OORLOG IN IRAK 2
Nog niet veel vluchtelingen uit oorlogsgebied
Wanneer weten we dat de
tweede Golfoorlog voorbij is?
Duizenden moslims 'De wereld kijkt naar Irak en niet meer naar ons'
betogen tegen oorlog
Amerikaanse soldaten verwijderen
portretten van Saddam Hussein
Rode Kruis start hulp Irak
anslagen op
cDonald's
s aires - Anti-oorlogsde-
pstranten hebben gisteren
nen ingegooid bij vijf Mc-
jnald's-restaurants in Buenos
Ook werden in de Argen-
jse hoofdstad verscheidene
igingen van Amerikaanse
Spaanse banken bekogeld,
■der werd bij een McDo-
Id's in een voorstad van de
Kjrse hoofdstad Oslo een mo-
ovcocktail naar binnen ge-
jid. De brandbom richtte
uwelijks schade aan.
indacht voor
lakse dieren
«den - Tony Banks, een lid
1 de linkervleugel van de
tse Labourpartij, heeft giste-
I aandacht gevraagd voor de
^akse dieren. Hij wil een mo-
indienen waarin de buiten-
hdse troepen worden opge-
1 iepen voorzichtig te zijn met
beesten in de dierentuin van
fcgdad. Het parlementslid was
Ik actief in de campagne om
larjan, de leeuw van de die-
Intuin in Kabul, te redden.
ac 22 maart 2003
280 1
32.
plomaten Irak
G logen blijven
kterdam - De Nederlandse
gering heeft het verzoek van
l2i e VS om alle Iraakse diploma-
[_e 1 het land uit te zetten naast
neergelegd. Dat heeft het
iterie van buitenlandse za-
n gisteren bekendgemaakt.
r regeringen van Frankrijk,
island, Duitsland, Finland be-
iten eveneens het verzoek
ot^ n de Amerikanen naast zich
n b er te leggen. Ook landen als
nya, Maleisië en Portugal
31 Igden dat voorbeeld.
rviddam hield
G! tespraak zelf
9p- iSHiNCTON - Het was zo goed
zeker Saddam Hussein zelf,
niet een van zijn dubbelgan-
ip ts, die donderdag enkele
IJD en na de eerste aanval op Irak
de Iraakse televisie ver
leen. Dat hebben de Ameri-
anse inlichtingendiensten
te, teren gezegd. Aan de hand
a onder andere een geluids-
alyse van de opname van
Idams toespraak is vastge-
Dpti ld dat het bijna zeker de
jpcse leider zelfwas. Het is
onduidelijk of de toespraak
daadwerkelijk na het begin
0 de oorlog is opgenomen,
dag
:HN moet weg
it Bagdad
in: Aanval
i satanisch
eran - Iran heeft gisteren
kritiek geleverd op de
nerikaanse aanval op Irak. In
espraken ter ere van het Per-
iche nieuwjaar werd de aan-
te21 omschreven als 'satanisch'
een 'bedreiging voor de
isheid', zo meldde het
latspersbureau IRNA. „Van-
ag is het Amerika dat er al-
»n voor staat", zei president
latami in een verwijzing naar
Amerikaanse bewering dat
194&11 een geïsoleerd land is.
K
eel joden VS
jn anti-oorlog
iSHiNGTON - Het Amerikaans-
Beig Ddse Shalom Centrum heeft
str. «eren met een paginagrote
LLAfvertentie in de New York Ti-
geprotesteerd tegen de
g iberikaanse oorlog in Irak.
Vaarom joden tegen de Irak-
irlog moeten zijn", staat er
et grote letters boven de ad-
rtentie. „Een gevaarlijke dic-
1 lor ontwapenen is een recht-
3osi ardige zaak. Maar is een oor-
PI ghet juiste middel?", zo vra-
n de honderden onderteke-
naars zich af.
ig„ ackers voeren
ctie op websites
m nden - Het aantal websites
3- t wordt gekraakt door hac-
djqj rs die zich tegen de oorlog in
Overzetten, is de afgelopen
aanzienlijk toegenomen,
theeft het veiligheidsbedrijf
iecure gisteren bevestigd te-
de Britse omroep BBC. Het
\Nlfu inmiddels al om meer dan
izend sites gaan. Veel van de
nvallen bevatten leuzen te-
n de oorlog en tegen de Ver-
ligde Staten of Irak. Volgens
Secure gaat het om drie groe-
gjjn. Patriottische hackers in de
dt militante islamitische groe-
n en vredesactivisten.
safwan/ap - Amerikaanse mariniers zijn na de
verovering van de stad Safwan in het zuiden van
Irak begonnen met het verwijderen van de reus
achtige portretten van Saddam Hussein.
Groepjes mannen en jongens keken nerveus toe
hoe de mariniers touwen aan de voorkant van
hun jeeps aan een van de portretten vastmaakten
en vervolgens achteruitrijdend de zwart-witte
beeltenis van de Iraakse leider uit zijn omlijsting
trokken. „Saddam is weg!", riep majoor David Gu-
rfein, terwijl hij zijn vuist de lucht in stak en de
toeschouwers opzweepte door 'Iraki's! Iraki's! Ira
ki's!' te scanderen. Gurfein legde uit dat hij de
mensen duidelijk wilde maken dat het tijdperk
van Saddam is afgesloten. „De mensen zijn bang
om hun emoties de vrije loop te laten. Daarom
wilden wij duidelijk maken dat wij er nu zijn en
dat het is afgelopen met Saddam." Een aantal
mensen deed mee. „Amerikanen erg goed", zei Ali
Khmey. „Irak wil vrij zijn." Anderen riepen 'Ame-
riki! Ameriki!'
De mariniers namen Safwan, net over de Koeweit
se grens, in nadat gevechtshelikopters, vliegtui
gen, tanks, houwitsers en scherpschutters het
Iraakse verzet hadden gebroken. De stad vertoon
de nog sporen van de vorige Golfoorlog, twaalf
jaar geleden. De Iraakse strijdkrachten in het ge
bied vuurden donderdag en gisteren nog urenlang
met mortieren en geweren. Toen de gevechten
luwden kwamen de bewoners uit hun schuilplaat
sen. Velen wreven slechts over hun buik en vroe
gen om voedsel.
„Saddam Hussein niet goed. Saddam Hussein een
slager", zei een man die zijn naam alleen als Ab
dullah wilde geven.
Een van de weinige vrouwen die naar buiten kwa
men liet zich voor de Amerikanen op haar knieën
vallen en omhelsde een Amerikaanse vrouw. Een
jongere man trok haar weg en haalde waarschu
wend een vinger over zijn keel.
In 1991 moesten tienduizenden Irakezen hun te
vroege vreugde over de val van Saddam met de
dood bekopen. Sommigen haalden toen beelte
nissen van Saddam weg, waarna ze door Iraakse
strijdkrachten keihard werden gestraft.
Gurfein klopte een invalide man joviaal op de
schouder. Uitnodigingen van andere inwoners
om te komen eten sloeg hij af. „Vriend, vriend",
zei hij in het Arabisch dat hij in de vorige Golfoor
log had opgestoken.
„Wij zijn toen in Koeweit gestopt. Wij stonden
klaar om hier naar toe te gaan, maar het is er toen
niet van gekomen", zei Gurfein. Een jonge man
riep Gurfein toe: „No Saddam Hussein! Bush!"
Iraakse burgers die terecht zijn gekomen tussen de strijdende partijen schreeuwen om hulp. Het is nog onduidelijk of er al grote vluchtelin
genstromen op gang zijn gekomen. Foto: Reuters/Desmond Boylan
ceneve/anp-afp-dpa - De vluch
telingenstroom van Irak naar de
buurlanden is nog niet echt op
gang gekomen. Aan de meeste
grenzen is het rustig, hoewel
verschillende hulporganisaties
elkaar soms tegenspreken over
de exacte aantallen vluchtelin
gen. De VN-vluchtelingenorga
nisatie UNHCR verwacht dat de
oorlog 600.000 mensen op de
been brengt.
Ongeveer 3000 Koerdische
vluchtelingen zouden gisteren
en eergisteren volgens de Iraan-
se regering in het grensgebied
van Iran zijn aangekomen. Dat
kon de UNHCR niet bevestigen.
Iran had al eerder uitdrukkelijk
zijn grenzen gesloten voor
vluchtelingen, maar staat wel in
het niemandsland tussen Irak
en Iran kampen toe.
Rusland bouwt in het grensge
bied binnenkort twee kampe
menten voor ongeveer 10.000
Irakezen. Dit heeft de Russische
minister voor noodsituaties gis
teren bekendgemaakt. Ook Uni
cef heeft in Iran voorzieningen
getroffen. Het VN-kinderfonds
kan daar aan 150.000 mensen
onder meer schoon water bie
den.
In Jordanië zijn tot nu toe onge
veer vijfhonderd mensen onder
gebracht. Het gaat hier vooral
om Sudanezen, Egyptenaren en
Somaliërs die in Irak werkten.
De Syrische regering zei gisteren
bereid te zijn vluchtelingen op
te vangen. Syrië wil samenwer
ken met de internationale hulp
organisaties. Maar tot dusver is
het stil aan de Syrische grens.
Vluchtelingen mijden tot nu toe
de Turkse grens. Het Turkse le
ger heeft donderdag een strook
op Iraaks grond gebied bezet
om zo het conflict en de vluch
telingen op afstand te kunnen
houden.
Amerikaanse soldaten maken korte metten met de megaportretten van Saddam Hussein.
Foto: Reuters/Desmond Boylan
door Deb Riechman/AP
Washington - De eerste Golfoorlog draaide
om het verdrijven van Saddam Hussein uit
Koeweit. Toen Amerikaanse soldaten in de
achteruitkijkspiegels van hun voertuigen
een bevrijd Koeweit konden zien, was dan
ook duidelijk dat de oorlog echt voorbij was.
Maar wanneer weten we dat de huidige, of
wel tweede, Golfoorlog is afgelopen? Als het
Amerikaanse leger door de straten van Bag
dad rijdt? Als Saddam Hussein gevangen is
genomen? Of als hij van het politieke toneel
is verdwenen en zijn wapenarsenaal is ont
manteld? Niemand lijkt het precies te we
ten.
Hoewel ze het er allemaal over eens zijn dat
het verslaan van Saddam Hussein in militair
opzicht geen probleem zal zijn, zijn zelfs
deskundigen op het gebied van militaire
aangelegenheden of buitenlandse zaken er
niet over uit wanneer de Amerikanen pre
cies hun overwinning kunnen vieren.
„Het eerste teken dat we hebben gewonnen,
zal zijn wanneer grote groepen Iraakse sol
daten zich overgeven", stelt militair analist
Dan Go ure van de denktank Lexington In
stitute in Arlington, Virginia. „De tweede in
dicatie zal de inname van Bagdad zijn."
Midden-Oostendeskundige James Philips,
zal wachten op het moment dat Irak 'van
zijn tentakels is ontdaan', als Saddam Hus
sein ten val is gebracht en zijn massavernie
tigingswapens en langeafstandsraketten zijn
ontmanteld.
President Bush zelf heeft gezegd dat hij twee
hoofddoelen voor ogen heeft: een regime
wisseling en de ontwapening van Irak. Vice-
president Cheney somde eerder de verschil
lende etappes van een overwinning op.
„Ons doel zal zijn om alle krachten die ons
tegenwerken te verslaan en om de regering
van Saddam Hussein te verwijderen", zei
hij. Daarna moeten alle massavernietigings
wapens worden geëlimineerd en moet een
representatieve regering worden geïnstal
leerd, aldus Cheney.
De overwinning is behaald als Saddam is
verdreven, ongeacht op welke wijze, is de
mening van Delia Jaff, een activiste die nu in
de VS woont, maar afkomstig is uit het
Noord-Iraakse dorp Halabja, dat Bagdad in
1988 bestookte met chemische wapens. „Als
het hoofd eraf gaat, dan is het zover", zei zij
vorige week na een kort onderhoud met
Bush in het Witte Huis.
Volgens Anthony Cordesman, een Irak-des-
kundige en defensiespecialist, doet het er
niet echt toe wanneer de overwinning pre
cies is behaald omdat de oorlog met Irak
toch niet voorbij is als er niet meer wordt
geschoten. „De kans is zeer groot dat de we
reldjaren van spanningen en onzekerheid
tegemoet gaat als de toekomst van Irak be
slist is", zei hij.
Mara Verheyden-Hilliard, een rechter uit
Washington die tegen de oorlog is, gelooft
dat de oorlog helemaal niet kan worden ge
wonnen. „Een land aanvallen dat ons niet
bedreigd? Dat kan alleen maar uitmonden
in een spiraal van geweld die uiteindelijk
niet goed zal aflopen voor de mensen in de
Verenigde Staten."
Na de eerste Golfoorlog bleef Saddam Hus
sein aan de macht. In dat opzicht is de hui
dige aanval een voortzetting van de eerste
Golfoorlog die nooit ten einde is gekomen.
In Afghanistan werd het Taliban-bewind
door Amerikaanse troepen verdreven, maar
duizenden Amerikaanse en geallieerde mili
tairen zijn er nog steeds actief en speuren
naar leden van al-Qaeda en de Taliban. Ook
daar gaat de oorlog in zekere zin nog door.
Misschien is het ook wat de oorlog met Irak
betreft het beste om af te gaan op wat Bush
heeft gezegd over de operatie in Afghanis
tan.
Die is volgens hem pas echt voorbij wan
neer bevelhebber Tommy Franks zegt 'mis
sie volbracht'.
jakarta-sanaa/anp-afp - In is
lamitische landen hebben na
het vrijdaggebed duizenden
moslims deelgenomen aan de
monstraties tegen de oorlog in
Irak. In de hoofdsteden Caïro
(Egypte), Ankara (Turkije) en Sa
naa (Jemen) greep de oproerpo
litie in toen de protesten uit de
hand liepen.
Massaal aanwezige veiligheids
troepen joegen in de straten van
Sanaa enkele tienduizenden de
monstranten uiteen. Daarbij
zette de politie traangas in en
vuurden agenten waarschu
wingsschoten af. Drie demon
stranten kwamen om het leven.
De woedende betogers scan
deerden anti-Amerikaanse en
anti-Israëlische leuzen.
In Caïro kwam het bij de Al-Az-
har moskee tot een treffen tus
sen zo'n 4000 moskeebezoekers
en de massaal aanwezige politie.
„Lang leve Irak", riep iemand
door de luidsprekers van de be
kende moskee. De politie sloot
de woedende massa vervolgens
op in het gebouw. Buiten de
moskee zette de politie waterka
nonnen in.
In Istanbul kwam de politie er
aan te pas om een einde te ma
ken aan de demonstratie van
circa 1500 Turken. Demonstran
ten, politie-agenten en journa
listen moesten behandeld wor
den nadat zij in aanraking kwa
men met traangas.
In Indonesië en Pakistan verlie
pen demonstraties zonder ge
weld. In diverse Pakistaanse ste
den schreeuwden woedende
demonstranten 'dood aan Ame
rika'. Een alliantie van religieuze
partijen heeft opgeroepen tot
een staking.
veldhospitalen en drinkwater
voorzieningen opzetten. De
hulp zal onder meer worden
verleend door de Iraakse zuster
organisatie Rode Halve Maan,
die over vierduizend vrijwilli
gers beschikt. In Irak is ook nog
een team buitenlandse hulpver
leners dat ziekenhuizen bevoor
raadt en oorlogsgewonden ver
zorgt.
Het Nederlandse Rode Kruis
stuurt over enkele dagen een
medewerker naar de regio. De
hulpverlener gaat eerst naar de
Jordaanse hoofdstad Amman
en probeert vandaar verder te
gaan.
den haag/anp - Het Nederland
se Rode Kruis heeft gisteren een
gironummer geopend voor hulp
aan de burgers van Irak. Men
sen kunnen hun gift overmaken
op nummer 7244, onder ver
melding van 'Actie Irak, Den
Haag'. Rode-Kruisorganisaties
in diverse landen zijn een geld
inzamelingsactie begonnen. Het
Internationale Rode Kruis ver
wacht onderdak, voedsel, drink
water en andere zaken te moe
ten bieden aan minstens
300.000 Irakezen in en rond
Irak. Het stuurt ook dertig ge
specialiseerde teams, zogeheten
noodeenheden. Die kunnen
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
nuseirat - Zes maanden lang
had Mohammed a-Sa'afin van
de Islamitische Jihad het vluch
telingenkamp Nuseirat geme
den, maar in de nacht van zon
dag op maandag kwam hij
thuis. Een fatale vergissing. Een
onbemand verkenningsvlieg
tuigje van het Israëlische leger
legde het moment vast waarop
hij zijn auto parkeerde en bin
nen vijf minuten had een zwaar
bewapende eenheid de omge
ving afgezet. Na een kort beleg
werd de vanaf het dak om zich
heen vurende Sa'afin doodge
schoten.
Het aantal Israëlische operaties
in de Gazastrook tegen Harnas
en de Islamitische Jihad is de af
gelopen twee maanden aan
zienlijk opgevoerd. En de Pales-
tijnen zijn bang dat het leger in
de komende weken onder dek
king van de Amerikaanse oorlog
tegen Irak nog veel hardere
klappen uit zal delen.
„De wereld kijkt nu naar Irak en
niet meer naar ons", klaagt Nas
ser Sa'afin, een 17-jarige scho
lier en een neef van Moham
med. Hij woonde in hetzelfde
gebouw als Mohammed, net als
veertig andere Palestijnen die
als straf voor de terugkeer van
de militieleider dakloos zijn ge
worden.
De Israëlische genie heeft met
zijn explosieven grondig werk
verricht. Het flatgebouw is als
een kaartenhuis ineengezakt.
Nasser poseert voor de puin
hoop met een affiche van de Is
lamitische Jihad, waarop Mo
hammed staat afgebeeld als
held van de intifada. Voor de Is
raëliërs was de militieleider wei
nig heroïsch. Hij zou sinds het
Nasser voor zijn door het Israëlische leger opgeblazen huis met een affiche van de Islamitische Jihad.
Foto: GPD/Ad Bloemendaal
begin van de opstand de hand
hebben gehad in de organisatie
van zelfmoordaanslagen en an
dere acties tegen burgers en sol
daten.
Hoeveel onschuldige burgers ér
de afgelopen maanden in de
Gazastrook zijn gedood is niet
precies bekend. Het leger houdt
het op zo'n tien procent van de
ongeveer honderd slachtoffers:
volgens de Palestijnen gaat het
om meer dan de helft. Maar hoe
definieer je 'een onschuldige
burger'? De Israëlische regering
en legerleiding tonen zich
steeds onverschilliger als het
gaat om Palestijnse slachtoffers
en eigendommen. En nu de
oorlog tégen Irak is begonnen
zal dat alleen maar erger wor
den, vrezen de Palestijnen.
Premier Sharon zegt dat het le
ger de operaties tegen 'de infra
structuur van de terreurbewe
gingen' tijdens de Amerikaanse
invasie in Irak zal voortzetten,
maar niet zal opvoeren. Maar de
Palestijnse mensenrechtenorga
nisatie LAW vreest dat in de ko
mende weken meer huizen zul
len worden verwoest en meer
land zal worden ingenomen,
vooral in het zuiden van de Ga
zastrook. „We vrezen ook een
toename van liquidaties, massa
arrestaties en misschien depor
tatie van politieke gevangenen."
De afgelopen dagen heeft de be
volking van Israël uit voorzorg
tegen een Iraakse chemische
aanval kamers met plastic folie
dichtgeplakt en de gasmaskers
uit de verpakking gehaald. In de
Palestijnse gebieden zijn geen
maskers uitgereikt en de mees
ten daar lijken er geen moeite
mee te hebben. Ze beschouwen
Saddam Hussein niet als hun
vijand.
„De Palestijnen kijken geamu
seerd naar de Israëlische voor
bereidingen", staat op een van
de strijdbare Palestijnse websi
tes. „Tenslotte kun je een ver
woest huis of een huis dat er
door de kogelgaten uitziet als
Palestijnen betogen
Duizenden Palestijnen op
de Westelijke Jordaanoever
en in de Gazastrook hebben
gisteren betoogd tegen de
Amerikaans-Britse invasie
van Irak. In Gaza gaf de isla
mitische verzetsbeweging
Harnas de Iraakse leider de
raad 'aspirant-martelaren'
(zelfmoordcommando's) In
te zetten tegen de westerse
troepen. In Oost-Jeruzalem
kwam het gisteren tot onge
regeldheden na de dienst in
de Aksa-moskee op de
Tempelberg. Enkele duizen
den Palestijnen trokken
schreeuwend foor de oude
stad en bij de£kmascus-
poort kwam het tot een tref
fen met de politie. Die ge
bruikte traangas en lucht
drukgranaten om de beto
gers te verspreiden. Elders
op de Westoever werd ook
gedemonstreerd, zij het op
Ideinere schaal.
een Zwitserse kaas, moeilijk her
metisch dichtplakken.
„En alles wat de Israëliërs voor
hun veiligheid moeten aan
schaffen kost geld, en dat heb
ben de Palestijnen niet doordat
Israël hun economie verstikt.
Nee, zij zijn niet bang voor Sad
dams massavernietigingswa
pens. Wat ze wel vrezen is Isra
els militaire apparaat en de
wreedheden die Israël kan be
gaan als de wereld naar Irak
kijkt."
