.
r Hans Gertsen
mman - Irak heeft Jordanië deze
Jeek fel aangevallen wegens
Irmeende steun aan de Ver-
iiigde Staten. Volgens Bagdad
pt het buurland zijn grondge-
led door de Amerikanen gebrui-
n voor het afvuren van raket-
1 oprichting Irak. „Een schande
or een Arabisch land", zei de
akse minister van economische
[ken Saleh. In de vorige Golfoor-
g stond Jordanië nog pal achter
|k. Nu mort het volk.
Ahmed Khalif formuleert
•rzichtig. „De VS en Groot-
ië hebben het recht niet
oorlog te voeren in Irak. Het
volk hoeft niet bevrijd te
irden want de Irakezen zijn al
ij." De 22-jarige studente isla-
:h recht aan de universiteit
Jordanië is duidelijk niet op
bar gemak. Dat ligt niet aan het
it dat ze wordt geïnterviewd
vier mannelijke buiten-
pdse journalisten. De opval-
nd onopvallend aanwezige
ledewerker van de afdeling pu-
ic relations van de universiteit
ct haar meer parten te spelen,
c denk dat jullie het helemaal
grepen hebben", zo ant-
)ordt ze als een journalist haar
dens een moment van onop-
tendheid van de luistervink
aagt of ze vrijuit kan praten.
Jordan University, met bijna
.000 studenten de grootste
liversiteit van Amman, is al
ids het begin van de oorlog in
ik een broedplaats van onrust,
rschillende kleinere en grote
demonstraties tegen de oor-
Te koop in de kashbah: Saddam-horloges. Foto: Reuters/Ali Jarekji
log hebben de afgelopen dagen
plaatsgevonden op de campus.
Zolang de studenten het terrein
niet verlaten, wordt het protest
gedoogd. Maar zodra demon
stranten rich richting poort be
geven, grijpt de oproerpolitie re
soluut in.
Vandaag heeft de politie geen
traangas of knuppels nodig. Een
aangekondigde demonstratie
wordt op het allerlaatste nipper
tje afgelast. Vanwege het slech
te weer', zo luidt de officiële ver
klaring. Het weer, een snijdend
koude wind en natte sneeuw, is
inderdaad niet best, maar of dat
de werkelijke reden is? Wellicht
is er te veel buitenlandse pers
op het terrein naar de zin van de
autoriteiten. Of te veel geheime
politie naar de zin van de stu
denten. Rond het pleintje waar
de demonstratie zou beginnen,
staan minstens tien mannen
met camera's die duidelijk geen
persfotografen rijn.
Niet alleen op de campus van
de Jordan University is de sfeer
dezer dagen gespannen. Heel
Jordanië is nerveus over de oor
log die in het buurland woedt.
Volgens een peiling die de Jor
dan Times eerder deze week pu
bliceerde, is 88 procent van de
Jordaniërs tegen de oorlog. De
regering van koning Abdallah is
officieel ook tegen. De vorst
heeft diverse oproepen gedaan
om de strijd zo gauw mogelijk te
staken. Tegelijkertijd riep hij rijn
volk op het hoofd koel te hou
den en alleen waardig en vreed
zaam te demonstreren. In wer
kelijkheid steunt de Jordaanse
regering de Amerikaans-Britse
invasie van Irak, en verleent Jor
danië belangrijke hand- en
spandiensten. Maar wel zo dis
creet mogelijk.
Officieel zijn er maar een paar
honderd Amerikaanse militairen
Het Jordaanse protest is nu nog goedmoedig van aard. Deze poppenspeler in Amman vecht de oorlog in het klein uit. Foto: Reuters/Ali Jarekji
op Jordaans grondgebied. Die
zitten in de woestijn in het uiter
ste oosten, aan de grens met
Irak. Om Jordanië met Patriot
raketten tegen een eventuele
aanval van Irak te beschermen,
zo heet het. Buitenlandse diplo
maten in Amman weten wel be
ter. In werkelijkheid ritten er en
kele duizenden Amerikaanse
soldaten in het zorgvuldig afge
schermde grensgebied. En die
rijn daar vooral om Israël tegen
mogelijke Iraakse aanvallen met
Scud-raketten te beschermen.
Als Saddam Hussein Israël wil
beschieten, kan dat alleen maar
vanuit het uiterste westen van
Irak. Verder reiken zijn raketten
simpelweg niet. Dat er tot nu
toe geen raket richting Israël is
afgeschoten, is te danken aan
Amerikaanse 'special forces', die
al voor de oorlog vanuit Jorda
nië tot diep in Irak zouden rijn
geïnfiltreerd, zo menen diplo
maten in Amman te weten. Gis
teren werd dat nog eens officieel
bevestigd door het Pentagon.
West-Irak is eigenlijk al hele
maal bezet.
De Jordaanse regering blijft ech
ter beweren dat er vanaf Jor
daans grondgebied geen militai
re acties tegen Irak worden ge
voerd. De regering kan ook niet
anders gezien de vijandigheid
van de bevolking tegen alles wat
naar actieve hulp aan de oorlog
tegen Irak riekt. Tijdens de vori
ge Golfoorlog bevond Jordanië
zich nog in het andere kamp.
Koning Hussein bleef Saddam
Hussein toen door dik en dun
steunen. Dat kwam Jordanië na
de oorlog duur te staan. De toch
al zwakke economie stortte vol
ledig in en het duurde jaren
voor de relaties met de Verenig
de Staten genormaliseerd wa
ren.
Abdallah heeft daar duidelijk
van geleerd, en plukt nu al de
vruchten van de pro-Ameri
kaanse opstelling. De Verenigde
Staten hebben Jordanië voor
volgend jaar 459 miljoen dollar
aan ontwikkelingshulp toege
zegd, en nog eens ruim een mil
jard dollar ter compensatie van
de economische schade die Jor
danië door de oorlog lijdt
Vooralsnog lijkt Abdallah te sla
gen in rijn politieke evenwichts
oefening tussen heimelijke
steun aan de Verenigde Staten
en het openlijk betuigen van
sympathie met het Iraakse
'broedervolk'. Maar politieke
analisten in Amman waarschu
wen dat de koning hoog spel
speelt. Als de oorlog tegen Irak
te lang duurt en erg bloedig
wordt, kan de frustratie van de
bevolking wel eens zó hoog op
lopen dat de situatie in Jordanië
explosief wordt.
»r onze correspondent
is Bouwmans
icdad, Kentucky - Achterin
jungs ijzerwarenwinkel annex
Ipermarkt bakt Lewis Young
In hamburger. In de aangren-
nde provisorische eetzaal trot-
ren twee boeren uit Bagdad de
lewalm. Op het bruine plastic
felkleed staat een blikje Moun-
In Dew. De krant Sentinel News
Ijft onaangeroerd. De tv - een
liek uit de jaren zeventig - is
I. Het gesprek kent maar één
iderwerp. „Ik zou een vermo
rt voor die stier hebben gekre-
in, als ik 'm had gehouden."
k lijkt nog verder weg dan de
induizend kilometer die dit
jgdad scheiden van het andere,
|ar nu een oorlog woedt.
S;dad, Kentucky. Vijfhonderd
en als je de wijde omgeving
feetelt, en nog wat kippen,
Inden en koeien natuurlijk. Er
Ben veevoerfabriek en een
pkhof 'sinds 1876'. Het heeft
e tankstations, een koopjes
uur en een postkantoor,
r de ongebruikt ogende
orlijh staan een paar roestige
's. In 1991 - tijdens Operatie
Lewis Young in zijn ijzerwarenwinkel. Foto: GPD/Ans Bouwmans
's.
Desert Storm - hing hierop een
grote vlag, met een gele wimpel.
Nu heeft Lewis Young daar nog
geen tijd voor gehad. „Maar 99
procent van de mensen hier is
patriottisch. Alhoewel, zo veel
steun voor onze troepen zie ik
hier niet, hè mamaV', zegt hij,
een blik op zijn vrouw Janet ge
richt.
Het oog van de wereld is gericht
op het grote Bagdad, en af en
toe dwaalt de blik af naar dat
'andere' Bagdad in Kentucky.
Supermarkteigenaar Young -
rijn verre voorouders hebben
hier in de Amerikaanse burger
oorlog nog tegen elkaar gevoch
ten - wil wel vertellen hoe het
dorp aan rijn naam gekomen is.
Het postkantoor werd rond 1861
vanuit Christianburg naar deze
plek langs de spoorlijn verhuisd.
„De zoon van de molenaar had
een spraakgebrek. En als hij dan
tegen rijn vader wilde zeggen
'een zak voer, pa' zei hij bag dad
(zak, pa)."
Voor wat het waard is, het kan
ook best een van de andere -
geen van allen bevestigde - ver
halen zijn, die tot de folklore van
Bagdad behoren. Net als de
grapjes. 'Staat je huis nog over
eind, ik hoorde dat Bagdad was
gebombardeerd'. Young moet er
weinig van hebben. „Hier in
Bagdad nemen we de oorlog se
rieus. Wij althans", zegt hij, met
een knikje naar 'mama'. „Ik heb
drie familieleden in Irak. En
mijn zoon is marinier, hij werft
nu recruten. Maar hij kende de
vier Amerikaanse mariniers die
vorige week in Koeweit omkwa
men. Dat was verschrikkelijk.
We staan achter de president.
We kunnen die Saddam niet rijn
gang laten gaan", zegt hij.
Bij de Bagdad Baptistenkerk
staat een groot bord: 'Wij bid
den voor onze troepen en ons
land'. De lucht geurt naar bloe
sem. Bomen in deze streek zien
eruit alsof iemand er met een
grote zeis overheen is gegaan,
het gevolg van dagenlange zwa
re ijzel. Maar nu de lente Ken
tucky heeft bereikt is de for
sythia geel, en de Japanse kers
roze. Uit een open raam achter
de kerk klinken kinderstemmen.
De kinderopvang is in vol be
drijf. „Het voelt best speciaal.
Dat je hier in Bagdad woont,
terwijl het daar oorlog is. Het
maakt dat je over jezelf waakt",
zegt Cammie, de 31-jarige assis
tent-manager, die even in haar
kantoortje wat zaken regelt. Ze
weet niet goed wat ze van de
oorlog moet denken.Al die do
den, aan beide rijden. Ik begrijp
dat er iets moest gebeuren. Zij,
de president en het Congres,
denken dat het iets met 11 sep
tember te maken heeft. De
waarheid zullen we misschien
nooit weten."
Leroy, volle witte baard, bruin
van de tabak, staat even verder
op voor supermarkt nummer
twee. „Het is geen beste situatie.
Maar als je het moet doen, dan
moet je het doen", zegt hij ter
wijl hij rijn pruimtabak uit
spuugt. Zijn veel jongere maat
Orville denkt daar anders over.
Deze dertiger meent dat de VS
helemaal niet in Irak moeten
ritten. „Die mensen willen ons
helemaal niet hebben daar. Het
wordt een nieuw Vietnam."
Orville praat met anderen niet
veel over rijn opvattingen, zegt
hij, maar hij heeft het idee dat
de stemming nu anders is dan
in 1991. „Er is veel meer protest.
En ze rijn zo druk bezig met die
olievelden, het lijkt alleen om de
economie te gaan." Kentucky
ligt in het conservatieve midden
van de VS, maar veel enthousi
asme over het Irak-beleid van
Bush is er niet te bespeuren.
Wat moet, dat moet, dat blijkt
de doorsnee reactie te zijn.
Zelfs de 'patriottische' Lewis
Young is niet zo vóór Bush als
hij eerst deed voorkomen.. „Je
moet natuurlijk achter de pre
sident staan. Maar moeten we
wel de politie-agent van de we
reld willen rijn? Ik geloof er
niet in dat wij daar vrede kun
nen brengen. We moeten iets
doen om te voorkomen dat
Saddam Hussein de hele regio
gaat beheersen, maar ik weet
niet of ik kan zeggen dat ik zo
voor deze oorlog ben."
Midden op de weg loopt een
hond. Een van de boeren uit
Youngs ijzerwarenwinkel wuift
vanaf rijn tractor. In dit dorp
kent iedereen iedereen. Vreem
delingen vallen direct op. Na
de Golfoorlog kwam zo onge
veer iedereen langs, nu rijn er
al twee cameraploegen uit En
geland gesignaleerd. Bezoekers
poseren voor het US Post Offi
ce, Bagdad, Kentucky, 40003.
En soms posten ze met opzet
een brief, vanwege het stempel.
Fox Televisie wilde van de
week het postkantoor van bin
nen filmen, maar dat ging niet
door. „Ik moest het hoofdkan
toor laten bellen, om ze uit te
leggen dat ze niet meer naar
binnen mogen. Ze konden het
niet gelovenzegt postopper-
hoofd Mary Beth. Maar het is
echt waar. Het meenemen van
kinderen en het toelaten van
Het postkantoor van Bagdad, Kentucky. Bezoekers posten hier met
opzet brieven vanwege het poststempel. Foto: GPD/Ans Bouwmans
journalisterus van hogerhand
verboden 'vanwege het terreur-
gevaar'.
Ook al weet Bagdad het etiket
slaperig moeiteloos waar te
maken, aan de hand van Was
hington valt niet te ontsnap
pen.
Leger Irak
