Noord-Korea aangepakt als het raket test BUITENLAND 'VS schenden rechten al-Qaeda-verdachten' Tientallen arrestaties na moord op premier Servië Zelfs Russen onder indruk van stomdronken Indiër 'Vriendelijk' vuur Kwestie Irak blokkeert EU Irak betaalde 44 miljard dollar aan schadeclaims Wethouders Antwerpen nemen collectief ontslag Herenigd lode Amerikanen eg uit Frankrijk' ihington - Uit protest tegen tanse houding in de crisis i Irak wil het Amerikaanse ementslid Ginny Brown ie de 70.000 gevallen Ameri- nse soldaten die op Franse taire kerkhoven liggen repa wn. In een wetsvoorstel igt zij financiële bijstand r families die het stoffelijk rschot van gesneuvelden uit |e wereldoorlogen naar de billen halen. „Ik heb niet gevoel dat de Franse rege- ihet offer naar waarde we- te schatten dat deze man- brachten toen zij vochten r de vrijheid waarvan de asen nu genieten." RC: Betancourt ezond en wel ota - De in februari 2002 oerde Colombiaanse politi- igrid Betancourt is in leven goede gezondheid. Dat t een woordvoerder van de rülabeweging FARC giste ler e-mail meegedeeld. Be- ourt (41) werd ontvoerd ze als kandidaat van de enen campgane voerde de presidentsverkiezingen, ens de FARC zal zij slechts omen na een akkoord tus- de regering en de grootste rillabeweging van het land. aatste levensteken van Be- ourt dateert van juli. luilplaatsen Bin jen in computer iington - In de laptop van pgepakte al-Qaeda-kop- Khalid Sjeik Mohammed is ijst met schuilplaatsen van na bin Laden gevonden, neldt USA Today op gezag Amerikaanse en Pakistaan- iligheidsdiensten. Er staan zes schuilplaatsen ver- L die liggen in het grensge- van Afghanistan en Pakis- rder waren al brieven ikt die erop wijzen dat de leda-leider nog leeft, en de regio schuilhoudt. Ie legereenheden van de tmen het gebied uit. ntal soorten gels daalt sterk rington - Het gaat ronduit erd met de vogels op aar- ens een gisteren ver ben rapport van het Ameri- le Worldwatch Institute is fcds het uitsterven van de auriërs niet zo'n forse jitgang geweest van een bort. Naar schatting ster- eze eeuw 1200 vogelsoor- 12 procent van het hui- ïtal. Vogels worden 1 bedreigd door menselijk elen, zoals houtkap en ig. Gif in oppervlakte en illegale jacht maken iljoenen slachtoffers. irine VS redt Bkse vissers igton - De Amerikaanse ie heeft gisteren in de Per- e Golf acht Iraakse vissers e verdrinkingsdood gered, eeft de televiezender CNN ld. De vissers hadden signalen uitgezonden, ïadat het fregat USS Gary earriveerd, zonk de vis- loot. Drie mannen vielen water, maar konden wor- ered. De marinemensen niet welke nationaliteit innen hadden. Zij spraken Engels. Dat het Irakezen bleek toen zij de Iraakse anwezen in een boek dat nerikanen hen gaven. ialiste gaat Italië leiden Lucia Annunziata, een meest gerespecteerde listen in Italië, wordt het re hoofd van de publieke :p RAI. Een dag eerder de een andere promi- Paolo Mieli, de positie, hij door kringen rond ier Berlusconi flink op de was genomen. Annunzia- rkte eerder bij de RAI, en orrespondent voor de krant La Repubblica en matigde Corriere del la Se- !t voorzitterschap van de een heikele kwestie, om- erlusconi eigenaar is van oncurrerende tv-zenders. zei dan ook dat hij vanwe- >litieke moeilijkheden' van sitie afzag. losie in trein a: tien doden - Bij een explosie in fcin in de Indiase stad py zijn gisteren tien men- pgekomen en 65 andere jiers gewond geraakt. De vermoedt dat het gaat ii aanslag door moslim- bisten, die de afgelopen len al twee andere aan- i in Bombay pleegden, v ben heeft de politie de leidsmaatregelen de stad tèrpt. Het was gisteren s tien jaar geleden dat ge lig meerdere bommen 5ec1 'ften in Bombay. Die eis- '7 levens. vrijdag 14 maart 2003 door onze correspondent Harald Doornbos new Delhi - Neem de volgende ingrediënten: een vliegtuig, al cohol, de Russische maatschap pij Aeroflot en een passagier die op tien kilometer hoogte de deur probeert te openen. Hon derd tegen een dat iedereen au tomatisch denkt aan een dron ken Rus. Want bij Aeroflot mag je al van geluk spreken als ten minste één van de piloten nuch ter is, zo willen de geruchten. Maar dat ging gisteren niet op. Want de man die tijdens de Ae- roflot-vlucht Moskou-New Del hi uit alle macht de deur pro beerde te openen, was een In diër. Harvinder Singh, volgens het personeel stomdronken, was op de grond al in een opstandi ge bui. Na de start begon hij ste wardessen en passagiers te bele digen. Plotseling had hij genoeg van al les en iedereen, en begon hij 'laat me eruit' te schreeuwen. Daarop beval hij een stewardess de deur te openen. Toen zij ui teraard weigerde daaraan ge hoor te geven, probeerde Singh zelf de deur te forceren. De ergernis van de rest van de passagiers sloeg vervolgens om in totale paniek, aangezien het toestel zich op tien kilometer hoogte bevond. Nadat enkele stewardessen en passagiers Singh verscheidene dreunen hadden verkocht, werd hij in zijn stoel gegespt en gedurende de rest van de vlucht scherp in de gaten gehouden. Singh behoort tot de Sikhs, een bevolkingsgroep waarvan de mannen te herkennen zijn aan hun tulband, en vaak ook aan een alcoholkegel. Binnen het sikhisme, een afsplitsing van het hindoeïsme, is roken streng ver boden, maar drinken toege staan. Sikhs staan bekend als enorme drinkers, in tegenstel ling tot hindoes en moslims, die eigenlijk nooit alcohol gebrui ken. Toen Singh bij de landing werd gearresteerd, ging hij de veilig heidsagenten te fijf. Na een ver hoor van vier uur en een medi sche test werd hij vrijgelaten. Hij zal worden aangeklaagd voor het in gevaar brengen van de in zittenden van het vliegtuig. Hierop staat maximaal acht jaar. pnei hever - Ontzet kijken enkele Israëliërs naar de auto van twee bewakers, die gisteren werden gedood door geweervuur van Israëlische soldaten. De wagen van de twee werd doorzeefd met kogels, omdat de mannen werden aangezien voor Palestijnse extremisten, en omdat ze bevelen van soldaten niet opvolg den. In werkelijkheid bewaakten ze een mobiele telefoonantenne bij de nederzetting Pnei Hever op de Westoever. Op hun witte auto stond in rode Hebreeuwse letters 'Security'. Een van de twee werd gedood door een raket die vanuit een helikopter op hem werd afgeschoten. Volgens een legerwoordvoerder waren de twee mannen bewapend, en was er informatie dat er een Palestijnse aanval werd voorbereid Pnei He ver, ongeveer 5 kilometer ten zuidoosten van Hebron. Er was meer geweld gisteren. Bij een operatie van het leger in het dorp Tamoun op de Westoever zijn vijf gezochte Palestijnen doodgeschoten. Foto: AFP/Menahem Kahana door onze correspondent Bob Kroon genève - De VS hebben niet het recht ver meende al-Qaeda- en Taliban-strijders zonder tijdslimiet of vorm van proces ge ïsoleerd te houden op de militaire basis Guantanamo op Cuba. Ook de 'harde verhoortechniek' die CIA- en FBI-agen- ten toepassen op van terrorisme ver dachte gevangenen is in strijd met de Conventie tegen Martelen. Dat heeft de nieuwe Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de VN, Ser gio Vieira de Mello president Bush deze week voorgehouden. De Mello zei dit gis teren in Genève. Het onderhoud verliep overigens in een 'begripvolle' sfeer, aldus De Mello. „De president zei dat de verde diging van zijn land hem heilig was, maar verzekerde dat hij alle organen opdracht heeft gegeven geen marteling toe te pas sen op wie dan ook", aldus de Mello. Viera de Mello sprak van een 'redelijk po sitief gesprek, dat trouwens op uitnodi ging van Bush tot stand was gekomen. „Ik geloof in de oprechtheid van de pre sident." De Conventie tegen Martelen is volgens hem wel voor velerlei uitleg vat baar. „Het onthouden van slaap, voedsel of water aan een arrestant is weliswaar geen fysieke agressie, maar het kan ge woon niet door de beugel." Dat geldt ook voor het 'uitlenen' van ver meende terroristen door de Amerikanen aan landen die het niet zo nauw nemen met hun verhoormethoden, zoals Pakis tan, Egypte of Turkije. „Amerika heeft zelf het begrip 'burgerrechten' uitgevon den en dient als 's werelds leidende de mocratie het goede voorbeeld te geven. De uitleg van een rechtbank dat Guant anamo buiten het rechtsgebied van de VS valt, is te gek voor woorden." brussel/gpd - De dreigende oor log in Irak hangt als een zwarte schaduw boven Europa. De ver deeldheid tussen de grote EU- landen blokkeert de discussie, en de al weken durende onze kerheid werkt verlammend op het dagelijks werk „We kunnen geen kant op", klaagt een woordvoerder van het Griekse EU-voorzitterschap. Volgende week donderdag en vrijdag komen de regeringslei ders bijeen om te praten over de groei van de Europese econo mie, maar de agenda van de bij eenkomst zal worden bepaald door, de Iraakse crisis. De Euro pese Commissie, het dagelijks bestuur van de Unie, zal daar proberen om de Brit Blair, de Duitser Schroder en de Frans man Chirac dichter bij elkaar te brengen. „Maar we hebben geen illusies", aldus een woord voerder van de commissie. De dreigende oorlog is ook voel baar en merkbaar in het werk van de Europese Conventie, de prestigieuze werkgroep onder leiding van de Franse ex-presi- dent Giscard d'Estaing die een nieuw grondwettelijk verdrag voor de EU voorbereidt. In juni moet het ontwerp er zijn. Vol gens een krap tijdschema stellen de regeringsleiders in december het nieuwe verdrag vast in Ro me. Maar de aandacht voor Irak en de verstoorde verhoudingen tussen de grote EU-landen ma ken dat vrijwel onmogelijk. Als het niet lukt, zit de EU met enorme problemen. In mei vol gend jaar worden tien nieuwe landen lid, die vanaf dat mo ment allemaal volwaardig mee praten en meebeslissen. De uit breiding kan de afronding van een nieuw verdrag aanzienlijk vertragen. Het probleem komt dan terecht op het bordje van Nederland, dat in de tweede helft van 2004 EU-voorzitter is. salt lake city - Het 15-jarige Amerikaanse meisje Elizabeth Smart, dat woensdag na negen maanden uit handen van haar ontvoerders is be vrijd, is gehersenspoeld. Het stel dat haar begin juni 2002 kidnapte, wordt vandaag aangeklaagd, aldus de politie. Ontvoerders Brian Da vid Mitchell (49) en Wanda Barzee, op de fotootjes rechts, hadden zó op het meisje ingepraat dat ze woensdag bleef volhouden niet Eliza beth Smart te zijn, maar Augustine, zoals zij door het koppel werd aangesproken. Meteen na haar ontvoering is Elizabeth, op de foto links met haar ouders Ed en Lois, twee maanden vastgehouden in een afgelegen bergachtig gebied. Volgens de politie is het meisje 'heel sterk' psychologisch beïnvloed. Haar vader sprak van hersenspoeling. Over het motief van Mitchell en Barzee is nog niets bekend. De politie wil niet zeggen of Elizabeth seksueel is misbruikt. De politie ontdekte het meisje woensdag na enkele tips in een voorstad van Salt Lake City. Ze zat met de man en de vrouw in een auto. Mitchell verrichte vroeger klusjes bij de familie Smart. Elizabeths jongere zusje was destijds ge tuige van de ontvoering. Ze zei al meteen dat de stem van de ontvoer der op die van de klusjesman leek. Mitchell is volgens mensen die hem kennen een oud-edelsmid, doe in de problemen raakte toen hij stemmen begon te horen die hem zeiden dat hij 'De Profeet' was. Foto's: AP/Tom Smart en AFP door onze correspondent Cees van Zweeden belgrado - De Servische politie heeft gisteren op massale schaal arrestaties verricht, nadat een dag eerder premier Zoran Djindjic was vermoord. Zeventig mensen werden opgepakt, onder wie Franko Simatovic, de voormalig lei der van een gevreesde politie-eenheid. Ook diens baas, het ex-hoofd van de inlichtingendienst Jovica Stanisic, werd ingerekend. Simatovic leidde de Rode Baretten, een elite-eenheid van de politie. De eenheid, die bekend stond als 'Frankie's Boys', wordt van ernstige misdrijven in Bos nië en Kosovo beticht. Simatovic was vorig jaar al op een zijspoor gerangeerd, maar Djindjic was er voor te ruggeschrikt hem te arresteren. Simatovic wordt be schouwd als een der gevaarlijkste mannen in Servië. Van de moord op Djindjic wordt een misdaadsyndicaat verdacht dat wordt geleid door Milorad Lukovic, die Simatovic bij de Rode Baretten opvolgde. Van dat syndi caat werd een veertigtal leden gearresteerd, maar niet Lukovic. Hij is nog voortvluchtig. Djindjic werd woensdag op klaarlichte dag vermoord, toen hij uit zijn gepantserde auto stapte. Daarop kon digde de regering de noodtoestand af, die politie en le ger verregaande bevoegdheden geeft. De meeste arres taties vonden plaats in Zemun, een wijk in Belgrado waar de bende van Lukovic een villa heeft. De politie had dankzij de noodtoestand geen huiszoekingsbevel nodig, en verdachten werd de toegang tot advocaten ontzegd. De 'Zemun Bende', die twee- tot driehonderd zware cri minelen zou omvatten, zat volgens de regering ook ach ter een eerdere aanslag op Djindjic. Die aanslag misluk te vorige maand, omdat de chauffeur van de premier de vrachtwagen wist te ontwijken die op de dienstauto van de regeringsleider inreed. Lukovic werd door Bozo Prelevic, een voormalig minis ter van politie, omschreven als extreem gevaarlijk „Hij is heel goed getraind en heel intelligent", aldus Prelevic. „En hij heeft nog contacten bij de Rode Baretten." De bende zou zelfs over raketwerpers beschikken. Djindjic werd van honderd meter afstand geveld met een scherpschuttersgeweer, dat een bereik heeft van een kilometer. De moordenaar bevond zich in een ge bouw dat uitzag op de plek waar de premier gewoonlijk zijn auto verliet om het regeringsgebouw binnen te lo pen. Beelden van de zender B92 lieten zien dat de premier de auto werd ingetrokken na de aanslag, en in ijltempo tokyo-washington/anp-afp - Japan, de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Frankrijk zul len economische sancties treffen tegen Noord-Korea als dat land een ballistische raket gaat testen. De sancties zullen zonder tussen komst van de VN-Veiligheidsraad worden opgelegd, aldus het Ja panse persbureau Kyodo. Het ba seert zich op Japanse regerings kringen. De sancties, waaraan mogelijk ook Zuid-Korea zal meedoen, behelzen onder meer het be vriezen van geldstromen naar Noord-Korea en het bevriezen van Noord-Koreaanse fondsen in het buitenland. Pyongyang heeft eerder gezegd economi sche sancties, opgelegd door de Veiligheidsraad, te zullen be schouwen als een oorlogsverkla ring. De betrokken landen zullen nu evenwel niet via de Veiligheids raad opereren, omdat interna tionale wetten het testen van ra ketten niet zonder meer verbie den. Het zal daarom moeilijk zijn een resolutie aangenomen te krijgen. Japan werd in 1998 al geconfrontreerd met een Noord-Koreaanse ballistische raket die overvloog en in zee te recht kwam. Pyongyang heeft Tokyo in september 2002 toege zegd zeker tot eind dit jaar geen ballistische raketten te zullen testen. De Verenigde Staten voeren in tussen weer spionagevluchten uit aan de grenzen van Noord- Korea. Deze vluchten werden begin deze maand opgeschort, nadat een Amerikaans toestel plots werd belaagd door Noord- Koreaanse gevechtstoestellen boven de Japanse Zee. Het inci dent leidde overigens niet tot problemen in de lucht. De onderschepping van het Amerikaanse toestel was vol gens de Amerikanen een nieuwe Noord-Koreaanse provocatie. Noord-Korea en de VS liggen met elkaar in de clinch over het illegaal weer opgestarte Noord- Koreaanse nucleaire program ma. Pyongyang eist rechtstreekse onderhandelingen met de VS om het probleem uit de wereld te helpen. De Amerikaanse mi nister van buitenlandse zaken Powell onderstreepte ook giste ren evenwel weer dat de VS geen bilateraal overleg willen. Volgens Powell gaat het om een regionale kwestie, waarin ook Zuid-Korea, Japan, China en Rusland een rol hebben te spe len. De Democraten, in de minder heid in het Amerikaanse Con gres, haalden kortgeleden nog uit naar het Noord-Koreabeleid van de regering-Bush. Zij vinden dat Bush te terughoudend is. Noord-Korea heropende een kerncentrale, testte niet-ballisti- sche raketten en is waarschijn lijk in staat op korte termijn en kele kernbommen te hebben. Verscheidene hooggeplaatste Democraten hebben Noord-Ko rea dan ook een groter gevaar genoemd voor de wereldvrede dan Irak. door onze correspondent Bob Kroon genève - Irak heeft tot dusver al 44 miljard dollar (ruim 40 mil jard euro) aan schadeclaims moeten betalen aan landen, be drijven en particulieren die de dupe zijn geworden van de Golfoorlog van 1991. Neder landse bedrijven hebben enkele tientallen miljoen toegewezen gekregen. Het gaat niet om een vrijwillige aderlating van Sad dam Hussein. De compensatie wordt betaald uit de olieop brengsten van Irak, die door de VN worden beheerd. Daarvan gaat driekwart procent naar het 'olie voor voedselprogramma', en de rest wordt gereserveerd voor de schadepot. De claims worden bekeken en gewogen door de weinig beken de Compensatiecommissie van de VN, een soort civiele recht bank, die in Genève zetelt. De commissie heeft de laatste tien jaar tienduizenden claims in be handeling gehad. Die konden tot 1995 worden ingediend, maar de commissie heeft zijn werk nog steeds niet afgerond. Deze week deelde de commissie weer 223,2 miljoen dollar uit. Overigens speelt ze niet voor sinterklaas. Vele claims worden afgewezen en wat wordt toege wezen bedraagt meestal maar een fractie van wat gedupeerden proberen binnen te halen. Er is voor 170 miljard dollar aan claims ingediend, en daarvan is dus ongeveer een kwart uitbe taald. De commissie valt rechtstreeks onder de Veiligheidsraad, en ïs dan ook van dezelfde samen stelling: vijftien juristen van de zelfde nationaliteiten als de le den van de raad zelf. Er liggen nog 4000 claims. De commissie weet niet of de uitbetalingen worden gestaakt als de olie-ex port in geval van oorlog stokt. „Daarover beslist onze baas, de Veiligheidsraad", zegt een woordvoerder. naar het ziekenhuis werd gereden. Hij enkele overleed uren later op de operatietafel. De moord ontketende een vloedgolf van emoties. Vele tienduizenden mensen tekenden de condoleanceregis ters en legden bloemen op verschillende plekken in de stad. Kranten waren in luttele uren uitverkocht, televi siezenders wijdden zich non-stop aan het nieuws. Tijdens een herdenkingsplechtigheid in het stadhuis memoreerde Djindjic' medewerker Cedomir Jovanovic de woorden van de premier na de eerste aanslag. „Jullie kunnen op me schieten, jullie kunnen me zelfs doden, maar dit land en zijn democratie zullen blijven functio neren." De moord ontlokte emotionele reacties aan politici in binnen- en buitenland. Hashiri Thaci, die met zijn Kos- ovaarse U£K tegen de Serviërs vocht, omschreef Djind jic als 'een hervormer met een visie voor de toekomst'. Namens de Europese Unie (EU) spoedden Javier Solana en Chris Patten, de twee buitenlandbazen, zich naar Belgrado. Maar in zijn laatste interview met de buitenlandse pers, dat donderdag door de Italiaanse krant Corriere della Sera werd gepubliceerd, laakte Djindjic het Kosovo-be- leid van de EU en Amerika. Hun weigering de status van Kosovo te bespreken, zo zei Djindjic, 'zal de positie van de extremisten versterken'. door onze correspondent Pascale Thewissen Antwerpen - Antwerpen is in een diepe crisis beland na het collectief ontslag van de tien wethouders. Die besloten giste ren op te stappen na aanhou dende berichten over gesjoemel met overheidsgeld. Burgemees ter Leona Detiège blijft voorlo pig op haar post, maar de kans is groot dat ook zij binnenkort opstapt. Vlaams Blok-leider Dewinter, wiens partij de zaak deels aan het licht bracht, is er niet over te spreken dat Detiège wel blijft, en dreigt met nieuwe onthullingen. Zijn extreemrechtse Blok hoopt op 18 mei, de dag waarop de Belgen een nieuw parlement kiezen, voordeel te hebben bij 'de puinhopen van het Schoon Verdiep'. Detiège maakte het ontslag van haar wethouders gisteren be kend. Ze haalde fel uit naar de pers, die in haar ogen de affaire heeft opgeklopt. In de Belgische media werd gisteren fel uitge haald naar de Antwerpse poli tiek, die toch al geen al te fraai imago heeft. 'Zweer barst open', stond te lezen, en: 'Bijltjesdag in Antwerpen'. Het draait allemaal over mis bruik van creditcards. Drie hoge ambtenaren en enkele wethou ders zouden met de kaart die ze kregen om hun onkosten te dek ken privé-aankopen hebben be taald, zoals kleding, parfum, een bril en een tas. De wethouder van ruimtelijke ordening, net moeder, zou haar geboorte kaartjes op kosten van de stad hebben laten drukken. Gemeentesecretaris Fred Nolf was dinsdag de eerste die de handdoek in de ring gooide. Hij wordt ervan beschuldigd dat hij met de bewuste creditcard niet alleen zijn uitzet, maai' ook zijn trouwringen heeft betaald. Twee andere topambtenaren zijn voorlopig op non-actief gesteld. De wethouders weigerden aan vankelijk op te stappen. Ze de den dat pas na druk uit de Vlaamse regering. De tien wor den hoogstwaarschijnlijk ver vangen door partijgenoten, al is niet uitgesloten dat wethouders die niets te verwijten valt op hun post terugkeren. Ak mogelijk opvolger van Detiège, mocht zij opstappen, wordt de socialist Patrick Janssens genoemd. De vermeende financiële mal versaties zijn koren op de molen van het Vlaams Blok, de grootste partij in Antwerpen. Dat mikt bloed. „Pijnlijk en schrijnend", noemt Filip Dewinter de berich ten over de persoonlijke verrij king met overheidsgeld door ambtenaren en wethouders. „En dat voor een stad die al on der curatele staat vanwege de enorme financiële problemen." Premier Verhofstadt wil naar aanleiding van de affaire een bureau integriteit oprichten. Het idee komt uit de VS, en wordt sinds 2001 toegepast in Amster dam. Het bureau onderzoek preven tief wat er fout zou kunnen lo pen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2003 | | pagina 7