sraël adviseert bevolking:
ereidt u voor op oorlog
IRAK 2
)orlog slecht voor herstel Palestijnse economie
Koerden Irak voorbereid, maar slecht uitgerust
iristenen Irak vrezen moslimextremisten
Belastingbetaler VS
draait op voor kosten
dinsdag l8 maart 2oo3
lah/ap - Twaalf jaar geleden stonden
stijnen in de Golfoorlog achter Sad-
ussein te juichen bij iedere Scud-ra-
insloeg in Israël. Saddam zou hen
en van de Israëlische bezetting,
n zij toen. Nu heerst onder hen een
>esef hoe duur die verbondenheid
comen te staan. Bijna 2,5 jaar strijd
-aël heeft aan meer dan 2.200 Palestij-
t leven gekost, de economie van de
•ver en de Gazastrook geruïneerd en
tot de herbezetting van de meeste Pa-
e steden door het Israëlische leger,
en tweede Golfoorlog aan lijkt te ko-
oelen de Palestijnen dat zij zich geen
[misrekening kunnen veroorloven,
orlog brengt alleen de hoop op een
van de Palestijnse economie om
zegt de 42-jarige Fahmi Basha, eige-
meen kledingwinkel in Ramallah.
Tijdens de Golfoorlog van 1991 waren de
Palestijnen door een Israëlisch uitgaansver
bod zeven weken lang aan huis gekluisterd.
Alleen 's nachts kwamen ze naar buiten om
vanaf de daken van gebouwen Scud-raket-
ten te zien overkomen richting Tel Aviv.
„Nog zo'n streng uitgaansverbod vanwege
de oorlog zal schadelijk zijn", zegt de Pales
tijnse minister van arbeid, Ghassan Khatib.
In 1991 hingen posters van Saddam aan
lantaarnpalen en werden aanhankelijk
heidsbetogingen gehouden. Daar is nu wei
nig van te merken. Tel Aviv ligt slechts op
een half uur rijden van de Westoever. Neer
slag van een chemische of biologische ra-
ketaanval op de grootste Israëlische stad
zou gemakkelijk slachtoffers kunnen maken
onder de Palestijnen. Maar anders dan de
Israëlische bevolking gaan de Palestijnen
niet massaal over tot de aanschaf van gas
maskers. De prijs van 130 euro per stuk kan
een rol spelen, maar Radwan Mahmoud,
een drogist in Ramallah die in de afgelopen
drie weken maar 32 gasmaskers heeft ver
kocht, denkt dat de Palestijnen ervan uit
gaan dat Saddam niet meer bij machte is
om Israël aan te vallen, zoals in 1991.
Irak is nog wel populair onder de Palestij
nen, deels omdat Saddam in totaal meer
dan 30 miljoen euro heeft betaald aan de
nabestaanden van plegers van zelfmoord
aanslagen en van burgers die in gevecht met
Israël zijn omgekomen. „Wij zijn bereid te
sterven voor Saddam", zei de 20-jarige Ah
mad Hassan deze maand toen het Arabi
sche Bevrijdingsffont namens de Iraakse lei
der geld overhandigde aan nabestaanden in
de Gazastrook. Een ander, de 29-jarige Mo
hammad Husni, was het niet met hem eens:
„Deze oorlog is zeker niet in ons belang."
washington/ap - Om de
kosten van de Golfoorlog
van 1991 te dekken gingen
de Verenigde Staten met de
pet rond bij bondgenoten
die zelf niet meevochten,
maar wel bereid waren hun
(financiële) steentje bij te
dragen aan de bevrijding van
Koeweit. In de aanloop naar
een tweede oorlog met Irak
lijkt Washington echter wei
nig bereidwillige donors te
kunnen vinden. In plaats
van met de pet gaan de VS
nu met de buidel rond om
weifelende bondgenoten als
Turkije over de streep te
trekken.
Europese landen hielpen de
oorlog van 1991 te bekosti
gen. Nu de VN door de Ame
rikanen buitenspel zijn ge
zet, zijn ze daartoe deze keer
niet zonder meer bereid.
Hetzelfde geldt voor Japan,
dat in 1991 militair niet mee
deed, maar wel met 11 mil
jard dollar over de brug
kwam. Japan zou wel bereid
zijn mee te betalen aan de
wederopbouw van Irak.
Het begrotingsbureau van
het Amerikaanse Congres
schat dat de verplaatsing van
een kwart miljoen militairen
met materieel naar het Golf-
gebied 14 miljard dollar kost,
de oorlog zelf in de eerste
maand 10 miljard en in elke
volgende maand 8 miljard.
De bezetting van Irak zou
tussen de 1 miljard en 8 mil
jard dollar per maand kos
ten.
Of de VS nu op eigen houtje
tegen Irak ten strijde trek
ken, of samen met enkele
krap bij kas zittende bond
genoten: uiteindelijk zullen
de Amerikaanse belastingbe
talers ervoor op moeten
draaien. In de begroting van
2,23 biljoen dollar die presi
dent George Bush vorige
maand bij het Congres heeft
ingediend, was geen bedrag
voor Irak opgenomen. Zelfs
zonder oorlogskosten ver
toonde zijn uitgavenplan
een gat van 307 miljard dol
lar. De regering is doende
een aanvullende oorlogsbe
groting van om en nabij de
70 miljard dollar op te stel
len.
Voor de beveiliging van Sau-
di-Arabië en de bevrijding
van Koeweit in 1991 haalden
de toenmalige ministers van
buitenlandse zaken, James
Baker, en financiën, Nicho
las Brady, 54 miljard dollar
op, waarmee de kosten van
61 miljard dollar voor het
grootste gedeelte waren ge
dekt. De huidige regering
gaat ervan uit dat andere
landen - zij het met tegenzin
- uiteindelijk toch zullen
meebetalen aan de weder
opbouw van Irak.
De regering benatKfckt ook
dat de oliereserves van Irak
zelf voor de wederopbouw
kunnen worden gebruikt.
Maar dat houdt wel in dat de
Amerikaanse strijdkrachten
de olievelden moeten ver
overen voordat Saddam
Hussein de kans krijgt ze in
brand te steken, zoals hij in
1991 in Koeweit heeft ge
daan. De Amerikaanse rege
ring wil daarbij voorkomen
dat de indruk wordt gewekt
dat het haar alleen maar om
die olie te doen is, zoals vaak
in Arabische landen wordt
gesuggereerd.Alleen ie
mand die er helemaal niets
van afweet, kan denken dat
de Verenigde Staten van zo'n
oorlog kunnen profiteren",
aldus onderminister van de
fensie Douglas Feith.
nie correspondent
imendaal
- De bevolking van Israël
(teravond de raad gekre-
middellijk een hermetisch
ten kamer in te richten te-
binnendringen van strijd-
voor een paar weken
len in te slaan. Enke-
in reservisten van
r-eenheden en de
:herming bevolking
de wapenen geroepen,
ische legerleiding gaat
dat de Amerikanen ui-
lag Irak zullen aanval-
it moment bestaat de
leid dat Saddam Hus-
:ud-raketten, mogelijk
sche of biologische
iting Israël zal lance-
iek in verband met de
n zijnde oorlog heeft
het leven gekost aan
lëlische moeder en twee
ir kinderen. Ze kwamen
rstikking om het leven in
rmetisch afgeplakte ka
mer. Het drama voltrok zich in
het Arabische dorp Kafr Kassem
bij Tel Aviv. De 37-jarige Amana
Sarsour en haar zonen Sabih
(13) en Mohammed (14) waren
zondagavond gaan slapen in
een kamer waarvan de ramen
met tape en plastic folie waren
afgeplakt, met een natte hand
doek onder de deur.
De familie had de van over
heidswege verstrekte gasmas
kers uit de verpakking gehaald
en, met de filters gemonteerd,
klaargelegd voor onmiddellijk
gebruik. Wat er nog aan zuur
stof in de kamer aanwezig was,
werd weggetrokken door een
houtskoolbrander in een aan
grenzend vertrek. Een 3-jarig
kind dat ook in de afgesloten ka
mer sliep, moest in een zieken
huis worden opgenomen.
Volgens de politie had de familie
de maatregelen getroffen uit
angst voor een Iraakse raketaan-
val op Israël, hoewel de dienst
bescherming de bevolking nog
geen opdracht had gegeven ka
mers af te sluiten. Het is de be
doeling dat Israëlische gezinnen
die in hun huis of flatgebouw
niet over een permanente
schuilplaats beschikken, bij
luchtalarm niet langer dan een
minuut of twintig in de afge
plakte kamer verblijven. Maar
ongelukken lijken niet te vermij
den. Tijdens de Golfoorlog van
1991, toen Irak 39 raketten tegen
Israël lanceerde, kwamen meer
mensen om het leven als gevolg
van verkeerd genomen veilig
heidsmaatregelen dan als een
direct gevolg van explosies.
Twee slachtoffers stikten des
tijds omdat ze in paniek verga
ten de filterbussen aan hun gas
maskers te schroeven.
Het Israëlische ministerie van
defensie acht de kans dat Sad
dam er dit keer in slaagt Tel Aviv
of andere steden met raketten te
bestoken tamelijk klein. Volgens
de militaire inlichtingendienst
zijn er geen aanwijzingen dat
het Iraakse leger in de afgelopen
weken mobiele Scud-raketten
heeft overgebracht naar het ui
terste westen van Irak, het enige
deel van het land van waaruit ze
Israël kunnen halen. Mochten
er toch raketten komen, dan
verwacht Israël veel van zijn Ar-
row-luchtafweersysteem, dat
speciaal is ontworpen om inko
mende raketten neer te halen.
In 1991 beschikte de luchtmacht
alleen over het Amerikaanse Pa
triot-systeem, dat in de praktijk
nutteloos bleek.
De Verenigde Staten en Groot-
Brittannië hebben de afgelopen
dagen een groot deel van hun
ambassadestaf in Tel Aviv naar
huis gestuurd. Britse en Ameri
kaanse burgers hebben de drin
gende raad gekregen Israël en
de Palestijnse gebieden te mij
den. Internationale luchtvaart
maatschappijen blijven voorlo
pig vliegen op Tel Aviv, maar
houden de toestand nauwlet
tend in de gaten. Of ze hun
vluchtschema's zullen herzien,
is onder meer afhankelijk van de
verzekeringsmaatschappijen. In
1991 staakten bijna alle maat
schappijen, waaronder de KLM,
hun vluchten op Tel Aviv als ge
volg van een huizenhoge pre
mielast en onder druk van de
vakbonden.
Een Koerdische familie wacht de oorlog niet af en vlucht met zoveel mogelijk huisraad vanuit de stad Dohuk naar de Turkse grens.
Foto: Reuters/Stringer
kirkukVap - De Koerden in de na de Golf
oorlog in 1991 ingestelde enclave worden
door Amerikaanse en Britse patrouillevlieg
tuigen beschermd tegen het leger van Sad
dam Hussein, dat in de afgelopen dertig jaar
meermalen onder hen huishield.
Duizenden kwamen in 1988 om het leven
bij chemische bombardementen. De Koer
den beseffen dat zij bij een oorlog tussen
Iraakse en Amerikaanse strijdkrachten tus
sen twee vuren komen te zitten. Bij een
nieuwe oorlog zal de strijd zich waarschijn
lijk snel verplaatsen naar het olierijke noor
den van Irak, rond de door de regering be
heerste steden Mosul en Kirkuk, vijftig kilo
meter van het 58.000 inwoners tellende
Chamchamal.
Helemaal onvoorbereid zijn de Koerden
niet. Medisch en paramedisch personeel is
bijgeschoold, opdat zij oorlogsslachtoffers
en slachtoffers van gifgasaanvallen kunnen
behandelen en vluchtelingen kunnen op
vangen. Ook is het publiek voorgelicht door
middel van radio, televisie en pamfletten.
„Wij zijn voorzichtig te werk gegaan om
mensen niet onnodig bang te maken of pa
niek uit te lokken", zegt Fouad Baban, een
arts die in 1988 slachtoffers van de gifgas
aanval in Halabja behandelde.
Minister van volksgezondheid Mohammad
Khochnaw zegt dat de regering in Sulayma-
niyah al drie maanden bezig is om artsen te
trainen. Elf artsen zijn voor bijscholing naar
het buitenland geweest en een groep Franse
artsen heeft cursussen gegeven.
Burgemeester Tariq Rashid Ali beschrijft
evacuatieplannen en ontsnappingsroutes.
Grotten waar mensen op weg naar opvang
kampen kunnen schuilen zijn gemerkt en
bewegwijzerd. „De hoofdwegen zijn te ge
vaarlijk. De mensen moeten afgelegen berg
paden gebruiken."
Gewone burgers, van wie er velen als vluch
teling hebben geleefd of in een van de oor
logen in Irak familie hebben verloren, berei
den zich op de oorlog voor met gebruikma
king van gewone huishoudelijke artikelen.
De prijzen van plasticfolie en plakband zijn
in de afgelopen maand verviervoudigd.
De plaatselijke landbouwschool heeft de af
gelopen weken een leslokaal vrijgemaakt
waar mensen EHBO-onderricht krijgen. Do
centen en cursisten maken zich zorgen over
het gebrek aan gasmaskers, chemische be-
schermingspakken of poppen om op te oe
fenen.
Het meeste medische personeel heeft geen
gasmasker. Op verzoeken aan internationale
organisaties en Europese regeringen is geen
reactie gekomen, zegt Babab.
„Sommige slachtoffers hebben geen schijn
van kans om te overleven", zegt Ismail As
sad, een assistent-in-opleiding van het
plaatselijke ziekenhuis in het klasje van de
landbouwschool. Vervolgens legt hij de cur
sisten uit hoe ze een brandblusser moeten
gebruiken, maar dan moet hij bekennen dat
de uit Iran geïmporteerde apparaten waar
schijnlijk niet zullen werken.
Cursisten en medewerkers van plaatselijke
hulporganisaties klagen dat ze geen ver
bandmiddelen of zuurstofflessen hebben
om het geleerde in praktijk te brengen. De-
lyar Ali zegt dat hij zich kwaad maakte toen
hij op televisie zag hoe Koeweiti's bij een re
cente oefening liggend op de grond speel
den dat ze oorlogsslachtoffers waren. In het
emiraat staan tienduizenden Amerikaanse
militairen klaar om Irak binnen te vallen.
„Wij zouden maar wat graag net zo goed
voorbereid zijn als zij", zei Ali.
Blouse.
95
ongeveer 1,5 miljoen christen.
In augustus werd een 70-jarige
non op wrede wijze vermoord.
Een maand later gooiden mos
limextremisten stenen naar
christenen die uit een kerk
dienst kwamen.
Bisschoppen en gezinnen krij
gen steeds vaker pamfletten en
brieven waarin zij worden opge
roepen zich tot de islam te be
keren. Soms staan daar regel
rechte bedreigingen in.
De regering, waarin de christen
Tareq Aziz vice-premier is, rea
geerde snel op de recente golf
van antichristelijke incidenten.
Vermeende daders werden gear
resteerd, moslimgeestelijken
kregen de opdracht dit soort ge
drag te voorkomen en politie
mensen werden bij kerken ge
plaatst.
Saddam heeft vele jaren de op
positie van de kant van de mos
limextremisten de kop inge
drukt. Maar de meeste geestelij
ken behoren tot de wahhabie-
ten. Zij prediken onverdraag
zaamheid tegenover niet-mos-
lims, zoals in Saudi-Arabië en
onder de Taliban in Afghanis
tan. Ook Osama bin Laden is
een wahhabiet.
Met de Amerikaanse aanval op
Saddam op handen, vrezen de
christenen meer aanvallen door
wahhabieten. „Zij vergelijken de
Amerikaanse aanval met de
kruistochten.
Zij zien ons als een verlengstuk
van het Westen", zegt een
rooms-katholieke bisschop, die
niet bij name wil worden ge
noemd.
Iwn De christenen in
zen de moslimextremis-
le val van president Sad-
issein. De dictator is be
lief hun held, maar de
len vrezen de wraak van
mitische bevolking, die
istendom met het Wes-
frband brengen.
de soennitische wah-
n, volgelingen van een
entalistische stroming in
'lië, de schuld van re
ien op christenen.
24 miljoen Irakezen zijn
Verrassend..X&k
