'Deze ellende hakt er enorm in'
MEDIA
Oudgediende Will Luikinga: 'Veronica is naar de knoppen geholpen'
%erst journalistieke, dan
"friorele vraag Irak-beelden'
"s Nachts bereid tot een goed gesprek'
eronica biedt
iet mee
Ruud Gullit en Caroline Tensen in voetbalgek Brazilië
HDC 648
zaterdag 29 MAART 2003
roegere medewerkers verbaasd over melding dat omroep stopt met radio
Roemruchte geschiedenis van Veronica
or Nico Postma
versum - Radiomaker Will
kinga is naar eigen zeggen
t zo nostalgisch ingesteld,
ar het naderende einde van
iio Veronica doet hem toch
1 vroeger denken. Aan die
lie oude tijd met Lex en Erik.
e gebeurtenissen bij Veronica
en me eraan denken hoe het
is geweest en hoe Veronica
|||de afgelopen tien jaar is ver
kwanseld. Voor de oude garde is
het nog steeds een raadsel hoe
zo n merknaam naar de knop
pen is geholpen", reageert Lui
kinga op het nieuws dat Veroni
ca niet langer geld steekt in de
radiozenders Kink FM en Radio
Veronica.
Veronica moet zich diep scha
men, vindt Will Luikinga, die te
genwoordig presenteert bij Ra
dio 192 vanuit een studio in Hil
versum. „Veronica is al heel
lang kapot. Radio Veronica is
niet meer dan een ziekenom
roep, zonder presentatie. Dat is
toch niets? Zelf heb ik voor de
lol een programma in mijn ei
gen computer voor tweeduizend
nummers. Mijn computer redt
zich wel en zoekt zelf de num
mers uit. Dat kan iedere ama
teur. Het is Veronica onwaar-
dig."
Veronica zou in de ogen van
Luikinga 'eens fatsoenlijke radio
moeten maken in plaats van zo
veel arrogantie uit te stralen
zonder iets te presenteren'.
„Bij Radio 192 doen we tenmin
ste nog een poging om gezellige
radio te maken met weinig cen
ten. Dat vind ik nog een leuke
manier van werken."
Luikinga's collega's bij Radio
192 denken er net zo over, on-
Bezettingsactie afgelopen
woensdag door Veronicaperso-
neel. Foto: Ton Kastermans
der wie Ad Bouman. „De ge
schiedenis gaat echt niet verlo
ren als Radio Veronica stopt. We
hebben nu Radio 192 op de
middengolf. We voelen ons Ve
ronica, maar ik en de andere Ve-
ronicanen van destijds zijn er
klaar mee. We kunnen onze ge
schiedenis niet verloochenen.
Samen met oudgedienden als
Rob Out, Lex Harding, Tineke
de Nooij en Willem van Kooten
zie ik met lede ogen aan hoe het
daar tegenwoordig reilt en zeilt.
Naar Radio Veronica luister ik
alleen kort. Ik hoor het verschil
niet meer tussen al die jonge
renzenders als Yorin FM, Radio
538, Noordzee FM en Veronica."
Gordon
Het is eenheidsworst, meent Ad
Bouman: telkens dezelfde mu
ziek en dezelfde jingles. „Met ra
diomaken heeft het helemaal
niets te maken. Neem nou Gor
don. Die vind ik best leuk, maar
om daar nou iedere dag mee
wakker te worden op te radio?
Na tien minuten gebabbel hoor
ik liever een moppie muziek. Ik
geef toe dat de zenders niet be
doeld zijn voor mijn generatie,
ik ben 55, maar de muziek van
de jongelui waardeer ik wel",
overstemt Boumans het geluid
van Corry Konings op de achter
grond. Over Veronica zegt Bou
man tot slot: „Gevoelsmatig
vind ik het zonde dat de naam
Radio Veronica verdwijnt, maar
ze hebben het zelf verpest. Za
kelijk gezien mag Radio Veroni
ca van mij best stoppen, want ik
zit namelijk vreselijk te duimen
dat Radio 192 een FM-frequen
tie krijgt. Des te minder verwar
ring is er over de erfenis, want
wij zijn de enige die het gevoel
van de zeezender blijven uitdra
gen. Afgelopen najaar hebben
we nog voorgesteld met elkaar
samen te werken. Tenslotte ko
men we allemaal uit hetzelfde
Tineke de Nooij, 1972 Foto: ANP
nest, maar de onderhandelin
gen zijn afgeketst Ze hebben bij
Veronica wel geld, maar geen vi
sie vind ik."
De bewogen geschiedenis van
Radio Veronica in kort bestek.
15 oktober 1959: Start van de
zeezender die met populaire
platen de concurrentie met
Hilversum I en 2 aangaat
11 oktober 1965: Start Hilver
sum 3 dat door de publieke
omroep is opgericht als tegen
hanger van Veronica
2 januari 1966: de eerste Vero
nica Top 40
30 september 1971: Het eerste
Veronicablad ziet het licht
15 mei 1971: Veronica laat een
aanslag plegen op het zend-
schip van concurrent Radio
Noordzee
18 april 1973: Tienduizenden
luisteraars protesteren in Den
Haag waar het parlement
hoorzittingen houdt over de
vraag of Veronica mag blijven
31 augustus 1974: dramati
sche laatste uitzending van Ve
ronica als zeezender
28 december 1975: Veronica
terug in de ether, maar nu als
legale omroep
31 augustus 1995: Veronica
verlaat het door de medewer
kers gehate publieke bestel en
wordt weer commercieel
3 mei 2000: Veronica stapt uit
HMG die de radiozender
voortzet onder de naam Yorin
FM
13 augustus 2001: Veronica
kondigt aan opnieuw te starten
met een gelijknamige radio
zender
28 maart 2003: Veronica gaat
stoppen met investeren in de
radiozenders Radio Veronica
en Kink FM
!versum/anp - Veronica gaat
meebieden op de veiling
de etherfrequenties voor de
t heeft het omroepbedrijf gis-
;n bekendgemaakt. Volgens
tonica is het meebieden op
frequenties te duur om Kink
I en Veronica Radio rendabel
(naken.
'tder werd bekend dat de om-
|p van beide radiozenders af
L Officieel wordt dit overigens
g steeds ontkend. De directie
(1 met Mojo pratenover een
trname van Kink FM.
>hne Deckers
o: GPD/Nick van Ormondt
Deckers maakt
Touwenrubriek
oovERsuM - Er moest wel iets
f Udomd leuks' op haar pad ko-
ietin voordat Daphne Deckers
een televisieprogramma
teii presenteren. Maar RTL 4's
exil Vrouwen' (morgen bij RTL
tl ton ze niet weerstaan. Na Big
Ither 1 verdween Deckers en-
e jaren van het beeldscherm-
ertje van Beers vertelt in de
•asfete aflevering dat ze 'hon-
P^dduizend keer gelukkiger' is
geen orgasmes meer
14 nst. Als Deckers, na intensie-
rtaaggesprekken met de vijf-
zideelneemsters, iets geleerd
Nfcft over dé Nederlandse
ecljuw, dan is het dat zij niet be-
e 4t. „Als feministe had ik ge
op meer solidariteit onder
luwen. Maar wat vooral op-
dxf, zijn de enorme verschil-
Dc*
Vrouwen,'RTL 4, vanaf mor-
elke zondagavond, 22.00
De Nationale Postcode Loterij mag dan populair zijn vanwege de goed
gevulde prijzenpot, de loterij steunt ook goede doelen. Om daar meer
de aandacht op te vestigen, gingen Caroline Tensen en Ruud Gullit kij
ken in Brazilië. Op twee vuilnisbelten zagen ze hoe mensen daar niet
bezig zijn met het winnen van de Lentekanjer, maar met het zoeken
naar voedsel in een stinkende hoop afval.
door Berrit de Lange
Recife - Caroline Tensen en
Ruud Gullit samen in Brazilië
voor een tropische vakantie?
Het heeft er deze ochtend alle
schijn van als de twee gemoede
lijk een eindje joggen over de
mondaine boulevard Boa Via-
gem in de stad Recife. Maar de
werkelijkheid is anders. De am
bassadeurs van de Nationale
Postcode Loterij zijn in Brazilië
voor de eerste langere docu
mentaire over het goede doel.
De sportieve strandscène is
slechts bedoeld om de kijker,
die met zijn LenteKanjerloten in
de aanslag inschakelt voor de
spelshow één tegen 100, te prik
kelen. „Als de kijkers denken:
'Hé, wat doen Caroline Tensen
en Ruud Gullit daar samen in
Brazilië?', zullen ze sneller blij
ven hangen", beseffen de tv-
makers van de Nationale Post
code Loterij (NPL).
Het loterijpubliek is niet gewend
aan een half uur serieuze aan
dacht voor de goede doelen
waaraan de NPL geld schenkt,
in dit geval Unicef. „Het tv-pu-
bliek ziet, helemaal nu de oorlog
in Irak woedt, al zoveel ellende
op tv dat je niet kunt aankomen
met louter beelden van arme,
zielige kinderen. De aandacht
voor de Unicef-projecten wisse
len we daarom af met beelden
van de geneugten van het rijke
Brazilië We willen laten zien dat
de tegenstellingen in het land
heel groot zijn", aldus een van
de makers.
Nog geen 25 kilometer van de
zonovergoten boulevard ligt het
eerste hoofddoel van de reis: de
vuilnisbelt Aguazinha. Tussen
de tonnen afval die onophoude
lijk vanuit de stad worden aan
gevoerd, werken honderden
mensen. Rond de belt, net ver
genoeg verwijderd van het vuil
om de allesverzengende stank
draaglijk te laten zijn, zijn krot
tenwijken opgetrokken.
Caroline Tensen hoort voor de
camera de verhalen aan van
mensen die leven van het vuil.
Een oma vertelt dat het nooit
went om haar dertig kleinkinde
ren groot te brengen bij een
vuilnisbelt, in hutjes van ver
gaan karton. Iets verderop toont
een vrouw een flinke bananen
boom, haar enige trotse bezit. In
de schaduw van de bladeren
kijkt een jonge vrouw van hoog
uit zestien loom toe. Aan haar
ene borst sabbelt een kleuter,
aan de andere een baby. Over
buurvrouw Rebecca, 15 jaar,
staat op het punt te bevallen. Ze
hoopt op een betere toekomst
voor haar baby. Maar zodra
haar kindje is geboren, moet Re
becca weer aan het werk op de
vuilnisbelt.
Handelswaar
Unicef heeft in samenwerking
met de plaatselijke autoriteiten
bewerkstelligd dat de jongste
kinderen nu naar crèches en
vervolgens scholen gaan. Het
aantal kinderen dat op de vuil
nisbelt werkt neemt gestaag af.
Daarnaast is de kinderorganisa
tie medeverantwoordelijk voor
de oprichting van de vakbond
ARO, die erop toeziet dat de
vuilnisbelt-werkers een schap
pelijke prijs krijgen voor hun bij-
eengegraaide handelswaar.
„Lager dan dit kan je eigenlijk
niet zakken", constateert Ten
sen na twee emotioneel zware
draaidagen in Aguazinha. .Ar
me mensen die moeten leven
van het vuil van de rijken. Ik heb
al veel armoede gezien tijdens
mijn reizen voor de Postcode
Loterij, maar dit hakt er toch
weer enorm in."
„De mensen vinden het werk
zelf ook allerminst normaal en
Ruud Gullrt en Douglas bij het Child Hope Center in Sao Paulo. Foto: GPD/Jacques Zorgman
schamen zich er voor."
Caroline Tensen is al bijna
twaalf jaar actief als ambassa
deur voor de NPL. Gemiddeld
twee keer per jaar bezoekt ze
projecten van goede doelen
overal ter wereld. Die reizen
worden als flitsen van hooguit
vijf minuten verwerkt in de lo
terijshows. „Vooral na mijn reis
naar India afgelopen december
dacht ik: het is zo frustrerend
om maar zo weinig van de goe
de doelen te kunnen laten zien.
Terwijl we op die reizen zoveel
mooi materiaal draaien. En dan
bedoel ik niet alleen van de el
lende, want tijdens zo'n reis
maak je ook leuke dingen mee.
Gelukkig is er nu eindelijk meer
zendtijd beschikbaar. Als het
aanslaat, willen we nog zes do
cumentaires brengen. Ik ver
wacht echt niet dit net zo scoort
als één tegen 100, maar dat
hoeft ook niet. Het is al genoeg
om mensen wakker te schudden
en dat ze zien waar hun geld
naar toe gaat." Voor Tensen is
het de eerste keer dat ze de
zendtijd met een collega-am
bassadeur moet delen. „De aan
wezigheid van Ruud geeft een
extra dimensie in het voetbal
gekke Brazilië."
Uitweg
Brazilië ademt voetbal, want
voetbal is hoop. Niet voor niets
is stervoetballer Rivaldo, afkom
stig uit een sloppenwijk, voor
veel jochies het lichtend voor
beeld. Ruud Gullit? Die kennen
de meeste jonge Brazilianen
niet. Maar zodra het woord
profvoetballer valt, is de handte
keningenjacht geopend. Gullit:
„Hoe je het ook went of keert,
sport is een uitweg. Van voetbal
is het mooie dat je het overal en
altijd kunt doen."
In de sloppenwijk Cabo, waar
eveneens een stinkende, smeu
lende vuilnisbelt voorziet in de
dagelijkse levensbehoefte, is op
een aftands veldje dat nog sopt
van een tropische hoosbui een
heuse voetbalwedstrijd georga
niseerd ter ere van de komst van
Gullit. Na enkele speelminuten
is het de kersverse bondscoach
van het Nederlands jeugdelftal
al duidelijk: die nummer 10
heeft talent. De massaal aanwe
zige Braziliaanse media absor
beren de profetische woorden
van de Hollandse voetbalprof
gretig en zoemen in op het ta
lent. Marcio, vijftien jaar, is een
ster. In ieder geval deze middag.
Gullit maakt in Brazilië zijn
tweede trip voor de Postcode
Loterij. „Ik heb als voetballer ja
renlang in een gouden kooi ge
leefd, alles werd voor me gere
geld. Als ambassadeur hoop ik
iets terug te kunnen doen." De
beelden van de mensen op de
vuilnisbelt blijven nog lang op
zijn netvlies staan, denkt de oud
prof. „Hoe groot de ellende ook
is, ze slagen erin hun eigenwaar
de te behouden en te knokken
voor een beter bestaan. Ik vind
dat het mijn leven verrijkt dit ge
zien te hebben. Ik hoop dat de
kijker er net zo over denkt. Maar
het is moeilijk om het net zo in
tens over te brengen als ik het
heb beleefd. Als tv-kijker krijg je
bijvoorbeeld niet mee hoe vrese
lijk smerig het ruikt. Geur-televi-
sie bestaat nu eenmaal niet."
In de metropool Sao Paulo filmt
de tv-ploeg in jardim Angela,
overdag een vriendelijk ogende
wijk, maar na zonsondergang
een van de meest criminele
plekken ter wereld. Kinderen
groeien er op met drugshandel,
moord en terreur. Het Child Ho
pe Center, bijna idyllisch gele
gen op een groene heuvel mid
den in de wijk, biedt hier een
uitvlucht uit de misdaad. Het
centrum is opgezet door Unicef
en TV Globo, de grootste Brazili
aanse tv-zender. Na schooltijd
kunnen kinderen uit de wijk
hier sporten, dansen, knutselen,
gymmen, computeren en musi
ceren. De 'naschoolse opvang'
telt zo'n 1500 kinderen.
Een van hen is de 17-jarige
Douglas, die tot zijn grote ver
wondering door Gullit wordt
uitgenodigd voor een belangrij
ke voetbalfinale in Sao Paulo die
avond. In het kolkende stadion
wacht hem nóg een verrassing:
Douglas staat plotsklaps oog in
oog met de populaire Brazili
aanse oud-voetballer Casagran-
de.
Zijn verlegen voorkomen en de
ingetogen vreugde in zijn kin
derogen maken het moeilijk te
beseffen wat Douglas heeft
moeten doorstaan. De jongen
was zeven jaar toen zijn vader
voor zijn ogen werd vermoord.
Zijn moeder werd niet veel later
doodgeschoten bij een bank
roof. Hij was pas twaalf toen hij
in een park de moordenaars van
zijn vader tegen het lijf liep.
Douglas aarzelde geen moment,
haalde thuis een pistool en
schoot de daders in koelen bloe
de neer.
„Van jongs af aan wordt je
hoofd hier op hol gebracht",
vertelt hij wat gelaten voor de
camera. „Ik heb mensen ge
dood, drugs gebruikt, alles ge
daan wat slecht is. Nu heb ik dat
leven voorgoed de rug toege
keerd."
Douglas woont nu bij zijn oma
in Jardim Angela en droomt van
een gezin. En natuurlijk van een
carrière als profvoetballer.
Ruud Gullit en Caroline Tensen
in Brazilië, morgenavond, TROS,
Nederland 2, 20.55 uur.
RADIOGEZICHT
p'
tag]
- Bij de afweging
itde>aalde beelden of foto's van
ag%orlog in Irak aan het publiek
va% te schotelen, is de jouma-
afweging het belang-
Daarna komt pas de mo
del afweging. Dat vindt Peter
Herman, docent massacom
municatie aan de School voor
prijrnalistiek in Utrecht.
Bles zo maar ongefilterd door-
brengt veel risico's met
mee. Je kent de belangen
enajter de beelden niet altijd, wat
(l^jr effect heeft het op de lezer
ckijker en in welk kader moet
de Izo'n foto plaatsen", aldus
het morele aspect consta-
nesift hij dat de media daarin
genfebel zijn. Als het om Ameri-
Necfen gaat, die als onze mensen
cVden gezien, is men over het
veel voorzichtiger,
(ar betreft het Irakezen, dan is
wafl morele discussie een stuk
aclfider. Dat zag je ook met de
radcjhanen op Cuba. Bovendien,
hongersnoden in Afrika zien
de afgrijselijkste beelden,
ider morele discussie."
ll Nederlandse kranten gaan
evenals de publieke en com
merciële tv terughoudend om
met beelden van de oorlog in
Irak. Het fotobeleid van dagblad
Trouw is in deze dagen van oor
log niet anders dan anders. Dat
betekent: in principe geen lijken
of andere beelden die schokken.
Geweld
De mate van geweld die de
krant laat zien, hangt samen
met de inhoud en het belang
van het nieuws voor de lezer.
Ook privacy speelt een rol. „Een
Nederlander in een penibele si
tuatie wiens familie nog van
niks weet, komt er bij ons niet
in", legt adjunct-hoofdredacteur
Wim Jansen uit.
NRC Handelsblad is niet per de
finitie tegen schokkende foto's,
maar toont ze liever binnenin
de krant
„Daar kan meer dan op de voor
pagina, die op de deurmat of in
een krantenrek voor iedereen
zichtbaar is", zegt adjunct
hoofdredacteur Birgit Donker.
„Elke oorlog is vuil en daar ho
ren ook slachtoffers bij. Maar
soms zegt een een ingetogen
beeld meer dan een hoop ellen
de."
De hoofdredactie van De Tele
graaf laat weten in dezen geen
beleid te hebben.
RTL Nieuws neemt beelden niet
klakkeloos over. „We kijken of
ze niet nodeloos gruwelijk zijn
en selecteren op nieuwswaar
de", aldus een woordvoerder.
„Zo geeft het Arabische tv-sta-
tion Al-Jazeera alles onver
bloemd door. Dat is op zich
goed, maar het is aan ons daar
uit een keuze te maken."
Het ANP onthoudt zijn afne
mers geen enkele foto. .Alles
gaat door en de kranten kunnen
vervolgens hun eigen afweging
maken", zegt Leo Blom, chef
van de beeldredactie van het
persbureau. „Dat wij een foto te
erg vonden om door te zenden,
is nog niet aan de orde ge
weest." Het ANP verspreidt nu
per dag ongeveer tweehonderd
foto's die met de oorlog te ma
ken hebben: vijftig uit het oor
logsgebied zelf en 150 van aller
lei zaken eromheen, zoals de
monstraties of Bush die een
persconferentie geeft.
Naam: Jelle Koolstra
Leeftijd: 45
Radioprogramma: Nachtlicht
Zenden Radio 1
Altijd al bij de radio willen werken?
Nee, ik wilde altijd docent worden, om
dat mijn moeder dat ook was. Ik heb ze
ven jaar lang wiskunde en muziek op een
middelbare school gegeven.
Hoe ben je bij de radio terechtgekomen?
Ik maakte musicals op mijn middelbare
school en de NCRV kwam een keer langs
om opnamen te maken. Daarna ben ik
uitgenodigd voor een gesprek en ben de
wondere wereld die radio heet ingerold.
Radio-cv?
Op Radio 2 heb ik de programma's Water
en Vuur en Witte Rozen gepresenteerd.
Op Radio 3FM heb ik Koploper gedaan
en op Radio 4 een programma over de
Matthaus Passion. Op Radio 747 een de
batprogramma en voor de KRO heb ik
Niemandsland gepresenteerd.
Wat herinner je je van je allereerste uit
zending?
Dat mijn item niet werd uitgezonden. Ik
had straatinterviewtjes gedaan voor deze
uitzending en ik zat maar te wachten,
maar de eindredacteur zond ze niet uit.
Niet leuk, natuurlijk.
Wat is leuk aan radio maken?
Waar ik heel erg van geniet, is de intimi
teit van radio maken in de nacht. Waar
mensen overdag naar de radio bellen en
vervolgens vragen wat ze hebben gewon
nen, zijn mensen 's nachts bereid tot een
goed gesprek. Je kunt daar dan ook de
tijd voor nemen. Verder ben ik nieuws
gierig en 's nachts kan ik ook doorvragen
tot ik van de hoed en de rand weet.
Is radio maken moeilijk?
Ja, ik doe het al een tijd, maar er zijn nog
steeds dingen waarvan ik achteraf denk
dat ze beter hadden gekund. Bijvoor
beeld het moment bepalen waarop een
gesprek niet meer interessant is, vind ik
moeilijk. Dan moet je als presentator
even brutaal zijn en het gesprek iets te
vroeg afkappen.
Wat voor soort presentator ben je?
Ik ben betrokken en nieuwsgierig. Ik
houd van muziek en ik ben persoonlijk.
Ik ben niet bang om over mezelf te pra
ten.
Heb je een bepaald ritueel tijdens het pre
senteren?
Foto: NCRV/Hans
Ek praat met mijn handen.
Krijg je veel reacties van luisteraars?
Ja, ik heb iedere uitzending een item,
waarin ik mijn kinderen aan het woord
laat. Daar krijg ik veel reacties op, som
mige mensen vinden het leuk en anderen Lieneke van der Fluit
vinden dat ik mijn kinderen misbruik. Als
je onderscheidende radio maakt, heb je
vriend en vijand. Ik zou niet anders wil
len.
Favoriete programma
Storing.
Favoriete presentator
Jeroen Pauw.
Met welke muziek zou je stiltes opvullen?
Met het nummer Four seasons in one
day van Sting. Hij zingt over zijn dochter
en geeft precies het gevoel weer dat ik
ook bij mijn dochter heb. Het gevoel van
'ik moet jou loslaten'. Het is net als bij
een vlinder, die is ook op zijn mooist als
je hem niet vastpakt, maar laat vliegen.
Voor welk programma zou je de overstap
naar televisie maken?
Ik zou wel een debatingprogramma met
religieuze onderwerpen willen maken.
Religieuze televisie is vaak zo zalvend. Ik
zou willen discussiëren over God, liefde
en seks, en dan op een scherpe, geile en
indrukwekkende manier.
