Rumsfeld: Krijgsplan deugt
Actie
10?9
59
OORLOG IN IRAK 1
Bunker Saddam is toch tikje minder dan die van Tito
Wf '0til<^^
Britse radio draait nog slechts vrolijke deuntjes
-lid
Nog even doorbijten
Amerikaanse defensieminister verwerpt kritiek militairen op magere invasiemacht
Omroepen voorzichtiger
met gruwelijke beelden
I
Lubbers: Vluchtelingen
Irak komen naar Europa
fligrra
VU
woensdag 26 maart 2003
Irak - De Brits-Amerikaanse troe-
en waarschijnlijk nog tot en met
te maken met de felle zandstormen
listeren. De Amerikaanse comman-
ptrekken naar Bagdad legden door
weer gisteren in vijf uur tijd slechts
r af. Vanwege het slechte zicht
moesten de Amerikanen ook afzien van veel
geplande bombardementen. Van een van de
twee Amerikaanse vliegdekschepen in de
Middellandse Zee, de USS Theodore Roose
velt, stegen zelfs helemaal geen vliegtuigen
op. Meteoroloog R. van den Bom van Meteo
Consult in Wageningen zegt dat na vandaag
een periode van rustig weer volgt. Irak ging
de afgelopen dagen gebukt onder twee lage
drukgebieden, die volgens de weersdeskundi-
ge voor deze tijd van het jaar uitzonderlijk ac
tief zijn. Gisteren resulteerde dat in wind
krachten variërend van 6 in het noorden tot
io ten westen van Koeweit. In het zuiden van
het land vielen bovendien buien. De soldaten
in de Iraakse woestijn hadden gisteren in de
zandstormen te maken met ongeveer 30 gra
den Celsius. „Dat is bijzonder. Om dat te illu
streren: in Amman in Jordanië sneeuwde het
gisteren. Dat geeft aan hoe groot de tempe
ratuursverschillen zijn", aldus Van den Born.
Volgens de meteoroloog wisten de generaals
van de legers dat er zandstormen in het ge
bied werden verwacht. „Wij wisten het ten
slotte ook." Meteo Consult voorspelt het
weer in het gebied op basis van computermo
dellen. „Vanuit Irak zelf krijgen wij geen in
formatie", zegt Van den Born. „Het is daarom
voor ons interessant om de beelden van de
strijd te zien. Wij zien dan meteen of onze
voorspellingen kloppen en hoe dat weer er
daar dan uitziet." Het weersbureau krijgt in
deze tijd veel verzoeken om informatie.
Foto's: AP-AFP-Reuters
en alleen in
eg naar Irak'
Turkije zal alleen
ïaar Noord-Irak sturen
te-fc met de VS, en slechts
initiatief ingrijpen als
tussen beide landen
dreigd. Dat zei de
>perbevelhebber öz-
lorgen in Diyarbakir.
aal benadrukte dat
01 sen verborgen agenda
idejdat he 'Westerse wan-
wetsend is'. De VS
gen Turkse aanwezig-
oord-Irak, omdat ze
en dat Ankara het ge
le tezetten om te voorko-
rlai de Iraakse Koerden
;inj staat uitroepen.
kaanse F16
atriots aan
ton - Een Amerikaans
chtsvliegtuig heeft
bij vergissing een ei-
erbasis van Patriotra-
Irak aangevallen,
ijn geen gewonden ge-
aanval vond op on-
ftig kilometer van de
ad Najaf plaats. De ra-
e basis werd getroffen,
ïond op enige af-
le batterij Patriots
het Pentagon giste-
[ikanen in
Koerden'
|- Amerikaanse mili-
Iden in het noorden
p kleding van Koerdi-
Dat meldt het
rsbureau Irna. De
i zijn gezien in de
bja. De kleding die ze
igen is van de PUK,
je twee grote Koerdi-
jgingen. Er was al eer-
ien dat Amerikanen
lerden strijden tegen
e banden zouden
|et al-Qaeda, zoals
n. Amerikaanse
b hebben vannacht
1 deze beweging
Ideerd.
anval op
geü-Jazeera
- Computervandalen
die isteren de nieuwe En-
to^website van de Arabi-
wszender al-Jazeera
raai i. De zender is geves-
:hze tar, maar de website
zitl )ruik van servers in
els en in de VS. Alleen de
han nse servers werden
infli
Dmi
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - De Amerikaanse defensie
minister Rumsfeld wijst kritiek van de
hand dat de Amerikaans-Britse invasie in
Irak van start gegaan is met onvoldoende
manschappen en materiaal. De militaire
leiding is tevreden met het aanvalsplan,
en nieuwe strijdkrachten stromen Irak 'el
ke minuut van elk uur van elke dag' bin
nen, zei hij gisteren.
Na de tegenslagen van afgelopen week
einde is er in de VS een koor van critici
opgestaan, met commentaar op de 'vlie
gende start' van de militaire operatie. De
bevoorradingslijnen waren te kwetsbaar.
De flanken waren niet goed genoeg be
schermd. En er waren te weinig soldaten
om het achterland te beschermen, waar
door guerrilla-tactieken met succes toe
gepast konden worden.
Was het wel zo'n goed idee om met zo'n
kleine invasiemacht naar Bagdad op te
trekken, vroegen militaire experts zich af
in de media. Chef-defensiestaf Myers
vindt dat onzin. „Het is een briljant
strijdplan", zei hij in een tv-interview.
„Het gaat misschien allemaal niet zo snel
als sommigen dachten, maar het Penta
gon heeft nooit gezegd dat het snel of
makkelijk zou zijn."
De vraag hoeveel grondtroepen nodig
zouden zijn voor een invasie in Irak,
heeft vorig jaar voor een langdurig con
flict gezorgd tussen de legerleiding en
Rumsfeld. Generaal Franks, die leiding
geeft aan de operatie, en Rumsfeld zijn
uiteindelijk uitgekomen op een compro
mis, waardoor aanzienlijk minder grond
troepen zijn gemobiliseerd dan tijdens de
Golfoorlog, maar wel veel meer dan
Rumsfeld eerst voor ogen had.
De gepensioneerde generaal McCaffrey
meent dat de invasiemacht - die nu uit
maar één zware divisie bestaat - te klein
is. Er was zeker één zware divisie extra
nodig geweest, zegt hij in de Washington
Post. Een de Britse oud-officier Heyman
constateert in de krant Christian Science
Monitor 'een duidelijk probleem'.Als er
niet wordt gestopt om te hergroeperen,
verliest de voorhoede het contact met de
bevoorradingseenheden, die een belang
rijk doelwit zijn voor de Irakezen. Je hebt
meer bescherming nodig op de aanvoer-
routes."
Er zijn ook andere geluiden. Ondanks de
tegenslagen gaat het helemaal niet zo
slecht, denkt militair analist O'Hanlon
van denktank Brookings. „Er is veel ge
schreven over Rumsfeld, dat hij mis
schien te nonchalant was en te overtuigd
van zijn eigen theorieën over oorlogsvoe
ring. Maar daar ben ik het niet mee eens.
Er zijn onderdelen waar je kritiek op kunt
hebben, zoals het ontbreken van de 4de
infanteriedivisie, dank zij het probleem
met Turkije. Maar het gaat eigenlijk rede
lijk goed."
hilversum/anp - De gezamenlij
ke omroepen hebben gisteren
besloten terughoudender te zijn
met het uitzenden van schok
kende oorlogshandelingen. Om
die reden worden oorlogsbeel
den niet zonder meer in de uit
zending vertoont. Dat zeggen de
hoofdredacties van NOS Actueel
Twee Vandaag Netwerk en No
va, die de verslaggeving rond
Irak op de publieke netten ver
zorgen.
Ook bij de publieke omroep zijn
via de buitenlandse zenders
rechtstreekse beelden binnen
gekomen van gevechten uit het
oorlogsgebied in Irak. „Een aan
tal mensen heeft hierover ge
klaagd. Niet alleen over de beel
den van de dode Amerikaanse
soldaten en krijgsgevangen,
maar ook over de beelden waar
op beschietingen van een ge
bouw waren te zien", licht Lars
Andersson, hoofd van NOS Ac
tueel toe.
Het gaat om oorlogsbeelden die
deels zijn gemaakt door journa
listen die met de Amerikaanse
en Britse troepen in de vuurli
nies meereizen, de zogeheten
'embedded journalists'. Maar
het gaat ook om beelden van
Arabische zenders uit bijvoor
beeld Koeweit of Irak. „Het ge
vaar bestaat dat deze beelden
schokkende oorlogshandelingen
bevatten zoals executies of mar
telingen", zeggen de hoofdre
dacties. Daarom is besloten om
de live-beelden uit het oorlogs
gebied eerst te bekijken voordat
ze op de zender komen.
door de zogeheten
•service attack'. Een
ono gt daarbij zoveel ver
af w verwerken dat hij er-
twijkt.
raf.
'Hjven geld
urkije geven
ton - Ondanks de
iigering de Amerika:
it oostelijk Turkije
ak te laten aanvallen,
VS Ankara geld ge-
e 'oorlogsbegroting'
fitte Huis blijkt dat er
d dollar is gereser-
r leningen en krediet-
aan Turkije. Dat is wel
an de VS beloofden in
oestemming om
ïerikaanse militairen
te legeren. Toen was
ake van 30 miljard
Britten door
vuur dood
Twee bemanningsle-
en Britse tank zijn
avond vlakbij Basra
ten, toen ze vanuit
e tank van de coalitie
tr werden genomen,
leger heeft dat giste-
tdgemaakt. De twee
n met twee andere
een Challenger-tank.
verige bemanningsle-
en zwaar gewond. In
zijn al twintig Britten
ten, van wie achttien
ndly fire'.
door onze correspondent
Cees van Zweeden
Boedapest - Toen een groepje
Amerikanen begin dit jaar in
Bugojno neerstreek, was dat niet
om in de omliggende bergen op
beren te jagen. De Amerikanen
waren naar dit Bosnische dorp
gekomen om de moord op Sad
dam Hussein voor te bereiden.
Bugojno, een nederzetting van
amper 5000 zielen, stond vroe
ger bekend als een van de ver
blijfplaatsen van Josip Broz,
alias Tito. De Joegoslavische lei
der had er een villa, die hij ge
bruikte als uitvalsbasis voor de
jacht. Maar hij had er ook een
atoombunker, en het was die fa
ciliteit waar de CIA in was geïn
teresseerd.
Want die bunker had model ge
staan voor de atoomkelder die
Saddam Hussein bij een van zijn
paleizen had laten bouwen. De
Amerikanen wilden weten hoe
ze die bunker konden opblazen.
Vooralsnog is de Iraakse kopie
van Tito's kelder een te harde
noot gebleken. Nadat de Ameri
kanen er in de eerste Golfoorlog
(1991) zonder succes drie kruis
raketten op hadden afgescho
ten, lijkt Saddam Hussein ook
de aanslag van vorige week te
hebben overleefd.
Het verhaal van de bunker gaat
terug tot 1976, toen Saddam
Hussein te gast was bij Tito. De
Joegoslavische leider toonde
hem bij die gelegenheid zijn
luxueus ingerichte bunker, die
500 mensen kon bevatten en
een atoombom kon weerstaan.
Saddam Hussein was zichtbaar
onder de indruk, en zodra hij
aan de macht kwam, vroeg hij
de Joegoslaven een kopie van
Tito's bunker te maken.
De werkzaamheden begonnen
aan het begin van de jaren tach
tig, en de bunker kwam in 1990
gereed.
De Joegoslavische ingenieurs
lieten eerst een bijna vijf meter
dik dak van gewapend beton
bouwen. Dat dak werd vervol
gens 'opgetild' met reusachtige
kranen, waarna de eigenlijke
bunker eronder werd gebouwd.
Doel was de bouw van de bun
ker aan het oog van spionagesa-
Ondergrondse bunker van Saddam Hussein
Hoofdingang
pS Mosul IKAN
,/"i R a k Bagdad
Ba'gdad
Basra^i-
""A
Q De toegang van de bunker
vanuit net paleis naar de
ontvangstruimte 30 meter
ondergronds.
Q Ventilatoren voeren
buitenlucht door een serie
van filters, een buffer
tegen radioactieve stoffen,
gif en zenuwgas.
Q De meters dikke muren
van gewapend beton
bescnermen tegen zware
explosies.
o Slaap-en leefruimten,
communicatiecentrum,
gesloten watercircuit,
generatoren voor
opwekken van stroom en
een voedselvoorraad voor
ca. 100 mensen.
Q Netwerk van tunnels, met
gepantserde deuren.
De bunker biedt onderdak
aan Saddam, zijn familie en
de militaire staf.
Er kan genoeg lucht,
water, voedsel en
brandstof worden
opgeslagen om het een
maand uit te houden.
Maar als alle uitgangen zijn
afgesloten, kunnen de
bunkerbewoners het maar
96 uur uithouden.
anp/krt Bron. GlobalSecurity.org, Defense Watch, Washington Post,
Washington Times, ABC News, CBS News, National Journal
tellieten te onttrekken.
Het 'optillen' van het dak van 50
bij 90 meter was een staaltje van
kunnen dat bij Saddam Hussein
grote bewondering afdwong.
„Omdat het dak 4500 ton woog,
was het oplichten ervan een
wonder van ingenieurstech
niek", zei een van de Joegoslavi
sche ingenieurs onlangs tegen
de Amerikaanse televisiezender
ABC. „Saddam Hussein kon zijn
ogen niet geloven."
De bunker bestaat uit een diver
se blokken. Het 'technische'
deel bevat opslagtanks voor wa
ter en brandstof, alsmede een
generator van Amerikaanse ma
kelij. Het 'commandocentrum'
beschikt over een communica
tiesysteem dat door het Franse
Thomson is geleverd, en een
Amerikaans systeem dat elektro
nische spionage onmogelijk
maakt. Daarnaast zijn er de pri-
vé-vertrekken van Saddam Hus
sein, alle luxueus ingericht.
Het geheel is in de grond veran
kerd met ruim tien meter lange
metalen staven. De deuren kun
nen de druk van een explosie
weerstaan, en lucht- en waterfil
ters moeten vervuiling door
chemische, biologische of kern
wapens voorkomen. Volgens de
Joegoslaven kan de bunker een
voltreffer door een bom van
2.000 kilo overleven, alsmede
een atoomexplosie op twee kilo
meter afstand. De bunker ligt bij
een van Saddam Husseins pre
sidentiële paleizen, en wordt ge
camoufleerd door een conferen
tiecentrum.
Nadat de bunker in 1991 door
drie kruisraketten was getroffen,
inspecteerden de Joegoslaven
de schade. Volgens de door ABC
geïnterviewde ingenieur, die
niet bij naam genoemd wilde
worden, was die minimaal.Alle
installaties en apparatuur waren
intact", zo zei hij. „De bunker
schudde een beetje toen de ra
ketten insloegen, maar dat was
alles."
De bunker is volgens zijn ont
werpers echter minder goed dan
die van Tito, die groter was. Het
voornaamste verschil is dat Ti
to's bunker in een berg is ge
bouwd, en onder 60 tot 250 me
ter graniet ligt. Die van Saddam
Hussein is gebouwd in de zan
derige bodem van Bagdad, die
veel minder bescherming biedt.
Sinds de kruisraketaanval in
1991 hebben de Amerikanen
speciale 'bunker buster' -bom
men ontwikkeld, die harde kop
pen van verarmd uranium heb
ben, alsmede een mechanisme
dat de explosie enkele seconden
uitstelt. Drie van die bommen,
die na elkaar op precies dezelfde
plek inslaan, kunnen de bunker
volgens de ingenieur vernieti
gen.
Terwijl Tito's bunker vijf uitgan
gen had, heeft die van Saddam
Hussein er maar twee. Als de
Amerikanen erin slagen die uit
gangen te treffen, zouden Sad
dam Husseins dagen zijn geteld.
Hij zou dan nog maar 30 dagen
te leven hebben, omdat de
voedsel-, water,- en brandstof
voorraden beperkt zijn.
door onze correspondent
Bob Kroon
genève - Ruud Lubbers, de Hoge
Commissaris van de VN voor de
vluchtelingen, wil dat Nederland
het voortouw neemt in Europa
voor het voorbereiden van de
opvang van een eventuele
vluchtelingenstroom uit Irak.
Minister van buitenlandse zaken
Jaap de Hoop Scheffer beloofde
gisteren dit verzoek te zullen
aankaarten bij de Europese
Commissie.
„Er komen nu nog nauwelijks
vluchtelingen de grens over,
maar de oorlog is pas vijf dagen
aan de gang", aldus de minister.
„We kunnen er beter over gaan
nadenken nu er nog tijd is." De
Hoop Scheffer bracht een een
daags bezoek aan Genève, waar
hij de jaarvergadering toesprak
van de VN-commissie voor de
mensenrechten.
Hij stelde Nederland er kandi
daat als lid van de 53 landen tel
lende commissie voor de perio
de 2004-2005. Ook zegde hij de
Hoge Commissaris voor de
Mensenrechten, Sergio Vïeira de
Mello, 9 miljoen euro toe voor
zijn 'uiterst waardevolle inspan
ningen'. Het Commissariaat
voor de Mensenrechten kampt
met een praktisch lege kas, en
Vieira de Mello, die het geld
naar eigen goeddunken mag be
steden, was dan ook zeer dank
baar.
De Braziliaan De Mello, die ach
tereenvolgens VN-gouverneur in
Kosovo en Oost-Timor was,
wordt in de VN-wandelgangen
al getipt voor een soortgelijke
functie in Bagdad, zodra het re
gime van Saddam Hussein uit
de weg geruimd is. De Hoop
Scheffer noemde dit 'hoogst
voorbarig", maar zei wel dat de
VN een belangrijke taak wacht
in het naoorlogse Irak. „Een
Amerikaanse consul in Bagdad
is niet de beste, en zeker geen
duurzame oplossing."
In tegenstelling tot zijn Duitse
collega Joschka Fischer, die de
mensenrechtencommissie ook
toesprak, liet de Hoop Scheffer
geen twijfel bestaan aan Neder
lands 'politieke steun' aan de
militaire actie in Irak. Hij zei dat
de mensenrechtencommissie
haar tijd niet moet verdoen met
een 'politiek debat' over het
voor of tegen van de militaire
interventie, maar zich moet
concentreren op zijn eigenlijke
taak, de schending van de men
senrechten door Saddam Hus
sein.
„Dat komt hier gewoon niet aan
de orde door de tegenstand van
het Arabische blok. Maar die
vreselijke man is een van de erg
ste tirannen die de naoorlogse
wereld heeft gekend. Saddam
heeft een miljoen doden op zijn
geweten, en daar moesten ze
het hier maar eens over heb
ben."
(advertentie)
londen/anp - Britse radiostations heb
ben hun muziek aan de oorlog aange
past. Liedjes die doen denken aan oorlog
en strijd zijn taboe. Dat meldt The Times.
Commerciële stations draaien onbenulli
ge deuntjes waar luisteraars en adver
teerders zich niet aan kunnen storen. De
BBC heeft radiomakers opgedragen 'lich
te, melodieuze muziek' te draaien rond
het nieuws, vooral als de nieuwslezer
Britse verliezen moet melden.
Popzender Radio 1 heeft onder meer het
lied 'Diamonds and Guns' van de punk
band Transplants geschrapt, alsmede de
song 'Bandages' (Zwachtels) van de rock
groep Hot Hot Heat. Een woordvoerder
van Radio 1 zegt in de krant in het huidi
ge klimaat geen luisteraars te willen bele
digen. Capital Radio draait alleen nog
plaatjes met een 'positief, vrolijk geluid'.
Het alternatieve rockstation Xfm draait
minder harde punk en zogenoemde nu-
metal dan voorheen.
Bands die willen laten horen dat ze tegen
de oorlog zijn, grijpen daarom naar inter
net als medium. De Amerikaanse super-
groep R.E.M heeft een speciaal anti-oor
logsnummer opgenomen, met de titel
'Final Straw". Het is te downloaden op de
R.E.M-site: www.remhq.com. Ook Zack
de la Rocha, voorheen zanger van de uit
gesproken linkse groep Rage Against the
Machine dook met DJ Shadow de studio
in. Hun 'March of Death' is te downloa
den op www.marchofdeath.com. De
Amerikaan Lenny Kravitz zingt samen
met de Iraakse ster Kadim al-Sahir het
vredeslied 'We Want Peace', dat kan wor
den opgehaald op www.rockthevote.org.
Niet alleen de radio past zich aan, ook
MTV Europe heeft een zwarte lijst van vi
deo's opgesteld die tijdens de oorlog niet
mogen worden vertoond. De leiding
heeft een memo doen uitgaan waarin
staat dat video's die oorlog, soldaten,
oorlogsvliegtuigen, bommen, raketten,
geweren, sociale onlusten en executies
tonen verboden zijn.
MTV-kijkers moeten het voorlopig doen
zonder de Aerosmith-clip uit de film 'Ar
mageddon' en alle nummers van The
B52's. Verder zijn video's van Bon Jovi,
Iggy Pop, Paul Hardcastle en Billy Idol tij
delijk taboe wegens beelden van oorlog
en explosies. Ook 'You Me and World
War Three' van Gavin Friday gaat de
koelkast in. Een nieuwe clip van Madon
na lijkt alle 'verboden' elementen in zich
te hebben, maar MTV zei nog niet de he
le video te hebben gezien.
Pak
5000'
gram
-Ifct»
Komkommer
per stuk
6 Blikjes a 330 ml,
vanaf AM
prijs per liter 1.51
Aanbiedingen geldig
van 24 t/m 30 maart
Dat is gewoon Edah
