Koerden in
Noord-Irak
in opmars
OORLOG IN IRAK 1
Demonstranten in Caïro roepen op tot heilige oorlog
Amerikanen verijdelen
terreuraanslagen Irak
VS jagen op miljarden
van Saddam Hussein
Amerika schrikt van contrast tussen scenario en realiteit
Basis mullah Krekar ingenomen
rste schip
et hulp in
mm Qasr
Lot Saddam inzet van weddenschappen
best of
bij Van Til
van
I: 2,2 miljard
»r hulp aan Irak
vork - De Verenigde Na-
rillen dat de lidstaten de
inde zes maanden 2,2 mil-
lollar storten voor huma-
e hulp aan IrakRuim de
van het geld moet worden
ed aan voedselhulp via het
ldvoedselprogramma
VN-secretaris-generaal
n krijgt de komende 45
de leiding over de huma-
e kant van het olie-voor-
ielprogramma voor Irak.
i de strekking van een re-
e die de VN-Veiligheids
gisteren heeft aangeno-
Nederland draagt 14,2
en euro bij.
Tonga ook
coalitielijst
iington - De Verenigde
hebben het koninkrijkje
a in de Stille Oceaan ge
it op de lijst van de 'Coali-
n Bereidwilligen'. Daar-
luidt Washington de lan-
an die de oorlog tegen
teunen. Ook Nederland
op deze volgens de VS
ende lijst' van nu in totaal
ties. In Tonga wonen
DO mensen.
Ilicht transport
mische wapens
ington - Tussen de Iraak-
de Amerikaanse linies in
ijn Irakezen waargeno-
iie vaten uit vrachtwagens
en. De Irakezen droegen
ermende pakken. Dat zei
en een anonieme bron in
ington. De Amerikaanse
op vreest dat er chemi-
toffen in de vaten zitten,
ichter de invasiemacht
id nadert, des te groter de
lat Saddam chemische
is inzet, denkt men in
ington, ook al houdt Irak
og en bij laag vol dat het
nassavemietigingswa-
ïeeft.
cefwil 166
oen ophalen
ork - Unicef, het kinder
van de Verenigde Naties,
aan regeringen en parti-
en in de hele wereld 166
!n dollar voor acute hulp
i kinderen in Irak. Met dit
g kan Unicef de eerste zes
ien hulp bieden, zo ver-
e een woordvoerder van
ntoor in Den Haag. De
eit gaat uit naar waterzui-
gevolgd door medicijnen
iische hulp voor kinde-
zijn al ruim tweehon-
raakse medewerkers van
f in Irak actief die met de
e donaties de zorg kun-
itbreiden. Het is nog niet
s bekend hoe de campag-
Unicef in Nederland er-
nt te zien.
zaterdag 29 maart 2003
teheran/anp-rtr-afp - Koerdi
sche strijders hebben hun posities
in de bergen rond de oliestad Kir-
kuk in het noorden van Irak gis
teren versterkt. Zij rukken steeds
meer op in het gebied dat het
Iraakse leger heeft verlaten. Dat
heeft een woordvoerder van de
Koerden tegen het Iraanse pers
bureau IRNA gezegd.
De Koerden willen volgens de
zegsman op deze manier het
Turkse leger elk voorwendsel
ontnemen om Iraaks Koerdistan
binnen te vallen. De Turken vre
zen dat een onafhankelijke
Koerdische staat grote aantrek
kingskracht uitoefent op de
Koerden in eigen land.
Het Iraakse leger trok de militai
ren donderdag 15 kilometer
naar het zuiden terug. De Koer
den zouden inmiddels tweeder
de van het door Irak opgegeven
gebied in handen hebben. Vol
gens de zegsman zijn de Koer
den niet uit op de verovering
van Kirkuk
De Turkse minister van buiten
landse zaken Gül heeft de Koer
den in Noord-Irak gewaar
schuwd 'niet te provoceren'. De
bewindsman zei de bewegingen
van de Koerden 'nauwlettend in
de gaten te houden'. In een
vraaggesprek met het Duitse
Handelsblatt voorspelde Gül dat
Turkije 'indien noodzakelijk'
Turkse troepen massaal naar
Irak zal dirigeren.
Mede door druk van de NAVO,
de EU en de VS hebben de Tur
ken tot dusver afgezien van hun
plannen om een corridor te be
zetten aan de Iraakse kant van
de grens. Ankara heeft voor dat
doel al tienduizenden militairen
paraat. Turkije heeft overigens al
jaren een beperkt aantal man
schappen noordelijk Irak.
Achtduizend Koerdische strij
ders, zogeheten peshmerga's,
hebben gisteren het hoofdkwar
tier van de islamitische groepe
ring Ansar al-Islam van mullah
Krekar bij Biara in het noord
oosten van Irak ingenomen. On
geveer zeventig leden van Ansar
al-Islam zouden daarbij zijn
omgekomen, meldde de Britse
omroep BBC.
De basis van Ansar al-Islam, die
banden zou onderhouden met
Osama bin Ladens terreurnet
werk al-Qaeda, viel na een strijd
van een aantal uren in handen
van de strijders van de Patriotti
sche Unie van Koerdistan (PUK)
De Koerden, die werden ge
steund door enkele tientallen
militairen van Amerikaanse eli
te-eenheden en Amerikaanse
straaljagers, hebben ook een
aantal dorpen ingenomen die in
handen waren van Ansar al-Is-
lam.
De beweging had de inwoners
daar een leefwijze opgelegd die
is gebaseerd op de ideeën van
de voormalige machthebbers in
Afghanistan, de Taliban.
Koerdische strijders kijken naar de Iraakse militaire basis Domis in het noorden van Irak.
Foto: AP/Kamran Jebreili
teheran/ap - In het Midden-Oosten zijn
gisteren na de gebedsdiensten mensen
de straat op gegaan om uiting te geven
aan hun woede over de oorlog in Irak. In
Iran vuurde de politie waarschuwings
schoten af. In Jordanië werd traangas in
gezet.
In Teheran en andere Iraanse steden gin
gen honderdduizenden mensen de straat
op. Betogers in de hoofdstad veroordeel
den zowel de 'barbarij van Bush' als de
'dictatuur van Saddam Hussein'. In de
Jordaanse hoofdstad Amman raakten on
geveer 3000 betogers slaags met politie
agenten die hun de weg naar de Israëli
sche ambassade versperden. De politie
sloeg met wapenstokken op de betogers
in. In de zuidelijke stad Maan, waar 6000
mensen demonstreerden, gooide een be
waker een traangasgranaat toen een deel
van de betogers het stadhuis dreigde te
bereiken.
In de Egyptische hoofdstad Caïro trokken
meer dan 15.000 demonstranten vanaf
de al-Azhar moskee door het oude cen
trum onder het scanderen van 'met onze
ziel en ons bloed verlossen wij je, Bag
dad'. Veel demonstranten zwaaiden met
de koran en sommigen hielden spandoe
ken op met 'open de deur voor de jihad'
(heilige oorlog). In de Palestijnse gebie
den betuigden tienduizenden Palestijnen
steun aan Irak. Er werden poppen ver
brand die de Amerikaanse president
Bush, de Britse premier Blair en de Israë
lische premier Sharon moesten voorstel
len. Saddam Hussein werd opgeroepen
Israël aan te vallen. Verder weg in
Kashmir, gebruikte de politie traangas
toen ongeveer 250 moslims die na de ge
bedsdienst in Srinagar de straat op gin
gen om tegen de VS te demonstreren
haar met stenen bekogelden.
Moslims in Kashmir hebben een speciale
band met Irak omdat daar de 12de-
eeuwse mysticus Abdul Qa'adir Jilani be
graven ligt. De meesten van hen zijn aan
hangers van de Qadiriyah-orde die Jilani
heeft opgericht. Moslimgeestelijke Moul-
vi Noor Ullah noemde het 'schandalig'
dat de heiligdommen in Irak door de
bommen worden bedreigd.
oas r/ap - Onder zware be-
g is gisteren het eerste mi-
bevoorradingsschip met
nitaire hulp aangekomen
haven van Umm Qasr in
rak Het Britse schip Sir
ad heeft 300 ton water en
elhulp afgeleverd. Het
werd begeleid door een
aveger en een helikopter.
merikaans-Britse coalitie-
heeft het verspreiden van
slhulp in Zuid-Irak de ko-
e dagen hoge prioriteit ge-
om de burgerbevolking
og verder van zich te ver
den.
ïit maakte bekend dat het
morgen dagelijks 1,5 mil
ter drinkwater naar Umm
;aat pompen. Dat gebeurt
n pijpleiding die nu wordt
legd door Britse militairen,
invoer van hulpgoederen
>t nog toe moeilijk omdat
de haven van Umm Qasr,
Chaos bij het verstrekken van voedselpakketten in Safwan.
Foto: AP/Anja Niedringhaus
de enige diepzeehaven in Irak,
mijnen zijn gelegd. De afgelo
pen dagen hebben de Britse en
Amerikaanse marine zes mijnen
uit de vaarroute verwijderd.
Behalve via de haven van Umm
Qasr is inmiddels ook over land
de voedselhulp op gang geko
men. In de grensplaats Safwan
kwamen gisteren twee vracht
wagens met voedsel en flessen
water uit Koeweit aan. Hoe de
VS en Groot-Brittannië de nij
pende situatie in Basra aan gaan
pakken is nog niet duidelijk. De
stroom is al enkele dagen gele
den uitgevallen en daarmee ook
de waterleiding en -zuivering.
door Matt Crenson/AP
new york - Wie denkt te weten
dat Saddams dagen zijn geteld
en daar geld op wil zetten, kan
terecht op een van de vele web
sites die weddenschappen aan
nemen over hoe lang de Iraakse
dictator aan de macht blijft.
Er valt behoorlijk wat geld mee
te verdienen: op Tradesports-
.com zit er zo'n 1.160.000 euro
in de pot.
Donderdagavond schatte de site
de kans dat Saddam maandag
nog in het zadel zit in op onge
veer 90 procent. Volgens Tra-
desports is de kans dat hij eind
aprü ook nog president is
slechts één op drie.
Gokken op de overlevingskan
sen van een dictator is mis
schien niet erg smaakvol, maar
voor hoogleraar economie Eric
Zitzewitz is Tradesports.com
een bruikbaar instrument bij
zijn onderzoek naar menselijk
gedrag op financiële markten.
In september vorig jaar begon
de site met weddenschappen
over de toekomst van Saddam.
Toen leek het erop dat Saddam
niet meer dan een redelijke kans
had om tot 1 april dit jaar uit te
houden.
Op dat moment viel er dus een
mooi bedrag te verdienen. Er
werd begonnen met een inzet
van 60 dollar. Dat bedrag zakte
naar 25 dollar toen de VN-Vei
ligheidsraad vergaderde over
Irak en het land wapeninspec
teurs toeliet. Die toestemming
werd gezien als een vertragings
manoeuvre van Saddam om de
touwtjes stevig in handen te
houden. Zijn kansen om er eind
maart nog te zijn stegen, maar
de winst voor de gokkers smolt
weg. Toen de Amerikaanse mi
nister van buitenlandse zaken
Powell in december klaagde dat
het wapenrapport van Irak on
volledig was en dat er sprake
was van een wezenlijke overtre
ding van de VN-resolutie,
schoot de prijs opnieuw de
hoogte in, om vervolgens weer
langzaam in te zakken. Een kor
te piek werd in januari nog be
reikt, toen het bericht kwam dat
wapeninspecteurs raketkoppen
washington/dpa-afp - De Ver
enigde Staten hebben gisteren
terreuraanslagen van de Iraakse
geheime dienst verijdeld. Leden
van die dienst, die zich voorde
den als diplomaten, zouden in
zeker twee landen aanslagen
met springstoffen aan het voor
bereiden zijn. Dat heeft een ho
ge functionaris van het Ameri
kaanse ministerie van buiten
landse zaken gezegd.
Volgens de zegsman, die ano
niem wilde blijven, ging het om
Amerikaanse en Britse doelen in
ten minste twee landen in de
Golfregio. Ook hebben de Ame
rikanen informatie over com
plotten in zeker tien andere lan
den in de wereld. Het zou gaan
om voornamelijk Amerikaanse
en Britse doelen in het Midden-
Oosten en de Golfregio, Azië en
mogelijk Londen. „We hebben
indicaties dat de dreiging van de
Iraakse geheime dienst wijdver
breid is."
De Amerikaanse nieuwszender
CNN weet te melden dat de cel
len aanslagen voorbereidden,
maar dat er nog geen acties wa
ren uitgewerkt. Ook zouden zij
geen chemische of biologische
wapens hebben.
Diverse landen hebben meege
werkt bij het ontmaskeren van
de zogenaamde diplomaten. De
Amerikanen hebben de afgelo
pen tijd diverse landen gevraagd
om Iraakse diplomaten uit te
zetten. Volgens een overheids
functionaris zijn als reactie op
dat verzoek de laatste tijd 79
Iraakse diplomaten uitgewezen.
Zondag zette Jordanië nog vijf
Iraakse diplomaten uit omdat zij
de 'veiligheid' in het koninkrijk
zouden ondermijnen.
door Marc Brink
den haag - De Verenigde Staten
willen beslag leggen op miljar
den dollars aan 'zwart' Iraaks
geld. De afgelopen weken zijn in
verschillende landen al honder
den miljoenen dollars aange
troffen. Dat heeft het Ameri
kaanse ministerie van financiën
bekendgemaakt. Of ook in Ne
derland geld is opgespoord, is
niet bekend. Maar confisqueren
is hier niet mogelijk, aldus het
ministerie van financiën in Den
Haag.
De VS schatten dat het Iraakse
regime miljarden dollars op bui
tenlandse rekeningen heeft ge
parkeerd. De inmiddels opge
spoorde tegoeden zouden af
komstig zijn van oliesmokkel en
van achtergehouden opbreng
sten van het olie-voor-voedsel-
programa van de Verenigde Na
ties. Onlangs maakte het Ameri
kaanse ministerie van financiën
bekend speciale bevoegdheden
te gebruiken om Iraaks geld, dat
was vastgezet bij Amerikaanse
banken, in beslag te nemen. De
opbrengsten van de actie moe
ten naar een fonds dat is be
doeld voor de wederopbouw
van Irak en humanitaire hulp
aan de Irakezen.
President Bush heeft onlangs
een aantal landen gevraagd mee
te werken om eventuele Iraakse
tegoeden te confisqueren. Ne
derland heeft een week geleden
ook zo'n verzoek gekregen, zegt
een woordvoerder in Den Haag.
Maar het zal niet worden inge
willigd. „Confisqueren is in ons
juridische stelsel niet mogelijk."
Het is wel mogelijk om Iraakse
tegoeden te bevriezen. Dat ge
beurt al sinds de vorige Golfcri
sis. Op basis van VN-resoluties
mogen landen geld dat aan het
Iraakse regime kan worden ge
koppeld vastzetten. Banken zijn
verplicht aan de uitvoering van
de resoluties mee te werken. Het
kan weer worden vrijgegeven als
er een nieuw regime is dat door
de VN als legitiem wordt be
schouwd.
De Nederlandsche Bank heeft
onlangs banken gewaarschuwd
extra alert te zijn op mogelijke
kapitaalvlucht door het Iraakse
regime.
(advertentie)
vonden die een chemische la
ding zouden kunnen dragen.
Het echte werk begon pas toen
op 19 maart de eerste bommen
vielen. De inzet vloog van 19
dollar naar 88 dollar. De meeste
mensen dachten toen dus dat
het snel met Saddam gedaan
zou zijn.
Het afgelopen weekend werd
echter duidelijk dat deze oorlog
wel eens een stuk langer zou
kunnen duren dan algemeen
verwacht. Aangezien de eindda
tum van 30 maart met rasse
schreden nadert, brokkelde de
inzet ook snel af. Gisteren be
droeg die nog 7 dollar.
Ook de oliemarkt en de aande-
lenbeurzen bewegen zich in ver
houding tot het lot van Saddam.
„Het mooie aan financiële
markten zoals deze is dat de
mensen hun inzet laten bepalen
door hun voortdurend verande
rende mening", zegt Zitzewitz.
„Op die manier geeft het een re
delijk goed beeld van hoe de ge
middelde persoon denkt op ba
sis van in het openbaar beschik
bare informatie."
(advertentie)
de voor het vak en de kunst van ambachtelijk vakmanschap straalt er
k van af. Parker Knoll is dé naam voor stijlvolle Engelse gestoffeerde
len. Zoals het model Hertford, dat verrast met een aangenaam zitcom-
onze afdeling Eigentijds Klassiek leverbaar als fauteuil en bank.
cr,
Oponlngstl|den:
1038 Ma-DI-Wo: 9.30-17.30 uur
ïaar Oo-Vr: 9 30-21.00 uur
12760 Za: 9.30-17.30 uur
Zondags gesloten
DESIGNCENTRUM
door John Wanders
new york - Het zal niemand ontgaan
zijn dat de openingsweek van de oorlog
in Irak een ander verloop had dan door
het Pentagon was voorspeld. De tegen
stand van het Iraakse leger blijkt groter
dan verwacht. Het Iraakse volk staat niet
en masse met bloemen klaar om zijn
'bevrijders' te begroeten. En de bevel
hebbers van de coalitie hebben onver
wacht veel woorden nodig om duidelijk
te maken dat aanzienlijke vorderingen
zijn geboekt.
In de aanloop naar de oorlog in Irak
wekte Washington verwachtingen over
een 'blitzkrieg'. Een gerichte, ongekend
zware bommencampagne (shock and
awe') zou de Iraakse Jan Soldaat op
slag doen verstijven van angst. Waarna
de beslissende 'Slag om Bagdad' zou
kunnen beginnen. De hele operatie zou
vnnrrvarenrl worden afoeworkt. waarna
de wereld zich zou kunnen richten op
de wederopbouw van een 'vrij' Irak.
Maar vooralsnog is de verwachte mas
sale desertie onder de gewone Iraakse
troepen uitgebleven. De Amerikaans-
Britse invasiemacht stuitte al in Zuid-
Irak op verrassend scherp verzet. De
Iraakse legerleiding blijkt te hebben ge
leerd van de eerste Golfoorlog en de
Amerikaanse interventie in Somalië.
In de VS wordt nu schande gesproken
over de 'gemene vechtmethoden' van
de Irakezen. Er zijn gevallen bekend
waarbij Iraakse militairen verkleed als
burger de suggestie wekten dat ze zich
overgaven, om vervolgens alsnog het
vuur te openen op de nietsvermoeden
de Amerikanen. Dat is strijdig met in
ternationale verdragen over oorlogs
voering, maar in de Arabische wereld
spreken velen over een gerechtvaardig
de tactiek. Bij zo'n ongelijke strijd rest
de 'underdog' weinig anders dan toe
passing van guerrillamethoden.
Anders dan in de eerste Golfoorlog
heeft het Amerikaanse ministerie van
^Hpfpnsip^r^HiHcppr vnnr pplcnypn dp
media vrije ruimte te geven. Gold in
1991 nog censuur - het centrale com
mando van generaal Schwarzkopf dic
teerde gedurende de hele operatie De
sert Storm het nieuws - nu reizen zo'n
zeshonderd journalisten mee met de
oprukkende troepen. Die mediastrate
gie, ook gehanteerd tijdens de Viet-
nam-oorlog, hangt samen met de pu
blicitair ongunstiger uitgangspositie
van de VS in dit conflict met frak. In
1991 kon de toenmalige Amerikaanse
president Bush senior bij de bevrijding
van Koeweit immers op veel bredere
internationale steun rekenen - al be
weert de huidige president dat zijn co
alitie tegen Irak nu meer landen telt
dan die van zijn vader.
De meereizende journalisten - die blij
kens hun eerste berichtgeving warme
relaties onderhouden met de militairen
- passen uitstekend in een aanvalsplan
dat uitgaat van een vlugge opmars naar
Bagdad en een snelle overwinning.
Maar diezelfde strategie kan averechts
uitpakken als de oorlog veel langer
Huurt dan pprlarht Tn Amprilcaansp rp-
geringskringen wordt nu openlijk ge
speculeerd over een oorlog die moge
lijk maanden gaat duren.
Dit kan betekenen dat de coalitie straks
in de straten van Bagdad huis-aan-
huisgevechten moet leveren bij tempe
raturen boven de 45 graden Celsius.
Het is alleszins denkbaar dat dit hoogst
onaangename tv-beelden gaat opleve
ren van uitgeputte Amerikaanse en
Britse militairen die blijkens hun ge
zichtsuitdrukking nog maar één ding
willen: naar huis.
De berichtgeving deze week in de VS
over de eerste Amerikaanse slachtoffers
is een teken aan de wand. Amerikaanse
omroepen hebben in deze tijd van 'real
time television', waarin 24 uur per dag
rechtstreeks verslag wordt gedaan van
gebeurtenissen over de hele wereld, de
neiging nieuwsontwikkelingen uit te
vergroten - dat is commercieel interes
santer.
Schermutselingen tussen groepjes mili
tairen worden vertaald als zware veld
slagen. Een handvol doden aan de kant
van Hp rnalitip wordt ppHpfinipprH ak
aanzienlijke verliezen. De berichtge
ving van deze week in de VS zal Sad
dam Hussein sterken in zijn overtui
ging dat de Amerikaanse publieke opi
nie beïnvloedbaar is met 'bodybags'.
Met het stijgen van het dodental aan de
zijde van de coalitie zal de binnenland
se druk op Bush toenemen. De span
ningsboog van Amerikanen is beperkt.
Het is een praktisch ingesteld volk, dat
problemen opgelost wil zien, en wel
meteen. Nog heeft Bush de ruime
steun van de Amerikaanse bevolking,
maar het is de vraag of die mentaal
klaar is voor een offer van onvoorziene
omvang.
Militair analist O'Hanlon van het
Brookings-instituut in Washington zegt
rekening te houden met de mogelijk
heid van vijfduizend doden aan Ameri
kaans-Britse zijde. Dat is een schrikba
rend hoog cijfer. De publiciteitsmachi-
ne van Bush doet er sinds deze week
dan ook alles aan om het rooskleurige
beeld dat aan de vooravond van de
oorlog door het Pentagon werd ge
schetst hii tp stpllpn
